به گزارش ایرنا، ۸۲ سال پیش سرزمین سیستان شهر زابل میزبان فرزندی شد که قرار بود در تاریخ ادب و فرهنگ این سرزمین نامی از خود به جا بگذارد این فرزند همان غلامعلی رییس الذاکرین است.
اشعارش را به گویش سیستانی می‌خواند از این رو نامیدند او را بزرگترین بومی سرای ایرانی، تمامی آثار این استاد که برخی‌ها را نیز با صدای خودش خوانده با لهجه سیستانی نوشته و چاپ شده‌است.
انتشار کتاب‌هایی با عنوان‌های «عیدوک جمازه سوار شب رو، پنج ارغن، کندو، زاد سروان سیستان، غزلیات عبرت سیستانی ، خال کجک ، آسوکه، اشعار مقبولی، فرهنگ منظوم دهبانی، «صد پند صد حبه قند»، اسناد تاریخی سیستان، کاکلک، هفت خوان یعقوب ، زیر بادگیر بلور، یک شهر در آتش سه بار، گج واگج، نغمه آرچنگ، سرود بیگاهان و پرده آخر در کارنامه وی نشان می‌دهد که این عمر ۸۲ ساله رییس‌الذاکرین چگونه به گسترش فرهنگ و هنر اختصاص داشته است.
مسعود میری، پژوهشگر، منتقد و شاعر با ابراز تاسف و تسلیت رحلت رییس‌الذاکرین گفت: «در این گلیم پاره که جغرافیای سرزمین من است، این زادگاه رو به زوال من، وطن کلماتم، خانه شادی‌ها و اندوهان من، سیستان، کسی بود که زخم جهان را رفو می‌کرد می‌خواست التیامی باشد بر جراحت ناگزیر فروپاشی یک فرهنگ دریده شده و تار و پودی باشد بر تالیف دگرباره قالی بهارستان جان سیستان بادست‌های نابهنگامش هنگامه آفرینش زبان طرد شده سیستانی را به شعر نوشت و ما توانستیم روبه‌روی مردمان همجوار، به لحن خاک و آبروی خود ترانه بخوانیم او رییس‌الذاکرین دهبانی بود فردوسی سیستان، و او اکنون سیاره را ترک گفته تا جان پر مهرش، چونان مرزبان دوستی و سخن سازی، بر اقلیم خشک، سوخته و رنجور ما سیستانی‌ها پاسبان حقیقت زندگی باشد فراموشت نخواهم کرد و میراثت را در بلندترین چکادهای رفیع فرهنگ راستی پاس خواهیم داشت»
رییس الذاکرین این جهان را ترک کرد اما با آثاری که خلق کرد و در میان ما به جا گذاشت نشان داد که گویش‌ها همچون گویش سیستانی همواره زنده‌اند و ثابت کرد در تاریخ این سرزمین مردان و زنانی زیست خواهند کرد که برای حفظ حقیقت‌ها برای فرهنگ و تاریخ این سرزمین همه وجودشان و همه عمرشان را خواهند گذاشت.
رییس الذاکرین با مرگش جهانی دیگر را برای ما خلق کرد جهانی سرشار از فرهنگ، جهانی سرشار از هنر با چشم‌اندازی از اصالت‌ها و این یعنی بقای هرچه آدمی آرزوی او را داشته است و این یعنی در میان اذهان مردمی که به او افتخار می‌کنند همواره باقی خواهد ماند.
مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی سیستان وبلوچستان؛ در پیامی درگذشت نویسنده و محقق ارزشمند زنده یاد استاد غلامعلی رئیس الذاکرین را به خانواده ایشان و جامعه ادبی استان تسلیت گفت.
حسین مسگرانی در این پیام نوشته است:
از شمار دو چشم یک تن کم
وز شمار خرد هزاران بیش
خبر درگذشت استاد غلامعلی رئیس الذاکرین نویسنده، محقق و پژوهشگر از مفاخرسیستان وبلوچستان ،مایه تأثر و تألم شد.
زنده یاد رئیس الذاکرین از پیشگامان و سرآمدان عرصه شعر، ادبیات و هنربود که آثار ایشان برای همیشه زینت‌بخش گنجینه فرهنگ خواهد ماند .
اینجانب ضمن عرض تسلیت این مصیبت به خانواده محترم ایشان و جامعه نویسندگان استان، از درگاه خداوند متعال رحمت واسعه الهی برای آن عزیز سفرکرده ، مسألت دارم.
معاون استاندار سیستان و بلوچستان و فرماندار شهرستان ویژه زابل نیز با صدور پیامی رحلت محقق و انویسنده و اندیشمند برجسته استان را تسلیت گفت.
همچنین نمایندگان مردم سیستان در مجلس شورای اسلامی در گذشت مرحوم غلامعلی رییس‌الذاکرین پژوهشگر و اندیشمند فرهیخته سیستان و بلوچستان را تسلیت گفتند.
شاعر قدیمی و پیشکسوت و نخستین سراینده شعر به گویش لطیف سیستانی غلامعلی رییس‌الذاکرین نخستین روز مهرماه این جهان را ترک و سفری ابدی آغاز کرد «پنج ارغن» و «اسناد تاریخی سیستان» از جمله مشهورترین کتاب‌های اوست.
خبرگزاری جمهوری اسلامی مرکز سیستان و بلوچستان فقدان این نویسنده، هنرمند و محقق برجسته استان را تسلیت گفته برای خانواده آن مرحوم و جامعه فرهنگی و ادبی صبر و بردباری آرزو می کند.