فرهنگ ایثار و شهادت به عنوان والاترین ارزش های انسانی در دین مبین اسلام مدنظر بوده و همواره بر آن تاکید شده است. این فرهنگ در عرصه های مختلف دارای جایگاه، آثار و نتایج گسترده ای در مکتب حماسی اسلام دارد، حماسه کربلا و نهضت عاشورا عرصه جاودانه ترین و موثرترین شهادت طلبی ها در طول تاریخ و اوج تجلی فرهنگ ایثار و شهادت به شمار می رود. یکپارچگی جهان تشیع که جلوه حقیقی و عینی آن در بیستم ماه صفر با جلال و شکوه هر چه تمام تر رخ نشان می دهد، پیامدها و آثار سیاسی مثبت فراوانی را برای همگان در اربعین حسینی به همراه خواهد داشت. دلدادگان مکتب اهل بیت(ع) در حرکتی خود جوش و فارغ از هر قومیت، ملیت و مذهبی گرد بیرق حق طلبی حضرت سیدالشهدا(ع) گرد هم می آیند تا با برپایی باشکوه این مراسم، نمایش گر قدرت اتحاد و انسجام مسلمانان و معرف اسلام حقیقی در برابر تاریکی تفکر و اندیشه های تکفیری باشند که در تلاش هستند تا تصویری مخدوش از دین اسلام و مسلمانان را به جهانیان عرضه کنند.
اینک با وجود و شیوع ویروس منحوس کرونا و محدودیت های ناشی از آن، بسیاری از ارادتمندانی که هر سال به عشق اباعبدالله الحسین (ع) به کربلا می رفتند، از زیارت جا ماندند. با همه این مسایل امسال با کاهش شدت بیماری، تعداد اندکی از زائران امام حسین (ع) راهی دیار یار شدند، در حالی که قلب هایشان از اندوه یاران دیگری که در منزلگه عشق حضور نداشتند، آکنده است، یارانی که برای ۲ سال پیاپی نتوانستند، به دیار عشق مشرف شوند.
جایگاه و اهمیت راهپیمایی اربعین در گرامیداشت رشادت های امام حسین(ع) و پاسداری از دستاوردهای واقعه کربلا سبب شد تا پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا نظرات حجت الاسلام «محسن کرمی» استاد دروس حوزه علمیه قم و پژوهشگر امور دینی را جویا شود.
** ایرنا: حرکت میلیونی زائران در امتداد زیارت اربعین و در راستای نهضت سیدالشهدا(ع) و تجلی اراده شیعیان چه اهدافی را دنبال می کند؟
*** حجت الاسلام کرمی: اربعین فرهنگ و سنت شیعیان بیدار دلی است که گذشت زمان وفاداری آنها را نسبت به امام حسین(ع) از میان نبرده است. هیچ انسان حق طلبی نمی تواند به امام حسین(ع) آن حقیقت مجسم که غوغای یزیدیان زمانه را در هم پیچید و درادوار گوناگون هرگز نتوانست غباری بر چهره تابناکش بنشاند، ایمان نیاورد. چهره امام حسین(ع) به عنوان قبله دل های حقیقت جو، هرگز در غبار زمانه به فراموشی سپرده نشده و همواره در گردنه های دشوار تاریخ همچون چراغی فروزان راه را بر مومنان واقعی گشوده است.
** ایرنا: برای رویداد اربعین چه عنوانی را بر می گزینید؟
*** حجت الاسلام کرمی: در ابتدا باید جایگاه تمدنی زیارت اربعین را مد نظر قرار داد. با توجه به تلاش دشمنان اسلام که همواره بر حذف اربعین و تاکید ائمه(ع) بر احیا و حفظ آن به عنوان ادامه دهنده نهضت سومین امام شیعیان بوده است، شیعه باید همواره بیشترین تلاش را متوجه تقویت این سنت کند و این مهمترین عامل بقای اسلام را در یابد. حرکت سیدالشهدا(ع) تذکر به همه تاریخ و راه رهایی از ظلمات زمانه است. امروز مردم در حماسه اربعین در زیر بیرق سیدشهدا(ع) و به پشتگرمی انوار ارواح منوری که به حرکت درآمده اند که آنها را از ظلمات فرهنگ امور جهان استکباری رهایی می بخشد و این رمز و معنای حماسه میلیونی راهپیمایی اربعین حسینی است که شیعه در سال های اخیر با هوشیاری و خوش سلیقگی برگزیده و زیارت آن حضرت را که در جای خود بسیار ارزشمند است، با پیاده روی برای زیارت ایشان تجمیع کرده است. حماسه اربعین را ما شروع نکرده ایم، بلکه امامان همه بر بزرگداشت اربعین اصرار ورزیده اند تا بر همگان آشکار شود که حرکت امام حسین(ع) یک حرکت بی دلیل نیست.
** ایرنا: وظایف مردم ایران و عراق در فضای اربعینی چیست؟
***حجت الاسلام کرمی: هر ۲ ملت مسلمان اینک از عمق وجود خود دریافته اند که می توانند در راستای حرکت اربعین نقش آفرینی کنند. گویا مردم عراق متوجه شده اند که در این شرایط، دوشادوش ملت ایران و دیگر شیعیان جهان می توانند نقش مهم و عظیمی را ایفا کنند. اینک شیعیان به این حرکت به عنوان یک جریان الهی و یک رسالت تاریخی نگاه می کنند.
** ایرنا: آموزه های اسلامی منتج از موضوع اربعین کدامند و علت تاکید امامان شیعه بر این موضوع چه بوده است؟
*** حجت الاسلام کرمی: بهترین نگاه را ائمه اطهار در زیارت اربعین به موضوع داشته اند و همانطور که در آغاز این زیارت می خوانیم: «سلام بر ولی خدا و حبیب خدا!» این سلام یعنی ارادت به امام(ع)، یعنی حسین بن علی(ع) هنوز زنده است. از این رو ارتباط با امام(ع) یعنی گشودن دریچه جان به سوی ذاتی مقدس تا به مدد او، حوادث زمانه نتوانند انسان را از مسیر حق جدا و امیدش را از دستیابی به حقیقت قطع کند. نهضت امام حسین(ع) یعنی به جنبش درآوردن قلب ها و از این جایگاه است که انسان هم به امام(ع) سلام می دهد و هم تنگناهایی را بر ایشان تحمیل شد به یاد می آورد. احیای اربعین شهدای کربلا کاری بسیار سترگ و کارساز بود زیرا در نتیجه آن نقشه های دشمن نقش بر آب شدند. اینک در عصر کنونی و در زمان حاکمیت تفکر سکولاریته شیعیان با برگزاری شکوهمند و حماسه آفرین اربعین حیله ستمگران این دوران را خنثی کرده و شعله امید به رهایی و رستگاری را در روح و روان مومنان سراسر عالم روشن و تعریف جدیدی از انسان تراز اسلامی را به غفلت زدگان عالم ارایه کرده اند. این حرکت در عین حال که یک حرکت خودجوش اجتماعی است، حرکت الهی که خدای متعال آن را بر قلب مردم اشراق کرده و هر فردی به اندازه ظرفیت و توان تطبیق خود با اراده الهی در ذیل آن قرار می گیرد.
** ایرنا: درباره توصیه های ائمه اطهار(ع) در مورد پیاده رفتن به کربلا و با عنایت به حضور تاریخی مردم در اربعین حسینی به چه نکاتی باید توجه کرد؟
***حجت الاسلام کرمی: بعضی از جنبه های زندگی تحت تاثیر فرهنگ غرب برای مسلمانان مسأله ساز و موضوع اصلی شده اند، در حالی که اگر از ماوراء زندگی غربی به آن مسایل بنگریم، بسیاری از آنها برای ما فرعی خواهند شد. با توجه به اهتمام دشمنان اسلام برای محو اربعین و تاکید ائمه بر احیای آن شیعه باید نهایت تلاشش را صرف برگزاری هر چه باشکوه تر اربعین کند و از این عامل موثر برای تقویت اسلام و تشیع غافل نماند. تردیدی نیست که شیعه با رجوع میلیونی مردم به اربعین زودتر از بقیه ملت ها گذشته چندساله سرگردانی خود را بازخوانی و سال های غفلت از حقیقت را جبران می کند. شیعیان باید خود را با این حرکت عظیم تطبیق دهند تا ذیل اراده الهی قرار گیرند و این بستر مهیا نمی شود، مگر با سلوکی عمیق و اساسی تا نسیم نفحات الهی را احساس کرد و به خدایی ایمان بیاوریم که «کل یوم هوفی شان» است و در روزگار ما تجلی محض جلوه کرده است. در سنت اربعین ظرفیت و نقش تاریخ ساز عظیمی نهفته است که در بسیاری از روایت ها بدان اشاره شده و بنابراین فهم درست و دقیق سنت اربعین و ادامه آن در راستای تحقق تمدن اسلامی از اهمیت ویژه ای برخوردار است و گرنه به عنوان یک حرکت عبادی فردی و بدون توجه به حضور تاریخی جهان اسلام و تشیع در این دوران و در معادلات جهانی خروش و نشاط آن فرو می نشیند.
** ایرنا: با توجه به شیوع کرونا در این ۲ سال اخیر، چه تمهیداتی باید اندیشیده شود تا تلفات ناشی از همه گیری کرونا را تا آنجا که امکان دارد، کاهش داد؟
***حجت الاسلام کرمی: اربعین در سایه کرونا، نوع تازه ای از خدمت را به خدمات زائران حسینی افزوده و آن، ایمن سازی و حراست از سلامت و بهداشت زائران در برابر کرونا است تا به این صورت هم اربعین حسینی با شکوه هرساله برگزار شود و هم کرونا این آیین اسلامی را تحت الشعاع قرار ندهد.