به گزارش خبرنگار ایرنا، محمد نفریه روز چهارشنبه در فایل صوتی به مناسبت هشتم مهر ۳۰ سپتامبر روز جهانی ناشنوایان افزود: اکنون در سازمان بهزیستی کشور بیش از ۲۲۲ هزار فرد دارای معلولیت ناشنوایی تحت پوشش هستند که ۱۲.۷ درصد را کل معلولین تحت پوشش بهزیستی را تشکیل می‌دهند و دارای معلولیت خفیف، متوسط، شدید و خیلی شدید هستند.
وی اضافه کرد: معلولیت ناشنوایی یک معلولیت پنهان است که تاثیرات گسترده‌ای بر جنبه‌های مختلف رشد مهارت‌های ارتباطی، اجتماعی و هیجانی فرد و خانواده او دارد. شایع‌ترین معلولیتی که افراد با آن به دنیا می‌آیند، ناشنوایی است و به تنهایی دو برابر بقیه اختلالات قابل شناسایی را دربرمی‌گیرد. با توجه به اینکه ناشنوایی شایع‌ترین معلولیتی است که نوزاد با آن به دنیا می‌آید و با توجه به اینکه اختلالات زیادی در رشد مهارت‌های ارتباطی، اجتماعی و هیجانی فرد ایجاد می‌کند، باید هرچه زودتر شناسایی شود و به فرد ناشنوا خدمات ارائه شود.
نفریه ادامه داد: در حال حاضر مشخص شده است که اگر این معلولیت قبل از سن ۳ ماهگی شناسایی شود و اگر قبل از سن ۶ ماهگی، خدمات توانبخشی و آموزشی بگیرد، کودک می‌تواند به صورت نرمال در مدارس عادی تحصیل کند و به رشد طبیعی خود ادامه دهد.
۲۵ درصد علت ناشنوایی، ناشناخته است
معاون توانبخشی بهزیستی گفت: ۲۵ درصد علت ناشنوایی هنوز ناشناخته است؛ ۵۰ درصد علت ناشنوایی ژنتیکی است و ۲۵ درصد مابقی ناشی از بیماری‌های مادر حین تولد یا بیماری‌های بعد از تولد مانند زردی است. مداخلات توانبخشی در این سن شامل تجویز وسیله کمک‌شنوایی مناسب مانند سمعک، تربیت شنوایی، گفتار درمانی و کاشت حلزون است.
نفریه افزود: امروز سازمان بهزیستی کشور با اولویت قرار دادن برنامه‌ای مانند غربالگری شنوایی نوزادان و کودکان، تشخیص بهنگام و ارجاع به‌موقع، توانبخشی گفتاری و شنوایی در مراکز خانواده و کودک مبتلا به اختلالات شنوایی، ارائه تجهیزات توانبخشی مانند سمعک و وسایل جانبی، ارائه کمک‌هزینه کاشت حلزون شنوایی، تعمیر و تعویض قطعات پروتز کاشت حلزون شنوایی، ارائه خدمات توانبخشی بعد از کاشت حلزون شنوایی، آموزش و مشاوره خانواده، آماده‌سازی کودک برای ورود به مهد و مدرسه یاریگر افراد دارای معلولیت برای ادامه یک زندگی تقریبا نرمال در سطح جامعه است.
وی با بیان اینکه معلولیت ناشنوایی، شایع‌ترین معلولیتی است که کودکان با آن به دنیا می‌آیند، یادآور شد: به همین علت از سال ۱۳۸۴ سازمان بهزیستی کشور، طرح و برنامه‌ای برای غربالگری کودکان در همان ماه‌های اول بدو تولد شروع کرد که مشخص کند آیا دچار معلولیت ناشنوایی یا کم‌شنوایی هستند. اکنون بیش از ۶۳۰ واحد غربالگری در کل کشور فعالیت دارند و در این ایام بیش از ۱۱ میلیون و ۸۰۰ هزار کودک غربال شده‌اند و از این تعداد ۳۵ هزار نفر کودک ناشنوا و کم‌شنوا شناسایی شدند.
ارائه خدمات کاشت حلزون به تمام کودکان دارای اختلال شنوایی
معاون توانبخشی بهزیستی گفت: اکنون میزان غربالگری کودکان تازه‌متولد شده در کشور بالغ بر ۹۲ درصد موالید است. با توجه به اینکه این طرح اجباری نیست و طرحی اختیاری است، عدد بالایی را تحت پوشش قرار می‌دهد و بهزیستی در پی آن است که این میزان غربالگری را هرچه بیشتر انجام دهد اما شناسایی و غربالگری کودکان ناشنوا منجر به این می‌شود که خدمات خود را از همان بدو شناسایی کودکان، ارائه دهیم. بزرگترین خدمتی که ارائه می‌شود، کاشت حلزون شنوایی است.
نفریه خاطرنشان کرد: از سال ۱۳۸۶ بعد از اینکه مراحل غربالگری در کشور آغاز شد، بهزیستی به این سمت رفت که کاشت حلزون و کمک به آن را در دستورکار قرار دهد. در سال ۱۳۹۹ بیش از ۳۴۳۰ نفر یا کمک‌هزینه کاشت حلزون یا کمک‌هزینه تعمیر پروتز و وسایل مربوط به حلزون شنوایی گرفتند.
وی افزود: سال گذشته تفاهم‌نامه همکاری بین بهزیستی، بنیاد بخشش، هیات امنای صرفه‌جویی ارزی و کمیته امداد امام بسته شد تا هیچ کودکی که نیاز به کاشت حلزون داشته باشد، فراموش نشود و بتوانیم به تمام این کودکان خدمات ارائه کنیم. پس از اینکه کاشت حلزون انجام می‌شود، تازه اول راه توانبخشی است.
فعالیت ۸۸ مرکز خدمات آموزشی و توانبخشی به خانواده و کودکان مبتلا به اختلالات شنوایی کمتر از ۱۵ سال
معاون توانبخشی بهزیستی گفت: سازمان بهزیستی کشور مراکزی را به عنوان مراکز خدمات آموزشی و توانبخشی به خانواده و کودکان مبتلا به اختلالات شنوایی کمتر از ۱۵ سال، پیش‌بینی کرده است که اکنون ۸۸ مرکز در همه استان‌ها وجود دارد و بیش از ۴۴۰۰ کودک از این مراکز خدمات می‌گیرند. در این مراکز تیم تخصصی وجود دارد که علاوه بر تحت پوشش قرار دادن کودک، خانواده کودک نیز تحت پوشش قرار می‌گیرد و خانواده‌ها آموزش‌ها و مشاوره‌های لازم را فرامی‌گیرند و خود کودک نیز تحت پوشش خدمات توانبخشی از جمله تربیت شنیداری، گفتاردرمانی و درصورت نیاز خدمات دیگر توانبخشی قرار می‌گیرد و به کودک آموزش‌های اولیه مهارت‌های زندگی، آموزش محیط، مهارت‌های ارتباطی، مفاهیم زبانی و گفتاری ارائه می‌شود تا این کودکان برای حضور در مدارس عادی آماده شوند.
نفریه افزود: بیش از ۹۰ درصد کودکانی که وارد این مراکز می‌شوند، ادامه تحصیل خود را در مدارس عادی طی می‌کنند. کمتر از ۱۰ درصد آنان نیز به مدارس کودکان استثنائی یا اگر این معلولیت همراه معلولیت ذهنی باشد به مراکز دیگر سازمان بهزیستی از جمله مراکز حرفه‌آموزی بالای ۱۵ سال ارجاع می‌شوند. یعنی اگر کودکی که تحت پوشش قرار می‌گیرد و زمینه معلولیت ذهنی نداشته باشد در مدارس عادی و نهایتا مدرسه استثنائی ادامه تحصیل می‌دهد و اگر دچار بیماری ذهنی باشد در مراکز حرفه‌آموزی بالای ۱۵ سال بهزیستی ادامه تحصیل خواهد داد.
وی ادامه داد: در این مراکز تلاش می‌شود تا فرد به سطح خودکفایی نسبی برسد و بتواند آموزش‌های مهمی از جمله آموزش‌های مهارت‌های پایه، آموزش‌های مهارت‌های اجتماعی، آموزش رفتار کاری و فعالیت‌های اولیه برای اشتغال را فرابگیرد. پس از گذراندن دوره آموزشی در این مراکز به کارگاه‌های حمایتی تولیدی می‌رود که در این کارگاه‌ها، فاصله بین آموزش تئوری و کار عملی پر می‌شود. در آنجا دوباره افراد در محیط کار قرار می‌گیرند و یارانه‌ای که داده می‌شود ۲۰ درصد آن به عنوان دستمزد و پول تو جیبی به آنها پرداخت می‌شود و فرد تجربه می‌آموزد تا بتواند وارد بازار کار شود.
نفریه گفت: در این کارگاه‌ها باز هم آموزش‌های مهارت‌های زندگی، آموزش‌های مهارت‌های ارتباطی موثر در حین کار، آموزش‌های کارآفرینی، کسب و کار و تشخیص فرصت و آموزش‌های مهارت‌های فنی به افراد دارای معلولیت شنوایی ارائه می‌شود تا آنها بتوانند در ادامه راه خود به سمت استقلال و خودکفایی قدم بردارند و پس از آن ارائه خدمات کاریابی و اشتغال به توانخواهان ناشنوا و کم‌شنوا ارائه می‌شود تا بتوانند در مراکز پشتیبانی شغلی، شغلی مناسب و دائمی برای خود بیابند.
ارائه خدمت به بیش از ۲۶ هزار ناشنوا در واحدهای شنوایی‌شناسی
معاون توانبخشی بهزیستی گفت: از دیگر مراکز که به افراد ناشنوا و کم‌شنوا خدمات ارائه می‌دهند، می‌توان به "واحدهای شنوایی‌شناسی" اشاره کرد. ۶۰ واحد شنوایی‌شناسی با ۶۶ کارشناس شنوایی‌شناس در کشور فعالیت دارند. در سال ۱۳۹۹ تعداد ۲۶ هزار و ۵۰۰ نفر از خدمات این مراکز استفاده کردند که در زمینه‌های غربالگری شنوایی نوزادان، ارزیابی و تشخیص کمک‌شنوایی، مداخله و توانبخشی بعد از تشخیص اعم از تامین وسیله کمک‌شنوایی مانند سمعک، تربیت شنوایی و خدمات دیگر بودند.
نفریه با بیان اینکه تعداد ۶۹ واحد گفتاردرمانی نیز در سطح کشور در حال فعالیت است، افزود: ۸۲ کارشناس گفتار درمانی در آنها فعالیت می‌کنند و در سال گذشته، ۵۱۲۴ فرد ناشنوا و کم‌شنوا تحت پوشش واحدهای گفتار درمانی بودند و از خدمات این مراکز استفاده کردند.
۲۰ درصد کل اعتبارات وسایل کمک‌توانبخشی بهزیستی صرف تجهیزات شنوایی می‌شود
معاون توانبخشی بهزیستی گفت: از دیگر خدماتی که سازمان بهزیستی ارائه می‌کند، تامین وسایل کمک‌توانبخشی است. ۲۰ درصد از کل اعتبارات وسایل کمک‌توانبخشی برای افراد دارای معلولیت کم‌شنوایی و ناشنوایی هزینه می‌شود که بیش از ۳۱ میلیارد بودجه است. در سال گذشته ۲۷۳ هزار نفر از وسایل کمک‌توانبخشی مانند سمعک و سایر وسایل کمک‌شنیداری استفاده کردند که در سال گذشته بیش از ۲۰ هزار دستگاه سمعک تامین شده، ۲۵۲ هزار عدد باتری و ۲۴۴ عدد سایر وسایل به این افراد تحویل داده شده است.
نفریه افزود: همچنین در سال گذشته ۴۷ هزار و ۶۴۰ نفر با سرانه سالانه ۲۴۰ هزار تومان، کمک‌هزینه تامین باتری سمعک دریافت کردند. از جمله خدمات دیگری که افراد کم‌شنوا و ناشنوا از بهزیستی می‌گیرند، خدمات حمایتی است.
به گفته وی، اکنون بیش از ۱۰۱ هزار فرد ناشنوا و کم‌شنوا تحت پوشش کمک‌هزینه معیشت توانبخشی یا مستمری قرار دارند و ۱۱۱۶ نفر حق پرستاری دریافت می‌کنند که حق پرستاری تقریبا در سال جاری به یک میلیون تومان افزایش پیدا کرده است.
نفریه تصریح کرد: ۲۲ هزار و ۷۳۳ نفر نیز تحت پوشش کمک‌هزینه معیشت ماده ۲۷ یعنی سه دهک پایین درآمدی هستند که کار، شغل و درآمد مکفی ندارند. این کمک‌هزینه ماهانه حدود ۱۶۰ هزار تومان است. از جمله خدمات حمایتی دیگری که افراد ناشنوا می‌گیرند، شهریه دانشجویی است. خوشبختانه از سال ۱۳۸۳ این فعالیت آغاز شده و رشد کرده است. اکنون بیش از ۱۳ هزار و ۲۶۱ فرد معلول در کشور تحت پوشش هستند که از این تعداد ۲۷۰۰ نفر از آنها دارای معلولیت ناشنوایی یا کم‌شنوایی هستند.
پیگیری اقدامات مربوط به تصویب زبان اشاره ایرانی
معاون توانبخشی بهزیستی گفت: درباره خدمات جدید بهزیستی به افراد دارای معلولیت ناشنوایی یا کم‌شنوایی گفت: از سال گذشته، تفاهم‌نامه مشترکی بین گروه‌ها و تشکل‌های اصلی افراد دارای معلولیت ناشنوایی یا کم‌شنوایی برای تحقق زبان اشاره ایرانی امضا شد. افراد ناشنوا از زبان اشاره استفاده می‌کنند و با کمک دست و چهره، سخن خود را منتقل می‌کنند. این زبان در همه کشورها به صورت بومی است و در کشور ما نیز به صورت بومی وجود دارد.
نفریه افزود: با توجه به اینکه اختلافاتی از نظر اشارات موجود در زبان اشاره بین گروه‌های مختلف ناشنوایی وجود داشت، بهزیستی برآن شد که این گروه‌ها و تشکل‌های اصلی را دور هم جمع کند و بتوانند زمینه مساعدی فراهم کنند تا زبان اشاره ایرانی به تائید و تصویب مراجع ذی‌صلاح برسد. اکنون متخصصان و نمایندگان گروه‌ها و تشکل‌های مختلف دارند کار می‌کنند. امیدواریم بتوانیم مستندات و الگویی برای تصویب زبان اشاره ایرانی در مراجع ذی‌صلاح ارائه دهیم.
وی اضافه کرد: از جمله اقدامات دیگر که طی سال گذشته انجام شده، در کشور بیش از ۶۰ تشکل و انجمن داریم که در راستای معلولین ناشنوا و کم‌شنوا فعالیت می‌کنند که اکثر اعضای آنها را خود افراد دارای معلولیت ناشنوایی و کم‌شنوایی تشکیل می‌دهند. اسفندماه سال گذشته شبکه ملی تشکل‌های مردم نهاد معلولین شنوایی تشکیل شد. اکنون این شبکه در حال ثبت و اخذ مجوزهای لازم هست تا بتواند کرسی این نوع معلولیت را در کمیته هماهنگی و نظارت بر قانون افراد دارای معلولیت پر کند و بتواند زبان گویایی برای مطالبات افراد دارای معلولیت ناشنوایی و کم‌شنوایی باشد.
نفریه از مناسب‌سازی محتواهای قابل ارائه برای افراد دارای معلولیت ناشنوایی و کم‌شنوایی به عنوان یکی دیگر از خدمات ارائه شده به افراد دارای معلولیت ناشنوایی و کم‌شنوایی نام برد و گفت: طی سال گذشته در راستای ماده ۲۱ قانون حمایت از افراد دارای معلولیت، تفاهم‌نامه‌ای با سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی بسته شد. در این تفاهم‌نامه گفته شده که ۶۰ فیلم سینمایی برای افراد ناشنوا، مناسب‌سازی شود. اکنون ۳۰ مناسب‌سازی شده و تا پایان امسال نیز مناسب‌سازی می‌شود و با استفاده از مترجم ناشنوا نمایش داده خواهد شد.
بیمه‌شدن گفتاردرمانی
معاون توانبخشی سازمان بهزیستی کشور گفت: از خدمات دیگری که خیلی به نفع افراد ناشنوا و کم‌شنوا بود، تحت پوشش قرار گرفتن ۹ خدمت جدید در بیمه‌های پایه است. طی تفاهم‌نامه‌ای که با بیمه سلامت منعقد شد و با بودجه‌ای که سازمان برنامه و بودجه برای آن در نظر گرفت، ۹ خدمت جدید ستاره‌دار که بیمه نبود، تحت پوشش بیمه پایه قرار گرفت. از جمله مواردی که مستقیم با افراد دارای ناشنوا هست می‌توان به گفتار درمانی و تربیت شنیداری اشاره کرد. امیدواریم بتوانیم با گسترش بودجه‌ها، خدمات بیشتری را در بیمه‌های پایه قرار دهیم.
نفریه افزود: خدمت دیگری که از سال گذشته شروع شده، تحت پوشش قرار گرفتن صد در صد کودکانی است که از خدمات مراکز روزانه آموزشی و توانبخشی خانواده و کودک ناشنوا استفاده می‌کنند و تمام کودکانی که در این مراکز هستند تحت پوشش یارانه قرار گرفتند. خدمت دیگری که از سال گذشته شروع شده، عقد تفاهم‌نامه مشترکی با بنیاد بخشش، هیات امنای صرفه‌جویی ارزی، کمیته امداد امام و بهزیستی بوده که تمام کودکانی که نیاز به کاشت حلزون و خدمات پس از آن دارند، بتوانند از خدمات این نهادها استفاده کنند و هیچ کودکی بدون کاشت حلزون نباشد تا بتواند از زندگی و مدرسه عادی بهره‌مند شوند.
۱۳۵۲