به گزارش روز چهارشنبه ایرنا از تارنمای مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، همزمان با فرارسیدن ایام عملیات ثامن‌الائمه و شکستن حصر آبادان توسط رزمندگان دلیر ایرانی، از کتاب گویای «عملیات ثامن‌الائمه (ع)، مبدأ تحول در استراتژی نظامی ایران» رونمایی شد.
کتاب گویای «عملیات ثامن‌الائمه (ع)، مبدأ تحول در استراتژی نظامی ایران» به نویسندگی سرلشکر سردار سرلشکر سید یحیی (رحیم) صفوی و مرحوم دکتر حسین اردستانی و به تهیه‌کنندگی تینا میرکریمی و روایت ابوالفضل شاه بهرامی در ۸۰۶ دقیقه تهیه‌شده است و بر روی پایگاه کتاب گویای ایران صدا در دو جلد در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفت.
این کتاب یک اثر پژوهشی در دوران جنگ است که در وهله اول به لحاظ بدیع بودن و تدوین در فصل‌بندی‌ها، حائز اهمیت است.
در این کتاب به‌طور علمی و مستدل و منطقی به فضای بین‌المللی جنگ ایران و عراق پرداخته شده است. همچنین به رفتار سازمان ملل درباره جنگ ایران و عراق نیز نگاهی علمی و مستدل شده است و در آن سعی شده همه قضاوت‌ها بر اساس اسناد و مدارک و بدون حب و بغض تدوین شود.
کتاب «عملیات ثامن‌الائمه (ع)، مبدأ تحول در استراتژی نظامی ایران» در ۶ فصل به این عملیات پرداخته است. مباحث مذکور به شرح ذیل می‌باشد:
در فصل اول محیط بین‌المللی بررسی شده و ساختار نظام بین‌الملل در زمان وقوع جنگ، تعامل انقلاب اسلامی با نظام بین‌الملل و کنشگران اصلی آن - که عراق به نمایندگی از آنان وارد جنگ با ایران گردید - بیان شده است. همچنین چگونگی مواضع و رفتار بازیگران اصلی نظام بین‌الملل یعنی امریکا، شوروی و سازمان ملل، و نیز رفتار کشورهای منطقه در قبال جنگ تا قبل از عملیات ثامن‌الائمه بررسی شده است. علاوه بر این، موضوع مهم دیگر این فصل، تأثیر عملیات ثامن‌الائمه به روند تحولات در سطح جهانی و منطقه‌ای است.
در فصل دوم، استراتژی نظامی عراق بررسی شده است. در فصل سوم، بحران داخلی و مسئله جنگ توصیف و تحلیل شده است.
در فصل چهارم، استراتژی نظامی ایران واکاوی شده است. در این فصل وضعیت نیروهای مسلح شامل ارتش، سپاه و بسیج آورده شده و همچنین استراتژی نظامی ایران از زمان تجاوز عراق تا قبل از عملیات ثامن‌الائمه بررسی و تحلیل شده است: دوره مقاومت در قبال تجاوز، مقاومت در خرمشهر و آبادان، عملیات‌های کلاسیک ارتش برای آزادسازی، عملیات محدود در جبهه‌ها با تأکید بر عملیات محدود از دی‌ماه ۱۳۵۹ تا شهریورماه ۱۳۶۰ در جبهه‌های جنوب و غرب، به‌خصوص در محور سوسنگرد و دارخوین. مباحث این فصل امکان مقایسه تحول در استراتژی نظامی ایران را که پس از عملیات ثامن‌الائمه به وجود آمد را فراهم می‌سازد.
در فصل پنجم، عملیات ثامن‌الائمه بازگو شده است. این فصل یکی از مهم‌ترین فصول کتاب می‌باشد. در فصل پنجم، شرق کارون به‌عنوان یک جبهه مهم در جبهه‌های جنوب موردتوجه قرار گرفته و چگونگی ورود دشمن در بدو تجاوز و عملیات‌ها و اقدامات انجام شده در این محور تا قبل از عملیات ثامن‌الائمه روایت شده است. علاوه بر این، طراحی و اجرای عملیات بررسی و توصیف شده است. هدف اصلی از آوردن مباحث مربوط به عملیات ثامن‌الائمه به‌رغم برخی تکرارها که در کتب دیگر آمده، این است که الگوی جنینی و ابتدایی تحول که در این عملیات تحقق یافت نشان داده شود و در فصل بعد نیز که ابعاد تحول استراتژی نظامی ایران می‌آید، درک عمیق‌تر و عینی‌تر به دست داده شود.
در فصل ششم، تحول در راهبرد نظامی ایران تجزیه‌وتحلیل شده است. در این فصل با ارائه یک تعریف تئوریک از استراتژی به وارسی این تحول در استراتژی ایران پرداخته شده است.
کتاب «عملیات ثامن‌الائمه (ع)، مبدأ تحول در استراتژی نظامی ایران» در سال ۱۳۸۸ توسط انتشارات مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس منتشرشده است.