به گزارش خبرنگار ایرنا امید ملکی استاد رشته روابط بین الملل در نشست ریشه های خشونت و افراط گرایی با بیان جملات فوق افزود: حقوق بین الملل امروز در حل منازعات ناشی از تروریسم در مسیری بحرانی قرار دارد. از سویی دولت های بزرگ به عنوان بازیگران اصلی عرصه بین الملل خود را منادی ارزش های جهان شمولی مانند آزادی، برابری و عدالت می خوانند و از سوی دیگر با حمایت های پنهان و آشکار شان از صورت بندی های نهادی تروریسم، سازمان‌های تروریستی را به بازیگرانی فعال و تاثیر گزار در نظام بین الملل تبدیل کرده اند.
وی در این نشست که امروز یک شنبه با همکاری انجمن دفاع از قربانیان تروریسم دانشگاه علامه طباطبایی، دانشگاه تهران و فرهنگسرای ملل برگزار شد ادامه داد: سیاستی غیرقابل توجیه که سود آن را قدرت های بازیگر می برند و زیان آن نصیب ملت ها و قربانیان اقدامات سبوعانه این سازمان های دست نشانده می شود.
این استاد روابط بین الملل خاطرنشان کرد: مادامی که نقش آفرینی این گروه ها به عنوان پیش برندگان اهداف قدرت های جهانی متوقف نشود شاهد هیچ عزم بین المللی کارآمدی برای توقف این اقدامات تروریستی نخواهیم بود.
ملکی این گروه های تروریستی را پیچیده دانست و توضیح داد: آنها پیش بینی ناپذیر و خودبسنده هستند و در حالی که ظاهر خود را عدالت پایه و در یک کلام ایدئولوژیک نشان می دهند در سویه های اقدامی شان سیرتی ناباورمند، منفعت طلب، فزون خواه و سیری ناپذیر دارند. آنها هنجارنماهایی منفعت پذیر اند.
وی در بخش دیگری از صحبت هایش تاکید کرد: آمارها نشان می دهد که فقط در ۲ دهه ابتدایی قرن بیستم یعنی بین سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۰ میلادی اقدامات تروریستی این گروه ها منجر به قربانی شدن بیش از ۱۲۶ هزار نفر غیر نظامی و تحمیل بیش از ۸۸۰ میلیارد دلار هزینه به صورت مستقیم به اقتصاد جهان شده است.
ملکی اظهار داشت: این آمارها تایید می کند که فقط در سال ۲۰۱۴ به عنوان خونین ترین سال جهان از منظر اقدامات تروریستی، بیش از ۳۳ هزار نفر غیر نظامی جان خود را از دست داده و زیست این گروه ها در طول یکسال بیش از ۱۱۱ میلیارد دلار برای اقتصاد جهان هزینه داشته است.
او ادامه داد: برای درک دقیق تر از اقتصاد ترور کافی است بدانیم هزینه تحمیل شده گروه های تروریستی به اقتصاد جهان در طول دو دهه بر اساس شاخص های اقتصادی سال ۲۰۲۱ معادل ۱۰۷۵ میلیارد دلار برآورد می شود این به قیمت‌های امروز یعنی معادل ارزش صادرات ۲ میلیون بشکه نفت یک اقتصاد نفتی در روز.
این استاد روابط بین الملل در بخش دیگری از صحبت هایش اضافه کرد: از این واقعیت نمی توان به راحتی گذشت که مردم خاورمیانه در طول دو دهه ۵۰ درصد کل هزینه های تروریسم در جهان را پرداخت کرده اند.
وی ادامه داد: پژوهش ها نشان داده که ۹۰ درصد کشورهایی که در آنها تروریسم فراگیر شده کشورهایی هستند که در آنها منازعات در عرصه ملی در جریان است و ۹۶ درصد قربانیان تروریسم در سراسر جهان را ساکنان این سرزمین ها تشکیل می دهند.
ملکی گفت: تروریسم به عبارت دیگر در بستر گسستگی ملی است که با کمک ابزارهای مختلف رسانه ای نیروگیری می کند، تامین مالی می شود، رشد می کند، و توسعه می یابد و این راز حمایت قدرت های غربی از ایجاد و سپس توسعه گسست های ملی در همه کشورها از جمله ایران است.
دبیر نشست ریشه های خشونت و افراط گرایی نیز گفت: خشونت و افراط گرایی پدیده چند وجهی است. دولت های بزرگ برای گسترش سلطه خود به ابزار و روش های متعددی متوسل می شوند که از آن جمله می توان به پرورش اندیشه های افراط گرایی و تشکیل ملزومات تروریستی اشاره کرد.
هیبت نژندی منش عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبای ادامه داد: در این راستا نقش کنشگران ملی و بین المللی دشوارتر خواهد بود.
وی افزود: در این میان دانشگاه ها و مراکز آموزشی می توانند نقش مهمی در افشاگری و آموزش در این زمینه داشته باشند. اینکه چگونه در عین متفاوت بودن به صورت مسالمت آمیز در کنار هم زندگی کنیم.
او خاطرنشان کرد: به دلیل نگاه تک بعدی و تکجانبه به مسائل بین الملل، نظام بین المللی دچار ناکارآمدی شده و مورد بی اعتمادی ملت ها قرار گرفته است.در راس این نظام نیز سازمان ملل متحد قرار دارد و اگر این نظام بی اعتماد شود طبیعتا پایه این نظام هم مورد بی اعتمادی قرار می گیرد.
عضو هیات علمی دانشگاه علامه با بیان اینکه نگاه به مسائل جهان باید همه جانبه باشد تصریح گرد: باید نگاه مشترک را پیدا کنیم و شیوه های زیست مسالمت آمیز را بیاموزیم. چرخه خشونت باید متوقف شود چراکه در غیر این صورت شاهد پیچیده تر شدن مسائل جهانی خواهیم بود.
وی در پایان افزود: مشکل اصلی کسانی هستند که دم از از حقوق بشر می زنند اما از سوی دیگر از افراط‌گری دفاع می کنند.
فریدون جعفری عضو هیات علمی دانشگاه بوعلی همدان با اشاره به اینکه غالبا افراط گرایی را با مفهوم دین و بنیادگرایی ارتباط می دهند اما این دو از یکدیگر متمایز هستند افزود: افراط گرایی یعنی فاصله گرفتن از هنجارهای پذیرفته شده رسمی و غیررسمی. درحالی که بنیادگرایی را ایجاد عقاید و ایدئولوژیک های افراط گرایانه برداشت می کنیم.
این استاد رشته حقوق جزا و جرم شناسی تصریح کرد: نتیجه افراط گرایی به خشونت منجر می شود. به عبارت دیگر میان افراط گری و خشونت یک رابطه الزامی و ملزومی برقرار است و خشونت از بارز ترین آثار افراط گرایی است.
وی خاطرنشان کرد: علل و عواملی برای افراط گرایی پیش بینی شده است. هر چند که در این بین هیچ تعریف درستی از افراطی گری مثل تروریسم که مورد پذیرش اجماع جهانی گری صورت نگرفته است. برداشت های متفاوتی به این عبارت داده شده تا بعضا با برخی از جنبش ها و حرکت های استقلال طلبانه و استکبارستیزانه برخورد شود.
او اظهار داشت: اما برای تمایز این مسئله باید گفت خشونت و افراطی گری علل و عواملی از جمله تضاد فرهنگی در میان جوامع، عدم پذیرش تکثر و تنوع فرهنگی ، درگیری های طولانی منطقه ای که می تواند از علل افراط گری در منطقه منجر شود. فقدان انسجام و یکپارچگی، جهل و عصبیت کورکورانه، اختلاف طبقاتی، اقتصاد رو به زوال و ویرانی که سطح رفاهشان نزول پیدا می کند باعث رشد افراطی گری می شود.
وی ادامه داد: چند قطبی کردن جهان و اینکه ما جهان را به جهان اول، دوم و سوم تقسیم می کنیم خود به خود یک چند قطبی در سطح جهان ایجاد می کنیم که این چند قطبی به اختلاف و تنش میان اقوام و ملیت ها و قومیت ها منجر می شود. خودبرتربینی نژادی، فقدان انسجام اجتماعی و گسست اجتماعی و... نیز از عوامل افراطی گری است.
استاد حقوق دانشگاه بوعلی بیان کرد: مهم ترین راهکار مقابله با افراطی گری در ابتدا پذیرش جهانی و ارائه تعریف و برداشت یکسان از این واژه به نحوی که شامل پذیرش همه نظام های حقوقی و کشورهای دارای حاکمیت باشد. دوم صدور اعلامیه های ارشادی و بعضا الزامی در مواجهه با مصادیق افراطی گری و صدور اعلامیه هایی مبتی بر نقض حقوق بشر و ارجاع این نقض ها به مراجع مربوطه برای رسیدگی در چهارچوب ضوابط حقوق بین الملل است. همچنین جرم انگاری رفتارهای خشن و افراطی ذاتی بین المللی و اعمال ضمانت اجرایی برای مقابله و مجازات با رفتارهای خشن و افراطی هستند.
در ادامه این نشست پیمان نمامیان عضو هیات علمی دانشگاه اراک گفت: یکجانبه گرایی و خشونت در دنیای امروز موضوع جدیدی نیست. در بحث یکجانبه گرایی و خشونت، دولت های یکجانیه گرایانه باید به بیان مصادیق این موضوع و شفاف کردن آن بپردازند. چراکه این مسئله فضا را به سمت نقض صلح و امنیت بین المللی برده است.
او اضافه کرد: در قطعنامه های پنج سال اخیر سازمان ملل متحد نتوانسته در حوزه افراط گرایی و خشونت طلبی بعنوان رسالت اصلی شورای امنیت ساز و کار موثری را اتخاذ کند.
وی گفت:به رقم قطعنامه های زیاد نه تنها تعریف و مصداق یازی درست و روشنی از اشکال خشونت طلبی و افراط گرایی صورت نگرفته بلکه سازمان ملل به دنبال ایجاد فضای لازم برای آرامش نظام عمومی فراهم کند.
متخصص جزا و جرم شناسی خاطرنشان کرد: خشونت طلبی فقط در حوزه اقتصاد نیست بلکه در حوزه زیستی نیز مثل مشکلاتی که کرونا نیز ایجاد کرد مثل کمبود واکسن شاهد بودیم. در واقع اقداماتی که باید از سوی کشورهای بانی واکسن انجام می شد صورت نگرفت یا اقدامات اخیر در افغانستان همه حاکی از یکجانبه گرایی و تبدیل آن به خشونت هستند.
عضو هیات علمی دانشگاه اراک تصریح کرد: پس تا مادامی که سیاست بین المللی جای حقوق بین الملل را گرفته باشد و بهتر بگویم جای نفس کشیدن به حقوق بین الملل را ندهد وضع بهتری نخواهیم نداشت.
حقوق بین الملل تحت تاثیر سیاست بین المللی حادث می شود و نظام بین الملل آلوده سیاست بین الملل شده است.
نمامیان اذعان داشت: ما زمانی می توانیم به کشف، شناسایی و حل مشکلات ناشی از افراطی گری بپردازیم که شناخت واضح از مصادیق و تعریف این واژگان را در نظام بین الملل داشته باشیم.
مرتضی محقی عضو هیات علمی دانشگاه غرجستان افغانستان با اشاره به اینکه فقر فقط اقتصادی نیست گفت: فقر فرهنگی، بی خردی و بی سوادی که از باورهای غلط یک جامعه ریشه می گیرد نیز می تواند عامل افراط گرایی و خشونت شود.
وی افزود: برداشت های خاص از مذهب، عوامل تاریخی آموزه های فرهنگی که از دوران کودکی ما نشات می گیرد، تعصبات مذهبی، اختلافات قومی و مذهبی و... همه در شدت و گسترش خشونت و افراط گرایی تاثیر دارد.
عضوهیات علمی دانشگاه غرجستان افغانستان، پیرامون فقرفکری و فرهنگی و ریشه های خشونت و افراط گری بیان داشت: عوامل فرهنگی می تواند در گسترش خشونت موثر هستند و نظام های آموزشی می توانند در کاهش تروریسم نقش ایفا کنند. حذف مطالب ستیزه جویانه و حاوی نفرت و آموزش تفکر انتقادی و آموزش مقابله با تبلیغات افراط گرایانه و ترویج بردباری در برابر عقاید دیگران می تواند در این زمینه موثر باشد.
محققی در پایان گفت: باید بر حذف تفکر افراطی و خشونت طلبی تلاش کنیم وگرنه افراد خشونت طلب همواره هستند. باید درزمینه مبارزه با جهل مقدس تلاش کنیم.
کشیش ادی دانیال از کلیسای شرق آشوری ارومیه و کشیش فرانک گلی از فرقه انگلیکن انگلیس سخنانی ایراد کردند و دیوید سوانسون فعال صلح و حقوق بشر نیز در ویدئوی ارسالی خود در این نشست مشارکت داشتند.