تهران- ایرنا- ممنوعیت ورود محصولات خارجی اگرچه برای صنعت لوازم‌خانگی که در سال‌های گذشته دشواری‌های متعددی را در پی تحریم‌ها تجربه کرده، مثمرثمر به نظر می‌رسد، اما کارشناسان معتقدند نباید از خطر گسترش قاچاق و دور شدن این صنعت از رقابت‌پذیری غافل شد.

به گزارش روز سه شنبه ایرنا، کارشناسان معتقدند کالاهایی که نیاز داخل را به صورت کیفی تامین می‌کنند، دست‌کم نباید تا سه سال وارد شوند، به این ترتیب افرادی که در بدترین شرایط تحریم‌ها نیازهای صنعت را تامین و کشور را خود اتکا کردند، آسیب نخواهند دید.

بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته صنعتی از جمله کره‌جنوبی در ابتدای راه‌اندازی صنایع برای جلوگیری از واردات و حمایت از ساخت داخل‌شان سیاست‌های محکمی داشتند. به اعتقاد کارشناسان یکی از کارهای مهمی که باید اتفاق بیفتد این است که شرکت‌های داخلی بزرگتر، قوی‌تر و توانمندتر شوند تا برای رقابت در بازارهای جهانی آماده‌تر باشند.

تحریم‌ها و خروج خارجی‌ها از بازار ایران در سال‌های گذشته، اگرچه در ابتدا شرایط سختی را برای صنعت لوازم‌خانگی رقم زد، اما در ادامه و با حمایت‌های دولت و ممنوعیت واردات، به شکوفایی این صنعت منجر شد.

در روزهای گذشته رهبر معظم انقلاب نیز طی نامه‌ای ممنوعیت واردات لوازم خانگی را خواستار شدند.

ممنوعیتی که هرچند فرصت ارزشمندی برای تولیدکنندگان است اما کارشناسان معتقدند تولیدکنندگان نیز وظایفی همچون ارتقای تحقیق و توسعه (R&D)، بهبود کیفیت و فناوری، تعدیل و کاهش هزینه‌ها، منطقی کردن قیمت‌ها، تامین مستمر کالا در بازار، همکاری گسترده با شرکت‌ها و مراکز دانش‌بنیان، مراکز نوآوری و دانشگاه‌ها و تعمیق ساخت داخل محصولات را بر عهده دارند.

نظارت مستمر حاکمیت از نحوه اجرایی شدن این نامه و ابلاغیه‌های پیرو آن و همچنین مبارزه جدی با قاچاق لوازم‌خانگی به داخل کشور، از جمله مواردی است که باید در دستور کار باشد تا تولید داخلی بتواند از این فرصت و حمایت ارزشمند انجام شده نهایت استفاده را به نفع اقتصاد و مصرف‌کنندگان داخلی انجام دهد.

فعالیت‌های قاچاق‌چیان قابل رصد است

در این پیوند، «محمدرضا شهیدی» دبیر انجمن تولیدکنندگان لوازم صوتی و تصویری کشور به ایرنا گفت: در سال‌های گذشته با خروج خارجی‌ها از بازار ایران، ظرفیت‌های خوبی در صنعت لوازم‌خانگی کشورمان ایجاد شده و اکنون باید کمک شود تا به‌راحتی در اختیار خارجی‌ها قرار نگیرد.

وی بیان‌داشت: در این راستا، تولیدکنندگان نیز باید به ارتقای کیفی محصولات خود و کاهش قیمت‌ها بپردازند، زیرا حق مصرف‌کننده است که از تولیدات کیفی و با قیمت مناسب استفاده کند.

این مقام صنفی تصریح‌کرد: باید هوشیار باشیم، زیرا اگر فقط جلوی واردات رسمی گرفته شود، ممکن است به افزایش قاچاق بیانجامد.

وی یادآور شد: اکنون فقط در بخش تلویزیون، بیش از ۴۰ درصد محصولات موجود در بازار را کالاهای قاچاق تشکیل می‌دهد. یعنی سالیانه بین ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار دستگاه تلویزیون به طور قاچاق وارد کشور می‌شود که عمده آنها از برندهای مطرح کره‌ای هستند.

شهیدی خواستار آن شد تا مبارزه جدی‌تری با مفرهای قاچاق و شبه‌قاچاق از جمله بازارچه‌های مرزی، ته‌لنجی، ملوانی و غیره انجام شود، زیرا در غیر این صورت قاچاق‌چیان بدون پرداخت عوارض، گمرکی، مالیات و غیره کالای بیشتری وارد کرده و سود بیشتری خواهند برد.

دبیر انجمن تولیدکنندگان لوازم صوتی و تصویری کشور خاطرنشان‌کرد: روزانه فقط هزاران پیامک و پیام از طریق فضای مجازی برای خرید محصولات قاچاق در سراسر کشور ارسال می‌شود که قابل رصد هستند.

وی ادامه‌داد: عمده قاچاق‌چیان از سیستم بانکی برای تبادلات پولی خود استفاده می‌کنند و تراکنش‌های آنان نیز قابل دنبال کردن است.

شهیدی با بیان اینکه نامه رهبر معظم انقلاب ناظر به واردات کالای ساخته شده است، گفت: این محدودیت شامل تامین مواد اولیه، تجهیزات و همچنین فناوری از خارج نمی‌شود و به‌خصوص در بحث تکنولوژی اگر از فناوری روز جهان غافل شویم به‌تدریج با تولیداتی کم کیفیت مواجه خواهیم شد.

خروج خارجی‌ها و ایجاد برندهای جدید

«کیوان شکرانی» مدیر یکی از برندهای مطرح د اخلی نیز در این زمینه به ایرنا گفت:‌ ممنوعیت واردات لوازم‌خانگی پیشتر نیز وجود داشت، اما نامه اخیر رهبر معظم انقلاب مهر تاییدی بر آن بود.

وی بیان‌داشت: حال که بالاترین مقام کشور خیر و صلاح صنعت لوازم‌خانگی را در این موضوع دیده‌اند، ما نیز همچون گذشته تبعیت خواهیم کرد و همچنان‌که در حدود چهار سال گذشته توانستیم متاثر از خروج کره‌ای‌ها برند خودمان را ایجاد کنیم، به حرکت رو به جلو ادامه خواهیم داد.

شکرانی با تاکید بر اینکه همواره تولید محصولات کیفی در دستور کار این مجموعه بوده، تصریح‌کرد: تولیدکنندگان داخلی باید با تمرکز بر موضوع کیفیت، از حمایت و فرصت پیش‌آمده نهایت استفاده را ببرند.

وی، مخاطره اصلی را در شرایط کنونی قاچاق برشمرد و افزود: احتمال می‌رود برخی با سوء استفاده از شرایط پیش‌آمده به گسترش قاچاق بپردازند، اما به‌طور حتم حاکمیت که حمایت را در دستور کار خود قرار داده، برنامه‌های اساسی برای کاهش قاچاق خواهد داشت.

فاصله اندک محصولات ایرانی با مشابه خارجی

همچنین دبیر انجمن صنفی کارفرمایی تولیدکنندگان لوازم‌خانگی کوچک به ایرنا گفت: همه اعضای این انجمن از این نامه و فرمان رهبر معظم انقلاب استقبال کردند، زیرا در سال‌های گذشته ثابت کردیم که می‌توانیم.

«ابوالقاسم شانه‌ساز» افزود: اکنون به‌لحاظ کیفی پیشرفت‌های خوبی در تولید لوازم‌خانگی کوچک حاصل شده و فقط نگران از دست رفتن بازار بودیم، اما با نامه یاد شده مطمئن شدیم که از حمایت و پشتیبانی لازم برخوردار هستیم.

وی بیان‌داشت: تاکنون عمده واردات لوازم‌خانگی مربوط به چهار قلم بزرگ یعنی یخچال و فریزر، تلویزیون، لباس‌شویی و ظرف‌شویی و در لوازم‌خانگی کوچک مربوط به جاروبرقی از ۲ برند مطرح کره‌ای بود و در تامین سایر لوازم‌خانگی کوچک مشکل خاصی برای تامین از محصولات داخلی وجود ندارد.

این مقام صنفی تاکید کرد: لوازم‌خانگی کوچک از فناوری یا آپشن‌های خاصی برخوردار نیست، بنابراین فاصله محصولات ایرانی با مشابه خارجی بسیار اندک است.

وی ادامه‌داد: همچنین بیش از ۷۰ درصد قطعات لوازم‌خانگی کوچک از داخل تامین می‌شود و فقط آن دسته از قطعاتی که تولید آنها صرفه اقتصادی ندارد را از خارج وارد می‌کنیم.

شانه‌ساز تصریح‌کرد: حمایت از تولیدات داخلی به هیچ‌عنوان خطر انحصار را برای این صنعت به دنبال ندارد و مقایسه آن با صنعتی نظیر خودروسازی اشتباه است، زیرا واحدهای زیادی در کشور در عرصه تولید لوازم‌خانگی فعالیت می‌کنند.

وی تاکید کرد: با وجود حمایت رهبر معظم انقلاب، اما تولیدکنندگان نیز موظف به ارتقای کمی و کیفی تولیدات هستند، به‌طوری که امسال در لوازم‌خانگی کوچک افزایش ۲۰ تا ۲۵ درصدی تولید برنامه‌ریزی شده است.  

دبیر انجمن صنفی کارفرمایی تولیدکنندگان لوازم‌خانگی کوچک همچنین با اشاره به خطر همیشگی قاچاق محصولات به‌ویژه در لوازم‌خانگی کوچک، گفت: به دلیل ارزان تمام شدن کالاهایی مانند مواد غذایی، شاهد رد و بدل شدن آنها با لوازم‌خانگی کوچک و البسه در مناطق مرزی هستیم که باید از این پدیده شوم جلوگیری شود.

لزوم تعریف استراتژی برای صنعت لوازم‌خانگی

همچنین رییس اتحادیه فروشندگان لوازم‌خانگی تهران در این زمینه اظهار داشت: ممنوعیت وارداتی که در نامه رهبر معظم انقلاب به آن اشاره شده کاملا درست است و باید از واردات از کشورهایی که در زمان تحریم‌ها ما را تنها گذاشتند جلوگیری شود.

«اکبر پازوکی» به ایرنا گفت: باید به‌جای واردات کالای کامل مصرفی، به واردات تکنولوژی رو بیاوریم و این واردات فقط از کشوری نظیر کره‌جنوبی نباشد، بلکه سایر کشورها و از جمله اتحادیه اروپا را نیز مد نظر داشته باشیم.

وی تصریح‌کرد: مشکل اصلی در این زمینه از درون خودمان است، جایی که پس از چهار دهه از انقلاب اسلامی هنوز استراتژی و راهبردی برای صنعت لوازم‌خانگی تعریف نکرده‌ایم و در عوض شاهد تعدد انجمن‌ها و تولیدکنندگان هستیم، در نتیجه امروز تولید داریم اما صادرات‌محور نیستیم.

این مقام صنفی بیان‌داشت: اگر تولیدکننده داخلی برای خود رقیبی نبیند انحصارگر می‌شود، برای پرهیز از این وضعیت باید بتواند فناوری وارد کرده و رقیب داخلی داشته باشد.

وی ادامه‌داد: نمی‌توان جلوی ذائقه مردم را گرفت و بر این اساس باید روز ذائقه و سلیقه مصرف‌کننده سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی کرد.

به گزارش ایرنا، سال گذشته بیش از ۱۵ میلیون دستگاه لوازم‌خانگی در کشور تولید شد. کارشناسان اشتغال مستقیم در این حوزه را ۳۰۰ هزار نفر و گردش مالی سالیانه در صنعت لوازم‌خانگی کشورمان را ۶ میلیارد دلار عنوان می‌کنند.

با وجود رشد تولید لوازم‌خانگی، اما به اذعان همه تولیدکنندگان، بازاری‌ها و اتحادیه فروشندگان و توزیع‌کنندگان لوازم‌خانگی، اکنون بین ۳۰ تا ۳۵ درصد کالاهای موجود در بازار را اجناس قاچاق تشکیل می‌دهد.

پیشتر مدیرکل صنایع برق، فلزی و لوازم خانگی وزارت صنعت، معدن و تجارت با اشاره به صادرات ۱۴۰ میلیون دلاری لوازم‌خانگی در سال گذشته، از هدف‌گذاری صادرات ۲۰۰ میلیون دلاری این محصولات در سال ۱۴۰۰ خبر داد.