۱۴ مهرماه در ایران باستان که به "گوش روز" موسوم بود، روزی مبارکی خوانده می شد که این عنوان نیز بر گرفته از فرشته نگهدار چهارپایان و جانوران سودمند بود.
به دنبال تلاش برای اختصاص روزی به نام دامپزشکی در سال ۱۳۶۹، به پیشنهاد دکتر حسن تاجبخش، دانشمند حوزه دامپزشکی، ۱۴ مهرماه به عنوان روز ملی دامپزشکی نامگذاری شد.
خدمات دامپزشکی در استان خراسان رضوی که در تولید گوشت قرمز، سفید و همچنین تخم مرغ رتبه های اول تا سوم کشور را به خود اختصاص داده، از اهمیت بسزایی برخوردار است.
علاوه بر کنترل بیماری های مختلف دام و طیور، آنفلوانزای فوق حاد پرندگان و تب برفکی ۲ بیماری مهم و خسارت زا در بین دام و طیور است که دامپزشکی خراسان رضوی برای مقابله با این بیماریها هر ساله اقدامات و مراقبت های خاصی را به اجرا می گذارد.
اهمیت کنترل بیماریهای دام و طیور
مدیرکل دامپزشکی خراسان رضوی در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: کنترل بیماریهای دام و طیور با توجه به امنیت غذایی، تامین فراورده های سالم دام و طیور و اقتصاد دامپروری و معیشت غیرمستقیم این حوزه از اهمیت بسزایی برخوردار است.
دکتر جواد اعلمی افزود: پیشگیری و کنترل بیماریهای دامی به معنای عام شامل انواع دام، طیور و آبزیان و بیماریهای مشترک بین انسان و دام، کنترل و نظارت بهداشتی بر فراورده های خام دامی و نظارت بهداشتی بر اماکن دامی شامل تمام کارخانجات خوراک دام و کشتارگاهها، دامداریها و مرغداری ها از جمله فعالیت های دامپزشکی است.
وی ادامه داد: اقدامات مربوط به قرنطینه در حوزه صادرات و واردات دام و طیور، نظارت بر نقل و انتقال فراورده های خام دامی و صدور مجوزهای لازم از سوی دامپزشکی، حوزه دارو و درمان توسط دامپزشکان، فعالیت داروخانه ها و درمانگاههای دامپزشکی از دیگر خدمات حوزه وسیع دامپزشکی به شمار می رود.
وی خاطرنشان کرد: اکنون خراسان رضوی افزون بر ۱۰ درصد از فراورده های خام دامی کشور را تولید می کند و این استان در تولید گوشت قرمز، مرغ و تخم مرغ رتبه های اول تا سوم کشور را به خود اختصاص داده است.
دکتر اعلمی ادامه داد: جمعیت دامی خراسان رضوی شامل حدود هشت میلیون راس دام سبک و ۳۵۰ هزار راس دام سنگین نظیر گاو و گوساله است.
وی جمعیت طیور خراسان رضوی را در هر دوره جوجه ریزی حدود ۱۰ میلیون قطعه عنوان کرد.
وی گفت: در ۲ سال گذشته و همگام با شیوع کرونا، دورکاری برای همکاران ما که وظیفه نظارت بر تامین سلامت بهداشت دام و طیور و تغذیه سالم جامعه را دارند، معنی نداشت و چه بسا در این دوران عده زیادی از همکاران ما به کرونا مبتلا شدند.
مدیرکل دامپزشکی خراسان رضوی افزود: با اقدامات دامپزشکی همچون واکسیناسیون و بیماریابی طی سالهای گذشته، بیماریهای دام و طیور و همچنین بیماریهای مشترک بین انسان و دام در این استان کاهش چشمگیری داشته و تحت کنترل درآمده است.
وی مهمترین بیماریهای دام و طیور را شامل آنفلوانزای حاد پرندگان، تب برفکی، طاعون نشخوار کنندگان کوچک، آبله گوسفندی، شاربن یا سیاه زخم، مشمشه در اسبها، هاری، بیماریهای مشترک بین انسان و دام مانند تب کریمه کنگو و تب مالت عنوان کرد.
وی ادامه داد: موقعیت جغرافیایی و همچنین اقدام برای واکسیناسیون و کنترل شیوع بیماریهای دام و طیور تاثیر بسزایی در سلامت جامعه دارد.
اعلمی از آنفلوانزای پرندگان به عنوان یکی از بیماریهای مهم حوزه دامپزشکی یاد کرد که اکنون خطر شیوع آن با توجه به آغاز فصل پاییز و سرما و ورود پرندگان مهاجر به کشور، زیاد است.
وی بیان کرد: خوشبختانه با تلاشها و اقدامات انجام شده طی چند سال گذشته موردی از این بیماری در بین طیور خراسان رضوی مشاهده نشده است.
وی گفت: مقابله با بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان به دلیل قابلیت خطر احتمالی سرایت آن به انسان و همچنین خسارت های گسترده در صنعت طیور و مرغداری ها از اهمیت بسرایی برخوردار است.
کنترل طاعون مرغی در خراسان رضوی
معاون سلامت دامپزشکی خراسان رضوی گفت: شیوع آنفلوانزای فوق حاد پرندگان پرندگان که به "طاعون مرغی" یا "مرغ‌مرگی" معروف است مخاطرات زیادی در پی دارد که علاوه بر خطر سرایت بیماری از طیور به انسان، خسارات و تلفات زیادی را در صنعت مرغداری به دنبال دارد.
دکتر محمد رشتی باف افزود: طی چهار سال گذشته هیچ موردی از ابتلا به آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در بین طیور صنعتی خراسان رضوی مشاهده نشده است که نشان می دهد این بیماری در این منطقه کنترل شده است.
وی بیان کرد: آخرین رخداد آنفلوآنزای حاد پرندگان در واحدهای صنعتی خراسان رضوی در اسفند سال ۱۳۹۶ گزارش شده بود.
وی اضافه کرد: پس از آن پارسال یک کانون محدود آنفلوآنزای پرندگان در بین طیور روستایی در شهرستان سرخس خراسان رضوی مشاهده شد که به سرعت مدیریت و کنترل شد اما در بین طیور صنعتی طی چند سال گذشته هیچ موردی مشاهده نشده است.
دکتر رشتی باف، تعداد واحدهای طیور صنعتی استان خراسان رضوی را بیش از ۲ هزار واحد شامل مرغ گوشتی و تخمگذار عنوان کرد که ۲۸۰ مورد از این واحدها مرتبط با مرغ تخمگذار است.
وی اضافه کرد: در سالهای اخیر با تدابیر اتخاذ شده در زمینه مراقبت و کنترل و افزایش سطح امنیت زیستی، بیماری آنفلوآنزای حاد پرندگان در خراسان رضوی و کشور کاهش یافته و کنترل شده است.
او ادامه داد: سالانه بین ۲۵ تا ۳۰ هزار آزمایش مولکولی و سرولوژی بر روی طیور استان خراسان رضوی انجام شده است که خوشبختانه هیچ مورد مثبتی از آنفلوآنزای پرندگان در استان گزارش نشده است.
کمک مومنانه در هفته دامپزشکی
مسوول روابط عمومی اداره کل دامپزشکی خراسان رضوی گفت: اجرای طرح «کمک مومنانه» برای حمایت از دامداران زیر پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) یکی از برنامه های پیش بینی شده برای بزرگداشت روز دامپزشکی در مشهد است.
دکتر هادی زارعی افزود: طرح کمک مومنانه در مرحله اول در هشت روستای تابعه شهرستان مشهد با حمایت مدیران ستاد بزرگداشت روز دامپزشکی استان انجام می شود.
وی بیان کرد: به مناسبت ۱۴ مهرماه، روز ملی دامپزشکی و هفته بزرگداشت این مناسبت، که از امروز آغاز می شود، برنامه های مختلفی در حوزه دامپزشکی خراسان رضوی اجرا می شود که از آن جمله می توان به حضور مدیرکل دامپزشکی خراسان رضوی، رییس شورای نظام دامپزشکی استان، رییس دانشکده دامپزشکی مشهد و رییس مرکز تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی شعبه شمالشرق در برنامه های خبری و اطلاع رسانی اشاره کرد.
وی گفت: تجلیل از منتخبان حوزه دامپزشکی، دیدار با مسوولان ارشد استان در حوزه های قضایی و اجرایی، اطلاع رسانی در سطح شهر و برگزاری برنامه های ورزشی ویژه کارکنان از دیگر برنامه های هفته دامپزشکی در خراسان رضوی است.
۱۴ مهرماه روز ملی دامپزشکی نام گرفته است.