به گزارش ایرنا، وقف یکی از سنت‌های اصیل دینی و انسانی و میراث گرانبهای ائمه اطهار (ع) است و بنا به مستندات تاریخی اسلام، حضرت محمد(ص) به‌صورت عملی پایه‌گذار این سنت بوده است.
وقف سنتی حسنه و جاری و مصداق نمایان احسان و نیکوکاری است، واژه وقف را مترادف با ایستادن، به حالت ایستاده ماندن و آرام گرفتن می دانند و در اصطلاح فقهی به حبس کردن مال، تصرف نکردن در آن و بخشیدن منفعت های آن در راه خیر اطلاق می شود.
وقف به ۲ نوع انتفاعی و منفعتی در جامعه به چشم می خورد در وقف انتفاعی، بنا و یا ساختمانی مانند مسجد و حسینیه وقف و مومنیان و اهالی جامعه از آن استفاده می کنند اما در وقف منفعتی از درآمد ملک وقف شده مانند زمین زراعی یا چاه‌آب بهره می برند و بر پایه نیت واقف آن را به مصرف می رسانند.
وقف اثر بخش ترین ابزار برای پاسخگوی نیاز محرومان و نیازمندان جامعه به روش کریمانه و بی منت است و دستگیری و کمک به همنوع را در جایگاه والای الهی و انسانی به بهترین شکل میسر می سازد.
اوقاف نهادی برآمده از ارزش‌های دینی ماست که برای خدمت عمومی یا نگه داشتن اصل هر چیزی و جاری بودن سود ناشی از آن در مسیر خیر، نیکی و رضای خدا به کار می‌رود تا منافع آن در راه تأمین نیازمندیهای مردم و تحقق عدالت اجتماعی مصرف شود.
یکی از موضوعات مهم در حوزه وقف توجه به نیازمندی و اقتضایات کنونی جامعه است یعنی اینکه دامنه فراگیری وقف به عنوان یک حکم فقهی چنان گسترده است که واقفین می توانند با پیش بینی نیاتی جدید بر مبنای نیاز جامعه، خیر بیشتری از دنیا و آخرت را نصیب خود کنند.
در زمان حاضر به سبب برخی مشکلات و گرفتاریها که بخشی از آن به تحریم ها و فشارهای ظالمانه استکبار مرتبط است توان و بنیه اقتصادی دولت ها در حمایت از همه بخش های کشور اندکی کاهش یافته است که در چنین شرایطی می توان با استفاده از ظرفیت حکم فقهی وقف، بخش های از جامعه را زیر چتر حمایت وقف قرار داد.
امام جمعه بندر ترکمن در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : جنبه های جدید وقف در جامعه اسلامی بیانگر پویایی و مانایی احکام اسلام است که باید آن را جد گرفت.
حجت الاسلام محمد صالح منصوری ادامه داد: مقصد موقوفات از گذشته تا کنون یک مقصد ثابتی نبوده و در زمان حاضر هم موقوفات با نیات مختلفی وقف می شوند.
وی ادامه داد: کمک به دانش آموزان و دانشجویان بی بضاعت برای استمرار آموزش، استمداد به طلاب در راه فراگیری علوم دینی، مشارکت در تامین و واگذاری ملزومات تحصیلی مانند خرید تبلت و گوشی برای دانش آموزان در دوران کرونا و حمایت مالی از علوم و پژوهش های قرآنی از جمله این نیات است.
امام جمعه بندرترکمن ادامه داد : پیش بینی برخی موقوفات برای ازدواج آسان و خرید جهیزیه و یا دیگر کمک های مالی از جمله مواردی است که بنا به نیازهای جامعه می توان به آنها پرداخت.
مدیرکل تبلیغات اسلامی گلستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت : به طور معمول احکام شرعیه اسلام منعطف و بنا بر مقتضیات و نیاز زمانه تغییر می کند.
حجت الاسلام عباسعلی گرزین افزود: دین مبین اسلام برای همه نیازهای بلند مدت و کوتاه مدت مسلمانان برنامه دارد و مقتضیات و احتیاجات زمان را شامل می شود.
به گفته وی وقف یکی از پیشرفته ترین احکام شرعی است که گستره فراگیری و برخورداری از این اصل، آن را به حکمی پویا و بسیار کارآمد بدل کرده است.
ضرورت سوق دادن موقوفات به نیازمندیهای جدید جامعه
گرزین تصریح کرد : سوق دادن موقوفات به سوی نیازمندی های جدید جامعه امری بدیعی و بسیار ضروری است ، در زمان حاضر و بنا بر نیاز جامعه ، پسندیده است که واقفین اموال و مستغلات خود را در حوزه علوم به ویژه علوم دانش بنیان و علوم قرآنی وقف کنند.
وی اضافه کرد: از جمله مواردی دیگری که می شود به آن اشاره کرد وقف در بخش تحقیقات و فن آوری است به عنوان مثال در حالی که جامعه اسلامی در حوزه تامین منابع آب با مشکل روبرو است وقف اموال برای تحقیقات جهت یافتن روش های اثرگذار برای تامین منابع آب بسیار پرسود است.
وقف مال در حوزه علوم هسته ای در گرگان
مدیرکل تبلیغات اسلامی گلستان با اشاره به ثبت اولین وقف مال در حوزه علوم و صنایع هسته ای توسط یک واقف گرگانی گفت: مومنان خوش فکر و زیرک همیشه به دنبال حل مشکلات جامعه هستند.
وی با اشاره به مساعدت های صورت گرفته از سوی واقفین در امر کمک های مومنانه در دوران کرونا و به ویژه اقلام پزشکی و درمانی گفت که چنین خیرات و وقف هایی تا سال های سال در اذهان مسلمانان ماندگار خواهد ماند.
به گفته گرزین با همکاری نهادهای ترویجی و تبلیغی و کمک رسانه ها می توان نگرش مطلوبتری در حوزه وقف دست یافت.
نماینده ولی فقیه در گلستان و امام جمعه گرگان به مسوولان اوقاف در این استان توصیه کرد که برای ترویج فرهنگ وقف با هدف رفع نیازهای جامعه بیشتر سرمایه گذاری کنند.
آیت الله سید کاظم نور مفیدی با اشاره به اینکه این سنت حسنه از دیدگاه اسلام فلسفه بسیار والایی دارد، ادامه داد: امروز ترویج این سنت حسنه می تواند به صورت مشارکتی بوده تا کمبودها با این روش سریعتر مرتفع شود.
نماینده ولی فقیه در گلستان بر تشکیل هیات امنا برای وقف مشارکتی در استان تاکید و اضافه کرد: این طرح با توجه به الگوی مشارکت مردم در پشتیبانی در هشت سال دفاع مقدس را داریم، قابل اجرایی است.
وی تاکید کرد: ترویج وقف مشارکتی برای حل نیازهای روز جامعه شدنی بوده و راه برای مشارکت مردم در این صحنه فراهم شود.
وقف متناسب با نیازهای روز
به گفته وی در شرایط کنونی وقف متناسب با نیازهای روز جامعه می تواند بسیاری از مسائل و مشکلات پیشرو را رفع کند.
وی توزیع بسته های معیشتی، ساخت مراکز درمانی، ایجاد خانه سالمندان، ترویج فرهنگ قرانی، ساخت مدرسه، مراکز آموزش عالی، ازدواج جوانان را از جمله نیازهای روز جامعه برشمرد.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان گلستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهارداشت: سیاست کلی این نهاد ورود در زمینه نیازهای جدید جامعه و انطباق آن با موضوع وقف است.
حجت الاسلام روح اله سلیمانی فرد تصریح کرد: برخلاف آنچه که در ذهن بسیاری از مردم وجود دارد و گاهی اوقات در گفتمان برخی از مسوولان مبنی بر کاهش میزان مشارکت آحاد جامعه در زمینه وقف مشاهده می‌شود، باید تاکید کنم که حدود ۷۸ درصد موقوف استان پس از پیروزی انقلاب با نیات مختلف ثبت شده است.
سلیمانی فرد، پرداختن به مباحثی چون علوم و فنون، اشتغال، معیشت، آزادی زندانیان و فعالیت‌های قرآنی را از جمله مهمترین موضوعات سازمان اوقاف و امور خیریه دانست و تصریح کرد: این اداره کل به دنبال هدایت موقوفات در چنین موضوعاتی خواهد بود.
وی ادامه داد: براساس همین سیاست، اقدامات مشاوره‌ای و کارشناسی‌های مختلف در حال انجام بوده تا به این وسیله واقفان بتوانند موقوفات خود را در زمینه مسائل و نیازهای روز جامعه مانند محیط زیست، زوج‌های جوان، نانو، اشتغال، بیماری‌های مزمن و ناعلاج وقف کنند تا این سنت الهی بتواند به بهترین شکل ممکن در جامعه اثرگذار باشد.
سلیمانی فرد گفت : مردم گلستان از دیرباز در دینداری و نوعدوستی زبانزد بوده و امروز هم وقتی می‌بینند عواید موقوفات در زمینه نهضت کمک مومنانه و مواسات آثار مثبت و سازنده‌ای را در جامعه از خود برجای می‌گذارد، استقبال خود را در این زمینه افزایش داده‌اند.
مدیرکل اوقاف گلستان افزود : به طور حتم یکی از راهکارهای مقابله با مشکل اختلاف طبقاتی در جامعه می‌تواند موضوع وقف باشد تا جایی که با انجام آن می‌توان شاهد پویایی و احیای بخش مهمی از جامعه شد و اگر این مساله به درستی صورت گیرد، با مشارکت جدی صاحبان سرمایه می‌توان شاهد رفع بسیاری از مشکلات نیز باشیم.
به گفته سلیمانی فرد، فرهنگ سازی، اطلاع رسانی و مشاوره به واقفان یکی دیگر از موضوعاتی است که باید مورد توجه بیش از پیش سازمان اوقاف و امور خیریه و به خصوص رسانه‌ها قرار گیرد تا بتوانیم موقوفه‌ها را در مسیرهای بهتری که مردم و محرومان جامعه در آن حوزه مشکلات بیشتری دارند، هزینه کنیم.
به گزارش ایرنا، ترویج اخلاق و فرهنگ، تولید علم و فناوری، تجهیز و توسعه مراکز بهداشتی درمانی، دفاتر مشاوره، مراکز ترک اعتیاد، تحصیل، ازدواج و اشتغال جوانان، مسکن معلولان، حمایت از کودکان و زنان و سالمندان، توسعه مراکز ورزشی و فرهنگی، ساخت مدرسه و کمک روستایی، ارتقا مطلوبیت کالبدی فضاهای شهری ، ایجاد نشاط اجتماعی، احداث مراکز تفریحی و گردشگری، خوابگاه ها و محل های اسکان اجتماعی، توسعه کشاورزی و تولید و بهره وری از جمله جنبه های وقف در روز گار کنونی است که می توان به حضور در این عرصه های توسعه جامعه اسلامی را افزایش داد.
گلستان واقع در شمال استان و متشکل از اقوام و مذاهب مختلف، پنج هزار و ۵۰۰ موقوفه و بیش از ۷۰ هزار رقبه دارد که عمده آن با نیت عزاداری و اطعام دهی امام حسین (ع) است.