به گزارش ایرنا، کمتر روستایی را می توان در استان و حتی کشور پیدا کرد که مردمانش با اطمینان از کیفیت محصولات باغی تولیدی و بازار تضمینی برای میوه و محصولات فرآوری شده آن صحبت کنند؛ اما مردم روستای کوشک در کهگیلویه و بویراحمد هیچ نگرانی برای عرضه انار خود به بازار ندارند.
روستای کوشک علیا در کیلومتر ۴۰ جاده ترانزیتی و ملی یاسوج - بابامیدان قرار دارد. کوشک در مرز دو اقلیم سرد و گرم استان کهگیلویه و بویراحمد قرار گرفته است و زیبایی ها و خوبی های این دو اقلیم را یکجا دارد.
در روزگاری نه چندان دور این روستا را به صیفی کاری های آن به خصوص خیار مرغوبش می شناختند اما رفته رفته مردم متوجه شدند که خاک و آب کوشک برای تولید انار آن هم از نوع مرغوب و درجه یک جوابگوست. پس با آزمون و خطا اهالی به جای صیفی کاری ، درخت انار کاشتند. برخی ها از تنگ "بوان" استان فارس و برخی هم از "شهرضا" نهال آوردند و کاشتند. همانطور که‌پیش بینی می شد انارستان ها پس از سه سال به ثمر نشستند. در این آزمون و خطا مشخص شد که انار بوان با اینکه کیفیت خوبی دارد اما پس از رسیدن ترک بر می دارد و ضایعات آن زیاد می شود.
در عوض نهال شهرضا که رنگ پوست آن صورتی است و قرمزی انار بوان را ندارد ، در اقلیم جدید آنچنان محصول با کیفیتی داد که در بازار تقاضا برای آن از هر اناری پیشی گرفت.
حالا انار کوشک جمع خوبی های انارهای موجود در بازار را دارد و مزه و طعم منحصر به فردی پیدا کرد.
اما اکنون که یاقوت های خوش اب و رنگ کوشک آنچنان در بازار های کهگیلویه و بویراحمد و اطراف آن پر طرفدار شده اند مشکلاتی در روستای کوشک به وجود آمده که آینده این برند خودساخته را تهدید می کند.
برای اینکه از انار کوشک و محصولات جانبی آن بدانیم یک روز پاییزی به کوشک رفتیم.هوا نه سرد مثل یاسوج و نه گرم مثل بابامیدان است. در کوچه باغها کامیونها در حال بار زدن انارند و باغداران نگرانی از بابت اینکه محصول تولیدیشان مثل سیب یا انگور و حتی خیار روی دستشان بماند ندارند.
درختان انار شاخه در هم تنیده اند و زیر سایه های سبزشان حتی آسمان هم دیده نمی شود.
اعضای خانواده هر کدام گوشه ای از کار را انجام می دهند. مثلا خانم ها انارهای درجه ۲ را برای رب انار دانه می کنند و پس از شستشو و ابگیری می پزند و انگونه که خودشان می گویند از ۴۰ لیتر آب خالص انار حدود ۸ لیتر رب انار تولید می کنند.
بعضی انارها را هم برای "ناردنگ"(ناردونه) دانه می کنند و خوشبختانه رب انار و ناردنگ کوشک ، مثل خود انارش طرفدار دارد و هر چقدر هم تولید شود روی دستشان نمی ماند و خیلی زود به فروش می رسد.
فروش محصولات فراوری شده انار هم توسط خود زنان در کانالها و گروه های مجازی انجام می شود و اغلب درآمدش هم مال خود خانمهاست.
البته بعضی ها هم در کنار کافه های جاده ترانزیتی ان را برای فروش می گذارند چون کافه ها هم اغلب متعلق به بچه های کوشک است.
در قلب انار
از دور همه چیز خوب است و جای هیچ نگرانی نیست اما این ظاهر ماجراست. در باطن آن که کنکاش می کنیم مردم یک نگرانی مشترک دارند؛ کم آبی باغداریشان را تهدید می کند و برخی سموم مورد نیاز کشاورزان هم نه در بازار آزاد و نه دولتی پیدا نمی شود.
کرامت کریمی معلم کوشکی می گوید: آبیاری باغها قطره ای تحت فشار است اما به چند دلیل جوابگو نیست.در طرح توسعه کشاورزی قرار بود ۲ مخزن بزرگ آب برای روستا ساخته شود و آبیاری باغات با این مخازن انجام شود اما مخزن کوچکی ساخته شده که جوابگوی نیاز باغات کوشک نیست.
وی می گوید: چون سیستم قطره ای به صورت اصولی انجام نشده،حجم آب موجود در لوله ها هم جوابگو نیست.
موسوی یکی دیگر از اهالی روستاست که باغش کاملا خشک شده و البته مشکل روستا را فراتر از آب کشاورزی می داند.
او می گوید: ما حتی در آب شرب هم مشکلاتی داریم .نظارت اصولی بر آب شرب منطقه وجود ندارد و برخی خانه ها اصلا آب ندارند.
به گفته موسوی ۱۰ کیلومتر از جاده های بین روستاهای کوشک خاکی است که این در شان روستایی با این همه ظرفیت نیست.
البته مشکلات دیگری هم وجود دارد. هاجر مسعودی بانوی کوشکی هم می گوید: این روستا ظرفیت های بی نظیری برای گردشگری دارد و قرار بود به یکی از روستاهای هدف گردشگری استان تبدیل شود که متاسفانه این اتفاق نیفتاده است.
او از اینکه ساعت زیادی در روستا آب ندارند گلایه مند است.
زحمتی که برباد می رود
برای اینکه از مشکلات کوشک بدانیم به سراغ دهیار جوان این روستا می رویم.
حمید مسعودی با بیان اینکه عمده محصول کشاورزی و باغی کوشک انار است یاداوری می کند مردم با توجه به خشکسالی سالهای اخیر به سمت کشت انار رفتند اما مشکلاتی که در مسیر تولید انار است باعث افت کیفیت انار و ضایع شدن زحمت باغداران می شود.
او می گوید: کم آبی مهمترین مشکل مردم است که نیاز به برنامه ریزی و همکاری مسئولان دستگاه های مختلف دارد.
وی اشاره ای به آفت انار می کند و می گوید: مهمترین آفت انار" کرم گلوگاه انار" است و باعث ضرر زیاد به محصولات شده که نیاز به بررسی کارشناسان جهاد کشاورزی و ارایه راهکار مناسب و بهتر دارد.
مسعودی با تاکید بر اینکه برای استفاده بهتر از انار، نیاز به احداث واحدهای فراوری است ادامه می دهد: اگر صنایع تبدیلی داشته باشیم حتی پوست انار برای استفاده در صنایع دارویی و کنسانتره فراوری می شود.
وی می افزاید: دوره آبیاری انار باید ثابت باشد ولی چون شبکه ایراد دارد اثرمنفی روی باغات دارد و همین کم آبی اثرات گرما سوختگی و بیماری ها را تشدید می کند.
به گفته دهیار کوشک جهاد کشاورزی به رغم تلاشهایی که دارد اما برخی اقلام مورد نیاز کشاورزان و باغداران از جمله سم آفتاب سوختگی را نتوانسته به موقع فراهم کند.
دهیار کوشک‌در خصوص آب شرب منطقه نیز می گوید: این روستا سه کانال آبیاری شبکه تحت فشار دارد که به دلیل خشکسالی آب کشاورزی و آشامیدنی مشترک است و این موضوع باعث ایجاد مشکلاتی شده است.
مسعودی می گوید: از ۱۰ سال پیش مردم حق انشعاب آب خریداری کرده اند اما هنوز بسیاری آب شرب ندارند.
وی تاکید می کند: کوشک از پتانسیل بالایی برای گردشگری برخوردار است و با اینکه این ظرفیتها برای مسئولان هویدا شده اما گمنام مانده است.
مسعودی می گوید: عمده درآمد مردم روستا از کشاورزی و دامداری است با این حال بخش عمده جوانان روستا در کافه های بین راهی جاده ترانزیتی یاسوج بابامیدان مشغول فعالیت هستندکه این کافه ها در ۲ سال اخیر به دلیل شیوع ویروس کرونا با مشکل روبرو شدند.
به گفته مسعودی تا پیش از کرونا ۲۵ کافه در مسیر بود که برخی ورشکست و برخی هم تعطیل شده اند و کمکی به انها نشده است.
وی می گوید: محصول عمده منطقه انار است که آبیاری باغات انار به صورت قطره ای تحت فشار انجام می شود اما به دلیل بی تجربگی جهاد کشاورزی در زمینه انار این طرح به صورت اصولی اجرا نشد و مشکلاتی برای کشاورزان ایجاد کرده است.
هر کاری از دستمان برآمد انجام دادیم
با همه اینها رئیس سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد می گوید: پمپاژ کوشک افتتاح شده اما چون فشار آب زیاد بود علاوه بر استخر اصلی که در تعهدات ما بود ۲ استخر کوچکتر هم ساختیم.
الیاس تاج الدینی می افزاید: استخر دیگری برای قسمت انتهایی باغات در حال اجرا می باشد که به دلیل مخالفت معارضان محلی در حال حاضر عملیات ساخت متوقف شده است.
وی در خصوص مشکلات کشاورزان مبنی بر رسوب گرفتگی لوله های قطره ای هم می گوید: پس از افتتاح و بهره برداری طرح تعاونی آب بران تشکیل شده و کار به خود مردم واگذار شده است و باید سالانه کار رسوب زدایی را انجام دهند چرا که دولت نمی تواند هر سال اعتبارات خود را به پروژه هایی که در گذشته افتتاح شده ببرد.
تاج الدینی ادامه می دهد: در خصوص بیماری گلوگاه انار جهادکشاورزی هم مبارزه بیولوژیک و هم مکانیکی را در منطقه انجام می دهد که آثار مبارزه بیولوژیک در بلند مدت خود را نشان می دهد اما سالانه انارهای بیمار را برای مردم معدوم می کند.
وی در خصوص سموم کشاورزی از جمله سم گرما سوختگی هم یادآوری می کند: تهیه سم آزاد است با این حال پیگیری می کنیم اگر مردم در تهیه سم خاصی مشکل داشته باشند زمینه تامین آن را برایشان فراهم کنیم.
خاک حاصلخیز
منطقه کوشک علیا و حومه شامل ۶ روستا و آبادی است که پنج روستا دارای شناسه و کد روستایی به مرکزیت کوشک علیا است.
کوشک علیا ۱۹۰ خانوار با ۷۰۰ نفر جمعیت و حومه ان حدود ۲۰۰ تفر جمعیت دارد.۶۰ درصد اراضی منطقه یعنی حدود ۸۰ هکتار، به باغ انار تبدیل شده است کارشناسان‌می گویند امکان افزایش مساحت باغات انار تا ۱۲۰ هکتار نیز وجود دارد.
در بازدید از منطقه کوشک آنچه جالب توجه بود حاصلخیزی خاک خصوصا برای انار بود. چنانچه یکی از باغداران که بخشهای زیادی از باغش دچار آفتاب سوختگی شدید شده بود اذعان داشت که در باغ سه ساله اش تاکنون حدود ۲۰۰ میلیون تومان فروش محصول انار داشته است و بخشهای آفتاب سوخته آن که برای عرضه در بازار مناسب نیست نیز برای فراوری و تهیه ناردنگ و رب انار استفاده می شود.
در نهایت باید گفت طبیعت، باغداری و یاقوت های ترش و شیرین و آبدار کوشک می تواند ظرفیت منحصر به فردی هم برای تولید و هم گردشگری باشد با این حال این ظرفیت به حال خود رها شده است و باید منتظر ماند تا روزی دوباره آن را کشف کنند.