دغدغه‌های بی‌پایان صاحبان عصای سفید

به گزارش ایرنا، نابینایان با ضمیر روشنشان، تپش قلب زندگانی و رسالت بی انتهای طبیعت را ترجمه و با و نگاه معرفتی‌شان صفای فطرت خداوندی را می‌نگرند. نابینایان چنان ارزشی و حرمتی در نزد مردم جوامع مختلف دارند که در تقویم جهانی، ۱۵ اکتبر به عنوان روز جهانی نابینایان، نامگذاری شده تا تمام مردم دنیا، در این روز، توجه خود را معطوف به مشکلات و خواست‌ها و دنیای این عزیزان می کنند تا تبلوری از توانمندی ها، شان و منزلت اجتماعی نابینایان باشد و نگرشی مطلوبی در جامعه نسبت به آنان به وجود آید.

روزعصای سفید، بهانه‌ای است تا معلولانی که از نعمت بینایی محروم هستند اما با چشم دل نعمت های خداوندی را نوازش می کنند به یادآوریم. افرادی که با کمترین ادعا و با تلاش و باوجود محدودیت‌ها، همواره در حال اثبات خود هستند و ثابت می‌کنند که فهم از لمس انگشتان بر برجستگی کاغذ جرقه نمی‌زند، بلکه شعاع افق دل است که بر فهم، سایه می افکند. موفقیت با محدودیت جسمی ناکام نمی ماند و توکل، صبر، استقامت و زمزمه هایی با خالق در سکوت، ادبیاتی آشنا برای آنان بوده و در یک کلام لمس موفقیت با اراده و همت مبتنی بر امیدواری میسر است.

سید مهدی مسلمی جورجاده یکی از جوانان موفق و روشن دل مازندرانی است که از ۶ سال پیش مدیرعامل جامعه نابینایان و کم بینایان مازندران است. آوازه اش را از کارکنان بهزیستی مازندران شنیده بودم ، شماره تماس سید مهدی را از روابط عمومی  بهزیستی گرفتم و قرار ملاقات با او گذاشتم. به دیدارش رفتم و با خوش رویی و با صدای گرم و گیرایی که دارد، انسان را مجذوب خود می کند و انگار نه انگار نقصی در بدن دارد و معلول است. خودم را معرفی کردم و گفتم که خبرنگارم. گفت منتظرت بودم.

خودم را آماده پرسش و پاسخ با این روشن دل بامعرفت مازندرانی می کردم که احساس کردم که بر لب سخنی را زمزمه می کند. با لبخندی که او نمی دید سعی کردم ادب را در صدایم جاری کنم و به او گفتم سید بر لب چه می خوانی؟ برای من هم بخوان. گفت همواره وقتی که مهمان دارم دوست دارم یادگاری در قالب شعر به فردی که به دیدنم می آید بدهم و سهم تو از این ملاقات یک شعر کوتاه است.

مجذوب کلام شیوای او شدم. بدون مقدمه، سر اصل مطلب رفت و گفت : مقصود از بازخوانی مباحث ویژه نابینایان و کم بینایان نه برانگیختن حس ترحم نسبت به یک نابینا است و نه ایجاد خراش بر احساسات، مقصود این است که اگر کاسبیم ، راه کم‌توان یا نابینایی را در پیاده‌رو سد نکنیم؛ اگر مسئولیم ، در نهاد زیر نظرمان به مناسب‌سازی دقت کنیم و اگر سوار بر خودرویی هستیم مواظب عصاهای سفید باشیم و هر جای دیگری که هستیم بدانیم هر کسی با هر شرایطی برای حضور در این جامعه حق دارد و رفتار ما نباید باعث طرد کسی شود.

ترحم نه؛ قانون را اجرا کنید

مسلمی افزود : قانون عصای سفید از قوانینی بوده که برای نابینایان و دیگر معلولان از اهمیت فراوانی برخوردار و اجرای دقیق آن ضروری است.طبق این قانون اگر نابینایی برای عبور از خیابان، عصای سفید خود را به حالت افقی نگه دارد، حکم چراغ قرمز را داشته و رانندگان موظف به توقف هستند و اگر توقف نکنند طبق قانون جریمه می‌شوند. قانونی که بسیاری از شهروندان و رانندگان از آن اطلاعی ندارند و بر این اساس برای نابینایان مشکلات فراوانی به وجود آمده است. این در حالی است که برخی رانندگان تنها بر اساس احترام و حس نوع دوستی برای عبور فرد نابینا متوقف شده و به این افراد کمک می‌کنند، اما اطلاعی از این قانون ندارند و ما از مردم می خواهیم به ما ترحم نکنند و تنها قانون را اجرا کنند.

مسلمی که به گفته خودش نابینای مادرزادی است و مشکلات و دغدغه های این قشر از جامعه را به خوبی می داند ، گفت : حدود ۷۵۰ هزار نفر در کشور ما نابینا و کم بینا هستند و سهم استان مازندران از این تعداد حدود  هفت هزار نابینا و کم بینا است.

نفر

خیابان هایی که ایمن نیست

وی ، مناسب سازی معابر عمومی را از مهم‌ترین دغدغه های روشندلان مازندران معرفی کرد و اظهار داشت : اگرچه شهرداران، فرمانداران و بخشداران به اندازه توان خود جهت بهبود اوضاع تلاش می کنند اما انتظار داریم آن دسته از برنامه های اجرایی و عمرانی خود را که مانعی برای معلولان می شود به سازمان بهزیستی اعلام کنند تا اطلاع رسانی های لازم به جامعه هدف انجام شود.

او افزود : ما بارها این درخواست را از نهادهای مرتبط داشتیم ولی هیچگاه جنبه عملیاتی به خود نگرفت و معلولان بویژه نابینایان و کم بینایان همچنان با مزاحمت هایی  چون کنده کاری و گودی، نصب داربست، سد معبر دست فروشان و مغازه داران  در پیاده روها مواجه هستند.

مدیرعامل جامعه نابینایان و کم بینایان مازندران با بیان اینکه ما نمی خواهند کاسبی کسی را به هم بزنند ، گفت : هدف ما این است به گونه ای عمل شود که مانعی برای رفت و آمد جامعه هدف بهزیستی نباشد.

مسلمی پله های بلند و طولانی ساختمان برخی ادارات را هم از دیگر مشکلات برشمرد و افزود : جانمایی نامناسب آسانسور در برخی ادارات نیز اسباب زحمت نابینایان یا همراه آن ها می شود.

شغلی برای شما نابینایان نداریم

وی بحث اشتغال نابینایان را از دیگر مسائل مهم این قشر عنوان کرد و گفت : از مسئولان خواهش می کنم در شورا و جلسات اداری و در برنامه ریزی کاری خود به مشکل اشتغال نابینایان توجه کنند تا مبادا به این تصور که اشتغال روشندلان موجب افت کاری دستگاه مربوطه می شود از استخدام آن ها خودداری کنند. موارد بسیاری از موفقیت های نابینایان را در شغل های مختلف از اپراتوری مخابرات ادارت مختلف گرفته تا دبیری، نویسندگی، وکالت، سردبیری و رشته های مختلف ورزشی استانی و کشوری شاهد هستیم که کار می کنند و بسیار موفق هستند.

مدیرعامل جامعه نابینایان و کم بینایان مازندران افزود : به عنوان مثال اگرقانونگذار رسته شغلی در ادارات برای نابینایان و کم بینایان تدوین کند، بخشی از مشکلات اشتغال این قشر از جامعه حل می‌شود. فرد روشندلی که به سختی درس خوانده و آزمون داده و با نمره بالا پذیرفته شد هنگام جذب در دستگاه مربوطه با نوعی بد رفتاری مواجه می شود و نابینا بودن را عامل جذب نکردن اعلام می کنند و می گویند شغلی برای نابینایان ندارند.

وی  با گلایه از برخی مسئولانی که به گفته او قول می دهند و عمل نمی کنند ، ادامه داد : این دسته از مسئولان بدانند که ما به پست شان و به قولشان اعتماد می کنیم تا باری از دوش معلولان جامعه برداشته شود اما باوجود پیگیری ها، همچنان به قول هایشان عمل نمی کنند. اگرچه تعامل ما با بیشتر مسئولان به نسبت خوب است و یکی از نکات مثبت این تعاملات این است که پشت درب هیچ مسئولی از وزیر رفاه تا مسئولان استانی ما و شهرستانی نمانده ایم. بهزیستی استان پا به پای ما در پیشبرد اهداف ما دوشادوش همراهی و همکاری می کنند.

دلسوزی نه؛ توجه

وی با اشاره به بلاتکلیفی قانون جامع حمایت از حقوق معلولان ، گفت : اگر سازمان بهزیستی در سال اعتبار مناسب داشته باشد به آسانی می تواند قانون جامع حمایت از حقوق معلولان را اجرا کند. ما از نمایندگان مجلس  می خواهیم که اجرای کامل این قانون را در اولویت های خود قرار دهند.

مدیرعامل جامعه نابینایان و کم بینایان مازندران، ازدواج و مسکن را از دیگر مسائل نابینایان عنوان کرد و گفت : متاسفانه برخی خانواده ها با یک نابینا ازدواج نمی کنند در حالی که نابینایی مسری نیست .خودم نابینا هستم با یک خانم بینا ازدواج کردم و دو تا فرزند سالم دارم یا موردهای داشتیم که زن و شوهر هر دو نابینا بودند اما فرزندانشان سالمند و در بهترین دانشگاه های ایران و حتی جهان تحصیل می کنند.

وی اضافه کرد : با برخی ادارت تعامل خوبی برقرارکردیم همچنین برخی از بانک های استان بابت پرداخت تسهیلات قرض الحسنه بابت خرید گوشی و تبلت محصلان تحت پوشش جامعه ما به ما لطف داشتند.

سهم نابینایان از استخدام؛ پذیرش در آزمون و رد در مصاحبه

مسلمی گفت : دولت موظف است سه درصد از ظرفیت استخدامی خود را به معلولان اختصاص دهد ، اما همین سهمیه پایین هم رعایت نمی‌شود و معلولان در آزمون‌های استخدامی به صراحت به خاطر معلولیتشان رد می‌شوند.

وی افزود : چندی پیش چند تن از نابینایان برای آزمون استخدامی نام‌نویسی، در آزمون با خط بریل که مخصوص آنها طراحی شده بود، شرکت کردند، حد نصاب آزمون را آوردند، برای مصاحبه دعوت شدند و روز مصاحبه، آنها که پشت میزهایشان نشسته بود تا از داوطلبان، صلاحیت احراز کنند، به آنها گفتند که ما کارمند نابینا نمی‌خواهیم و به آسانی این افراد معلول رد شدند. حرف ما این است که در دفترچه استخدامی نیامده بود که اداره مدنظر، کارمند نابینا نمی‌خواهد، داوطلبان نابینا هزینه کرده‌اند، درس خوانده‌اند و وقت گذاشته‌اند. اگر آنان را نمی‌خواستند چرا به خط بریل سئوال چاپ کرده‌اند؟ به طور قطع یک گریز از قانون اتفاق افتاده وگرنه سئوالات بریل نمی‌شد یا در دفترچه نمی‌آمد. به طور قطع تا جان در بدن دارم پیگیر کار این عزیزان خواهم بود.

تردد ایمن مطالبه بحق نابینایان

مدیرکل بهزیستی استان مازندران هم با تایید مشکلات جامعه نابینایان استان و تاکید بر توانمندی‌های روشندلان ، گفت : در زمان حاضر بسیاری از افراد نابینا و کم بینا با تکیه بر مهارت ها و تجارب خود، به ظرفیت های لازم برای مشارکت فعال در عرصه های شغلی و اجتماعی دست یافته اند اما به صورت مستمر شاهد آن هستیم که افراد دارای اختلال بینایی به رغم توانمندی های ارزنده از دستیابی به شغل مناسب محروم می شوند.

فرزاد گوهردهی اضافه کرد : پیام اصلی روز (ایمنی عصای سفید)  شنیدن صدای نابینایان و درک مطالبات بر حق آنان  برای دستیابی به یک زندگی سالم پویا و شکوفا است و این روز، روزی است که صدای عدالت خواهی افراد نابینا بیش از پیش شنیده می شود و فعالان امور نابینایان تلاش می کنند تا آن را به عنوان سمبل هویت اجتماعی این افراد معرفی کنند و فرصتی است تا مطالبات به حق این قشر از جامعه برای دستیابی به کیفیت زندگی برتر به گوش برنامه ریزان و سیاستگزاران برسد.
وی مهم‌ترین مطالبات افراد نابینا و کم بینا را حق دسترسی کامل به امکانات آموزشی، بهداشت وسلامت، تردد ایمن در فضای شهری و مشارکت فعالانه در عرصه های سیاسی و اجتماعی برشمرد و گفت : این موارد در کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت و قانون حمایت از حقوق معلولان به صراحت مورد تاکید قرار گرفته و دولت مکلف است با استفاده از کمیته هماهنگی و نظارت بر اجرای قوانین، تمامی دستگاه های کشور را به اجرای این قوانین و تامین حقوق نابینان مکلف سازند.

گوهردهی با بیان اینکه سازمان بهزیستی به عنوان متولی اصلی پیگیری حقوق افراد دارای آسیب بینایی همواره تمام تلاش خود را جهت رایزنی با دستگاه های اجرایی و نهاد های نظارتی جهت طرح مسایل نابینایان و پیگیری خواسته های آنان به عمل می آورد، افزود : بدون شک عزم ملی برای ساختن زندگی بهتر برای این افراد مستلزم همکاری تمامی بخش های جامعه و اجرای صحیح قانون عصای سفید، کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت و قانون حمایت از حقوق معلولان است.
 وی با اعلام این که تعداد افراد دارای آسیب بینایی تحت پوشش بهزیستی استان مازندران هفت هزار نفر است و با تاکید بر اهمیت غربالگری بینایی در کاهش آمار بروز این نوع از معلولیت ، گفت : در اجرای طرح آمبلیوپی، تشخیص و مداخله به هنگام بینایی از بین ۱۰۸ هزار و ۵۵۰ کودک ۳ تا ۶ سال، سه هزار و  ۴۳۸  کودک طی یک سال گذشته شناسایی و به مراکز تخصصی ارجاع شدند.

گوهردهی افزود : اجرای طرح توانمندسازی افراد دارای اختلال بینایی، مناسب سازی و دسترس پذیری محیط زندگی و خودرو افراد دارای معلولیت، کمک هزینه تحصیلی دانش آموزان ودانشجویان دارای معلولیت، و ارائه خدمات هنری و هنردرمانی به توان‌خواهان کم بینا و نابینا تنها بخشی از اقدامات سازمان بهزیستی در این حوزه است.
مدیر کل بهزیستی استان مازندران گفت : پرداخت کمک هزینه معیشت توانبخشی، پرداخت حق پرستاری و مددکاری افراد دارای معلولیت در خانواده و پرداخت کمک هزینه معیشت ماده ۲۷ از جمله خدمات دفتر امور مراکز توانبخشی مراقبتی به افراد  کم بینا و نا بینا است.

ضرورت اصلاح رفتار با نابینایان

یک کارشناس مسائل نابینایان هم گفت: با هدف اصلاح رفتار با نابینایان و کم‌بینایان و افزایش حضور آنها در جامعه، خانواده‌های معلولان بینایی آموزش ببینند. اغلب خانواده‌های کم‌بینایان و نابینایان به دلیل برخوردهای نادرست و غیر مسئولانه با این عزیزان، آنها را از آموزش، برخورداری از مزایای اجتماعی و حضور در جامعه، محروم می‌کنند.

عباس بهرامی با بیان اینکه، بسیاری از خانواده‌هایی که دارای فرزند کم‌بینا یا نابینا هستند معلولیت فرزند خود را انکار کرده و با عدم پذیرش واقعیت، مشکلات عدیده‌ای را برای آنها موجب می‌شوند ، افزود : چون پدر و مادر نمی‌خواهند قبول کنند که فرزندشان نابیناست او را از حضور در جامعه و رفتن به محیط‌های مختلف منع می‌کنند که این به معنای نادیده‌گرفتن حقوق مسلم آنهاست.

کارشناس مسائل نابینایان تصریح کرد: برای رفع این مشکل، بهزیستی کلاس‌های توجیهی آموزشی برای خانواده‌ها دارای افراد معلول نابینا برگزار کند و براساس اطلاعاتی که نابینایان در اختیارم قرار دادند، اجازه ندادن والدین به فرزندان خود برای استفاده از عصای سفید، اجازه ندادن به آنها برای یادگیری خط بریل، حضور در برنامه‌های خانوادگی و اجتماعی و نیز مشارکت در امور منزل از جمله مواردی بود که توانخواهان با کارشناسان مسائل نابینایان در میان می گذراند.

به گزارش ایرنا، ۲۳  مهر ماه مصادف با ۱۵ اکتبر به نام روز ایمنی عصای سفید، روزی است که صدای عدالت خواهی افراد نابینا بیش از پیش شنیده می‌شود و فعالان امور نابینایان تلاش می‌کنند تا آن را به عنوان سمبل هویت اجتماعی این افراد معرفی کنند. سازمان آموزشی، علمی، فرهنگی ملل متحد (یونسکو) و شورای جهانی نابینایان در ۱۹۵۰ میلادی در جلسه ای مشترک، قانون 'عصای سفید' را تصویب کرد و ۱۵ اکتبر را روز جهانی 'عصای سفید' نام نهاد.

در این قانون همه حقوق اجتماعی فرد نابینا به عنوان عضوی از یک جامعه متمدن با هدف ﺗﻮﺟﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ رفع ﻣﺸکل این قشر و اﯾﺠﺎد ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن از ﻋﺼﺎی ﺳﻔﯿﺪ، انعکاس یافته است.

طبق آخرین آمار سازمان بهداشت جهانی (Who ) حدود ۴۵ میلیون نفر نابینا در دنیا زندگی می‌کنند و هر ساله یک تا ۲ میلیون نفر به این آمار افزوده می‌شود، زیرا در هر ثانیه پنج نفر و در هر دقیقه یک کودک در دنیا نابینا می‌شود.

از این تعداد نیز ۱۵۰ هزار نفر مربوط به کشورمان هستند که با احتساب افراد کم بینا این رقم به ۷۵۰ هزار نفر می‌رسد که به درجات مختلفی اختلال بینایی دارند و بر اساس گزارش اداره سلامت چشم و پیشگیری از نابینایی وزارت بهداشت، حدود ۳۰ هزار کودک کم‌بینا و هفت هزار و ۵۰۰ کودک نابینا در کشور وجود دارد.