روزنامه ایران دوشنبه ۱۹ مهر در گفت‌وگو با محققان جزئیات شواهد علمی تزریق واکسن سینوفارم به کودکان را بررسی می‌کند: گام‌هایی که ممکن است بزودی بلندتر شود و رده سنی واکسیناسیون برای رسیدن به ایمنی جمعی ۹۰ درصدی جمعیت حتی گروه سنی ۲ تا ۱۲ سال را نیز دربربگیرد. در ایران واکسن سینوفارم برای تزریق به گروه سنی ۱۲ تا ۱۷ سال، تنها واکسنی است که براساس اعلام وزارت بهداشت به‌منظور افزایش ایمنی جمعی و بازگشایی مدارس به کودکان تزریق می‌شود.
گرچه که طبق اعلام وزارت آموزش و پرورش رضایت والدین از شروط تزریق واکسن به گروه سنی زیر ۱۸ سال است به‌طوری که شروع تزریق سینوفارم به گروه‌های سنی پایین‌تر حساسیت‌ها را هم بیشتر کرده و در عین حال سؤالات بسیار زیادی ذهن والدین را درگیر خود کرده است که آیا فرزندانشان واکسن بزنند یا نزنند؟ آنها از مسئولان وزارت بهداشت و کارشناسان این حوزه می‌خواهند با جزئیات و با دلیل و سند درباره تزریق واکسن سینوفارم به گروه سنی ۱۲ تا ۱۷ سال توضیح دهند.
اینکه در ایران بر اساس کدام مطالعه و شواهد علمی تزریق سینوفارم را برای گروه سنی دانش‌آموزی آغاز کرده‌اند؟ آیا پیش از انجام کارآزمایی‌های بالینی می‌توان واکسن را به گروه سنی ۱۲ تا ۱۷ سال تزریق کرد؟ چه مطالعاتی در زمینه تزریق واکسن سینوفارم به کودکان انجام شده است؟ و... انبوه سؤالات دیگر که این روزها از زبان اولیای دانش‌آموزان شنیده می‌شود و آنها را در دوراهی زدن یا نزدن واکسن کرونا به فرزندانشان قرار داده است.
سینوفارم دیتاهای علمی زیادی برای تزریق به کودکان زیر ۱۸ سال دارد
حسن رودگری، معاون پژوهشی سازمان نظام پزشکی کشور در پاسخ به اینکه آیا دیتای علمی برای تزریق سینوفارم به کودکان زیر ۱۸ سال وجود دارد؟ به «ایران» می‌گوید: نمی‌توانم دیتای غربی مبنی بر تزریق سینوفارم به گروه سنی زیر ۱۸ سال معرفی کنم اما یکسری تحقیقات علمی برای تزریق سینوفارم به گروه سنی زیر ۱۸ در کشور امارات انجام شده است و همچنین کمپانی تولید کننده سینوفارم نیز مطالعاتی در این زمینه داشته که البته این پژوهش بیزینس‌محور است. تحقیقات مرتبط با دیتاهای علمی امارات با کمک محققان غربی انجام گرفته به‌طوری که آنها به قدری به سینوفارم اعتماد کرده‌اند که سینوفارم الحیات در این کشور تولید می‌شود.
این استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در ادامه می‌افزاید: نکته جالب اینجاست که امارات معتقد است نباید فایزر را به بچه‌ها تزریق کرد و شاید به عنوان دوز بوستر به کودکان فایزر بزنند اما باید هر دو دوز اول و دوم واکسیناسیون کودکانشان واکسن سینوفارم باشد. در چین نیز واکسن سینوفارم را برای کودکان بالای دو سال تزریق کرده‌اند. اینها تنها دیتاهای ما هستند و می‌توان گفت نباید انتظار ایجاد عوارض بد را داشته باشیم. ضمن اینکه امارات در مقاله‌ای که منتشر کرد نشان می‌داد از ۹۰۰ کودکی که واکسن سینوفارم دریافت کرده‌اند عوارض پس از تزریق واکسن همان عوارض شایعی است که در بزرگسالان پس از تزریق این واکسن مشاهده می‌شود.
به گفته معاون پژوهشی سازمان نظام پزشکی کشور در ایران و در بین واکسن‌های وارداتی آسترازنکا، سینوفارم و اسپوتنیک فقط واکسن سینوفارم دیتاهای علمی خوب و زیادی برای تزریق به کودکان زیر ۱۸ سال دارد.
ما به دنبال در صد پوشش ایمنی جمعی هستیم
آیا واکسیناسیون کودکان و نوجوانان در برابر کرونا باید انجام شود؟ علیرضا ناجی، رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در پاسخ به این سؤال به «ایران» می‌گوید؟: ابتدا باید به اهمیت واکسیناسیون در کودکان اشاره کنم. به ۵ دلیل عمده باید کودکان را علیه ویروس کرونا واکسینه کنیم. اولاً ما جزو معدود کشورهایی هستیم که در ۱۹ ماه اخیر آموزش کودکان مجازی بوده است و نه تنها به جنبه‌های آموزش لطمه زده بلکه بلوغ اجتماعی کودکان را هم دچار چالش کرده است این در حالی است که سازمان بهداشت جهانی به آموزش حضوری کودکان تأکید دارد.
ثانیاً در ایران با توجه به تراکم دانش‌آموزان در فضاهای آموزشی و عدم تهویه مناسب کلاس‌های درسی نباید انتظار داشت پروتکل‌های بهداشتی در مدارس رعایت شود. ثالثاً کودکان یکی از اجزای مهم جامعه در پخش ویروس کرونا هستند و علی‌رغم سوشه ووهان، واریانت دلتا کودکان را هم مورد هدف قرار می‌دهد و کودکان نیز به بیماری شدید مبتلا می‌شوند و حتی با ابتلای شدید فوت هم می‌کنند. رابعاً چنانچه همه توان دولت‌ها برای واکسیناسیون گروه سنی بزرگسالان باشد خواه ناخواه کووید را به سمت کودکان سوق می‌دهیم که در این‌صورت خطر کرونا بیش از پیش خواهد بود چرا که وقتی جمعیت کودکان واکسینه نشود چرخه ویروس فعال می‌ماند و حتی خطر ایجاد واریانت‌های جدید هم پیش‌بینی می‌شود.
خامساً با توجه به ظهور سویه دلتا؛ هدف از واکسیناسیون افزایش ایمنی جمعی به عدد ۷۰ درصد نیست بلکه به دلیل افزایش میزان آلودگی و انتقال ویروس عدد ایمنی جمعی باید تا ۹۰ درصد برسد برای همین است که واکسیناسیون کودکان باید پا به پای بزرگسالان انجام شود و نباید گروه سنی زیر ۱۸ سال را در اولویت بعدی قرار دهیم.
ناجی درباره شواهد علمی مبنی بر تزریق واکسن سینوفارم به کودکان ۱۲ تا ۱۷ سال در ایران نیز عنوان می‌کند: اول باید ببینیم چه واکسن‌هایی برای تزریق به کودکان در دنیا، دیتاهای علمی دارند. فایزر و مدرنا جزو واکسن‌هایی هستند که مجوز مصرف گروه سنی ۱۲ تا ۱۷ سال را در کشورهای اروپایی و امریکا گرفته‌اند.
واکسن سینوفارم نیز بر اساس مطالعاتی که انجام شده و نتایج آن در مجله لنست چاپ شده است نشان می‌دهد تزریق آن برای گروه سنی ۳ تا ۱۷ سال بی‌ضرر و ایمن است و اثر بخشی و تأثیرپذیری مناسبی از سینوفارم در این رده سنی گزارش شده است.
به‌طوری که در تمام افرادی که در این گروه سنی وارد مطالعه شدند بعد از ۵۶ روز مشاهده کردند ۱۰۰ درصد کودکان آنتی بادی خنثی‌کننده در سطوح بسیار بالایی دارند بنابراین سینوفارم واکسن بسیار خوبی برای کودکان است اما اینکه چرا در کشورهای اروپایی سینوفارم را به کودکان تزریق نمی‌کنند چون سینوفارم جزو واکسن‌های آنها نیست؛ تزریق یک واکسن خاص بستگی به دسترسی کشورها به آن واکسن و مجوزهای مصرف اضطراری در کشورها دارد.
به گفته رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی در حال حاضر کشورهایی چون چین و امارات و تایوان نیز مجوز مصرف اضطراری برای تزریق سینوفارم به گروه سنی زیر ۱۸ سال داده‌اند. با توجه به تعداد موارد مورد مطالعه در فاز یک و دو کارآزمایی‌های مرتبط با سینوفارم به نظر می‌رسد فاصله زیادی بین تعداد موارد کارآزمایی بالینی سینوفارم و فایزر و مدرنا نیست.
کارآزمایی بالینی سینوفارم روی ۲ هزار و ۲۶۰ کودک انجام شده و نتایج بسیار خوبی به‌دست آمده است بنابر اطلاعات موجود واکسن سینوفارم جزو انتخاب‌های بسیار خوب برای کودکان است چون پلتفرم واکسن غیر فعال است و به‌طور کلی این پلتفرم نسبتاً بی‌ضرر است و سابقه مصرف این نوع واکسن‌ها در تمام دنیا وجود دارد برای مثال پلتفرم ساخت واکسن آنفلوانزا نیز شبیه به پلتفرم واکسن سینوفارم است.
او با بیان اینکه در ایران واکسن سینوفارم جزو واکسن‌های بسیار خوب برای گروه سنی کودکان محسوب می‌شود، می‌افزاید: فاز سه مطالعات بالینی واکسن سینوفارم در امارات به منظور بررسی اثر بخشی آن روی کودکان در حال انجام است اما مطالعات اولیه نشان‌دهنده ایمن و بی‌ضرر بودن آن است.
ناجی با تأکید بر اینکه سینوفارم جزو واکسن‌های شناسنامه داراست و در گروه سنی ۱۸ تا ۵۹ سال مجوز مصرف اضطراری را از سازمان بهداشت جهانی گرفته است عنوان می‌کند: اگر سینوفارم برای گروه سنی ۱۲ تا ۱۷ سال انتخاب شده بر اساس مطالعات علمی مطلوب است بنابراین باید واکسیناسیون کودکان نیز به شکل یکپارچه و با بزرگسالان انجام گیرد تا کودکان هر چه سریع‌تر به فضاهای اجتماعی و آموزشی برگردند بخصوص اینکه در کشور ما این موضوع به اثبات رسیده که در اقدامات غیر درمانی برای کنترل کووید۱۹ موفق نبودیم در غیر این‌صورت پیک‌های متعدد زیادی را شاهد نبودیم در شرایط فعلی علی‌رغم آنکه ما زمان طلایی واکسیناسیون را از دست داده‌ایم و واکسیناسیون باید زمانی انجام می‌شد که موج کووید۱۹ فروکش کرده بود با وجود این ضروری است از تزریق واکسن استقبال کنیم تا هر چه سریع‌تر به‌ایمنی جمعی برسیم و نگذاریم پیک‌های بلندی را تجربه کنیم.
او با بیان اینکه باید واکسیناسیون کودکان بی‌وقفه و با سرعت بالا انجام بگیرد می‌گوید: واکسن سینوفارم کودکان و بزرگسالان تفاوتی باهم ندارد فقط در کودکان دو دوز به فاصله ۲۱ روز و در بزرگسالان همان دوز به فاصله ۲۸ روز استفاده می‌شود.