فربد فدایی روز شنبه همزمان با هفته سلامت روان در گفت وگو با خبرنگار اجتماعی ایرنا افزود: انسان به عنوان یک موجود زیستی، روانی و اجتماعی، باید از منظر جسمی، روانشناسی و جامعه‌شناختی مورد بررسی قرار گیرد. بهداشت روانی هم در این سه حیطه باید ارزیابی شود.
وی تصریح کرد: برای نمونه، بهداشت روان قبل از تولد آغاز می‌شود، بنابراین در صورت هماهنگی، آگاهی و مسئولیت‌پذیری زن و مرد (والدین) کودک در یک محیط مناسب و امن به دنیا خواهد آمد.
فدایی همچنین با اشاره به بیماری‌های ارثی خانوادگی گفت: برخی بیماری‌ها نیز جنبه ارثی داشته و مشاوره ژنتیک، پیش از ازدواج، برای جلوگیری از تجمیع بیماری‌ها و اختلالات نقشی اساسی ایفا می‌کند. به عنوان مثال، یک بیماری خاص در خانواده دختر و پسر (والدین) می‌تواند به فرزند هم انتقال داده شود.
وی با اشاره به جنبه روانی نیازهای انسانی ادامه داد: فرزند (کودک) همچنین به منظور کسب سلامت روان باید احساس کند، او را دوست دارند، به نیازهای او توجه کرده و مورد محبت قرار می‌گیرد.
عضو انجمن علمی روان‌پزشکان ایران خاطرنشان کرد: در واقع کودک باید در یک سال و ۶ ماه نخست زندگی مورد توجه خاص مادر باشد و نیازهای عاطفی، روانی، جسمانی او برآورده شود. در این وضعیت، کودک به این نتیجه می‌رسد که «جهان محیط خوبی است» و «بزرگسالان او را دوست دارند» و این امر یک احساس اعتماد بنیادین را در کودک رقم خواهد زد.
وی افزود: همچنین در صورت بی‌توجهی به نیازهای کودک از قبیل تشنگی و گرسنگی، جهان را یک محیط خصمانه می‌بیند، در سال‌های آتی نسبت به دیگران بی‌اعتماد و هر یک از این مسائل می‌تواند سلامت روان او را تحت تاثیر قرار دهد.
فدایی با اشاره به نیازهای روانی افزود: کودک همچنین باید مورد محبت قرار گرفته و توانمندی‌های او به رسمیت شناخته شود. به عنوان مثال، پدر و مادر باید راه رفتن کودک را تحسین کنند، اجازه دهند از توانمندی‌های خود استفاده کند. برخی از والدین با این عذر و بهانه که کودک توان انجام فعالیت‌های روزانه را ندارد، او را از انجام این اقدامات منع کرده و این مساله اعتماد به نفس او را در سال‌های آتی کاهش می‌دهد.
این متخصص اعصاب و روان خاطرنشان کرد: فرزندان باید بتوانند خشم خود را ابراز کنند، امکان بروز پرخاشگری (در سطح متعارف) را داشته باشند و آفرینندگی، نظم و انضباط را به عنوان وظایف والدین آموزش ببینند.
فدایی ادامه داد: این کودک پس از گذار از دوران کودکی، از محیط خانواده به محیط دبستان قدم می‌گذارد و در این محیط اجتماعی نیز نیازهای او باید توسط آموزگاران پاسخ داده شود. تبعیض، ترجیحات ناسالم برحسب وضع ظاهر، موقعیت خانوادگی و تحصیلی می‌تواند کودک را دچار ضایعه کند.
وی تاکید کرد: مربیان ضمن تشویق شاگردان زرنگ، در مقابل شاگردان ضعیف و ناتوان مسئولیت بیشتری داشته و باید توان، انرژی و زمان بیشتری را هزینه کنند. دستاورد این کودکان باید مورد توجه و تشویق قرار گیرد.
فدایی افزود: رشد کودک در یک محیط خانوادگی سالم که به نیازهای جسمی و روانی او پاسخ داده شود و همچنین حضور در یک مدرسه و مرکز آموزشی که احتیاجات اجتماعی او نظیر ارتباطات و تعاملات دوستانه مورد توجه قرار گیرد، سبب گذار از این مرحله و ورود به دوران نوجوانی با یک وضعیت صحیح خواهد شد.
وی گفت: در این دوران هم توجه و سرپرستی والدین به صورت غیرمستقیم باید تداوم داشته باشد، تا به تدریج نوجوان به یک موجود مستقل بدل شده و بتوانند خودمراقبتی کنند.
فدایی همچنین با تاکید بر ضرورت معالجه و درمان بیماری‌های روانی یادآور شد: در صورت بروز نشانه‌های بیماری همچون گوشه‌گیری، پرخاشگری، نافرمانی، وسواس، اضطراب و افسردگی، باید به موقع برای معالجه اقدام کرد، زیرا اغلب بیماری‌های اعصاب و روان به سرعت بهبود می‌یابد.
به گفته وی، طولانی شدن دوره درمان در برخی اختلالات نیز مستلزم توان‌بخشی برای بیمار بوده که به جهت بیماری از مهارت‌های لازم برخوردار نشده است، در این مرحله از درمان، این مهارت‌ها به او آموزش داده شده و بیمار می‌تواند انجام وظایف نقش کند.
شیوع کرونا، تضعیف تعاملات اجتماعی و سلامت روان
فدایی در ادامه با اشاره به تاثیرات روانی همه‌گیری کرونا افزود: شیوع ویروس کرونا هم در دو سال اخیر ارتباطات و تعاملات اجتماعی را تحت تاثیر قرار داد. حضور در مدرسه، آموزش و یادگیری با اختلال مواجه شد و پرورش و تربیت کودکان و نوجوانان را به عنوان وظیفه اصلی مدارس و مراکز آموزشی که از طریق ارتباط با دوستان و همسالان حاصل می‌شود، دچار وقفه کرد.
وی با تاکید بر ضرورت تقسیم وظایف نقش در منزل اضافه کرد: در این دوران به دلیل شیوع بیماری، قرنطینه، دورکاری، آموزش در منزل، فشار بر مادر خانواده نیز مضاعف و بر این اساس تقسیم وظایف نقش از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، که انتظار می‌رود، با اتمام واکسیناسیون سراسری و کاهش بیماری در کشور، بازگشایی تمامی مراکز علمی، آموزشی و... فشارهای روانی این واقعه نیز بر شهروندان کاهش یافته و سلامت روان جامعه ارتقا یابد.
به گزارش ایرنا، هفته سلامت روان از ۱۸ تا ۲۴ مهرماه با شعار «سلامت روان در جهان نابرابر» و «همکاری با یکدیگر برای ایجاد تغییر» برگزار می‌شود.