امروز کشور از نظر میزان ابتلا و وضعیت بستری بیماران کرونایی شرایط بهتری را نسبت به یکی دو ماه گذشته تجربه می‌کند. زبانه‌های پیک پنجم کرونا رو به افول است. طی روزهای اخیر چندین بار شمار روزانه قربانیان کرونا به زیر ۲۰۰ نفر رسیده است. هرچند این تعداد در قیاس با آمار ماه‌های اخیر کاهش یافته، ولی قربانی شدن روزانه حدود ۲۰۰ هموطن مساله ساده‌ای نیست.
رییس کمیته راهبری مطالعات واکسیناسیون وزارت بهداشت، ضمن ابراز نگرانی از بروز موج ششم کرونا در کشور، اظهار داشته به نظر می‌رسد که سرعت کاهش بیماری در کشور کُند و یا حتی متوقف شده و نگرانیم که همانطور که هنوز موج چهارم تمام نشده بود، وارد موج پنجم شویم؛ در حال حاضر هم هنوز موج پنجم تمام نشده است.
در تازه‌ترین آمار واکسیناسیون هم وزارت بهداشت از واکسیناسیون ۷۵ درصد مردم خبر داده است. آموزش و پرورش هم اعلام کرده ۶۵ درصد دانش‌آموزان ۱۲ تا ۱۸ ساله واکسینه شده‌اند.
با این حال این روزها بر اساس آمارهای جاده‌ای، میزان سفرها به طورقابل توجهی افزایش یافته است. میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی شامل رعایت بهداشت فردی، استفاده از ماسک، رعایت فاصله گذاری و تهویه مناسب هم رو به افول است و در مرز ۴۵ درصد قرار گرفته است.
به عبارتی، کاهش آمار تلفات در کنار افزایش نرخ واکسیناسیون مزید بر علت شده و بر میزان ساده‌انگاری شرایط افزوده است. امروز شماری از شهروندان بخاطر دریافت یک دُز واکسن ماسک نمی‌زنند. این در شرایطی است که بر اساس نظر کارشناسان، حتی دریافت ۲ دُز واکسن هم توجیه و دلیل کافی برای فاصله گرفتن از پروتکل‌های بهداشتی نیست.
حتی شماری از شهروندان با پذیرش ادعاهای واکسن‌ستیزان از دریافت واکسن خودداری می‌کنند. بر اساس آمار ۲۵ مهرماه، تاکنون حدود ۲۴ میلیون تن از شهروندان دو دُز واکسن خود را زده‌اند.
این روزها در ایران هم مانند بسیاری از کشورهای دیگر موجی از تبلیغات ضدواکسن در فضای مجازی به راه افتاده که اسباب واکسن‌گریزی و پرهیز از دریافت واکسن را در میان شهروندان ایجاد می‌کند.
اهمیت اطلاع‌رسانی موثر و اقناع افکار عمومی
عدم دریافت واکسن و همچنین عادی‌انگاری وضعیت، آسیبی است که این روزها زنگ خطر بروز موج ششم کرونا را به صدا درآورده است. بسیاری از کارشناسان نسبت به بروز موجی سهمگین تراز موج پنجم در آبان و آذرماه ابراز نگرانی می‌کنند.
این در حالی است که ضرورت بازگشت به وضعیت عادی به ویژه در حوزه بازگشایی مدارس بر کسی پوشیده نیست. کارآمدی آموزشِ صرفا آنلاین مورد تردید جدی قرار دارد و کارکرد پرورشی مدارس هم معطل مانده است. بسته بودن مدارس، دانش‌آموزان، خانواده‌ها و معلمان را با چالش‌های بسیاری مواجه کرده و همچنین «عدالت آموزشی» در معرض آسیب قرار گرفته است.
در چنین شرایطی اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی به جامعه در خصوص ضرورت‌های دریافت واکسن کرونا و تداوم رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی به اندازه تامین واکسن کرونا از اهمیت برخوردار است. این مهم بارها مورد تاکید رئیس‌جمهوری هم قرار گرفته است.
آیت‌الله رئیسی در جلسه ۱۱ شهریور روسای کمیته های تخصصی ستاد ملی مقابله با کرونا، نکته مهم برای موفقیت روند مقابله با شیوع ویروس کرونا را اطلاع‌رسانی موثر و اقناع افکار عمومی به منظور همراه کردن حداکثری مردم در روند مقابله با گسترش ویروس و شیوع بیماری با رعایت دستورالعمل های بهداشتی عنوان کرد و اظهار داشت: کمیته اطلاع‌رسانی ستاد ملی مقابله با کرونا با همکاری رسانه ملی و دیگر رسانه‌ها، از همه روش‌ها، شیوه‌ها و ابزار مفید در اقناع مردم بهره بگیرند تا رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی در میان آحاد مختلف جامعه به بالاترین سطح ممکن ارتقا یابد.
رئیس جمهور انضباط در اطلاع‌رسانی را نکته بسیار مهم دیگر در اثربخشی این فرآیند برشمرد و تصریح کرد: اطلاع‌رسانی درباره وجوه مختلف بیماری و مسائل مرتبط با آن باید با هدف ایجاد امیدواری حداکثری و پرهیز از ایجاد نگرانی و ترس در مردم سامان یابد.
وظیفه رسانه‌ها چیست؟
هرچند اعمال سیاست‌های قهری و در نظر گرفتن مجازات‌هایی چون محرومیت از دریافت خدمات اجتماعی همچنان که در تعداد زیادی از کشورها رواج یافته، می‌تواند واکسن‌گریزان را مجبور به واکسن زدن کند، ولی اصل در این مساله، آموزش و اقناع افکار عمومی است.
جای خالی آموزش درست و به موقع و فراگیر در این زمینه، این روزها به مساله‌ای ختم شده که ممکن است سلامت کل جامعه را به خطر اندازد؛ سواد کم رسانه‌ای و اعتماد بیش از اندازه برخی مردم به فضای مجازی که سرشار از داده‌های غیرعلمی وغیر دقیق و البته عوام‌پسندانه است، فضایی مهیا برای جولان واکسن‌ستیزان و القای انگاره‌های نادرست فراهم کرده است.
آگاه‌سازی و اقناع افکارعمومی درخصوص الزامات و مزایای دریافت واکسن از وظایف و کارویژه‌های رسانه‌های عمومی است. صدا وسیما به عنوان بزرگترین و فراگیرترین رسانه جمعی در کشور در این زمینه مسئولیت سنگینی برعهده دارد. این سازمان باید با بهره‌گیری از ظرفیت‌های ویژه و گسترده خود در خصوص پاسخ‌دهی علمی و کارشناسانه به شبهات واکسن‌ستیزان، به تنویر افکار جامعه بپردازد و سویه‌های غیر علمی و غیر دقیق ادعاهای واکسن‌هراسان را پیش چشم مردم به نمایش درآورد.
وقت آن است که صدا و سیما به کارویژه خود در یکی ازمهمترین مسائل روز یعنی مدیریت و آموزش عمومی کرونا جامه عمل بپوشاند و همچنان که رهبری در حکم رئیس تازه این سازمان تصریح کردند، دانشگاهی برای ارتقاء سطح آگاهی و معرفت عمومی و آوردگاهی برای مقابله با امواج تحریف و تفتین و ... باشد.
همچنین بخش‌های آموزشی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت به عنوان نهاد متولی سلامت جامعه باید در این زمینه پیشگام باشد و این روزها همه پتانسیل خود را برای اقناع شهروندان برای دریافت واکسن و عدم عادی‌انگاری شرایط به کار گیرد. همچنین مطبوعات و رسانه‌ها هم باید از توانمندی‌های خود برای اطلاع‌رسانی درست به مخاطبانشان استفاده کنند.