مهم ترین دلیلی که برای زمان بردن طرح ها و کندی کارهای فرهنگی در شیراز و فارس عنوان شده، نبود اعتبار و در یک مورد نبود زمین است یعنی در مورد کتابخانه عمومی مرکزی شیراز، پول هست ولی زمین نیست اما در مورد طرح های دیگر زمین هست و پول نیست.
خبرنگار ایرنا در این گزارش، برخی از طرح‌های بر زمین مانده فرهنگ را در آستانه سفر قریب‌الوقوع آیت الله دکتر سید ابراهیم رییسی رئیس‌جمهوری به استان فارس بررسی کرده است.
۱۰ سال از کلنگ خوردن بر زمینی که قرار بود تالار شود
تالار مرکزی برای نخستین بار در سال ۱۳۹۰ با وعده ساخت سالن همایش ۲ هزار نفری با زیر بنای چهار هزار متر مربع، نگارخانه برای نمایش آثار هنری، اتاق مخصوص تمرین موسیقی و تئاتر، کارگاه ساخت دکور، کتابخانه تخصصی و فضای نگهداری ادوات موسیقی در محل سیلوی شیراز کلنگ زنی شد.
در مهرماه سال ۹۲ کلنگ این مجموعه برای مرتبه دوم به زمین زده شد و از آن زمان تاکنون وعده‌های بسیاری برای ساخت آن داده شده و این در حالی است که کمبود تالارها و امکانات و به روز نبودن تجهیزات، دست هنرمندان شیراز و دیگر نقاط فارس و کشور را برای اجرای برنامه‌های هنری در شهر شعر و ادب بسته است.
پس از اولین کلنگ‌زنی، مسئولان با توقفی یک سال و نیمه و در سال ۱۳۹۲ از واگذاری پروژه به پیمانکار و آغاز مراحل نقشه‌برداری آن طی قراردادی ۴۲۰ میلیارد ریالی سخن گفتند و مدت زمان تحویل پروژه را ۳۶ ماه برآورد کردند و این پروژه برای دومین بار کلنگ زنی شد.
در سال ۱۳۹۵ اعتباری بالغ بر ۷۰ میلیارد ریال برای ساخت آن پیش‌بینی شد و برای سال ۱۳۹۶ نیز ۹۰ میلیارد ریال به این امر تخصیص یافت.
در مهرماه ۱۳۹۶ طی بازدید وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی وقت از مراحل ساخت و ساز تالار مرکزی شیراز قول افزایش اعتبار داده شد و مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آن زمان بهزاد مریدی اعلام کرد که ساخت اسکلت بخش اول تالار و فونداسیون بخش دوم به اتمام رسیده است و هنوز عملیات ساخت بخش سوم آن آغاز نشده است.
همچنین در بازدید سال ۱۳۹۶ استاندار پیشین فارس، اسماعیل تبادار از تالار مرکزی پیمانکار این طرح اعلام کرد که این پروژه حدود ۳۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است و اعتبار این طرح در سال ۹۶ نزدیک به ۸۰ میلیارد ریال بوده است و با توجه به اینکه ساخت این مجموعه به اعتباری ۴۲۰ میلیارد ریالی نیاز دارد، تنها ۱۲۰ میلیارد ریال آن محقق شده است و همچنان ۳۰۰ میلیارد ریال دیگر برای ادامه فعالیت‌ها و پیشبرد آن نیاز است.
در فروردین ۱۳۹۸ صابر سهرابی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس در بازدید از این پروژه اعلام کرد: در حال رایزنی‌های لازم هستیم تا برای تکمیل این طرح از راه‌های پیش بینی شده وارد شویم.
کمی بعد، در اردیبهشت ماه همان سال نیز شهرداری شیراز برای ساخت تالار اعلام آمادگی کرد و دلیل توقف آن را کمبود بودجه مالی فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس عنوان کرد.
زمین نیست پس کتابخانه عمومی مرکزی هم نیست
تلاش برای یافتن زمین به منظور ساخت کتابخانه مرکزی شیراز از سال ۱۳۹۰ آغاز شد؛ این درحالی است که مقدمات آن از سال ۱۳۸۸ شروع شده بود که این مساله در سال‌های گذشته باعث شده بود بودجه ساخت کتابخانه مرکزی به تهران بازگشت بخورد.
چندین جلسه در شیراز و تهران برای تامین زمین کتابخانه مرکزی شیراز برگزار شد و نتیجه آن پیدا نشدن زمین بود و برگشت خوردن اعتبارات این طرح به تهران.
بیست وسوم خرداد ۱۳۹۸ در دومین جلسه انجمن کتابخانه های عمومی فارس در سال یادشده، اعلام شد که قطعه زمینی در بلوار نیایش و زمینی دیگر در میدان شهید فهمیده، گزینه‌های نهایی برای ساخت کتابخانه مرکزی شیراز اعلام و استاندار وقت فارس خواستار پیگیری همزمان برای ساماندهی این زمین ها و اختصاص بهترین گزینه برای کتابخانه مرکزی شیراز شد.
در این نشست عنایت الله رحیمی استاندار وقت فارس گفت: پیگیری‌های لازم برای عقد قراردادها و واگذاری این ۲ زمین، یکی برای کتابخانه مرکزی شیراز و دیگری برای ساخت کتابخانه عمومی دیگر در این کلانشهر تا یک‌ماه آینده صورت پذیرد.
وی بیان کرد: چند سال است پیشرفت کتابخانه مرکزی شیراز در حد جلسات مانده است و بخشی از این موضوع مربوط به کم‌کاری مسئولان بوده است و بخشی دیگر بر عهده نهاد کتابخانه‌هاست.
مدیرکل کتابخانه های عمومی استان فارس نیز در این نشست با تأکید بر نامه‌نگاری‌های صورت‌گرفته درخصوص زمین کتابخانه مرکزی شیراز گفت: پس از پیگیری‌های لازم ادارات کل راه و شهرسازی و اوقاف و همچنین شهرداری شیراز، زمین‌های موجود را معرفی کردند، در این میان اداره کل آموزش و پرورش اعلام کرد که زمینی در اختیار ندارد و دانشگاه شیراز نیز در این خصوص پاسخی ارائه نکرده است.
روح الله منوچهری از بازدید مدیرکل دفتر فنی استانداری از کتابخانه عمومی شهید دستغیب و بررسی این کتابخانه سخن گفت و افزود: تصمیم نهایی برای بازسازی این کتابخانه در جلسه‌ای با حضور مدیرکل دفتر فنی استانداری، مدیرکل میراث فرهنگی استان و مدیرکل عمرانی نهاد کتابخانه های عمومی کشور، گرفته خواهد شد.
هنوز شهر شیراز کتابخانه عمومی مرکزی ندارد.
شهرهنرمندان، قطعه ویژه برای خاکسپاری هنرمندان ندارد
شاعر و چهره ماندگار استان فارس در شهریور سال ۱۳۹۲ پیشنهاد کرد که مسوولان استان فارس و شهر شیراز از جمله شهردار ، قطعه ای را در آرامستان شیراز به اهالی فرهنگ و هنر اختصاص دهند.
منصور اوجی در آیین بزرگداشت مرحوم استادعلی جعفریان در شیراز گفته بود که در صورت تحقق این امر ازخاکسپاری اهالی فرهنگ وهنراین استان پس ازفوتشان به صورت پراکنده جلوگیری می شود.بزرگان این سرزمین برگی از تاریخ فارس هستند اما متاسفانه به دلیل نبود قطعه هنرمندان، آرامستان این افراد پراکنده و گمنام است.
این چهره ماندگار هنر فارس بیان کرد: شهرهای دیگر آرامستان هایی را برای تدفین اهالی هنر اختصاص داده اند اما هنوز در شیراز قطعه ای برای هنرمندان وجود ندارد.کسی منکر پایتخت فرهنگی بودن شیراز نیست اما این عنوان به در و دیوار و پل داده نمی شود بلکه به بزرگداشت مفاخر فرهنگی است.
منصور اوجی به خواسته و آرزوی خود برای مشخص شدن قطعه هنرمندان در آرامستان شیراز نرسید و شامگاه شنبه هجدهم اردیبهشت ۱۴۰۰ پس از تحمل یک دوره بیماری در منزل شخصی خود در شیراز در سن ۸۴ سالگی درگذشت.
آیین تشییع پیکر و خاک سپاری این شاعر ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۰ برگزار و در باغ مزار مفاخر و مشاهیر شیراز به خاک سپرده شد.
یکی از افراد دست اندرکار امور هنرمندان در فارس اعلام کرد:مسئولان مربوط به ما گفته اند همین باغ مزار مفاخر و مشاهیر کافی است و ساختن قطعه هنرمندان در آرامستان شیراز لزومی ندارد.
باغ و گلستانم آرزوست
پروژه باغ موزه مشاهیر استان فارس که عملیات ساخت آن در تیرماه سال ۸۹ آغاز شد در سال ۱۴۰۰ که شش ماه و نیم از آن می گذرد به سرانجام نرسیده است.
جمشید معینی معاون وقت اداره کل میراث فرهنگی فارس خرداد 95 در جلسه کارگروه واگذاری طرح های تملک دارایی ها به بخش غیر دولتی گفت : پروژه باغ موزه مشاهیر به دلیل محدودیت های اعتباری و منابع مالی از پیشرفت فیزیکی مناسبی برخوردار نبود اما پیشرفت فیزیکی این پروژه بدون در نظر گرفتن پارکینگ ۴۲ درصد است.
وی افزود: پروژه باغ موزه مشاهیر در چارچوب مصوبه کمیسیون ماده پنج، در سال ۷۴ در قالب طرح اتصال حافظیه به هفت تن به عنوان 'محور عرفان' معرفی شد.
معینی اظهارداشت: اعتبارات این پروژه به صورت ملی است و ۳۲۰ میلیارد ریال اعتبار ملی برای این پروژه نیاز است و با توجه به اینکه سالانه ۱۵ میلیارد ریال اعتبار ملی با ویژگی استانی به این پروژه اختصاص می یابد، پیش بینی می شود بهره برداری از این پروژه ۲۰ سال به طول انجامد.
وی اضافه کرد: باغ موزه مشاهیر ۱۲ هزار متر مربع زیر بنا دارد که پیش بینی اضافه شدن فضایی به وسعت حدود ۱۵ هزار متر مربع برای پارکینگ در این پروژه مورد نظر قرار دارد.
این مقام مسئول ادامه داد: هزینه های قسمتی از تملک اطراف باغ موزه برای احداث پارکینگ به صورت قرارداد مشارکت در ساخت و بهره برداری در مدت معین توسط سرمایه گذار بر اساس طرح توجیهی و فراخوان باید تامین شود.
معینی افزود: هم اینک پارکینگ این پروژه با هدف رفاه حال هرچه بیشتر مسافران و بازدید کنندگان با ظرفیت ۴۰۰ دستگاه خودرو در حال ساخت است.
وی بیان داشت: قرار است پروژه ملی باغ موزه مشاهیر، محدوده آرامگاه حافظ از سه هکتار به هفت هکتار توسعه یابد و این پروژه می تواند نقش موثری در معرفی داشته های فرهنگی، تاریخی و ادبی استان فارس داشته باشد.
معاون میراث فرهنگی فارس اظهار کرد: پروژه باغ موزه مشاهیر فارس یکی از مهم ترین و بزرگ ترین پروژه های عمرانی این استان است که به دلیل قرار گرفتن آن در نزدیکی آرامگاه حافظ در اولویت تکمیل قرار دارد.
وی گفت: در باغ موزه مشاهیر، ۴۸ باغ برای معرفی ۴۸ مشاهیر ادبی ساخته می شود و مشاهیر ادبی مانند سعدی، خواجوی کرمانی، فردوسی، غزنوی، خیام، نظامی گجوی، عطار، مولانا،، ملک الشعرای بهار، نیما یوشیج، صائب تبریزی و در بُعد بین المللی نیز گوته، هگل، شکسپیر، تولستوی، تاگور و دانته در این مکان معرفی می شوند.
معینی با اشاره به اینکه علاوه بر پروژه موزه مشاهیر، هم اینک موزه منطقه ای فارس هم در دست ساخت است، گفت: باغ موزه مشاهیر تنها به مشاهیر ادبی اختصاص دارد اما طرح موزه منطقه ای کامل تر است و دیگر ابعاد استان فارس را در بر می گیرد.
بافت فرسوده یا تاریخی
معینی در بخش دیگری از سخنان خود اظهارکرد: طرح واگذاری ۲۸ باب منزل تاریخی و فرهنگی شیراز در محله سنگ سیاه بافت تاریخی شیراز مصوب شده که بر اساس نظر کارشناسان دادگستری و بنا بر ارزش این خانه‌ها در زمان بررسی و ارزیابی، حدود ۳۴۶ میلیارد ریال هزینه ساخت و اجرای این طرح است.
وی ادامه داد: این واگذاری به مدت ۲۲ سال با اجاره سالیانه ۵۰۰ میلیون ریال است که توافق شده اجاره بهای هر سه سال بر اساس نرخ تورم اعلامیه بانک مرکزی افزایش یابد.
بافت قدیم شهر شیراز به مساحت تقریبی ۳۶۰هکتاردر قلب این شهر جای دارد. این محدوده که ۲. ۸ درصد مساحت کل شهر راشامل می شود، هسته اولیه شکل گیری شهر شیراز در آن قرار گرفته و در دوره های مختلف توسعه و تحولات زیادی را پشت سر گذاشته است که حدود آن دروازه ها و حصار دور شهر در دوره زندیه است.
مهمترین مراکز مذهبی شهر و قسمت عمده ای از بناها و مجموعه های با ارزش تاریخی در این محدوده واقع شده است.
در واقع این منطقه شیراز قدیم است که دارای ویژگی های خاص خود است. در این بافت ۴۰۰ اثر بار ارزش، هشت دروازه، ۲ مرکز و چندین مکان فرهنگی وجود دارد.
حفظ، نگهداری و مرمت این آثار و مجموعه ها علاوه بر این که حیات دوباره ای به این آثار می دهد، از نظر اقتصادی و اجتماعی نیز هویت تاریخی فرهنگی شهر شیراز را احیا می کند.
جمعیت ساکن در این منظقه حدود ۷۵ هزار نفر است که حدود نیمی از آنها غیر بومی هستند، همچنین تعداد خانه های موجود در بافت تاریخی فرهنگی شیراز ۱۱ هزار و ۱۴۷واحد است.
عملیات ساخت این پروژه که نوزدهم مهر ماه سال ۱۳۸۷ کلید زده شد و قرار بود ظرف ۳ سال در جوار حافظیه احداث شود و تندیس و سردیس مشاهیر در آن جای گیرد، حالا با گذشت بیش از ۱۲ سال همچنان به آرامی پیش می‌رود و درگیر مسائل مالی است به گونه ای که عملیات اجرایی آن به روش Bot در اختیار بخش خصوصی قرار گرفته است که بر اساس این واگذاری مقرر شده سرمایه‌گذار به مدت ۱۳ سال و نیم از فضای تجاری و پارکینگ بهره برداری کند و موزه نیز در اختیار میراث فرهنگی قرار گیرد.