حسن موحدیان روز سه شنبه در جریان بازدید از بافت تاریخی توس و آرامگاه فردوسی افزود: مهمترین مساله در محدوده توس، تفصیلی این بافت است که باید به نتیجه برسد و شهرداری جوابگوی مردم باشد چون سال‌ها از دستور مقام معظم رهبری برای توجه به توس می‌گذرد.
وی اضافه کرد: توس، قصه‌ای پرغصه است و تا مدت‌ها این مهم، بین دستگاه‌های مختلف معطل بود تا سرانجام در دوره شورای چهارم شهر مشهد، این پهنه به بافت منفصل شهری تبدیل شد و وضعیت آن سروسامان یافت.
رییس شورای شهر مشهد گفت: ورود شهرداری به توس و آغاز اقداماتی به منظور ساماندهی و بهبود وضعیت این بافت، شامل محدوده آرامگاه فردوسی نمی‌شود چون این عرصه متعلق به میراث فرهنگی است، البته اگر ماموریتی در این مجموعه پیدا کنیم قادر به مدیریت آن خواهیم بود.
موحدیان افزود:طی سال‌های گذشته کار بسیار بزرگی در جلوخان آرامگاه فردوسی انجام شده، البته انتقاداتی به مشاور طرح نیز وارد است و روح لازم در این فضا دیده نمی‌شود.
وی ادامه داد: بازدیدکننده باید وارد یک فضای فرهنگی در مقیاس ملی شود و نه فضای پارکی، این خلاء و انتقاد باید با جدیت از سوی کمیسیون توسعه و بهسازی توس شورای شهر مشهد پیگیری و برطرف شود.
رییس شورای شهر مشهد گفت: هر اقدامی که در این بافت انجام می‌شود باید با درنظر گرفتن ساکنان و مردم منطقه باشد و حقوق آنها پیوسته لحاظ شود چون بافت خالی از سکنه، فاقد ارزش است.
موحدیان افزود: اولویت نخست برای افرادی که مشهد را به‌عنوان مقصد سفر خود انتخاب می‌کنند، زیارت است اما در کنار زیارت باید پاسخگوی نیازهای دیگر زائران هم باشیم و توس و آرامگاه فردوسی بستر مناسبی است تا زائر، توشه فرهنگی ارزشمندی در کنار فضای معنوی، کسب کند.
نایب رییس شورای اسلامی شهر مشهد نیز در این بازدید گفت: تکریم حکیم ابوالقاسم فردوسی، یکی از رویکردهای اصلی شورای ششم شهر مشهد است و امیدواریم با هماهنگی سایر دستگاه‌های مربوطه بتوانیم فعالیت‌های خوبی در شان حکیم توس انجام دهیم.
مهدی ناصحی افزود: فردوسی، قله ادبیات فارسی بوده و با توجه به ظرفیت‌های بسیار زیادی که شعر و ادبیات فارسی برای توسعه فرهنگ ایران اسلامی دارد تکریم وی باید مورد توجه مردم و مسوولان قرار گیرد.
او اضافه کرد: فعال کردن ظرفیت‌های بافت تاریخی توس بدون توجه به ساکنان آن میسر نیست، آنها حافظان این حریم هستند و دستگاه‌های مرتبط باید پای‌کار باشند تا بتوان از این بافت اجتماعی به‌عنوان مقوم فضای فرهنگی برای جذب گردشگر بهره گرفت.
وی اظهار امیدواری کرد مدیریت استان و میراث فرهنگی، با انعطاف بیشتری در قالب طرح تفصیلی، موجبات حضور مردم در بافت را رقم بزنند و شان و جایگاه فضای فرهنگی توس را حفظ کنند.
توس برای قرن‌ها عمده‌ترین و پررونق‌ترین منطقه مسکونی در این بخش از خراسان بزرگ و تاریخی بود و نقطه‌ای به نام مشهد تا زمان شهادت حضرت علی بن موسی‌الرضا (ع) در این خطه وجود نداشت بنابراین مورخان قدیم پس از شهادت هشتمین امام شیعیان در خراسان محل دفن پیکر مطهر و حرم نورانی آن امام همام را که آن زمان در باغی در جوار روستای نوغان و ۳۰ کیلومتری توس قرار داشت "ارض توس" نامیدند.
بازدید تیر ماه ۱۳۷۵ رهبر فرزانه انقلاب اسلامی از شهر تاریخی توس و مقبره حکیم ابوالقاسم فردوسی نقطه عطفی برای توجه به این منطقه و ارزش‌های تاریخی و فرهنگی آن بود زیرا پس از این تاریخ اقدامات عملی برای خروج توس از مهجوریت و رکود آغاز شد.
در پی توجه رهبری، توس در بهمن ۱۳۹۱ با تایید شورای عالی معماری و شهرسازی ایران به عنوان یک محدوده منفصل شهری به شهرداری مشهد واگذار شد و به این ترتیب محدوده منفصل شهری توس سال ۱۳۹۳ به شهر مشهد پیوست و هم‌اینک تحت مدیریت شهرداری منطقه دوازدهم کلانشهر مشهد اداره می‌شود.
همچنین از سال ۱۳۹۳ با هدف حراست از میراث تاریخی توس اهالی ساکن این منطقه از هرگونه عملیات ساخت و ساز و دخل و تصرف زمین و ساختمان در آن منع شدند.
معادن برداشت شن و ماسه و رفت و آمد کامیون‌ها به همین منظور در محدوده توس نیز یکی از ویرانگرترین معضلات این عرصه مهم تاریخی بود که از سال ۱۳۹۴ به طور جدی مورد توجه قرار گرفت تا این که از این فعالیت مخرب در آن منطقه جلوگیری شد.
سال ۱۳۹۶ در ادامه اقدامات به منظور رونق توس، برای تدوین "طرح راهبردی توس" مشاور استخدام شد و نتیجه این کار مطالعاتی سال ۱۳۹۷ در اختیار شورای عالی معماری و شهرسازی کشور قرار گرفت.
کمیسیون ویژه توسعه و بهسازی توس در شورای اسلامی شهر مشهد نیز شهریور ۱۳۹۶ از سوی پنجمین دوره شورای شهر مشهد تاسیس شد و در پی آن با توجه به ظرفیت بسیار گردشگری این خطه و جذابیت آن برای گردشگران، اقدامات توسعه و بازآرایی این منطقه آغاز شد.