گستره خشکسالی و کم آبی در استان فارس به همراه فرونشست دشت ها به یک دشت و دو دشت این استان خلاصه نمی شود ، تقریبا همه جای فارس از افت سفره های زیرزمینی آب تاثیر گرفته و قلب دشت های فارس در بحران کم آبی و خشکسالی چاک چاک است.
زمانی تیترهایی مانند اینکه " ژرفای چاه‌های آب در شهرستان جهرم به بیش از ۵۰۰ متر رسیده است" جذابیت داشت اما اینک چنین عددهایی رنگ باخته و تقریبا همه دشت های فارس دچار این مشکل و معضل شده است ، اگر قرار باشد اولویتی برای سفر آتی رییس جمهوری به فارس تعیین شود شاید هیچ چیز اولی تر از مدیریت منابع آب در برنامه سفر نگنجد،رییس جمهوری در سفر روزهای آینده به استان فارس به این مطالبه حیاتی مردم فارس می بایست توجه ویژه داشته باشد.
شرایط حفر چاه های مجاز و غیر مجاز در فارس اکنون به گونه ای است که حتی در زیر زمین خانه ها هم چاه کنده می شود ، شاید باور کردنی نباشد اما اگر همین فرش زیر پا را در بسیاری از زیر زمین باغشهر ها کنار بزنید چاهی به ژرفای ۵۰۰ متر زیر پای شما دهان باز می کند. وقتی بی پروایی تجاوز به پهنه آبهای زیر زمینی به این حد و حدود می رسد ، چه اولویتی بالاتر از این که مدیریت منابع آب در برنامه سفر رییس جمهوری بگنجد؟
معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای استان فارس چندی پیش با بیان اینکه برخی از موارد تجاوز به سفره‌های آب زیرزمینی از چاه‌های مخفی در زیر زمین باغ شهری ها انجام می شود گفت: صاحبان این باغ شهری‌ها ابتدا ساختمان ویلای خود را می‌سازند بعد در زیرزمین آن اقدام به حفر چاه و برداشت آب می‌کنند.
کرامت الله کریمی مزیدی در گفت و گو با خبرنگاران افزود: برخوردها با این افراد و کسانی که چاه غیر مجاز حفر کنند ادامه دارد و این چاه‌ها پر می شود. اما باید با شدت بیشتری باید با متخلفان و تغییر کاربری اراضی برخورد شود تا از مصرف بی رویه آب و تجاوز به آبهای زیرزمینی جلوگیری شود.
بیش از ۹۵ درصد دشت‌های فارس از نظر منابع آبی ممنوعه و بحرانی است
مدیر حفاظت و بهره برداری از منابع آب شرکت آب منطقه ای استان فارس نیز اعلام کرد: ۱۳۴ دشت آبی و محدوده مطالعاتی در سطح این استان شناسایی شده است که بر اساس آخرین ارزیابی‌ها ۱۲۷ دشت یعنی بالای ۹۵درصد آنها از نظر منابع آبی ممنوعه و یا بحرانی هستند.
علی اکبر بازیار در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت:بر اساس دستور العمل ابلاغی وزارت نیرو هرساله و با شروع سال زراعی مطالعه و ارزیابی از وضعیت دشت های موجود در هر استان انجام می شود و چنانچه میزان برداشت بیشتر از میزان تغذیه باشد و دشت دارای افت کمی و کیفی شناخته شود ممنوعه اعلام می شود.
در تقسیم بندی و بر اساس مطالعات و تعاریفی که از سوی وزارت نیرو اعلام شده دشت های آبی هر منطقه ای بر اساس میزان افت کمی و کیفی سفره های زیرزمینی به سه دسته شامل دشت های آزاد، ممنوعه و بحرانی دسته بندی می شود.
دشت آزاد که بر اساس تعریف، این نوع دشت گرفتن مجوز امکان حفر چاه جدید وجود دارد اما باید در نظر داشت که برداشت از این دشت ها به گونه ای صورت گیرد که از تبدیل شدن به دشت ممنوعه و ممنوعه بحرانی جلوگیری شود.
دشت ممنوعه یعنی در دشت‌های ممنوعه نیز با توجه به افت سطح آب زیرزمینی در آنها، اجازه حفر چاه جدید داده نمی شود و برداشت ها باید طبق قوانین تعیین شده انجام پذیرد.
شلتوک کاری متهم ردیف اول تجاوز به حریم منابع آب
بارها به کشاورزان و بهره برداران کشاورزی در استان فارس تذکر داده شده که از کشت بی رویه شلتوک و برنج خودداری کنند ، فارس رمقی برای فشار بیشتر به بخش کشاورزی ندارد ، اگر اقتصاد خانواده در بسیاری از نقاط این استان بر مدار و مبنای کشاورزی می چرخد ، می بایست برنامه ریزی دیگری برای گذران روزگار این خانواده ها اندیشیده شود ، نمی توان پذیرفت که پدر و پسر و پدر بزرگ ها در این مناطق روی یک قطعه زمین بخواهند امرار معاش کنند و کسری بودجه خانوار را با فشار بیشتر به زمین و منابع آب جبران کنند.
مدیر نگهداری تاسیسات شرکت آب منطقه‌ای فارس هم با بیان اینکه کشاورزان امسال بیش از آنچه مصوب شده در زیر دست سد درودزن محصول کاشته‌اند گفت: این شرکت بسیار تلاش کرد تا برای تامین آب مشارکت و همراهی داشته باشد اما تامین آب برای همه کشتزارهای زیر سد درودزن امکان‌پذیر نیست.
وحید صالحی در مصاحبه با خبرنگار ایرنا به بیان مشکلات به وجود آمده بعد از عملیات اخیر رهاسازی آب از سد درودزن مرودشت پرداخت و افزود: شرکت آب منطقه ای فارس، عملیات تحویل میزان آب مصوب در کارگروه آب کشاورزی استان به ریاست استانداری را انجام می دهد اما کشاورزان خواستار دریافت میزان آب بیشتری هستند که به دلیل عدم تناسب بین آب موجود و سطح زیاد زیرکشت در این منطقه، اجابت خواست کشاورزان میسر نبوده است.
وی ادامه داد: سطح زیرکشت زمستانه اراضی پایین دست سد درودزن حدود ۴۷ هزار هکتار باید باشد و این میزان را کارگروه آب کشاورزی استان مشخص کرده است اما در حال حاضر بیش از ۱۰۰ هزار هکتار ،کشت صورت گرفته است و قطعا این مسئله، مشکلاتی را برای تحویل آب به وجود خواهد آورد.
مدیر بهره برداری و نگهداری تاسیسات آبی و برقابی شرکت آب منطقه ای فارس با یادآوری اینکه تا تناسبی بین آب موجود و سطوح زیرکشت نباشد ، مشکلات به قوت خود باقی خواهند بود گفت:بدیهی است که عمل به توصیه کارشناسان متخصص کشاورزی در زمینه روش های آبیاری و سایر اقدامات تخصصی،بهره وری را افزایش خواهد داد.
آیت‌الله دکتر ابراهیم رییسی رئیس جمهوری روز پنجشنبه ۲۲ مهرماه جاری، در سفری یک روزه به استان فارس، مشکلات استان را بررسی و دستورهای راهگشا برای توسعه استان صادر خواهد کرد.
رئیس جمهوری علاوه بر شرکت در جلسه شورای اداری استان، نشست با علما و نخبگان و برنامه‌های در نظر گرفته شده، چند بازدید سرزده نیز خواهد داشت. برخی اعضای هیات دولت در این سفر رئیس جمهوری را همراهی خواهند کرد.