تهران - ایرنا - روانشناس و مدرس دانشگاه گفت: گرامیداشت روز جهانی نابینایان و معرفی دستاورد این جمعیت موجب اثبات توانمندی به آسیب‌دیدگان ذهنی، جسمی و حرکتی بوده و انگیزه را برای دستیابی به موفقیت در این گروه تقویت می‌کند.

مهدی عسکری‌پور روز جمعه همزمان با فرارسیدن ۱۵ اکتبر (۲۳ مهرماه) روز جهانی عصای سفید در گفت وگو با خبرنگار اجتماعی ایرنا اظهار داشت: هدف از این نام‌گذاری معرفی نیاز نابینایان است.

وی با اشاره به اهمیت نیاز این جمعیت ادامه داد: نیاز این شهروندان از دو منظر روان‌شناختی و جامعه‌شناسی بررسی می‌شود. در برخی از کشورها به دلیل اهمیت این نیازها، با هدف افزایش ایمنی و سهولت تردد نابینایان قانون وضع شده است.

وی توضیح داد: در ایران هم یک قانون در خصوص رانندگان وسیله نقلیه با هدف سهولت تردد نابینایان تصویب و ابلاغ شد. بر اساس این قانون، نمایش افقی عصا از جانب نابینایان به منظور توقف رانندگان و عبور آسیب‌دیدگان از خیابان بود.

عسکری‌پور ادامه داد: تصویب این قانون در صورت اجرا به سهولت رفت وآمد این جمعیت کمک شایانی می‌کرد، اما نقص در اطلاع‌رسانی و ناآگاهی بخش اعظمی از جمعیت کشور از این قانون، سبب شد که این طرح در عمل موثر واقع نشود. 

وی همچنین با اشاره به اهمیت ساخت برنامه‌های فرهنگی و آموزشی از جانب صدا وسیما گفت: ارتباط شهروندان، چگونگی گفت وگو و تعامل با تمامی آسیب‌دیدگان جسمی - حرکتی مستلزم آموزش و یادگیری است. ساخت و نمایش برنامه‌های فرهنگی و آموزشی از جانب صدا و سیما با همکاری پلیس هم نقشی اساسی در حمایت از این جمعیت ایفا می‌کند.

این استاد دانشگاه افزود: محیط شهری مناسب و تعبیه پیاده‌روها نیز از جمله خدمات ضروری و مورد نیاز این آسیب‌دیدگان است که به منظور جلوگیری از انحرافات، تصادف و... باید مورد توجه قرار بگیرد.

وی تصریح کرد: نابینایان جزئی از این جامعه بوده و باید همانند اشخاص سالم نگریسته شوند، خدمات شهری برای نابینایان باید تجهیز و مناسب‌سازی فضاهای عمومی، امکانات آموزشی، رفاهی و تفریحی برای این آسیب‌دیدگان فراهم شود.

عسکری‌پور با اشاره به برخی اقدامات در این زمینه ادامه داد: انتشار کتاب‌های صوتی و تالیف کتب به خط بریل از جمله اقدامات ارزنده در این حوزه است که باید توسعه و گسترش یابد. به عنوان مثال، برخی از منابع درسی برای دانشجویان نابینا که از جانب مدرسین معرفی می‌شود، به خط بریل منتشر نشده است.

این مشاور تاکید کرد: آسیب‌دیدگان بینایی یک انسان کامل بوده و باید از خدمات، امکانات و تسهیلات رفاهی و آموزشی به مانند همه شهروندان برخوردار شوند.

وی با اشاره تاثیرات روانی این آسیب خاطرنشان کرد: نابینایان به دو گروه مادرزادی و غیرمادرزادی تقسیم می‌شوند. این دو گروه باید از یکدیگر تفکیک شوند، بار روانی این آسیب برای نابینایان مادرزاد نسبت به آسیب‌دیدگان بینایی که تجربه بینایی داشته و در اثر یک حادثه دچار آسیب می‌شوند، کمتر است.

ترحم ممنوع

این روان‌درمانگر با بیان اینکه نحوه برخورد با این دو گروه نیز متفاوت است، افزود: در ارتباط با نابینایان از ترحم کردن و دلسوزی بپرهیزید، این ترحم سبب احساس تحقیر در این آسیب‌دیدگان شده و باید با این جمعیت هم مشابه دیگران رفتار شود.

وی ادامه داد: به منظور برقراری ارتباط با این جمعیت همچنین باید پیشقدم بوده و با یک پرسش عمومی آغازگر رابطه باشیم. تعاملات اجتماعی عمدتا با «نگاه کردن» و «لبخند زدن» آغاز می‌شود، اما آسیب‌دیدگان بینایی از محیط پیرامون درک ناقصی داشته و بر این اساس نمی‌توانند از این طریق آغازگر رابطه باشند.

عسکری‌پور اضافه کرد: در برخورد با نابینایان از «زل زدن» خودداری شود، این اقدام خانواده و همراهان نابینا را آزار می‌دهد. در نگاه اول علت نابینایی سوال نشده و به هنگام گفت وگو به دقت به سخنان این جمعیت گوش فرا دهیم.

وی تاکید کرد: در برخورد با آسیب‌دیدگان بینایی نیز از زبان بدن استفاده شود. به عنوان مثال، تن صدا تغییر کند، با برخی از عبارات همچون «بله صحیح است» گفته‌ها را تایید کرده و از این طریق اطلاعات را منتقل کنیم.

این استاد دانشگاه ادامه داد: در برخورد با این قشر در گام نخست به معرفی خود و همراهان پرداخته و در صورت تمایل به کمک (برای عبور از خیابان و...) از او اجازه بگیریم. پس از کمک نیز موقعیت را شرح داده و برای ترک محیط با او خداحافظی کرده و در حقیقت ترک محیط را به او اطلاع دهیم.  

عسکری‌پور توضیح داد: به هنگام گفت وگو با این آسیب‌دیدگان تن صدا را بالا نبرده و عادی صحبت کنیم. این جمعیت عمدتا از نظر حس شنوایی بالا و بنابراین سخنان خود را مرتبا تکرار نکنیم.

وی یادآور شد: در ارتباط با نابینایان از عبارات معمول نظیر «بعدا می‌بینمت» یا «آخرین فیلمی که دیدی چه بود» استفاده شود. این جمعیت فیلم و سریال را از طریق گوش کردن دنبال می‌کند. همچنین از کلمات سمی همانند معلول، کور استفاده نشود.

این مشاور با اشاره به گفت وگو با برخی از این آسیب‌دیدگان بینایی خاطرنشان کرد: به گفته این جمعیت، واژه روشن‌دل نیز تداعی‌گر دلسوزی و نمایانگر انکار واقعیت است، بنابراین در انتخاب واژه‌ها نیز دقت کنیم.

وی تاکید کرد: باور غلط جامعه در ارتباط با این قشر باید اصلاح شود، عوامل محیطی، موانع حضور و رفت وآمد در سطح شهر، پارک‌ها، اماکن تفریحی، تجاری، ورزشی، مبلمان شهری و پیاده‌روها باید برای استفاده نابینایان نیز تجهیز و تسهیل شود.

 به گزارش ایرنا، ۱۵ اکتبر (مصادف با ۲۳ مهرماه) با هدف پاسداشت و گرامیداشت دستاوردهای نابینایان و کم‌بینایان به عنوان روز جهانی عصای سفید نامگذاری شده است.