روزنامه همشهری پنجشنبه ۲۲ مهر در گفت وگویی با علی اکبر جمالی مدیرعامل انجمن نابینایان ایران می نویسد: عصای سفید تنها راهنمایشان است. در معابر آن را روی موزاییک‌های شیاردار حرکت می‌دهند و مسیرشان را هموار می‌کنند و در برخی از مکان‌ها هم با اعتماد به حس لامسه پیش می‌روند. اما به‌گفته مدیرعامل انجمن نابینایان ایران زندگی در شهری که توسط شهروندان سالم طراحی و ساخته شده است، جایی برای معلولان نیست.
این جمله بیانگر آن است که حق و حقوق معلولان در کلانشهری چون تهران رعایت نمی‌شود و آنها همچنان با مشکلات متعدد ازجمله عدم‌عبور و مرور امن و ایمن در پایتخت دست و پنجه نرم می‌کنند. علی‌اکبر جمالی به همشهری گفت که نخستین و اساسی‌ترین مطالبه معلولان به‌ویژه نابینایان و کم‌بینایان، مناسب‌سازی معابر است. او ادامه داد: «براساس آمار سازمان بهزیستی حدود ۲۰۰هزار نابینا و ۶۰۰کم‌بینا در کشور وجود دارد که از این تعداد ۱۸هزار نفر در تهران هستند.
با توجه به این آمار قطعا مناسب‌سازی شهر برای آنها لازم و ضروری است اما نه‌تنها تهران بلکه هیچ‌یک از کلانشهرهای کشور در راستای عبور و مرور امن و ایمن معلولان جسمی و حرکتی و حتی نابینایان مناسب‌سازی نشده‌اند. البته نباید اقدامات انجام‌شده را نادیده گرفت اما تا رسیدن به شرایط مطلوب فاصله هست و از این‌رو می‌بایست مدیریت شهری موضوع مناسب‌سازی معابر را با جدیت پیگیری کند تا این کار با سرعت بیشتری انجام شود.»
به‌گفته او شهر برلین نمونه موفقی در حوزه مناسب‌سازی معابر برای نابینایان و معلولان است که فعالان حوزه شهرسازی می‌توانند از آن به‌عنوان الگوی مناسب بهره‌مند شوند تا بخشی از مشکلات نابینایان در تهران حل شود. جمالی در ادامه با بیان اینکه تجهیز برخی از علائم و ابزار ترافیکی مانند چراغ‌های راهنمایی به سیستم صوتی مطالبه‌ای است که پس از سال‌ها پیگیری توسط مدیریت شهری در برخی از تقاطع‌ها انجام شده است، گفت: «مدیریت شهری گام‌های خوبی درخصوص هوشمندسازی تجهیزات ترافیکی برداشته اما با توجه به وسعت پایتخت و جمعیت ۱۸هزار نفری نابینایان و کم‌بینایان نیاز است هوشمندسازی در نقاط بیشتری انجام شود. البته که این کار محقق نخواهد شد مگر با همکاری مدیریت شهری و اختصاص اعتبار و بودجه کافی که امیدواریم شهردار تهران با رویکردی که درتوزیع عادلانه امکانات و ظرفیت‌های شهر دارد، به این موضوع هم توجه ویژه‌تری داشته باشد.»
استفاده رایگان از امکانات شهرداری
مجموعه ورزشی ویژه نابینایان در تهران وجود ندارد، از این‌رو جمالی خواستار حمایت مدیریت شهری در این زمینه است. او گفت: «شهرداری مجموعه‌های ورزشی زیادی در تهران دارد که به بخش خصوصی واگذار شده است و شهروندان برای استفاده از آنها باید هزینه بپردازند. برکسی پوشیده نیست که اکثر نابینایان منبع درآمد مشخصی ندارند و قادر به پرداخت هزینه این مجموعه‌ها نیستند. تقاضای بنده به‌عنوان نماینده جامعه نابینایان این است که مدیریت شهری در توافقات واگذاری مجموعه‌های ورزشی به بخش خصوصی تبصره و ماده‌ای مبنی بر استفاده رایگان معلولان و به‌طور خاص نابینایان ذکر کند. مطمئنا این کار خدمت بزرگی به جامعه معلولان که همواره حقوق‌شان نادیده گرفته می‌شود، خواهد بود.»
نابینایان در حوزه بهداشت و درمان هم کمبودهایی دارند که به‌گفته این مقام مسئول شاید مستقیم به شهرداری مرتبط نباشد اما مدیریت شهری می‌تواند با تمهیدات خاصی بستر استفاده نابینایان از مراکز درمانی زیرمجموعه خود را فراهم کند. مدیرعامل انجمن نابینایان کشور در پایان از شهردار تهران خواست تا در آستانه روز جهانی عصای سفید با نمایندگان نابینایان دیدار کند.
تهران نیاز به چراغ‌های گویا دارد
هوشمندسازی تهران برای رفاه شهروندان امری لازم و ضروری است که به‌گفته عضو کمیسیون عمران مجلس با این کار بخش زیادی از مشکلات جامعه معلولان هم حل می‌شود. علیرضا پاک‌فطرت به همشهری گفت که گویا شدن چراغ‌های راهنمایی و به‌طور کلی هوشمند کردن علایم ترافیکی سبب کاهش مخاطرات نابینایان می‌شود و از این‌رو شهرداری در انجام مسئولیت اجتماعی خود موفق عمل کرده است.
او تأکید کرد: «با هوشمند کردن چراغ راهنمایی در چند تقاطع و میدان و معابر پرتردد نباید سلب تکلیف و وظیفه شود و مدیریت شهری باید همچنان این کار را با جدیت پیگیری کند تا تمام تقاطع‌ها و معابر هوشمند شوند.» عضو کمیسیون عمران مجلس همچنین گفت که معلولان بخشی از همین جامعه و شهرند و نباید حق و حقوق‌شان نادیده گرفته شود.
تقاطع‌های هوشمند برای روشندلان
بهره‌مندی از امکانات شهر مانند فضاهای سبز و بوستان‌ها، مجموعه‌های فرهنگی و ورزشی، وسایل حمل‌ونقل عمومی و حتی تردد سهل و آسان در معابر و گذر امن و ایمن از تقاطع‌ها و... حقوق شهروندی محسوب می‌شوند؛ حقوقی که معلولان از آن محرومند و با توجه به اقداماتی که مدیریت شهری در دوره‌های گذشته انجام داده، هنوز تهران برای این افراد مناسب‌سازی نشده است.
مدیریت شهری در دوره جدید هم برنامه‌هایی برای مناسب‌سازی معابر دارد و به‌گفته شهردار تهران ۱۲هزار کیلومتر پیاده‌رو برای تردد معلولان مناسب‌سازی می‌شود. همچنین علیرضا زاکانی از احداث ۸هزار کیلومتر پیاده‌رو در معابری که پیاده‌رو ندارند خبر داده است.
اقدامات مدیریت شهری به مناسب‌سازی پیاده‌روها ختم نمی‌شود و هوشمندسازی تقاطع‌ها برای گذر امن معلولان به‌ویژه روشندلان که یکی از اصلی‌ترین مطالبات آنهاست، در اولویت کارهای معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران قرار گرفته است. کاری که از سال گذشته شروع شده و به‌گفته مدیرعامل شرکت کنترل ترافیک تعداد ۱۴۲دستگاه آلارم صوتی در تقاطع هوشمند شهر تهران نصب و راه‌اندازی شده است.
کورش جدی‌ثانی به همشهری گفت که این کار در راستای کاهش مخاطرات و افزایش ایمنی عبور و مرور معلولان به‌ویژه روشندلان انجام شده و ادامه خواهد داشت. او به نحوه شناسایی معابر هم اشاره و عنوان کرد: «در مرحله اول طرح هوشمندسازی با هماهنگی مسئولان انجمن نابینایان تهران، ۱۳تقاطع شناسایی و سیستم‌های آلارم در آنها نصب شد. در حقیقت با این کار سعی داشتیم نقاط ضعف و قوت طرح را شناسایی کنیم که پس از رفع نواقص، مرحله دوم را شروع کردیم و سال گذشته ۲۰تقاطع به سیستم هوشمند تجهیز شدند.»
به‌گفته این مقام مسئول، علاوه بر انجمن نابینایان، مناطق هم پای کار آمده و تقاطع‌های مهم و پرتردد را اعلام کرده‌اند که درصورت تامین اعتبار، این کار امسال هم پیگیری می‌شود. جدی‌ثانی تأکید کرد: «برای تسهیل عبور و مرور معلولان به‌ویژه نابینایان نیاز است۷۰دستگاه آلارم صوتی دیگر در تقاطع پرتردد شهر تهران نصب و راه‌اندازی شود که تامین آنها نیازمند اختصاص اعتبار قابل‌توجهی است. بنابراین اگر مدیریت شهری، بودجه کافی برای این کار اختصاص دهد آمادگی داریم تقاطع‌ها و میادین پرتردد و حتی معابر اصلی که محل عبور و مرور نابینایان هستند را هوشمند کنیم.»
به‌گفته مدیرعامل شرکت کنترل ترافیک تهران سیستم‌های صوتی هوشمند توسط شرکت‌های دانش بنیان طراحی شده‌اند و قابلیت تغییر سیستم صوتی را دارند. او گفت: «در ابتدا هشدار این سیستم با صدای بوق همراه بود که سبب آزار شهروندان می‌شد، از این‌رو با تغییر صوت اکنون هشدار با صدای انسان گفته می‌شود که مورد استقبال هم قرار گرفته است. همچنین علاوه بر روشندلان، افرادی که توجه کافی نداشته یا کسانی که درگیر گوشی همراه هستند و ناگهان وارد تقاطع می‌شوند، از سیستم صوت استفاده می‌کنند و به همین دلیل شهروندان از این طرح ابراز رضایت داشتند.»