دکتر محمد رضا فیاضی بردبار روز پنجشنبه در نشست خبری به مناسبت هفته بهداشت روان به میزبانی نظام پزشکی مشهد افزود: در این گونه بیماران ابتلا به اختلالات روانپزشکی بلافاصله پس از بهبودی ایجاد می شود.
وی مهمترین علام افسردگی را شامل احساس افسردگی، استرس، تغییر در خواب، تغییر در اشتها، تردید در تصمیم گیری، لذت نبردن از زندگی و تفکر خودکشی عنوان کرد.
مدیر گروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت:در پزشکی مفهومی به عنوان بار بیماری وجود دارد که به معنای سالهای از کار افتادگی یک شخص است که باید کار و فعالیت می‌کرد و به علت ابتلا به یک بیماری ناتوان و از کار افتاده شده است و اختلال افسردگی بیشترین بار بیماریها را در بین زنان کشورمان به خود اختصاص داده است.
فیاضی افزود: در ایران اختلالات افسردگی در بین مردان پس از تصادفات و بیماریهای قلبی و عروقی بیشترین بار بیماریها را شامل می شود.
عضو هیات علمی گروه اعصاب و روان دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: از سوی دیگر در ایران بیماران دچار اختلالات روانپزشکی معمولا به دلایل متعدد بویژه انگ بیماری به درمانگر مراجعه نمی کنند و تحقیقات نشان داده است که یک بیمار دچار اختلال روانپزشکی در کشورمان از زمان بروز اولین علائم تا زمان مراجعه اش به درمانگر حدود هفت سال طول می کشد که گذشت این مدت طولانی، درمان را سخت تر کرده و مشکلات بیشتری در بیماران ایجاد می کند.
فیاضی افزود: راههای درمان در بیماران مبتلا به علائم اختلالات اضطراب و افسردگی ناشی از کرونا شامل داشتن استراحت منظم، خواب کافی، سبک زندگی سالم تر، تفکر خلاقانه، بهبود تغذیه برای از بین بردن ضعف بدن، بازسازی فکری، مثبت نگری و پرهیز از دریافت اخبار منفی است و در مواردی که شدت علائم در حد اختلال است ضرورت دارد از درمانگران تخصصی کمک گرفته شود.
لزوم افزایش تاب آوری درشیوع کرونا
مدیر گروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در ادامه پیرامون لزوم "تاب آوری" در بین افراد جامعه گفت: تاب آوری زمانی معنا می یابد که مشکل، مزمن و طولانی شده است تا در شرایط سخت مانند دوران شیوع کرونا بتوان سلامت خود را حفظ کرد.
فیاضی افزود: تاب آوری به معنای ظرفیت بازگشتن از دشواری مستمر و توانایی در ترمیم خویشتن است و کسانی می توانند به لحاظ روانی سالم بمانند که ظرفیت تاب آوری بیشتری دارند.
وی با اشاره به راهکارهای افزایش تاب آوری در بین افراد جامعه ادامه داد: انعطاف پذیری، به رسمیت شناختن، شناخت و بروز هیجانات و عواطف، اعتماد به نفس آدمها در مواجهه با چالشها، داشتن ارتباطات و توانایی در برقراری ارتباطات، تاب آوری افراد را افزایش می دهد.
او اضافه کرد: افرادی که در دوران کرونا عزیزانشان را به دلیل این بیماری از دست دادند نیز شرایط سختی را تحمل و سپری کرده اند چرا که در آن دوران اجازه برپایی مراسم سوگواری برای تخلیه احساسات و هیجانات نداشتند و همچنین دیگران به دلیل ترس از ابتلا به کرونا از آنها دوری می کردند.
۲ اختلال روانپزشکی:خود بیمارانگاری و انکار بیماری
یک پزشک متخصص بیماریهای روان تنی نیز در این نشست گفت: خود بیمارانگاری و انکار بیماری، ۲ اختلال روانپزشکی است که در دوران شیوع کرونا در برخی از افراد نمود یافت.
دکتر بیتا میرزایی افزود: در خودبیمارانگاری، فرد به دلیل اشتغال ذهنی نسبت به احتمال بروز بیماری جسمی دچار نوعی وسواس و خود بیمارانگاری شده و به طور مثال در دوران شیوع کرونا فرد از یک پزشک به پزشک دیگر مراجعه می کند در حالی که مبتلا به کرونا نیست و تصور می کند که به علت بیماری نیاز به آزمایش و یا سی. تی. اسکن دارد که این بیمار باید تحت مشاوره متخصصان سلامت روان قرار گیرد.
وی ادامه داد: اختلال انکار که یک نوع مکانیسم دفاعی است زمانی اتفاق می افتد که سطح انتظارات با واقعیات مطابقت ندارد و وقتی احساسات خود را به رسمیت نشناسیم و بروز ندهیم این اختلال رخ می دهد به طور مثال علائم بروز یافته در فرد حاکی از ابتلا به کروناست اما خودش انکار می کند و می گوید بر اثر خوابیدن جلوی کولر این علائم را پیدا کردم.
این پزشک متخصص بیماریهای روان تنی گفت: در مراکز ۱۶ ساعته منتخب کرونا باید افراد روانپزشک و یا روانشناس حضور داشته باشند و مراجعان دچار خود بیمار انگاری یا انکار را هدایت و درمان کنند.
وی با اشاره به علائم و عوارض استرس در فرد و ارتباط آن با کرونا افزود: افزایش ضربان قلب، تنگی نفس و درد با منشاء انقباض عضلات می تواند با برخی از علائم کرونا شباهت داشته باشد اما استرس منجر به کاهش سطح ایمنی بدن در برابر بیماریهای التهابی نیز می شود.
وی اضافه کرد: استرس، باعث کاهش فعالیت سلولهای لنفوسیت که در عملکرد سیستم ایمنی نقش موثری دارند شده و در نتیجه با اختلال در سیستم ایمنی زمینه بروز بیماریهای مختلف به ویژه بیماریهای ویروسی در فرد را افزایش می دهد بدین دلیل در بیمارستانها مشاهده می کنیم افرادی که روحیه خوبی دارند و از استرس کمتری برخوردارند زودتر از بیمارستان مرخص می شوند اما افرادی که روحیه خوبی ندارند احتمال رو به وخامت رفتن بیماری شان بیشتر است.
این پزشک متخصص بیماریهای روان تنی با اشاره لزوم تاب آوری افراد جامعه در مقابل شرایط دشوار گفت: میزان تاب آوری و انعطاف افراد، ارتباط تنگاتنگی با مقوله "پذیرش" دارد و پذیرش شرایط، مستلزم آن است که فرد به شناخت خوبی از عواطف و احساسات خود و رویدادهای پیرامون رسیده باشد.
میرزایی افزود: در دوران شیوع کرونا برخی از افراد به دلیل عدم پذیرش شرایط با اختلالات اضطرابی و خشم های کنترل نشده مواجه شده بودند.
جامعه از اختلالات روانی رنج می برد
مدیر روابط عمومی نظام پزشکی مشهد نیز در این نشست گفت: در حال حاضر جامعه به شدت از مشکلات و اختلالات روانی رنج می برد و کرونا نیز مزید بر علت شده است.
دکتر مسعود زحمتکش افزود: شرایط جامعه می طلبد که مسوولان در زمینه ارتقای بهداشت روان جامعه به صورت جدی وارد شوند و از هزینه کردها دریغ نکنند.
وی با اشاره به این که بهداشت روان در جامعه ایران مظلوم واقع شده است ادامه داد: افراد جامعه آن قدر که به بیماری سرماخوردگی اهمیت می دهند به سلامت روان اهمیت نداده و از سوی دیگر متولی و درمانگران این حوزه، روانپزشکان و روانشناسان هستند و دیگران تخصص لازم در این زمینه را ندارند.
۱۸ تا ۲۴ مهرماه هفته بهداشت روان در کشور نامگذاری شده است.