«اردشیر پشنگ» روز جمعه در گفت و گو با خبرنگار سیاسی ایرنا، با اشاره به میزان کم مشارکت در انتخابات پارلمانی عراق، گفت: مجموعه‌ای از عوامل چون افزایش نارضایتی مردم به دلیل ضعف و ناکارآمدی مسوولان عراقی و تحقق نیافتن بیشتر شعارها و وعده‌های انتخابات قبلی عملا مردم را ناامید کرده و میل آنها را برای حضور در انتخابات کاهش داده است.
پژوهشگر مسائل غرب آسیا اضافه کرد: تنش‌ها و دعواهای سیاسی عراق از حد معمول گذشته و باعث شده است که مردم عراق این تنش‌ها را جنگ قدرت برخی از نخبگان و مسوولان بدانند. همچنین فساد و استفاده شخصی و حزبی از منابع عمومی هم میزان نارضایتی مردم را افزایش و سطح مشارکت را کاهش داده است.
پشنگ، شیوع ویروس کرونا را از دیگر عوامل کاهش سطح مشارکت مردم عراق در انتخابات پارلمانی عنوان کرد و گفت: اگرچه شیوع بیماری کرونا را نمی‌توان عامل اصلی کاهش مشارکت محسوب کرد اما وجود کرونا کنار سایر عوامل، دست به دست هم داد تا فقط ۴۱ درصد پای صندوق رای حاضر شوند.
وی در مورد آرایش سیاسی احزاب و ائتلاف‌ها در انتخابات پارلمانی عراق، گفت: ۱۶۷ حزب و دهها ائتلاف مختلف در این دوره از انتخابات حاضر بودند و شاهد حضور پررنگ و قابل تأمل نامزدهای مستقل بودیم.
این کارشناس مسایل عراق اضافه کرد: از منظر هویتی سه گروه اصلی اعراب سنی و شیعه و کُرد تشکیل دهنده ائتلاف‌های مختلف بوده‌اند که البته هرکدام از این گروه‌های هویتی در داخل خود رقابت‌های بسیار سخت و جدی را داشته و دارند اما در این دوره نامزدهای مستقل با توجه به تغییر مکانیسم انتخاباتی، حضوری جدی و موثر داشتند و در نتیجه تنوع انتخاباتی و سیاسی در دوره پنجم انتخابات بیش از هر دوره دیگری بوده است.
وی با اشاره تاثیر مستقیم هویت‌ها بر سلایق انتخاباتی خاطرنشان کرد: احزاب شیعی در جغرافیایی که شیعیان حضور دارند رای می‌آورند و بقیه هویت‌ها هم روندی اینگونه دارند اما در جاهایی چون کرکوک که دارای هویتهایی متداخل است هر کدام از این هویت‌ها به احزاب خود رای دادند و تا حد زیادی ترکیب و نتیجه آرا، متاثر از مساله هویت است.
آیت الله سیستانی از هیچ گروه سیاسی در انتخابات حمایت نکرد
پشنگ با اشاره به بیانیه مرجعیت شیعه در مورد انتخابات عراق، گفت: آیت الله سید علی سیستانی در این انتخابات به طور ضمنی از مردم خواسته بود تا برای تعیین سرنوشت خود در انتخابات شرکت کنند ولی چون دوره‌هایی پیشین، از هیچ گروه سیاسی حمایت نکرد.
این پژوهشگر مسائل غرب آسیا افزود: مرجعیت در عراق ورای رقابت‌ها و مباحث گروهی و سیاسی است به همین دلیل مرجعیت در عراق بخصوص آیت‌الله سیستانی نه فقط در نزد شیعیان بلکه در میان اهل سنت و کُردها نیز دارای جایگاه و احترام ویژه است در نتیجه عمده مردم عراق و رهبران سیاسی، یک نگاه حل و فصلی و نیک نسبت به آنها دارند.
۲۵ درصد کرسی‌های انتخابات عراق به زنان اختصاص دارد
پشنگ افزود: از ۳هزار و ۲۴۹ نامزد شرکت کننده در انتخابات پارلمانی عراق، ۹۵۰ نامزد زن هستند. در این انتخابات معمولا ۲۵درصد کرسی‌ها به زنان اختصاص دارد و دست‌کم ۸۳ کرسی پارلمانی باید به زنان برسد. در انتخابات امسال، عراق به ۸۳ منطقه مختلف تقسیم شده بود که در هرکدام از این مناطق سه تا پنج زن، نامزد انتخابات شده بودند. در هر منطقه باید یک زن راهی پارلمان می‌شد که همانطور که از نتایج برآمده است، زنان به یک پیروزی قابل توجه دست پیدا کرده و حداقل ۹۷ کرسی را از آن خود کرده‌اند.
کارشناس غرب آسیا، انتخابات عراق را بسیار حیاتی و اساسی قلمداد کرد و گفت: سیستم سیاسی عراق فدرالی و پارلمانی است و در انتخابات پارلمانی، قدرت سیاسی تقسیم می‌شود. به همین دلیل حیات سیاسی عراق متاثر از این انتخابات است زیرا فراکسیون اکثریت پارلمان، نخست وزیر به عنوان مهمترین مدیر اجرایی کشور و فرمانده کل قوا را تعیین می‌کند.
پشنگ انتخابات پارلمانی را کلیدی‌ترین رخداد سیاسی عراق توصیف کرد و گفت: هرچند خود انتخابات با توجه به مشکلات عدیده ساختاری و درگیری‌های مختلف نتوانست به یک راهکار تبدیل شود اما این انتخابات به معنای نسبی کلمه بیانگر اراده جمعی مردم عراق است.
وی مهمترین مطالبه مردم عراق در این دور از انتخابات را کارآمدی دولت برای ارائه خدمات عنوان کرد و افزود: عراق پس از تحریم‌های فلج کننده آمریکا در دهه ۹۰ و همچنین ۱۸ سال پس از سقوط رژیم بعث، با زیرساخت‌های صنعتی و اقتصادی ضعیفی مواجه است و دچار مشکلاتی چون عدم تامین برق ۲۴ ساعته و آب شرب کافی و سوخت‌رسانی نفت و گاز است و حتی پایتخت عراق هم برق ۲۴ ساعته ندارد و مردم مجبور هستند برق خود را به شکل خصوصی و با هزینه بالا تامین کنند.
این کارشناس مسایل عراق اضافه کرد: عمده مطالبات مردم عراق خواسته‌های اقتصادی و شغلی است و خواسته‌های سیاسی در مرحله دوم قرار می‌گیرد. مبارزه با فساد لجام گسیخته یکی از بحث‌های جدی است که در اعتراضات اکتبر ۲۰۱۹ به موضوع مهمی تبدیل شده بود و جریان صدر هم با این شعار وارد انتخابات شدند و بخش مهمی از آرا را بدست آورد.
جریان مقتدی صدر بیشترین کرسی‌های پارلمان را بدست آورد
پشنگ مهمترین موضوع انتخابات پارلمانی عراق را پیروزی جریان مقتدا صدر، روحانی با نفوذ شیعه دانست و گفت: پیشتازی جریان صدر که در این دور از انتخابات توانسته تاکنون ۷۰ کرسی را بدست بیاورد موضوع بسیار مهمی است زیرا در چهار دوره پیشین هیچ ائتلافی نتوانسته بود چنین اختلافی در کسب کرسی را با جریان دوم بدست آورد.
این کارشناس مسائل بین المللی یادآور شد: دومین جریان تقدم محمد حلبوسی بود که تاکنون ۳۸ کرسی را به دست آورد و جریان دولت قانون نوری مالکی هم ۳۸ کرسی به دست آورده است.
وی در تبیین چرایی پیروزی ائتلاف تحت رهبری مقتدی صدر گفت: بخشی از پیروزی صدر مربوط به پیگیری خواسته‌های معترضین عراقی و بخش دیگر هم به نرخ مشارکت ۴۱ درصدی و پایین انتخابات پارلمانی بر می‌گردد زیرا رای دهندگان و طرفداران سنتی جریان صدر آرای ثابتی دارند و وقتی مشارکت پایین است تعداد کرسی‌های این جریان بالا می‌رود و پیروز این دور از انتخابات می‌شود.
پشنگ اضافه کرد: اهل سنت در این دوره از طریق ائتلاف تقدم به رهبری محمد الحلبوسی (رییس پارلمان عراق) بعد از مدت‌ها توانست آرای قابل توجهی را بدست آورد. در کردستان عراق هم حزب دموکرات کردستان تحت رهبری مسعود بارزانی موفق شد جایگاه حزب اول منطقه را حفظ کند و حتی تعداد کرسی‌های خود را از ۲۵ کرسی به ۳۲ کرسی افزایش دهد.
وی افزود: در اقلیم کردستان نکته مهم در مورد جریان گوران است که پیش از این حزب سوم کردستان قلمداد می‌شد. این جریان در انتخابات پیشین ۵ کرسی بدست آورد اما در این دور از انتخابات حتی موفق به کسب یک کرسی هم نشد. حزب اتحادیه میهنی تحت رهبری فرزندان طالبانی هم یک کرسی از دست داد و از ۱۸ کرسی به ۱۷ کرسی بدست آورد.
پشنگ تصریح کرد: چینش آرا در عراق به گونه‌ای است که پیش‌بینی می‌شود جریان صدر شانس بالاتری برای تشکیل فراکسیون اکثریت داشته باشد البته باید گفت که مطابق رویه‌ای که سال ۲۰۱۰ رخ داد، فراکسیون اکثریت می‌تواند از سوی گروهی دیگر هم تشکیل شود. بنابراین تشکیل فراکسیون اکثریت از سوی جریان صدر احتمالی است اما در عین حال، این گروه از بقیه احزاب و رقبا شانس بیشتری برای تشکیل کابینه و دولت ائتلافی دارد و احتمال دارد در ائتلاف با بخشی دیگر از شیعیان و اهل سنت و یا با کُردها ۱۶۵ کرسی لازم برای تشکیل دولت را تشکیل دهد.
به گزارش ایرنا، اعلام نتایج اولیه انتخابات هجدهم مهر پارلمانی عراق، موجی از انتقادات گروه های سیاسی این کشور را به همراه داشته است بطوریکه فردای انتخابات، رسانه‌ها از نشستی میان تعدادی از رهبران سیاسی برای بحث درباره انتخابات و نتایج آن در منزل «نوری المالکی» خبر دادند.
در ادامه، گروه «چارچوب هماهنگی نیروهای شیعه» در عراق با انتشار بیانیه ای نسبت به نتایج این انتخابات اعتراض و اعلام کرد که تدابیر موجود را «برای جلوگیری از بازی با آرای رای دهندگان اتخاذ خواهد کرد» و «نسبت به نتایج اعلام شده اعتراض و شکایت خواهد کرد.»
با این اوصاف پیش بینی می‌شود که جدل‌های سیاسی، همزمان با لابی‌ها و رایزنی‌ها برای تشکیل فراکسیون برتر پارلمانی جهت تشکیل دولت جدید در عراق، در روزهای آینده بالا بگیرد بطوریکه روز گذشته عضو دفتر رسانه ای کمیسیون عالی انتخابات عراق به تارنمای شبکه «فرات نیوز» گفته بود که انتظار می‌رود نتایج انتخابات یکشنبه گذشته پارلمانی عراق «تغییرات گسترده» و اساسی داشته باشد.
کمیسیون عالی مستقل انتخابات عراق هم پیشتر اعلام کرده بود که کار شمارش دستی آرا در حضور ناظران بین‌المللی، نمایندگان احزاب و گروه‌های سیاسی و اهالی رسانه انجام می‌شود.