به گزارش روز شنبه ایرنا از مسکو، نشست تروئیکای گسترش یافته (روسیه، آمریکا، چین و پاکستان) درباره افغانستان ۱۹ اکتبر (۲۷ مهر) در مسکو برگزار می شود علاوه بر اینکه نمایندگان طالبان دعوت این نشست را پذیرفته اند قرار است هیات هایی از جمهوری اسلامی ایران و هند نیز در این نشست حضور پیدا کنند.
ضمیر کابلوف، نماینده ویژه رئیس جمهوری روسیه در امور افغانستان دیروز اطلاع داد که طالبان (در روسیه همچنان به عنوان تروریست شناخته شده و در این کشور ممنوع است) دعوت به نشست مسکو در باره افغانستان را پذیرفته و مسکو امیدوار است که یک گفت و گوی صریح با این گروه انجام شود.
کابلوف تصریح کرد: یک هیات از کابل دعوت شده است و آنها تصمیم اساسی برای مشارکت در نشست قالب مسکو در ۱۹ اکتبر گرفته اند. ما فقط منتظر ترکیب هیات هستیم.
به گفته کابلوف، طرف روسی در این نشست قصد دارد «ادعاهای خود را علنی به هیات افغانستانی اعلام کند، اما نه در قالب یک تقاضا، بلکه در قالب یک جلسه در مورد چگونگی شروعی سازنده برای حل مشکلات.»
گروه طالبان حدود دو ماه است که کنترل افغانستان را به دست گرفته است و روسیه از طریق سفارت این کشور در کابل با نمایندگان این گروه ارتباط برقرار کرده و سفیر روسیه مامور حفظ تماس ها با گروه طالبان شده است.
آخرین نشست مسکو برای حل مسائل افغانستان ۲۸ اسفند سال ۱۳۹۹ به ریاست سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه برگزار شد.
تلاش مسکو برای حل مسایل افغانستان و جلب مشارکت طالبان
دولت موقت طالبان دو ماه است بر افغانستان حکومت می کند وضعیت این کشور همچنان متشنج است و هنوز این گروه به تشکیل دولت فراگیر که به جامعه جهانی قولش را داده عمل نکرده است.
روسیه از یک طرف دعوت به جلب مشارکت طالبان می کند و ازسوی دیگر درصدد تقویت ساختار نظامی کشورهای آسیای مرکزی برای جلوگیری از بی ثباتی اوضاع این منطقه است.
مقام های روسیه در سطوح مختلف از جمله در عالی ترین سطح اعلام کرده اند که به دقت اوضاع افغانستان را رصد می کنند و در صورت نیاز تدابیر لازم برای مقابله با این وضعیت را بکار خواهند گرفت.
در دو ماه اخیر که دولت وقت طالبان در افغانستان تشکیل شده بررسی مساله افغانستان از سوی مقام های روسیه در اولویت قرار گرفته است.
مقامات روسیه در این ایام بر آمادگی مسکو برای میزبانی مذاکرات برای حل وضعیت متشنج افغانستان تاکید کرده اند و بر همین اساس نشست ۱۹ اکتبر را برگزار خواهد شد. مقام های روس امیدوارند که بتوانند شرایط را برای حل و فصل سیاسی اوضاع افغانستان در دولت موقت طالبان فراهم کنند.
طالبان تهدیدی برای آسیای مرکزی و روسیه؟
عمر نثار رئیس مرکز مطالعات افغانستان معاصر در مسکو معتقد است که گروه های رادیکال که با گروه طالبان روابط اتحادی دارند، تهدید بسیار جدی برای کشورهای آسیای مرکزی محسوب می شوند.
وی در گفت و گو با روزنامه اینترنتی گازیتا روسیه خاطرنشان کرد که با توجه به رفتار طالبان، این گروه با گروه های رادیکال فعال در آسیای مرکزی با ظرافت بسیار رفتار می کند.
رئیس مرکز مطالعات افغانستان معاصر در مسکو گفت: این سوال مطرح است که آیا گروه های هم پیمان طالبان نمی خواهند از وضعیت کنونی برای رسیدن به اهداف خود در آسیای مرکزی استفاده کنند؟
به گفته وی طالبان ممکن است که در ازای کاهش تنش ها در مناطق مرزی افغانستان و تاجیکستان خواهان امتیازاتی شوند و وضعیت به گونه ای شود که نفوذ روسیه در آسیای مرکزی کاهش بیابد.
آندره کازانتسف استاد دانشگاه دولتی روابط بین الملل وابسته به وزارت خارجه روسیه گفت که نگرانی شدیدی از تحرکات گروه های افراط گرای بین المللی مستقر در شمال افغانستان وجود دارد.
وی در گفت و گو با روزنامه گازیتا خاطرنشان کرد که گروه طالبان با انواع گروه های تروریستی بین المللی در ارتباط است اما تاکنون سعی کرده که به کشورهای همسایه حمله نکند.
به گفته کازانتسف، بی ثبات شدن افغانستان به دلیل فعالیت گروه های مختلف تروریستی در این کشور، برای کشورهای همسایه آن تهدید جدی محسوب می شود.
کارشناس روس به عنوان مثال گفت که در سال های دهه ۹۰ میلادی، بسیاری از حملات تروریستی در روسیه از سوی گروه های افراط گرا در افغانستان تدارک دیده شده بود.
آندره سرنکو رئیس مرکز «جامعه تحلیلگران روسیه معتقد است که نزدیک شدن طالبان به مرزهای تاجیکستان یا کشورهای همسود یک موضوع کهنه است و این گروه عملا در ۱۰ سال گذشته برخی از مقرها و گذرگاه های مرزی بین افغانستان و تاجیکستان را تحت کنترل داشته است.
به گفته سرنکو، در این شرایط، روسیه به احتمال زیاد علاقه مند به نشان دادن حمایت خود به کشورهای متحدش در آسیای مرکزی ازجمله از طریق سازمان پیمان امنیت جمعی است.
سرنکو گفت: روسیه می تواند در شرایط کنونی از متشنج شدن اوضاع افغانستان در دو مورد استفاده کند. مورد اول اینکه نفوذ خود را در کشورهای آسیای مرکزی با ارائه چتر حمایت امنیتی به این کشورها افزایش دهد.
وی ادامه داد: مورد دوم اینکه مسکو سعی می کند که وجهه سازمان امنیت جمعی را با جلب مشارکت کشورهای آسیای مرکزی در همکاری مشترک احیا کند.
سرنکو رئیس مرکز مطالعات سیاسی روسیه در امور افغانستان همچنین گفت: اکنون نمایندگان دولت طرفدار آمریکا در افغانستان (دولت اشرف غنی) در همه سفارتخانه های جهان و سازمان ملل مشغول به کار هستند. این دیپلمات ها از دولت موقت طالبان اطاعت نمی کنند. به طور رسمی، جمهوری اسلامی افغانستان هنوز لغو نشده است. از نظر حقوقی، هنگامی که دو دولت موازی وجود دارند، برخورد جالبی ایجاد شده است. "
با این حال، وی این گزینه را رد نکرد که پیش از آنکه طالبان رسماً به عنوان دولت قانونی افغانستان شناخته شود، ممکن است دفتر نمایندگی این سازمان در مسکو شروع بکار کند.
به طور کلی، سرنکو معتقد است که طالبان پیشرفت مورد نظر در روابط با روسیه را واقعی نشان می دهند. وی خاطرنشان کرد که طالبان به هیچ یک از توصیه های مسکو توجه نکردند، خواه در مورد ایجاد یک دولت فراگیر یا یک مبارزه واقعی یا مواد مخدر.
وی گفت: «تماس های طالبان و مسکو از دو طریق انجام می شود - از طریق سفارت روسیه در افغانستان و نماینده ویژه رئیس جمهور ضمیر کابلوف، که همچنین ریاست یک وزارتخانه در وزارت خارجه را بر عهده دارد. اگرچه، اگر حافظه من در خدمت من باشد، او تنها یک بار پس از به قدرت رسیدن طالبان در کابل بود. با این حال، سفارت ما به طور رسمی منافع روسیه را نشان می دهد.»
وی اظهار داشت: من نمی گویم که شانس به رسمیت شناختن طالبان اخیراً افزایش یافته است. قول دادن به معنای امضای قرارداد نیست، به خصوص اینکه روس ها هنوز به هیچ وجه قول نداده اند. بله، بازی با طالبان در جریان است، اما مسکو هنوز آماده به رسمیت شناختن آنها نیست.
در نهایت می توان گفت روسیه سعی می کند در این شرایط که آمریکا با افتضاح و رسوایی بدون دستیابی به اهداف خود افغانستان را ترک کردند، با یاداوری حداکثری این رسوایی به واشنگتن، تلافی شکست های اتحاد جماهیر شوروی در افغانستان با ۱۳ هزار تلفات نظامی را در ۱۰ سال تصرف این کشور بگیرد و ازسوی دیگر مشارکت طالبان را در روند حل و فصل سیاسی افغانستان جلب کند و از این رهگذر برای انسجام هرچه بیشتر صفوف کشورهای آسیای مرکزی در سازمان امنیت جمعی ساختار با هسته مرکزی مسکو اقدام کند.
پوتین: در به رسمیت شناختن طالبان شتاب نمی کنیم
ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه نیز روز گذشته اعلام کرد که دولت جدید افغانستان که طالبان تشکیل داده است، فراگیر نیست و در به رسمیت شناختن طالبان شتاب نمی کنیم.
پوتین در نشست سران جامعه همسود گفت: دولتی که طالبان تشکیل داده است نماینده و دربرگیرنده همه مواضع و دیدگاههای سیاسی در افغانستان نیست. وی افزود: درک ضرورت همکاری با گروه طالبان وجود دارد، اما نباید در به رسمیت شناختن رسمی آن عجله کرد.
پوتین در مورد وضع تولید و قاچاق مواد مخدر در افغانستان اظهار داشت: برای گروه طالبان صرف نظر کردن از چنین منبع درآمدی (قاچاق مواد مخدر) دشوار خواهد بود.
رئیس جمهوری روسیه تصریح کرد: اوضاع افغانستان که برای آسیای مرکزی و کشورهای مستقل مشترک المنافع خطراتی را به دنبال دارد، نگران کننده و نیازمند تلاش های مشترک است.
رئیس جمهوری روسیه با بیان اینکه نزدیک به دو هزار تروریست داعشی در افغانستان وجود دارد، اظهار کرد: آنها (تروریست های داعشی) بر روی اختلافات قومی حساب می کنند.
شرط لاوروف برای به رسمیت شناختن طالبان
سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه برای به رسمیت شناختن دولت موقت طالبان شرط تعیین کرد و گفت این موضوع به اقدامات آنها و مطابقت یافتن رفتار و اعمال این گروه با وعده هایشان بستگی دارد.
وی اخیرا به رسانه ها گفت: واقعیت هایی در میدان عمل (کنترل طالبان بر افغانستان) وجود دارد که همه می پذیرند. اما بقیه مسائل در مورد به رسمیت شناختن طالبان بستگی به آن دارد که رفتار این گروه تا چه اندازه با بیانیه ها و وعده های آن مطابقت می کند.
تلاش طالبان برای به رسمیت شناخته شدن
طالبان (سازمانی که در روسیه همچنان ممنوع است) در حال مذاکره با روسیه برای به رسمیت شناخته شدن دولت موقت آنها و افتتاح سفارتخانه در مسکو است و بر همین اساس حضور خود در نشست آتی مسکو در باره افغانستان را پذیرفته است.
ذبیح الله مجاهد معاون وزیر اطلاعات و فرهنگ در کابینه موقت دولت طالبان گفت: آنها تلاش می کنند با همه کشورها روابط دیپلماتیک برقرار کنند.
هیچ کس در جهان به طور رسمی طالبان (سازمانی که در روسیه ممنوع است) را به عنوان مقامات افغانستان به رسمیت نشناخته است، اگرچه دو ماه از کنترل آنها بر کاخ ریاست جمهوری در کابل می گذرد. اما آنها امید خود را از دست نداده اند.
ذبیح الله مجاهد که سخنگوی طالبان هم هست خاطرنشان کرد که آنها هنوز در تلاش هستند تا روابط دیپلماتیک خود را با همه کشورها برقرار کنند.
وی مذاکرات با روسیه را برجسته کرد و خاطرنشان کرد که بهبود وضعیت اقتصادی برای ما مهم است. افغانستان در طول جنگ ویران شده است، روسیه و دیگر کشورها می توانند به بازسازی آن کمک کنند. ما از چنین کمک هایی استقبال می کنیم و منتظر حمایت مالی هستیم.