محمدحسین طالبیان روز جمعه در حاشیه بازدید نماینده یونسکو از کاروانسرای تاریخی شاه عباسی در گردنه صائین شهرستان نیر به خبرنگار ایرنا گفت: از این تعداد تاکنون توسط نماینده یونسکو ۳۰ پرونده مورد ارزیابی قرار گرفته و مابقی نیز در حال اجراست.
وی افزود: این کاروانسراها در ۲۴ استان کشور از جمله استان اردبیل قرار دارند.
وی اظهارکرد: این کاروانسراها متعلق به دوران ساسانیان تا قاجار و از مجموعه‌های آثار زنجیره‌ای بین‌راهی و محل اتراق کاروان‌ها بوده‌اند و دارای معماری ناب ایرانی با طرح‌های خاص و متنوع هستند.
طالبیان با اشاره به قرار گرفتن کاروانسرای شاه عباسی نیر به عنوان دومین اثر تاریخی ثبت جهانی استان اردبیل در لیست نهایی افزود: این کاروانسرا متعلق به دوره صفویه بوده و در رونق اقتصادی جاده ابریشم همچنین ایجاد ارتباط امن بین چین و اروپا نقش بسیار پررنگی داشته است که با توجه به اهمیت تاریخی آن، تلاش برای ثبت جهانی اثر صورت می‌گیرد.
وی گفت: در کشورمان چهار کاروانسرای سرپوشیده داریم که یکی از آنها در شهرستان نیر می‌باشد و امیدواریم این کاروانسرا را برای خدمات‌رسانی به گردشگران و مسافران الگو قرار دهیم.
به گفته او، ایران دارای ۲۶ اثر تاریخی و ۱۶ اثر ناملموس مانند مراسم نوروز است که در یونسکو به ثبت جهانی رسیده است و آخرین مورد آن منطقه طبیعی و تاریخی اورامانات در استان‌های کرمانشاه و کردستان است و اکنون نیز پرونده‌های دیگری مانند جنگل‌های هیرکانی و بیابان‌های لوت برای ثبت جهانی در دست بررسی داریم.
مشاور وزیر میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی اظهارکرد: در دهه‌های گذشته فعالیت های چشمگیری در راستای صیانت از میراث تاریخی کشور با تربیت نیروهای خبره حاصل شده است.
به گفته او، افزون بر ۵۲ اثر هم در فهرست موقت برای ثبت جهانی قرار دارد که باید به تدریج پرونده آنها تکمیل شود و کارهای مهمی نیز در راستای آماده سازی آنها در دست انجام است.
کاروانسرا شاه عباس نیر از بناهای دوره صفویه است که به دستور شاه عباس صفوی در جاده قدیم نیر - سراب در ۱۰ کیلومتری شهر نیر ساخته شده است.
این اثر جزو یکی از ۹۹۹ کاروانسرای ساخته شده در این دوره بوده و در سال‌های اخیر برخی از قسمت های این کاروانسرا مرمت شده است. عمده مصالح استفاده شده در ساخت آن سنگ بوده که علاوه بر سهولت دسترسی و فراوانی آن در محل عنصر مقاوم و پایداری هم به شمار می رود.
طراحی این کاروانسرا کاملا سازگار با اقلیم و شرایط محل صورت گرفته، چرا که عرض و ارتفاع ورودی های فضاهای زیستی داخل، به حداقل ممکن کاهش یافته طوری که با اندک وسایلی می‌توان آن را مسدود و از نفوذ سرما و کوران برف به داخل آن جلوگیری کرد.
کاروانسرای شاه عباسی نیر در سال ۱۳۶۲ با شماره ملی ۱۶۵۳ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است.