به گزارش روز شنبه روابط عمومی این موسسه پژوهشی، دکتر قدیر رجب‌زاده به مناسبت ۱۶ اکتبر (۲۴ مهرماه) که روز جهانی غذا نام گرفته است، اظهار داشت: از آثار سوء تغذیه و گرسنگی پنهان در جامعه می تواند ضعف سیستم ایمنی بدن و ابتلا به بیماری‌ها، کوتاه قدی، چاقی یا لاغری مفرط، ناتوانی جسمی و کاهش بهره هوشی و کاهش قدرت یادگیری، تغییرات رفتاری به صورت بی‌حوصلگی، بی‌تفاوتی و انزواطلبی و در نهایت افزایش مرگ و میر باشد.
وی با اشاره به کاهش ۲۰ درصدی تولید غذا در جهان، افزود: به طور کلی کمیت و کیفیت تولیدات کشاورزی در کشور از عوامل بسیار مهم و تاثیرگذار در فراهم ساختن و در دسترس بودن مواد غذایی در جامعه است که بر اساس آمار رسمی منتشر شده از سوی وزارت جهاد کشاورزی در ۲۰ ساله منتهی به سال ۱۳۹۷ شاهد روند نسبتا با ثبات و صعودی در تولید محصولات کشاورزی در کشور بودیم و تولید محصولات کشاورزی از ۶۵.۲ میلیون تن در سال ۱۳۷۹ به ۱۱۷.۸ میلیون تن در سال ۱۳۹۷ رسید.
رجب زاده ادامه داد: این در حالی است که در سال های اخیر (به ویژه ۲ سال اخیر) شرایط اقلیمی و آب و هوایی کشور و وضعیت بارش های آسمانی به گونه ای بوده است که باعث نوسانات قابل توجهی در تولید محصولات کشاورزی شده که این امر نیز باعث ایجاد تلاطم در قیمت این محصولات در بازار شده و آثار منفی در سفره مردم به دنبال داشته است.
رییس موسسه علوم و صنایع غذایی بیان کرد: از سوی دیگر بخش قابل توجهی از مواد اولیه در کارخانجات صنایع غذایی، محصولات کشاورزی هستند. لذا این تلاطم ها و عدم توازن ها در تولید محصولات کشاورزی آسیب های جدی به صنایع غذایی وارد کرده است و به نوعی می توان گفت اثر این بی ثباتی ها در تولیدات این کارخانجات کاملا مشهود است.
گرانی عامل کاهش ۳۰ درصدی تقاضای خرید
رجب زاده گفت: بر اساس آمار رسمی مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۸، سهم هزینه های خوراکی یک خانوار شهری و روستایی از هزینه های خالص سالانه به ترتیب ۲۷ و ۴۲ درصد بوده است و حال آنکه این رقم در کشورهای توسعه یافته بین ۹ تا ۱۴ درصد است.
وی افزود: این در شرایطی است که این نسبت در ۲ سال گذشته به دلایل مختلفی شامل نرخ بالای تورم، خشکسالی، تحریم و پاندمی کرونا افزایش قابل توجهی داشته است.
وی اظهار کرد: بالا بودن این نسبت و موضوع نگران کننده صعودی بودن آن در سال های اخیر نشان از کاهش قدرت خانوار در تأمین مواد غذایی مورد نیاز است که باید به صورت ویژه و فوری برای آن تدبیری اندیشید.
رییس موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی گفت: بنابراین تلاش برای ایجاد ثبات اقتصادی خانوار، تأمین نیازهای غذایی خانوار با نگاه بر نیازهای غذایی فرد و سبد غذایی مطلوب، بسیار ضروری است.
ضرورت کاهش ضایعات
کاهش ضایعات و استفاده مجدد از ضایعات برای تولید محصولات جدید یکی از راهکارهای افزایش بهره وری در صنعت غذا و رفع مشکلات ناشی از کاهش تولید مواد غذایی به شمار می رود.
رجب زاده گفت: به طور کلی بررسی حجم و ارزش ضایعات مواد غذایی کشور در سال های گذشته نشان از اهمیت چشمگیر ضایعات در اقتصاد کشور و اقتصاد خانوار دارد.
وی افزود: بر اساس آخرین آمار منتشر شده از سوی سازمان جهانی غذا (فائو) ارزش ضایعات مواد غذایی در ایران سالانه بالغ بر ۱۵ میلیون دلار است که بررسی این رقم در مقایسه با صادرات نفتی کشور از سهم چشمگیر این بخش از ضایعات حکایت دارد.
وی ادامه داد: بر اساس آمار رسمی فائو ۲.۷ درصد از ضایعات مواد غذایی در دنیا در ایران اتفاق می افتد در حالی که ایران تنها ۱.۱۴ درصد از جمعیت دنیا را در اختیار دارد و این امر متأسفانه بیانگر استفاده ناصحیح از مواد غذایی در کشور است.
این مسوول گفت: از این رو مقابله با پدیده ضایعات مواد غذایی امری ضروری و اجتناب ناپذیر است.
وی اظهار کرد: علاوه بر تلاش برای کاهش ضایعات یکی از اقدامات مهم در این رابطه استفاده مجدد از این ضایعات و توسعه فرآیند های تولیدی مبتنی بر آنها در بخش صنعت و ایجاد ارزش افزوده از این ضایعات است.
وی ادامه داد: حجم بالای ضایعات مواد غذایی در کشور از یک سو، قیمت تمام شده بالای مواد غذایی وارداتی و همچنین افزایش قیمت مواد غذایی در کشور در ۲ سال گذشته سرمایه گذاری در توسعه فرایندهای مبتنی بر بازگرداندن ضایعات مواد غذایی را بیش از پیش سودآور و مقرون به صرفه کرده است.
رجب زاده بیان کرد: نکته دیگر این است که با توسعه این صنایع و طراحی خطوط تولید بومی برای آنها عملا وابستگی این بخش از صنعت به مواد اولیه وارداتی بسیار پایین خواهد بود.