به گزارش ایرنا، هرمزگان یکی از استان‌های گرم و خشک کشور است که کاهش نزولات آسمانی دربیش از ۲۰ سال گذشته، افزایش جمعیت، برداشت بی رویه از منابع زیرزمینی و ذخیره سدها این استان را با مشکل جدی در تامین آب مواجه کرده است.
از آنجایی که هرمزگان جزو استان‌های ساحلی و متصل به دریا است لذا استفاده از منابع آبی خلیج فارس با نمک زدایی و شیرین سازی آب، راهکاری اساسی برای بهبود وضعیت کم آبی در بخش‌های مختلف همچون آشامیدنی، کشاورزی و صنعتی دارد که به گفته کارشناسان حوزه آب استان اگر طرح های نمک زدایی در نقاط مختلف استان نبود به طور قطع امروز با چالش های جدی تری در تامین نیاز آبی نقاط حساس و استراتژیک این منطقه همچون جزیره ها و شهرهای بندرعباس، بندرلنگه و بندرخمیر مواجه بودیم.
ایجاد ظرفیت آب شیرین کن ها برای تامین آب هرمزگان در شرایط بحرانی و خشکسالی ظرفیتی ملموس و تاثیرگذار بوده است و خوشبختانه جدای از ۴۸ سایت فعال آب شیرین کن با ظرفیت ۲۶۵ میلیون مترمکعب در استان، در این میان برای نجات َآبی این منطقه ساحلی و دیگر استان های شمالی و مرکزی کشور آب شیرین کن‌های بزرگ ۱۰۰ هزارمترمکعبی و یک میلیون مترمکعبی در بندرعباس از سال گذشته وارد مدار تولید شد.
اگرچه تامین آب شیرین از آب دریا در بخش زیست محیطی و تولیدی، نسبت به منابع آب شیرین طبیعی هزینه بر است اما در بسیاری از نقاط جهان از جمله ایران و به تبع آن هرمزگان، شیرین سازی آب دریا برای ادامه فعالیت‌های انسانی و یا صنعتی و کشاورزی بسیار اجتناب ناپذیر است.
هرچند تاکنون با احداث آب شیرین کن ها در هرمزگان تا حدود زیادی با وجود کاهش چشمگیر منابع آبی سطحی و زیرسطحی، این موضوع مدیریت شده است اما تا تحقق افزایش ظرفیت آب شیرین کن ها و با توجه به بحران آب در کشور و به ویژه استان، بیش از پیش نیاز به همکاری مردم در زمینه مصرف بهینه آب است.
این در حالی است که معاونت اداره کل هواشناسی هرمزگان به خبرنگار ایرنا گفته بود: براساس پیش بینی های فصلی انجام شده، پاییز امسال میانگین بارندگی بسیار کمتر از میانگین فصلی خواهد شد؛ این بدان معنی است که اگر میانگین بارندگی هرمزگان در فصل پاییز در سال‌های گذشته ۵۰ میلی‌متر بوده اکنون حتی انتظار ۱۰ میلی‌متر بارش را هم نداریم.
کیانوش عارفی ادامه داد: البته پیش بینی کاهش شدید بارش در فصل پاییز در خصوص کشور و منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا هم صدق می‌کند اما در نیمه جنوبی کشور میزان کاهش بارندگی بسیار محسوس‌تر از نیمه شمالی خواهد شد.
وی اظهارداشته است: موقعیت جغرافیایی ایران در منطقه خشک و گرمایش زمین از علت های کاهش بارندگی است.
همچنین شرکت آب منطقه ای هرمزگان نیز اعلام کرده است: از آنجایی که سال گذشته وضعیت بارندگی خوبی در هرمزگان نداشتیم و امسال نیز طبق پیش بینی هواشناسی وضعیت چندان مناسبی به لحاظ بارش نداریم لذا آب سدهای مهم و بزرگ استان رو به پایان بوده و در واقع این سدها خود تشنه آب هستند.
مدیرعامل آب منطقه‌ای هرمزگان در این راستا گفت: سدهای استقلال میناب با ۲۴۰ میلیون مترمکعب و سرنی میناب با ظرفیت ۶۱ میلیون مترمکعب تنها ۳۵ درصد و سدهای شمیل و نیان بندرعباس نیز با ظرفیت ۱۰۰ میلیون مترمکعب تنها ۱۷ درصد ذخیره آب را دارند و تنها سد جگین در بشاگرد با ۷۵ درصد ذخیره آب وضعیت به نسبت خوبی دارد.
هدف آبفا شیرین سازی آب دریا برای تامین آب هرمزگان
با این تفسیر که وضعیت بارندگی های امسال همچون سال گذشته در هرمزگان چندان مناسبت نیست و ذخیره سدهای مهم استان نیز رو به پایان است لذا آبفا برای تامین آب شهرها و روستاهایی که به دریا دسترسی دارند، انتقال آب با استفاده از شیرین سازی آب دریا را در دستورکار دارد، به طوری که در غرب استان تامین آب به طور مطلق از طریق آب شیرین کن‌ها خواهد بود.
مدیرعامل آب و فاضلاب هرمزگان با اشاره به اینکه در سال آبی (۱۳۹۹-۱۴۰۰) متوسط بارش بارندگی در استان ۷۸ درصد نسبت به سال قبل و ۵۳ درصد نسبت به متوسط بلندمدت کاهش داشته است، گفت: درحال حاضر بیش از ۵۰ درصد نیاز آبی استان از طریق شیرین سازی آب دریا تامین می‌شود که این میزان برابر با ۲۶۰ هزار مترمکعب در شبانه روز بوده است.
امین قصمی در این راستا افزود: هم اکنون با شیرین سازی آب دریا حدود یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفر از جمعیت استان هرمزگان از آب آشامیدنی سالم بهره‌مند هستند.
وی بیان داشت: بنا داریم ظرفیتی به میزان یکصد هزار مترمکعب در شبانه روز از محل آب شیرین کن یک میلیون مترمکعبی به منابع آبی شهر بندرعباس اضافه کنیم که با تحقق آن سهم منابع آبی این شهر از آب شیرین کن‌ها به ۸۰ درصد افزایش می‌یابد.
مدیرعامل آب و فاضلاب هرمزگان با اشاره به اینکه آبفا برای گذر چالش آب و کاهش برداشت آب از دشت میناب، نیازمند اقدام اساسی در مرکز استان بود، اظهارداشت: اگر برنامه ریزی بلندمدت نمی شد، باتوجه به خشکسالی اخیر، علاوه بر اینکه چالش جدی در مرکز استان به‌وجود می آورد، دشت میناب نیز آسیب جدی می دید.
قصمی با بیان اینکه برداشت آب بندرعباس و بندرخمیر تا پیش از احداث آب شیرین کن ها۷۰ میلیون مترمکعب در سال بود، گفت: تمام این نیازها از سد و چاه های واقع در شرق هرمزگان تامین می شد اما اکنون با وجود افزایش نیاز آبی و تامین آب روستاهای مسیر، میزان انتقال آب از میناب به مرکز استان بدلیل وجود آب شیرین کن ها کاهش چشمگیری یافته است.
وی، کاهش برداشت آب از سدها را نتیجه برنامه بلندمدت و اساسی برای تامین آب مرکز استان از ظرفیت آب شیرین کن ها دانست.
مدیرعامل آب وفاضلاب هرمزگان همچنین به افزایش ظرفیت آب شیرین کن ها در سه سال آینده خبر داد و اظهارداشت: بیش از ۷۰ درصد منابع آبی شهرها و روستاهای استان از طریق آب شیرین کن ها تامین خواهدشد.
قصمی گفت: هم اکنون ۲ سایت آب شیرین کن به ظرفیت هشت هزار و ۱۱ هزار مترمکعبی در شهرهای چارک بندرلنگه و پارسیان واقع درغرب هرمزگان در دست احداث است و در شرق استان نیز در محدوده شهرستان میناب به جاسک برای تامین آب این محدوده، ساخت طرح نمک زدایی در دست مطالعه است.
مدیرعامل آب و فاضلاب هرمزگان با اشاره به محدودیت منابع آبی استان و مشکلات کم آبی در برخی شهرها و روستاها، بر ضرورت صرفه جویی و مدیریت مصرف آب از سوی مردم تاکید کرد.
وی گفت: هرچند تاکنون با احداث آب شیرین کن ها توانسته ایم با وجود کاهش چشمگیر منابع آبی سطحی و زیرسطحی، این موضوع را مدیریت کنیم اما تا تحقق افزایش ظرفیت آب شیرین کن ها و با توجه به بحران آب در کشور و به ویژه هرمزگان، بیش از پیش نیاز به همکاری مردم در زمینه مصرف بهینه آب داریم.
۱۰۰ روستای هرمزگان به صورت سیار آبرسانی می شود
مدیرعامل آبفا هرمزگان همچنین با اشاره به شرایط اقلیمی و استمرار خشکسالی در استان، اظهارداشت: هنوز افزون بر ۱۰۰ روستا در استان به صورت سیار آبرسانی می شود و همچنین امسال با همکاری اداره کل ستاد اجرایی فرمان امام (ره) مخزن ذخیره آب موقت با ظرفیت پنج و ۱۰ هزار مترمکعب به ارزش چهار میلیارد ریال به ۴۳ روستای کم برخوردار از آب این استان اهدا شد.
قصمی بیان داشت: با نگاه ویژه محمد مخبر معاون اول رییس جمهوری، تفاهم نامه ای بین بنباد برکت و شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور با هدف نظام مند کردن مشارکت در اجرای طرح های آبرسانی امضا شده است که هرمزگان در این زمینه با پیگیری های مدیرکل ستاد اجرایی فرمان امام(ره) استان از جمله استان های شاخص در اجرای طرح های آبرسانی است.
وی با اشاره به طرح های شاخص آبفا که با مشارکت بنیاد برکت اجرایی شده است، بیان داشت: از جمله این طرح ها، آبرسانی به گوهران و ۵۷ روستای بشاگرد از سد سهران و آبرسانی به هرمز بوده است که به صورت شاخص شروع فعالیت ها و مشارکت بنیاد برکت با آبفا در این جزیره نمود داشته و به زودی نیز شاهد افتتاح یک طرح در این جزیره خواهیم بود.
مدیرعامل آب و فاضلاب هرمزگان اظهارداشت: طرح آبرسانی به شهرستان سیریک نیز با تاکید و پیگیری های نماینده ولی فقیه در استان با اعتباری افزون بر ۷۰۰ میلیارد ریال در حال اجرا بوده که ستاد اجرایی فرمان امام در تامین بخشی از این منابع مالی مشارکت داشته دارد.
اقدام های آبفای هرمزگان در شرایط سخت آبی قابل تقدیر است
نماینده ولی فقیه در هرمزگان نیز گفت: با تمهیدات اندیشیده شده و توسعه آب شیرین کن ها توسط آبفا هرمزگان با وجود خشکسالی بی سابقه با چالش های کمتری در تامین آب نسبت به دیگر استان ها مواجه بوده ایم که این اقدام ها در بخش آبرسانی به شهرها و روستا با توجه به شرایط اقلیمی و سخت کم آبی و همچنین محدودیت منابع آبی استان قابل تقدیر است.
حجت الاسلام و المسلمین محمد عبادی زاده، اقدام مشترک آب و فاضلاب و ستاد اجرایی فرمان امام(ره) هرمزان در تامین آب موقت ۴۳ روستای تنش دار استان را اقدامی ارزنده بیان کرد و گفت: این اقدام در کوتاه مدت بسیار موثر خواهد بود اما بایستی در بخش تامین آب پایدار این روستاها نیز هرچه زودتر اقدام های اساسی صورت گیرد.
وی همچنین از اقدام های آبفا هرمزگان در رفع و کاهش مشکلات کم آبی شهرستان سیریک و روستاهای قشم و فعالیت های ارزنده ستاد اجرایی فرمان امام (ره) استان در بخش آبرسانی به مناطق بی آب استان قدردانی کرد.
امام جمعه بندرعباس ابراز امیدواری کرد: در سایه مشارکت بنیاد برکت با آبفای هرمزگان شاهد اقدام های آبرسانی بیشتری در روستاها و مناطقی از هرمزگان که بحران آب دارند، باشیم.
مردم هرمزگان تابستان امسال دغدغه کمتری برای آب داشتند
تابستان و در حال حاضر پاییز پرتنش آبی امسال در حالی از راه رسید که استان هرمزگان با تکیه بر برنامه های راهبردی شیرین سازی آب دریا و تدوین برنامه های بلند مدت از سوی شرکت آب و فاضلاب استان، نیمی از جمعیت آن بر خلاف انتظار بدون دغدغه، آب مورد نیازشان تامین می شود.
کارشناسان حوزه آب هرمزگان معتقدند که تاسیس آب شیرین کن‌ها به‌ویژه در دهه اخیر گام موثری برای رفع بی آبی در استان بوده است و در این راستا شرکت آب و فاضلاب هرمزگان نیز با پایش وضعیت منابع آبی استان، اولویت برون رفت از وضعیت بحران آبی را در احداث آب شیرین کن ها دیده است که نمونه موفق آن در مناطق مرکزی هرمزگان شاهدیم.
خشکسالی و کم آبی ۲۰ ساله در هرمزگان موجب خشک شدن ۳۶۵ حلقه چاه آب آشامیدنی، ۱۸ دهنه چشمه و قنات و ۱۰۰ حلقه چاه آب کشاورزی و کاهش آب ۱۳۵ حلقه چاه بین۳۰ تا ۷۰ درصد شده است؛ در سال زراعی جاری نیز به دلیل کاهش بارندگی ذخیره آبی سدهای استان کاهش یافته و آب برخی از سدها رو به پایان است.
با آب شیرین کن‌هایی که سال گذشته و اوایل امسال (۱۴۰۰) در هرمزمگان وارد مدار شدند، تاکنون موفق به تامین آب آشامیدنی مردم این استان شده است اما مصرف آب در تابستان امسال به شدت افزایش یافت و می طلبد تا شروع بارندگی‌ها در پاییز و زمستان امسال در مصرف خانگی و صنایع کوچک مدیریت بهتری صورت گیرد.