به گزارش روز پنجشنبه گروه آموزش ایرنا از پایگاه خبری ساینس، با توجه به افزایش چاقی و زندگی کم‌تحرک در سراسر جهان، از هر چهار نفر یکی در معرض سکته مغزی قرار دارد. سکته مغزی یک تهدید جدی برای تمام افراد و در هر زمان و مکان است.
سکته مغزی به دلیل وقفه‌ای کوچک در جریان خون مغز یا انسداد رگ‌ها بوجود می‌آید. در این حالت جریان اکسیژن و مواد غذایی به مغز محدود می‌شود و بخشی از بافت مغز آسیب می‌بیند. انسداد رگ‌های خونی تغذیه‌کننده مغز در سکته که منجر به اختلال جریان خون می‌شود، می‌تواند باعث مرگ سلول‌ها شود. سلول‌های مرده باعث واکنش‌های التهابی می‌شوند که ممکن است آسیب مغزی را جدی‌تر کند و منجر به اختلال عصبی شود. حذف و پاکسازی سلول‌های مرده توسط فرآیندی به نام افروسیتوز صورت می‌گیرد. این فرآیند بسیار حیاتی است؛ با این حال مکانیسم آن به درستی مشخص نیست.
محققان ژاپنی مطالعاتی را در جهت کسب اطلاعات در مورد این فرآیند آغاز کردند. در این مطالعه از مدل حیوانی برای شناسایی نقش یک گیرنده سلولی به نام CD۳۰۰a در فرآیند افروسیتوز پس از سکته مغزی استفاده شد. این مطالعه نشان می‌دهد موش‌هایی که دارای کمبود CD۳۰۰a هستند، نقص عصبی کمتری در فاز حاد سکته مغزی دارند. این مطالعه نقش CD۳۰۰a را در مهار فرآیند افروسیتوز نشان می‌دهد. در ادامه مطالعات آمده است درمان با آنتی بادی‌هایی که عملکرد CD۳۰۰a را مسدود می‌کنند، منجر به کاهش التهاب مغز پس از سکته مغزی می‌شود. از آنجایی که سکته مغزی عوارض جدی مغزی به همراه دارد، شناسایی مکانیسم‌هایی که این عوارض را کاهش می‌دهند و منجر به پاکسازی مغز می‌شوند بسیار حائز اهمیت هستند.
اکنون سکته مغزی مهمترین عامل ناتوانی در سراسر جهان و دومین علت مرگ و میر است. نکته حائز اهمیت این است که این عارضه به طور کامل قابل پیشگیری است. در سال جاری ۸۰ میلیون نفر در سراسر جهان از سکته مغزی جان سالم به در بردند؛ ولی بسیاری از این افراد با چالش‌های اساسی از قبیل ناتوانی جسمی، مشکلات ارتباطی، تغییر در نحوه تفکر و احساسات، از دست دادن شغل و درآمد و روابط اجتماعی روبرو هستند. فشار خون، استعمال دخانیات، چاقی و عدم فعالیت بدنی از جمله مهمترین دلایل سکته مغزی محسوب می‌شوند.
بر اساس گزارش انجمن سکته آمریکا رعایت و توجه به هشت عامل احتمال بروز سکته مغزی را کاهش می‌دهند. این موارد پرهیز از استعمال دخانیات، اندازه‌گیری مستمر کلسترول خون و جلوگیری از افزایش آن، اجتناب از مصرف الکل، درمان اختلالات گردش خون، اندازه‌گیری مرتب فشار خون و درمان فشار خون بالا، مدیریت وزن و ورزش منظم، کنترل ضربان قلب نامنظم و کنترل قند خون هستند.
جدیدترین یافته‌ها در زمینه سکته مغزی
- محققان دانشگاه فلوریدای جنوبی موفق به طراحی یک کفش درمانی شده‌اند که منجر به بهبود فرآیند راه‌رفتن در بیمارانی می‌شود که بر اثر سکته مغزی دچار اختلال حرکتی یا فلج جزئی شده‌اند. این کفش با تشدید فرآیند راه‌رفتن بیمار، موجب تقویت پای از کار افتاده می‌شود. این کفش سبک مانند یک دستگاه توان‌بخشی است که بدون نیاز به نیروی محرکه خارجی و با استفاده از پای سالم، پای آسیب‌دیده را تقویت می‌کند.
- مطالعات اخیر محققان دانشگاه کالیفرنیا نشان می‌دهد افراد مبتلا یه ویروس اچ آی وی در معرض آریتمی قلبی قرار دارند که مهمترین عامل بروز سکته مغزی است. آریتمی قلبی به معنای غیرطبیعی بودن ریتم قلب است که می‌تواند خطر بروز سکته مغزی را افزایش دهد.
- مطالعات اخیر محققان دانشگاه هلسینکی در فنلاند نشان می‌دهد ورزش سبک حتی به میزان کم، احتمال بروز سکته مغزی مرگبار را کاهش می‌دهد. در این مطالعه آمده است حتی ۳۰ دقیقه ورزش سبک در هفته احتمال بروز سکته را ۵ درصد کاهش می‌دهد و به همان نسبت هر چقدر میزان ورزش بیشتر باشد، احتمال بروز سکته کاهش بیشتری دارد. این مطالعه نشان می‌دهد ۳۰ دقیقه پیاده روی سبک یا دوچرخه سواری به مدت چهار روز در هفته، احتمال سکته مغزی را ۲۰ درصد کاهش می‌دهد. محققان احتمال می‌دهند ورزش با کاهش التهاب عروق خونی در کاهش سکته مغزی نقش دارد.
- محققان دانشگاه مک گیل در کانادا به رهبری نگار موسوی دریافتند داروی استاتین که متداول‌ترین داروی کاهش‌دهنده کلسترول است و خواص ضد التهابی دارد، احتمال سکته مغزی در بیماران سرطانی که پرتودرمانی می‌شوند را به میزان ۳۲ درصد کاهش می‌دهد.
- مطالعات جدید محققان دانشگاه آکسفورد نشان می‌دهد مصرف الکل خطر بروز سکته مغزی را ۳۵ درصد افزایش می‌دهد.
- محققان دانشگاه کالیفرنیا موفق به ساخت یک هیدروژل قابل تزریق شده‌اند که قادر به ترمیم آسیب‌های ناشی از سکته مغزی است.
- محققان محققان دانشگاه هامبورگ با استفاده از یک روش جدید اسکن ام آر آی مغزی قادرند زمان دقیق سکته را مشخص کنند و علاوه بر آن اثربخشی داروهای ضدلخته شدن خون را برای بازیابی حداکثر توان مغز ارزیابی کنند.
- گروهی از محققان ژاپنی در آزمایشات حیوانی روی موش‌ها و میمون‌ها داروی جدیدی به نام edonerpic maleate شناسایی کردند که در کنار فیزیوتراپی موجب بهبود آثار سکته مغزی می‌شود.
- مطالعات جدید محققان بیمارستان Lenox Hill در نیویورک نشان می‌دهد درمان بیماران مبتلا به اختلال ضربان قلب با داروهای رقیق‌کننده خون، از میلیون‌ها سکته مغزی در سال جلوگیری می‌کند.
نتایج این مطالعه در نشریه Science Immunology منتشر شده است.