به گزارش ایرنا خراسان جنوبی که در نوار مرز شرقی به طول ۳۳۱ کیلومتر با کشور افغانستان همجوار است، چهار شهرستان مرزی شامل درمیان، زیرکوه، سربیشه و نهبندان دارد و تامین زیرساخت‌های لازم به‌ویژه آب در این مناطق به لحاظ ماندگاری جمعیت و توسعه فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی دارای اهمیت ویژه است.
با توجه به خشکسالی متوالی، کاهش نزولات آسمانی و کم‌آبی در خراسان جنوبی تامین آب یکی از نیازهای اساسی این استان است که در سفر رییس جمهوری به خراسان جنوبی نیز مطرح شد و از سوی آیت الله رییسی مورد تاکید قرار گرفت.
این تامین آب هم حوزه جغرافیایی خراسان جنوبی را دربر می‌گیرد و هم انتقال آب از خارج استان را شامل می‌شود که از ۲ مسیر خلیج فارس و دریای عمان در دست پیگیری و اقدام است.
رییس جمهوری نیز در سفر به خراسان جنوبی از راهکارهای کوتاه‌مدت و بلندمدت گفت و افزود: اقدامات کوتاه‌مدت را می‌توان در استان دنبال کرد و اگر اعتباری لازم است تصمیم بگیریم اما راهکارهای بلندمدت از جمله انتقال آب از دریای عمان را می‌توان به‌صورت بلندمدت پیگیری کرد نه اینکه خیلی طولانی شود که مردم ناامید شوند و باید مشکل دسترسی مردم به منابع آبی با آنچه دولت دنبال می‌کند، برطرف شود.
آیت الله سید ابراهیم رییسی نوزدهم شهریور امسال بدو ورود به شهرستان طبس در جمع خبرنگاران گفت: مساله آب مشکل بسیاری از استان‌های کشور است و این موضوع را در دولت به‌صورت ویژه دنبال می‌کنیم.
کمبود آب از جمله موضوعاتی بود که آن روز در دیدار نمایندگان اقشار مردم، ایثارگران، نخبگان و علمای استان خراسان جنوبی با رییس جمهوری نیز مطرح شد و نماینده سابق مردم شهرستان‌های مرزی نهبندان و سربیشه در مجلس شورای اسلامی در این نشست آن را درد پرغصه مردم خراسان جنوبی توصیف کرد.
نظر افضلی گفت: در سال‌های قبل و دوره نمایندگی ما ۵۰۰ میلیارد تومان برای طرح‌های آبرسانی در استان تصویب شد و هنوز تحقق پیدا نکرده است که امیدواریم پیگیری شود.
رییس جمهوری در این نشست هم تامین آب را از مسائل اساسی خراسان جنوبی عنوان کرد و گفت: این موضوع باید از طریق انتقال از دریای عمان به عنوان یک کار ضروری برای استان دنبال شود و وزیر نیرو موضوع انتقال آب به خراسان جنوبی را دنبال می‌کنند.
آیت الله رییسی افزود: در این زمینه تا میزانی کار شده و کارهای بسیار دیگری هم دارد که برنامه‌ریزی شده تا افق ۱۴۰۴ این طرح اجرایی شود اما باید زمان اجرا محدود تا زودتر به نتیجه برسد.
وی گفت: مساله استفاده از آب چاه‌های ژرف که تاکنون در سیستان و بلوچستان نتیجه داده و در این خصوص سه حلقه چاه حفر شده، در خراسان جنوبی هم می‌توان از آن به عنوان یکی از منابع آبی استفاده کرد.
همه مواردی که در بازدیدهای رییس جمهوری و در نشست شورای اداری استان با حضور آیت الله رییسی مطرح شد، بلافاصله پس از این سفر با تشکیل جلسه شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان جمع‌بندی شد و در قالب ۳۸ مصوبه در دستور کار قرار گرفت که یکی از آنها استفاده از مباحث ماده ۲۳ در حوزه آب و تکمیل مطالعات آب‌های ژرف است.
بنابراین مصوب شد که دستگاه‌های اجرایی استان طرح‌های تملک دارایی سرمایه‌ای جدید خود را هرچه سریعتر از طریق کاربرگ‌های ماده ۲۳ قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت به سازمان برنامه و بودجه اعلام کنند تا در صورت تصویب، ردیف اعتباری بگیرند.
بر همین اساس شرکت آب منطقه‌ای خراسان جنوبی طرح آبرسانی به شهرستان مرزی درمیان از دشت خوشاب سربیشه و طرح آبرسانی از دشت آهنگران و تجنود برای تامین آب شهرها و روستاهای مرزی شهرستان زیرکوه و شهر قاین را از طریق کاربرگ ماده ۲۳ به وزارت نیرو و سازمان برنامه و بودجه برای اخذ ردیف اعتباری اعلام کرده است.
تامین آب شهرستان درمیان از دشت خوشاب سربیشه
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان جنوبی استفاده از مباحث ماده ۲۳ قانون الحاق در حوزه آب و تسریع در تامین آب مناطق مرزی از جمله شهرستان‌های درمیان و زیرکوه را از مصوبات سفر رییس جمهوری به این استان عنوان کرد.
سعید سروری در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: درخصوص اجرای این مصوبه شرکت آب منطقه‌ای خراسان جنوبی طرح آبرسانی به شهرستان مرزی درمیان از دشت خوشاب سربیشه را با اعتبار ۳۰۰ میلیارد تومان و طرح آبرسانی از دشت آهنگران و تجنود برای تامین آب شهرها و روستاهای مرزی شهرستان زیرکوه و شهر قاین را با اعتبار بیش از ۵۰۰ میلیارد تومان از طریق کاربرگ ماده ۲۳ به وزارت نیرو و سازمان برنامه و بودجه برای اخذ ردیف اعتباری اعلام کرده است.
وی گفت: امید است با تصویب این طرح‌ها در سازمان برنامه بودجه و اخذ ردیف اعتباری مستقل، مشکل تامین آب شهرستان‌های مرزی درمیان و زیرکوه حل شود.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان جنوبی درباره طرح تامین آب شهرستان مرزی درمیان گفت: مطالعات طرح آبرسانی به سه شهر «اسدیه، گزیک و طبس مسینا» و مجتمع‌های روستایی رزه، آواز، شهید چمران، فخرود و فورگ شهرستان درمیان از دشت خوشاب سربیشه در دستور کار قرار دارد.
وی بیان کرد: موقعیت جغرافیایی شهرستان درمیان و قرارگیری در ناحیه‌ای با اقلیم خشک و نیمه‌خشک موجب فقر شدید منابع آبی به لحاظ کمی و کیفی و پتانسیل نسبتا ضعیف آبخوان‌ها شده است.
سروری افزود: بر این اساس محدوده‌های مطالعاتی درمیان، اسدیه، گزیک و آواز و شاهرخت ممنوعه بوده و دارای افت سطح آب زیرزمینی و کسری مخزن است، علاوه بر این به دلیل فقر نزولات جوی و رژیم ذخیره تجدیدشونده، سالانه در این محدوده شاهد آسیب‌پذیری و شکنندگی منابع آب زیرزمینی و آبخوان‌ها هستیم.
وی گفت: برای تامین آب شهرستان درمیان تنها آبخوان آزاد با بهره‌برداری اندک سالانه در منطقه آبخوان آبرفتی محدوده مطالعاتی دشت خوشاب سربیشه قرار دارد.
«سربیشه از شهرستان‌های مرزی خراسان جنوبی و در مجاورت درمیان است».
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان جنوبی افزود: آبخوان آبرفتی در محدوده مطالعاتی دشت خوشاب سربیشه، آبخوان مشترک و مرزی محسوب می‌شود و مازاد جریانات زیرزمینی خروجی از آن پس از عبور از ناحیه مرزی به کشور افغانستان و کویر تندی می‌ریزد.
پیشرفت ۲۰ درصدی مطالعات طرح آبرسانی به درمیان
وی بیان کرد: طرح مطالعاتی آبرسانی به روستاها و شهرهای شهرستان مرزی درمیان از دشت خوشاب سربیشه در حال حاضر ۲۰ درصد پیشرفت دارد و جمعیت زیر پوشش این طرح آبرسانی در افق ۱۴۲۵ بیش از ۵۶ هزار نفر پیش‌بینی شده است.
سروری گفت: مجموع نیاز آبی روستاها و شهرهای شهرستان درمیان در افق این طرح، ۳.۳۶ میلیون متر مکعب است که از این مقدار ۱.۰۹ میلیون متر مکعب شهری و ۲.۲۷ میلیون متر مکعب برای تامین آب روستایی مورد نیاز است.
وی حفر و تجهیز هفت حلقه چاه در دشت خوشاب، اجرای ۹۵ کیلومتر خط انتقال، اجرای ۶ باب ایستگاه پمپاژ بین راهی و هشت باب مخزن بتنی به حجم چهار هزار متر مکعب را از مشخصات فنی این طرح ذکر کرد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان جنوبی گفت: تاکنون برای مطالعات این طرح ۱۲۰ میلیون تومان اعتبار هزینه شده و برای اجرای آن به ۳۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز است.
آبرسانی به زیرکوه از منطقه مرزی تجنود و آهنگران
طرح آبرسانی از منطقه مرزی تجنود و آهنگران برای تامین آب شهرها و روستاهای شهرستان زیرکوه و شهر قاین نیز قرار است با بهره‌گیری از مصوبات سفر رییس جمهوری به سرانجام برسد و مرزنشینان از آن منتفع شوند.
با اجرای این طرح علاوه بر اینکه سطح برخورداری از آب سالم و آشامیدنی در منطقه را افزایش می‌دهد، شبکه‌های آبرسانی پراکنده فعال و نیمه‌فعال منطقه نیز تحت یک طرح واحد قرار خواهد گرفت.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان جنوبی گفت: مطالعات طرح آبرسانی از منطقه تجنود و آهنگران ۳۰ درصد پیشرفت دارد.
وی اظهار داشت: محدوده مورد مطالعه طرح شامل شهرهای قاین، حاجی‌آباد، اسفدن، زهان و قهستان و تعداد ۱۴۴ روستای دارای سکنه و ۱۴ پاسگاه مرزی است.
سروری افزود: افق اجرای این طرح ۱۴۱۰ است که تا این برهه زمانی ۱۵۲ هزار نفر از مزایای آب سالم و بهداشتی برخوردار خواهند شد.
وی گفت: نیاز آبی این مناطق تا سال افق طرح، ۱۰.۱ میلیون متر مکعب و حداقل نیاز آب روزانه این مناطق ۶۱۶ لیتر بر ثانیه خواهد بود.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان جنوبی اجرای ۱۵۰ کیلومتر خط انتقال، ۲۷ عدد مخزن ذخیره و ۱۳ عدد ایستگاه پمپاژ را از مشخصات فنی این طرح ذکر کرد و گفت: تاکنون برای مطالعات این طرح ۸۵۰ میلیون تومان اعتبار هزینه شده و ۵۴۷ میلیارد تومان اعتبار برای اجرای آن نیاز است.
استاندار خراسان جنوبی هفته گذشته در نشست بررسی مصوبات سفر رییس جمهوری به استان که با حضور معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار و رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی خراسان جنوبی برگزار شد، گفت: پیگیری اجرای مصوبات سفر استانی رییس جمهوری در اولویت برنامه‌های استان قرار دارد و تکمیل و بهره‌برداری از پروژه‌های نیمه‌تمام باید به‌طور ویژه در مصوبات سفر دنبال شود.
حمید ملانوری اظهار امیدواری کرد: با تزریق به‌موقع اعتبارات، شاهد نتیجه دادن این مصوبات و پروژه‌ها باشیم.
وی با بیان اینکه در سومین سفر استانی رییس جمهوری پیشران‌ها و محورهای اصلی توسعه خراسان جنوبی مورد تاکید قرار گرفت، تصریح کرد: اولویت‌بندی این موارد باید به‌درستی مدیریت شود.
استاندار خراسان جنوبی گفت: اجرای برخی طرح‌ها و پروژه‌ها به تنهایی می‌تواند گره از مشکلات بخش‌های زیادی بگشاید و باری را از دوش دیگر حوزه‌ها بردارد لذا باید در اولویت‌بندی‌ها این موضوع مدنظر قرار گیرد.
وی با تاکید بر اینکه تکمیل و بهره‌برداری از پروژه‌های نیمه‌تمام، مطالبه عمومی است افزود: با توجه به اینکه تکمیل این پروژه‌ها بخش عمده‌ای از مشکلات استان را حل می‌کند این موضوع نیز باید به‌طور ویژه در پروژه‌ها و مصوبات سفر دنبال شود.
ملانوری بیان کرد: برخی از این پروژه‌ها بیش از یک دهه است که آغاز شده و این زمان‌بر شدن هزینه‌های اجرای کار را بالا برده لذا باید در اولویت پروژه‌های عمرانی استان دیده شوند.
وی گفت: با توجه به برنامه‌ریزی‌هایی که صورت گرفته طرح‌ها و پروژه‌های لحاظ شده در مصوبات سفر به‌صورت متوازن توزیع شده و هدف این است که همه مناطق از این پروژه‌ها منتفع شوند.
امید است با عملیاتی شدن دستور رییس جمهوری برای تامین آب کوتاه‌مدت و بلندمدت شهرها و روستاهای خراسان جنوبی و با اخذ ردیف اعتبار مستقل برای طرح‌های پیشنهادی، شاهد حل مشکلات کم‌آبی در بسیاری از مناطق مرزی و تثبیت جمعیت در این مناطق باشیم.
خراسان جنوبی ۱۱ شهرستان دارد که شهر اسدیه مرکز شهرستان درمیان در ۱۰۵ کیلومتری بیرجند و شهر حاجی‌آباد مرکز شهرستان زیرکوه در ۱۹۱ کیلومتری بیرجند است.