نزدیک به دو سال از آغاز یورش کرونا به جوامع بشری می‌گذرد. در این مدت شاهد آن هستیم که حوزه های مختلف دستخوش برخی آسیب ها و تغییرات جبران ناپذیری شده‌اند که یکی از مهمترین آن‌ها حوزه آموزش است؛ چرا که در نخستین گام، آموزش حضوری که سالیان سال شکل غالب و محبوب آموزش بود، متوقف و به جای آن آموزش مجازی متداول شد. روانشناسان معتقدند آموزش حضوری به دلیل مزایایی که دارد در رشد و پرورش استعدادها و سلامت روان کودکان می‌تواند نقش بسزایی داشته باشد. نظر به اهمیت این موضوع پژوهشگر ایرنا با "ام البنین بخشنده فر"، روانشناس به گفت و گو نشست که در ادامه مشروح آن را می‌خوانید:
اهمیت آموزش حضوری در رشد عاطفی کودکان
بخشنده فر با اشاره به اهمیت آموزش حضوری گفت: همه ما اهمیت آموزش مهارت‌های زندگی را در رشد عاطفی اجتماعی کودکان آگاه هستیم. آموزش مهارت‌ها سبب می‌شود تا نوجوانان بتوانند در روابط بین فردی به یک فرد موثر تبدیل شوند و نیز مسوولیت‌های خانوادگی و اجتماعی را با تصمیم‌گیری درست انجام بدهند.
وی افزود: بهترین مکان برای یادگیری و آموزش مهارت‌های زندگی، حضور درجامعه است و مدرسه از جوامع موثر درزندگی هر نوجوان محسوب می‌شود. فعالان حوزه تعلیم وتربیت اعتقاد دارند با حضور فیزیکی دانش‌آموز در مدرسه، مهارت آموزی و تجربه‌اندوزی اتفاق می‌افتد. به طوریکه از مهمترین مهارت ها، برقراری ارتباط موثر و حل مساله است.
این روانشناس ادامه داد: حضور دانش آموزان در مدرسه، به درک عمیق‌تر موضوعات مختلف علمی و اجتماعی کمک می‌کند و البته این آموزش فقط محدود به مطالب علمی وکتاب نخواهد بود بلکه سایر مهارت ها را نیز در بر می‌گیرد. سیستم آموزشی در مدارس بدون کمک والدین و حضور ایشان در کنار دانش‌آموز و بدون استفاده از ابزارهای الکترونیکی نظیر فضای مجازی، نحوه تصمیم‌گیری مستقل را به دانش آموزان آموزش می‌دهد.
آموزش مجازی؛از کاهش ارتباطات گروهی تا مشکلات فیزیکی
بخشنده‌فر در خصوص تبعات و پیامدهای تعطیلی مدارس؛ اظهار داشت: معمولا آموزش مهارت های زندگی از دوره پیش دبستانی آغاز می‌گردد و از مولفه های مهم یادگیری مهارت ها، یادگیری شنونده خوب بودن است. متخصصان معتقدند که ارتباط چهره به چهره تاثیر بسزایی در این فرایند دارد و طبیعی است در شرایط کنونی که مدارس تعطیل شده و آموزش از نوع مجازی و الکترونیکی شده، این هم فراهم نشود. بنابراین از کودکان ۷ ساله که محیط مدرسه را تجربه نکرده و شاهد ارتباطات چهره به چهره نبوده‌اند، نمی‌توان انتظار شونده خوب بودن داشت.
این روانشناس گفت: از طرفی کاهش میزان همدلی در کودکان و نیز عدم تصمیم‌گیری های مستقل، از پیامد های تعطیلی مدارس بر روی کودکان ابتدایی است. زیرا در سنینی که این دانش آموزان و کودکان باید مهارت‌های مهم زندگی را از طریق تعاملات مثبت و ارتباطات گروهی بیاموزند به واسطه تعطیلی مدارس ناچار هستند از طریق موبایل و سایر ابزار ارتباطی با دیگران تعامل داشته باشند که این یک تراژدی دردناک برای آموزش وپرورش خواهد بود.
وی ادامه داد: همچنین در سنین نوجوانی و جوانی، تعطیلی مدارس و دانشگاه ها به صورت افت تحصیلی، افسردگی وانزوای جمعی نمایان خواهد شد. کما اینکه مشکلات جسمی و چاقی مفرط دانش‌آموزان به واسطه کم تحرکی را نیز نباید نادیده انگاشت.
تحقق عدالت آموزشی
بخشنده فر در خصوص بحث عدالت آموزشی و نحوه تحقق آن در آموزش حضوری و مجازی گفت: در مدارس، امکاناتی نظیر آزمایشگاه ها، حیاط بزرگ، کارگاه، کتابخانه وسالن های ورزشی با توجه به مقتضیات، موجود است و این امکانات کاملا عمومی است و هر دانش‌آموزی ضمن حضور در مدرسه، قادر به استفاده از آن امکانات خواهد بود. این در حالی است که تعطیلی مدارس امکان دسترسی به این مکان‌ها را از دانش‌آموزان گرفته است و با توجه به شرایط بد اقتصادی جامعه، بسیاری از خانواده ها توان فراهم کردن این امکانات را برای فرزندانشان ندارند و این همان بی عدالتی در بحث آموزش است.
وی در پایان گفت: با تاکید بر اهمیت سلامت جسمی دانش‌آموزان و لزوم پیشگیری از ابتلا دانش‌آموزان به کرونا لازم است، دولت تمهیدات لازم را برای بازگشایی مجدد مدارس فراهم آورد تا توانمندی ها و استعدادهای نسل جدید شکوفا گردد.