سبزوار- ایرنا- یازدهمین همایش ملی ابوالفضل بیهقی همزمان با اول آبان ماه روز "ابوالفضل بیهقی پدر نثر فارسی" در سبزوار برگزار شد.

معاون استاندار و فرماندار ویژه سبزوار روز شنبه در این همایش گفت: همایش بیهقی گامی در راستای اعتلای فرهنگی کشور است و موجب تحکیم روابط کشورهای منطقه و فارسی زبان می شود همچنین فرصت ارزشمندی فراهم کرده است که بیهقی پژوهان و پژوهشگران فرهنگی و ادبی گرد هم آیند.

سید مجتبی علوی مقدم افزود: محققان و پژوهشگران در این همایش های علمی به بررسی جایگاه  ادبیات کلاسیک و پیوند آن با جهان معاصر و نقش ادبیات و فرهنگ در ارتقای زندگی می پردازند.

فرماندار ویژه سبزوار گفت: ابوالفضل بیهقی دبیر و پدر نثر فارسی از نامی‌ترین و بلند آوازه ترین نویسندگانی است که تاریخ ایران به او می بالد، وی گزارشگر حقیقت است و نمونه ای کامل از تاریخ را نگاشته است.

علوی مقدم افزود: روش تاریخ نویسی بیهقی بر پایه شیوه دقیق علمی، حقیقت جویی و بهره گیری از  معیار خردمندی رویدادها استوار شده است.

وی ادامه داد: بیهقی در سنجش نیک و بد، رفتار شایست و ناشایست حاکمان واهمه ای به خود راه نمی دهد و تاریخ وی گنجینه ای ارزشمند از امثال و حکم، پند و اطلاعات فرهنگی، جغرافیایی و سیاسی است.

فرماندار ویژه سبزوار گفت: نثر بیهقی نمونه عالی متن های کلاسیک عالی بوده است و محققان و پژوهشگران معاصر از آموزه های فرهنگی برگرفته از تاریخ و جهان بینی وی بهره ها برده اند.

علوی مقدم افزود: دیار بیهق از دیرباز تاکنون اندیشمندان و فرهیختگان و دانشمندان بزرگ و توانایی را در دامان خود پرورانده است که سبب سربلندی و افتخار آفرینی زادگاه خود و سرزمین پهناور خراسان و ایران شده اند.

وی ادامه داد: ابوالفضل و ابوالحسن بیهقی، خاندان جوینی، کاشفی، حکیم سبزواری، مرحوم استاد محمد تقی شریعتی و دکتر علی شریعتی، آیت الله عبدالاعلی سبزواری، حمید سبزواری، دکتر سید محمد علوی مقدم و محمود دولت آبادی از زمره مشاهیر و مفاخر دیار سربداران  هستند که نقش مهمی در تاریخ و ادب این مرزو بوم داشته اند.

فرماندار ویژه سبزوار گفت: طی ۱۰ دوره گذشته همایش بیهقی مجموعه  نهادهای شهرستان سبزوار شامل فرمانداری، شهرداری، شورای شهر، دانشگاه حکیم، آموزش و پرورش و اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی و مردم روستای حارث آباد زادگاه این اندیشمند بزرگ گام های مهمی در راستای اعتلای فرهنگ و اندیشه و اعتلای بیهقی پژوهی برداشته اند.

علوی مقدم افزود: برگزاری ۱۰ نشست علمی و پژوهشی در ماه آبان و سخنرانی بیهقی پژوهانی ار کشورهای منطقه زمینه ساز ارتقای همایش بیهقی خواهد بود. 

دبیر همایش ملی بزرگداشت ابوالفضل بیهقی نیز در این همایش گفت: یازدهمین همایش ملی بزرگداشت ابوالفضل بیهقی با حضور بیهقی پژوهانی از ایران، افغانستان، پاکستان و اقلیم کردستان عراق و با برگزاری ۱۰ نشست علمی-پژوهشی در طول ماه جاری برگزار می شود.

دکتر مهیار علوی مقدم افزود:  رونمایی از مجموعه چکیده مقالات یازدهمین همایش ملی بزرگداشت بیهقی با عنوان "دیبای روشنایی" و تارنمای علمی-پژوهشی تاریخ بیهقی برخی از برنامه های این همایش ملی است.

وی اضافه کرد: عناوین برخی از محورهای علمی همایش بیهقی عبارتند از : تاریخ بیهقی در فراسوی مرزها، اندیشه های سیاسی در تاریخ بیهقی، جنبه‌های زیباشناسی و ظرفیت های هنری تاریخ بیهقی، کارکردهای تاریخ بیهقی و متون کهن در جهان معاصر.

شورای عالی انقلاب فرهنگی خرداد ماه امسال، روز اول آبان ماه را  به عنوان روز ابوالفضل بیهقی، پدر نثر فارسی برگزید و در تقویم رسمی کشور به ثبت رساند.

ابوالفضل بیهقی تاریخ‌نگار قرن پنجم هجری قمری و نگارنده کتاب تاریخ بیهقی از مورخان دوره غزنوی است که سال ۳۸۵ قمری در قریه حارث آباد بیهق (سبزوار) متولد شد.

وی بعد از کسب فضایل به دیوان رسایل محمودی راه یافت و در خدمت خواجه بونصر مشکان به کار پرداخت و در خدمت سلاطین غزنوی به سر برد.

بسیاری از مورخان بر این عقیده اند که تاریخ بیهقی، دورهٔ حکومت غزنویان را در بر می‌گیرد اما از متن کتاب مشخص می‌شود که بیهقی بازگویی وقایع را از سال ۴۰۹ آغاز کرده و تا کمی پیش از مرگش حدود سال ۴۷۰ ادامه داده است.

البته روایاتی مربوط به پیش از سال ۴۰۹ هم در کتاب هست و حتی به برخی از اهم حوادث تاریخی پس از اسلام که در خراسان رخ داده نیز اشاره است ولی بیهقی این وقایع را بیشتر به نقل از دیگران آورده‌است. 

چیزی که امروز از تاریخ بیهقی به جا مانده با برگ‌هایی از مجلد پنجم آغاز می‌شود و به مجلد دهم ختم می‌شود و محدودهٔ وقایع آن به شرح حوادث پس از مرگ سلطان محمود غزنوی (سال ۴۲۱) تا فرار سلطان مسعود غزنوی به هند (۴۳۲) محدود می‌شود، به علاوهٔ «باب خوارزم» که از زمان سلطنت سلطان محمود است.

تاریخ بیهقی هرچند روایتنی درونی از حکومت غزنویان است با این حال بهتر از هر کتاب دیگری اشتباهات و اشکالات حکومت آنان را نشان می‌دهد افزون بر این، اطلاعات بسیار ارزشمندی در مورد چند و چون زندگی در آن روزگار و ارزش‌ها و اعتقادات آنان در اختیار می‌گذارد.

بیهقی در زمان عزالدوله عبدالرشید در سال ۴۴۰ قمری نیز چندی صاحب دیوان بود اما به تهمت حاسدان گرفتار، معزول و محبوس شد و بعد از رهایی از زندان باقی عمر را در انزوا به سر برد و در سال ۴۷۰ هجری قمری درگذشت.

سبزوار در فاصله ۲۳۰ کیلومتری غرب مشهد مقدس قرار دارد.