اذعان خلیلزاد: آمریکا در تشکیل افغانستان دموکراتیک شکست خورد

خلیلزاد در نخستین مصاحبه پس از استعفا از سمت خود به عنوان مذاکره کننده ارشد دولت آمریکا با گروه طالبان، از نحوه خروج دولت جو بایدن از افغانستان انتقاد کرد.
وی در مصاحبه خود پس از استعفا با برنامه " فیس دِ نیشن"  شبکه سی بی اس به مارگارت برنان که روز یکشنبه به وقت محلی بصورت کامل از این شبکه خبری آمریکایی پخش شد، گفت یکی از دلایلی که دولت آمریکا را ترک کردم این بود که مباحث بر اساس حقایق و واقعیت ها و گزینه های ما  نبود.
وی در انتقادی غیر مستقیم از دولت جو بایدن رییس جمهوری فعلی آمریکا اعلام کرد توافقی که خودش با گروه طالبان امضا کرده و به توافق دوحه مشهور شده بود، بر اساس شرایط بود نه تاریخ و زمان.
جو بایدن پیش از این اعلام کرده بود وی توافقی را به ارث برده که او را مجبور به خروج از افغانستان در زمان مشخص کرده و یا با گزینه نامطلوب اعزام نیروهای بیشتر به افغانستان مواجه ساخته است. اما منتقدان بایدن می گویند دولت او امتیازات زیادی به گروه طالبان داده و در مقابل امتیازات کمی گرفته است.
خلیلزاد اتهامات نسبت به خود مبنی بر گمراه شدن از سوی رهبران طالبان را درحالی که نیروهای این گروه مشغول پیشروی در افغانستان بودند، رد کرد.
وی در این خصوص گفت ارتش، سازمان های اطلاعاتی و دولت آمریکا همراه من بودند. سه دولت متوالی آمریکا به این نتیجه رسیده بودند که آمریکا در جنگ افغانستان پیروز نشده است.
مذاکره کننده سابق آمریکا توضیح داد دولت پیشین آمریکا (دونالد ترامپ) از من خواسته بود برای خروج از افغانستان با طالبان مذاکره کنم و در مقابل، تعهدات مبارزه با تروریسم بگیرم. این هدف محقق شد، طولانی ترین جنگ آمریکا به پایان رسید. اکنون تعداد کمتری از افراد در افغانستان می میرند.
وی که با اشرف غنی رابطه خوبی ندارد، غنی را مسوول سقوط نیروهای امنیتی افغانستان معرفی کرد و توضیح داد اگر غنی در تاریخ ۱۵ اوت افغانستان را ترک نکرده بود،  یک انتقال قدرت معتدل و منظم ممکن می شد و آمریکا می توانست تا حدی حضور خود در افغانستان را حفظ کند. اما غنی تصمیم گرفت افغانستان را ترک کند و این امر نیروهای امنیتی در کابل را متلاشی کرد.
مذاکره کننده سابق واشنگتن، در مورد توافق آمریکا با طالبان برای مبارزه با گروه های تروریستی مانند داعش و القاعده در افغانستان گفت: ما با آنها چند توافقنامه امضا کردیم از جمله در زمینه مبارزه با تروریسم. تعدادی از این توافقنامه ها هنوز محرمانه هستند. بر اساس این توافقنامه ها ما گروه طالبان را در مبارزه با تروریسم مسوول می دانیم.
خلیلزاد در مورد پیروی گروه طالبان از تعهدات خود در توافق با آمریکا گفت: گروه طالبان از شاخه های مختلفی تشکیل شده است که برخی از آنها افراطی هستند. این گروه باید اختلافات خود را حل کند.
مذاکره کننده سابق آمریکا ادامه داد: آمریکا برای داشتن یک اهرم فشار، دارایی های افغانستان را مسدود کرده است. دولت آمریکا نباید هیچ دارایی را آزاد کند. اقتصاد افغانستان می تواند سقوط کند و با سقوط اقتصادی یک جنگ داخلی جدید شکل خواهد گرفت.
وی اظهار داشت: طالبان با گزینه های سختی مواجه است و فکر می کنم این گروه از شرایط باخبر است. بهترین گزینه تعامل با گروه طالبان و توافق با این گروه به صورت تدریجی و مرحله ای است. پایان روابط حقانی ها با القاعده باید یک پیش شرط برای ما باشد.
خلیلزاد در مورد موقعیت الظواهری رهبر القاعده گفت:  بر اساس گزارش ها وی می تواند در افغانستان یا مناطق اطراف آن باشد. رهبران گروه طالبان که با آمریکا مذاکره می کردند از موقعیت او خبر نداشتند. ما قانع شده ایم که گروه طالبان اجازه برنامه ریزی و حمله به آمریکا از سوی القاعده را نمی دهد.
وی ادامه داد: فکر می کنم یک مشکل بزرگ از مسیر آمریکا کنار رفته است. مردم آمریکا باید خوشحال باشند.  مرحله پایانی این جنگ آنطور که ما می خواستیم به پایان نرسید اما جنگ افغانستان برای آمریکا پایان یافته است.
خلیلزاد همچنین گفت: طالبان یک واقعیت افغانستان هستند. ما آنها را شکست ندادیم. در حقیقت وقتی مشغول مذاکره با طالبان بودیم آنها در میدان های نبرد پیشرفت می کردند. 
وی افزود: دلیل مذاکره ما با آنها این بود که از نظر نظامی شرایط آنگونه که ما می خواستیم پیش نمی رفت. ما هر سال مناطق تحت کنترل را از دست می دادیم.
شبکه خبری سی ان ان آمریکا روز دوشنبه به وقت محلی اعلام کرد خلیلزاد فرستاده ویژه آمریکا در امور افغانستان از سمت خود کناره گیری می‌کند و معاون او "توماس وست" بعنوان جایگزین وی انتخاب می‌شود.
آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا در حساب کاربری خود در توییتر از چندین دهه خدمت خلیلزاد به آمریکا تشکر کرد و  به تام وست به عنوان نماینده جدید آمریکا در امور افغانستان تبریک گفت.
کناره گیری خلیلزاد کمتر از دو ماه از خروج آشفته و پر هرج و مرج آمریکا از افغانستان اتفاق می‌افتد که بدلیل این تصمیم دولت جو بایدن در داخل و خارج از آمریکا تحت فشار و انتقادات بیشماری قرار گرفته است.
خلیلزاد در سپتامبر ٢۰١٨ از سوی مایک پمپئو وزیر خارجه سابق آمریکا به عنوان فرستاده ویژه آمریکا در افغانستان منصوب شد. او سال‌ها هدایت گفت‌وگوهای آمریکا با گروه طالبان در افغانستان را بر عهده داشت و از شخصیت‌های کلیدی مذاکرات سازش با این گروه بود.
پس از ۹ دور مذاکره، سرانجام در فوریه ۲۰۲۰ یک توافقنامه توسط خلیلزاد و «عبدالغنی برادر» معاون سیاسی طالبان با حضور «پمپئو» وزیر امور خارجه دولت ترامپ به امضا رسید.
خلیلزاد در مذاکرات اخیر میان دولت موقت طالبان و هیات آمریکایی اما حضور نداشت.
رابرت هانتر سفیر پیشین آمریکا در ناتو در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار ایرنا در نیویورک درباره مذاکرات دوحه قطر و ترکیب تیم آمریکایی گفت: این هیات همچنین شامل زلمی خلیلزاد مذاکره کننده توافق ۲۹ فوریه سال ۲۰۲۰ نمی شود چرا که او مقامی ارشد است  که آمریکا در حال حاضر نمی خواهد چنین مقامی را به این مذاکرات اعزام کند.
هانتر درعین حال گفت: با توجه به برخی جنجال های سیاسی در آمریکا در خصوص نقش خلیلزاد، به خصوص به عنوان مذاکره کننده ارشد در دولت دونالد ترامپ و پس از آن در دولت جو بایدن،  دولت بایدن ممکن است به این نتیجه رسیده باشد که نقش او دیگر مفید نیست.
بر اساس گزارش ها، مردم افغانستان از خلیلزاد بعنوان چهره ای منفور یاد می کردند.
در سفر مرداد ماه سال جاری خلیلزاد به قطر، شماری از مردم و کاربران فضای مجازی افغانستان با انتشار عکس این نماینده افغان تبار وزارت امور خارجه آمریکا، او را چهره ای منفور در نزد افغان ها دانستند و خواستار برکناری اش شدند.
سخنگوی وزارت خارجه افغانستان در دولت موقت طالبان در بیانیه‌ای از انتصاب توماس وست نماینده جدید آمریکا در امور افغانستان استقبال کرد.
عبدل کهار برکی در توییتی گفت: مذاکرات در دو دولت آمریکا که زلمی خلیلزاد نمایندگی آنها را بر عهده داشت با پیشرفت خوبی همراه بود. ما به وست نماینده ویژه آمریکا در امور افغانستان خوشبین هستیم. اجرای کامل توافق دوحه (میان طالبان و آمریکا) روابط دولت‌های دو کشور را عادی خواهد کرد.
این درحالی است که جبهه مقاومت ملی که مخالف طالبان است بار دیگر خلیلزاد را متهم به توطئه با گروه طالبان کرده است.