روزنامه ایران سه شنبه چهارم آبان درباره عادی‌انگاری و کاهش حساسیت‌ها توسط برخی از مردم در اماکن عمومی به ارایه گزارشی پرداخت و نوشت: دستاوردی که در کمتر از سه ماه با هدف حفظ جان تک‌تک افراد جامعه در مقابل این ویروس خطرناک حاصل شد. حالا اما با وجود همه تلاش‌های صورت گرفته از سوی دولت برای مقابله با بیماری کرونا آمارها از افزایش تعداد مبتلایان به بیماری کرونا در آستانه پیک ششم در کشور خبر می‌دهد.
در شرایطی که تصور می‌شد با افزایش واکسیناسیون عمومی بتوان بیماری کرونا را در جامعه کنترل کرد و آمار مرگ و میر ناشی از آن را کاهش داد، حالا در رنگ‌بندی جدید با افزایش تعداد مبتلایان و قرمز شدن ۲۲ شهرستان و نارنجی شدن ۱۲۸ شهرستان و ۲۱۵ شهرستان زرد مواجه شده‌ایم. آماری که متأسفانه هر روز بر تعداد آن افزوده می‌شود.
به اعتقاد کارشناسان حوزه بهداشت هرچند واکسن آمار مرگ ومیر در مبتلایان را کاهش داده است اما سهل‌انگاری، عادی‌سازی و نداشتن آگاهی و به‌دنبال آن عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی مانع شکستن زنجیره انتقال بیماری شده است و این موضوع بسیار نگران‌کننده است. از سوی دیگر هنوز تعداد افرادی که تمایلی به تزریق واکسن ندارند زیاد است واین افراد در صورت ابتلا به کرونا در معرض خطرات بسیاری قرار دارند. به طوری که وزیر بهداشت می‌گوید: بیش از ۸۵ درصد از بیمارانی که جان خود را از دست می‌دهند، واکسن کرونا تزریق نکرده‌اند و نگرانی موج ششم کرونا به خاطر افرادی است که واکسینه نشده‌اند.
واکسن زده‌ام پس کرونا نمی‌گیرم
خانم محمدزاده ۴۳ ساله است. با تب و علائم گوارشی به درمانگاه مراجعه کرده، ماسک تنها دهان او را پوشانده و با وجود توصیه منشی برای استفاده صحیح از ماسک عکس‌العملی نشان نمی‌دهد. او تنها به گفتن این جمله که من دو دوز واکسن را زده‌ام و کرونا ندارم، بسنده می‌کند.
پزشک اما نظر دیگری دارد. او معتقد است که خانم محمدزاده کرونا گرفته و باید تست پی سی آر بدهد. خانم محمدزاده اما همچنان از تزریق واکسن می‌گوید و دلیل تب و بیماریش را سرماخوردگی عنوان می‌کند. او می‌گوید: البته دیروز ناهار را در یک رستوران خوردم و ممکن است مسموم شده باشم. اما پزشک معتقد است واکسن کرونا هیچکس را روئین‌تن نکرده و باید پس از تزریق واکسن هم مراعات کرد. پزشک خطاب به بیمارش می‌گوید:همین حالا نحوه استفاده شما از ماسک غلط است و ممکن است بسیاری را آلوده کرده باشید.
آقای شکری هم دوز اول واکسن را دریافت کرده است و تا چند روز دیگر برای دریافت دوز دوم می‌رود. او می‌گوید: شکر خدا با تزریق واکسن به زندگی عادی بازگشته‌ام. حالا دیگر راحت به اداره می‌روم. قبلاً مجبور بودم از تاکسی‌های تلفنی و اینترنتی استفاده کنم اما حالا براحتی سوار اتوبوس و مترو می‌شوم. شنیده‌ام که دیگر بیمار نمی‌شوم و اگر هم بیمار شوم، خیلی خفیف خواهد بود درست مثل یک سرماخوردگی ساده.خانم فتحعلی اما اصلاً واکسن نزده است. خیال واکسن زدن هم ندارد. می‌گوید کرونا کجا بود. اگر هم باشد مردم واکسن می‌زنند و زنجیره قطع می‌شود و ما هم دیگر مبتلا نمی‌شویم.
آموزش و واکسیناسیون باید همزمان صورت بگیرد
دکتر حسین کرمانپور رئیس بخش اورژانس بیمارستان سینا در پاسخ به این سؤال که چرا علی‌رغم واکسیناسیون هر روزه بر تعداد مبتلایان اضافه می‌شود به «ایران» می‌گوید: در بحث واکسیناسیون، واردات واکسن و تسریع در تزریق، در اولویت قرار گرفت و متأسفانه آموزش به‌صورت پایاپای پیش نرفت. یعنی افرادی که واکسن زده‌اند از میزان پیشگیری و ایمنی‌بخشی واکسن و اقداماتی که برای حفظ سلامت خود و اطرافیان باید انجام دهند آگاهی کافی ندارند. بنابراین همه جای دنیا و نه فقط در کشور ما باید بحث آموزش پایاپای جدی گرفته شود.
او با اشاره به مسائل مهمی که باید مردم آنها را بیاموزند ادامه می‌دهد: نخست اینکه همه باید بدانند واکسیناسیون دلیل بر عدم ابتلا به بیماری نیست.
دوم اینکه شرکت‌های تولیدکننده واکسن از خارجی تا ایرانی درصدی را از ۶۵ درصد تا ۹۳ درصد برای اثربخشی واکسن‌های تولید شده اعلام کرده‌اند به این معنا که ممکن است تزریق واکسن در بهترین شرایط تا ۹۳ درصد و در بدترین شرایط تا ۶۵ درصد در فرد اثرگذار باشد و از سوی دیگر از ۳۵ تا ۷ درصد واکسن در بدن فرد اثر نداشته باشد و او مانند فردی باشد که اصلاً واکسن نزده است.به گفته دکتر کرمانپور هنوز رابطه‌ای که نشان دهد هر فرد با تزریق واکسن به چه میزان اثربخشی دست یافته به دست نیامده و ارزیابی دقیقی دراین باره وجود ندارد.
او با تأکید بر اینکه تزریق واکسن به معنای ایمنی آنی نیست تصریح می‌کند: بنابراین بهترین نوع واکسن هم ممکن است تأثیر لازم بر سیستم ایمنی نداشته باشد پس باید همچنان رعایت پروتکل‌های بهداشتی جدی گرفته شود. همچنین مردم باید بدانند فردی که دوز اول واکسن را دریافت می‌کند به هیچ‌وجه ایمن نیست و هیچ تفاوتی با سایر افراد جامعه ندارد. دو هفته پس از تزریق دوز دوم ایمنی ایجاد خواهد شد البته با همان شروط که ممکن است مبتلا شوید اما شدت و قوت بیماری در حد بستری و نیاز به آی‌سی‌یو کاهش می‌یابد.
کرمانپور می‌افزاید: علی‌رغم همه آنچه گفته شد مراکز عمومی مانند ورزشگاه‌ها، سینماها و مدارس هنگامی باید بازگشایی شود که هر دو روز واکسن تزریق شده باشد و ۱۴ روز هم از تزریق دوز دوم گذشته باشد و از همه مهمتر بیش از ۷۰ درصد جمعیت کشور واکسینه شوند. در غیر این صورت علی‌رغم کاهش تعداد افراد مبتلا در هفته‌های گذشته مجدداً با افزایش ابتلا مواجه خواهیم بود.
او با اشاره به بازگشایی مدارس می‌گوید: هنگامی که دانش‌آموزان دو دوز واکسن را تزریق کرده باشند، ۱۴ روز از تزریق دوز دوم گذشته باشد و درعین حال تمام پروتکل‌ها رعایت شود، می‌توان از حضور آنها در مدارس سخن گفت.
برای لغو محدودیت‌ها و بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها نباید عجله کرد
دکتر مسعود یونسیان، دبیر کمیته اپیدمیولوژی و پژوهش کمیته علمی کرونا نیز پیشتر در این‌باره گفته بود: برای لغو محدودیت‌ها و بازگشایی مدارس، دانشگاه‌ها یا برگزاری مراسم مذهبی و آیینی نباید هیچ عجله‌ای کرد و لغو محدودیت‌ها باید بر اساس اولویت‌بندی انجام شود و سپس با رصد نتایج آن مرحله به مرحله بازگشایی‌ها را انجام داد.
تزریق واکسن به معنای رهایی نیست
اردشیر گراوند جامعه‌شناس نیز معتقد است افزایش تعداد مبتلایان به بیماری کرونا و پیک ششم بیماری کرونا به دلایل مختلفی از جمله ناآگاهی مردم اتفاق افتاده است.او دراین باره به «ایران» می‌گوید: متأسفانه بسیاری از مردم جامعه هنوز در خصوص بیماری کرونا و واکسیناسیون دانش کافی ندارند. بسیاری نمی‌دانند که واکسیناسیون معادل مبتلا نشدن به کرونا نیست.
این جامعه‌شناس می‌افزاید: گروهی دیگر گمان می‌کنند اگر واکسن تزریق کنند قاعدتاً فوت نخواهند کرد پس نیاز به رعایت سفت و سخت شیوه‌نامه‌های بهداشتی نیست. از سوی دیگر مشکلات اقتصادی و اجتماعی باعث شده مردم به رعایت پروتکل‌های بهداشتی تمایلی نشان ندهند و با از سرگیری زندگی عادی خود را در برابر خطر ابتلا به بیماری و عوارض آن قرار دهند.
گراوند در ادامه به‌طولانی شدن اپیدمی در کشور اشاره می‌کند و می‌گوید: مردم جامعه خسته شده‌اند. اپیدمی‌هایی از این دست پس‌از مدتی مردم را چنان خسته می‌کند که حتی گروهی به انکار و عادی‌انگاری روی می‌آورند. از این رو در مجموع این اتفاقات قابل پیش‌بینی بود. درست است که مسئولان با تلاش و تحمل فشارهای مضاعف واکسیناسیون عمومی را بسرعت پیش می‌برند و مرگ و میر ناشی از بیماری را کاهش داده‌اند اما هنوز حدود ۳۰ درصد مردم به دلایل مختلف واکسن نزده‌اند.
او با تأکید بر اینکه به‌طور کلی کاهش آمار مرگ و میر از ۷۰۰ نفر در ماه‌های گذشته به کمتر از ۲۰۰نفر، توفیق در مبارزه با این بیماری محسوب می‌شود اضافه می‌کند: بعد از توسعه واکسیناسیون، تبلیغات و آموزش در مورد بیماری و واکسیناسیون کاهش پیدا کرد و بیشتر برنامه‌ها و تبلیغات به سمت موفقیت‌ها و تأثیر مثبت واکسیناسیون رفت درحالی که باید مدام تذکر داده شود که واکسیناسیون به معنای رهایی و سلامت کامل نیست. باید به این نکته توجه کرد مردم مدت زمانی طولانی تحت فشارهای شدید روانی و جسمی ناشی از بیماری بودند و بسیار خسته شده‌اند، بنابراین هنگامی که به‌صورت طبیعی فضا را آرام می‌بینند، سهل‌انگاری و بی‌توجهی اوج می‌گیرد. از این‌رو تنها راهکار برای کاهش مرگ و میر و همچنین کاهش تعداد مبتلایان به بیماری در جامعه، افزایش آگاهی مردم است.