مشاهدات میدانی خبرنگار ایرنا نشان می دهد که به دلیل بارندگی های پس از برداشت کشت دوم برنج ، یعنی از اواخر مهره ماه با رشد نسبی ساقه شالی و علف های هرز ،شرایط برای پرورش گله ای اردک نسبت به سال های قبل فراهم تر شده است و با توجه به بالا بودن قیمت نهاده ها و از طرفی بازار مناسب قمیت اردک های آماده طبخ ، شمار زیادی از کشاورزان بویژه جوانان به صورت سرمایه گذاری مشترک با خرید جوجه اردک های صنعتی و نیمه صنعتی به پرورش گله ای از پنج هزار تا ۱۲ هزار قطعه ای اقدام کرده اند.
مازندران ۲۳۰ هزار هکتار اراضی شالیزاری دارد که نیمی از این اراضی به دلیل غرقابی شدن در فصل پائیز و زمستان ،شرایط مناسبی برای پرورش ماکیان محلی از جمله اردک و غاز دارد. اگر چه سنت پرورش اردک و دیگر ماکیان محلی در هر یک از خانه های روستایی مازندرانی وجود داشت ، اما از حدود یک دهه پیش پرورش اردک به صورت گله های ۱۰۰ قطعه آغاز شده بود و امروز به صورت مشارکتی سه تا چهار نفره از جوانان روستائی به ۱۰ تا ۱۲ هزار قطعه نیز افزایش یافته است.
استقبال پرورش گله ای اردک در شالیزرارهای استان مازندران در حالی است که همواره موضوع خطر شیوع بیماری آنفلونزای حاد پرندگان از دغدغه های جدی صاحبان مرغداری ها و دامپزشکی استان است ؛ دغدغه ای که اگر مورد بی توجهی قرار بگیرد ، بیش از ۲ هزار و ۳۰۰ واحد مرغداری در استان را که سالانه با تولید بیش از ۱۸۰ هزار تن گوشت مرغ حدود ۱۲ درصد گوشت سفید کشور را تامین می کنند، بشدت مورد تهدید این بیماری قرار می دهد.
بر اساس قانون ، پرورش طیور بومی کمتر از۱۰۰ قطعه فقط در داخل بافت روستا با رعایت ضوابط بهداشتی مجاز است ولی پرورش گله ای خارج از بافت روستا، داخل زمین های شالیزاری و اطراف واحدهای صنعتی جرم محسوب می شود قابل پیگیرد قانونی است.
طبق اعلام رسمی دامپزشکی مازندران ، بر اساس ماده ۱۰ آئین نامه نظارتی بهداشتی این سازمان هر گونه پرورش دام و طیور مستلزم دریافت پروانه است و آنجایی که پرورش اردک به صورت گله ای تهدید جدی علیه بهداشت عمومی محسوب می شود، این فعالیت به لحاظ قانونی جرم تلقی می شود.
همسو با این رویکرد ، محیط زیست مازندران نیز با همکاری دامپزشکی گشت مشترک و طرح پایش و بررسی ۶۰۰ هزار هکتار از تالاب، آبندان و آبگیرهای مازندران و تالاب میانکاله برای مدیریت و مقابله با آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان از یک هفته پیش شروع کرده و به مدت سه ماه ادامه دارد.
محیط زیست مازندران در اطلاعیه ای اعلام کرد که بر اساس تجربیات سال‌های گذشته، احتمال شیوع بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در تالاب، آبندان و آبگیرهای مازندران وجود خواهد داشت و براین اساس باهدف جلوگیری از شیوع این بیماری در بین انسان، امسال هیچگونه پروانه شکار به متقاضیان صادر نخواهد شد.
در این اطلاعیه تاکید کرده است که با توجه به اینکه مبداء اصلی زیستگاهی پرندگان مهاجر به تالاب‌های فریدونکنار، میانکاله و سایر آب‌بندان های مازندران از کشور روسیه بوده و مشترک است، در صورت شیوع آنفلوآنزا فوق حاد پرندگان، احتمال آلودگی و بیماری در تمامی پرندگان مهاجر وجود دارد و توصیه می‌شود دستورالعمل بهداشتی در تمامی محیط‌های تالابی در برخورد با پرندگان وحشی رعایت شود.
محیط زیست مازندران ، از شهروندان خواسته است از هرگونه شکار و صید، خرید، فروش و مصرف گوشت پرندگان وحشی، همچنین از فرستادن طیور بومی مانند غاز و اردک پرورشی به زیستگاه‌های تالابی به جد خودداری کنند و در صورت مشاهده هرگونه پرنده بیمار و لاشه تلف شده پرندگان، ضمن خودداری از دست زدن و لمس کرن لاشه، مراتب را در سریع‌ترین زمان ممکن، به ادارات محیط زیست و دامپزشکی محل زندگی خود اطلاع دهند.
استقبال جوانان
یکی از روستائیان بخش لاله آباد بابل که در حال هدایت و رها کردن جوجه اردک ها با سمت شالیزار مجاورت منزل مسکونی خود بود به خبرنگار ایرنا ، گفت: من وهمسرم هر سال با خرید بیش از ۴۰۰ قطعه جوجه اردک نیمه صنعتی به مدت حدود سه ماه مشغول پرورش اردک می شویم.
حلیمه طوقانی با بیان این که امسال علاوه بر کاهش شیوع ویروس کرونا که سبب علاقه بیشتر کشاورزان به پرورش گله ای اردک شده است ،زمین های شالیزاری نیز به لحاظ وجود نیم دانه های شالی ، چرای سبز و غرقابی بودن شرایط را برای پرورش گله ای اردک مهیاتر کرده است، افزود: به همین دلیل تعداد اردک را از ۳۰۰ قطعه سال قبل امسال به حدود ۶۰۰ قطعه رساندم.
وی توضیح داد:اگرچه قیمت جوجه اردک امسال نسبت به سال قبل حدود ۹ هزار تومان در هر قطعه بیشتر شد، اما با شرایط مناسب زمین های کشاورزی به لحاظ چرای پرنده و قیمت مناسب این نوع از ماکیان در بازار ، باید منتظر سود دهی خوبی باشیم.
این بانوی جوان روستایی قیمت هر قطعه جوجه اردک حدود ۲۰ روزه را ۱۷هزار تومان اعلام کرد و توضیح داد: پارسال همین جوجه اردک هشت تا ۹هزار تومان بود که پس از پرورش سه ماهه هر قطعه با وزن حدود ۲ کیلو گرم به صورت آماده طبخ ۵۰ هزار تومان در بازار به فروش می رفت ، اما امسال پیش بینی می شود با توجه به هزینه خرید جوجه اردک ، نگهداری و پرورش و تلفات احتمالی ، فروش اردک آماده طبخ تا ۱۱۰ هزار تومان برسد که این قیمت راضی کننده خواهد بود.
طوقانی گفت : اگرچه جوجه های اردک باید به مدت ۲۰ روز در انبار کنار شالیزاری نگهداری و با سبوس ، پیلت و ذرت تغذیه دستی شوند ، ولی امسال به توجه به شرایط مناسب شالیزارها امسال آنها را زودتر رها کردیم که نتیجه آن کاهش خرید این نهاده ها بود و این امر سبب شد تا پرورش اردک گله ای برای بسیاری از جوانان روستایی به صرفه و با استقبال بیشتری رو به رو شود.
وی افزود : از آن جایی که قیمت مرغ ، ماهی و گوشت قرمز بسیار بالا رفته است ، استقبال خانواده های روستایی به پرورش ماکیان محلی بویژه اردک ، غاز و مرغ با هدف خود مصرفی هم بیشتر شده است.
یکی دیگر از پرورش دهندگان گله ای اردک از بخش دشت سر آمل هم به خبرنگار ما گفت که پرورش اردک در شالیزارها شغل پردرآمدی در بازه زمانی سه ماهه است و اگر گله ۹ هزار قطعه ای او امسال با مشکل بیماری مواجه نشود ، با کمترین هزینه می تواند به سود قابل توجهی برسد.
مهرداد یوسفی با بیان این که نسبی شدن شرایط کرونایی و وجود آب و یا غرقابی بودن شالیزارهای همراه نیم دانه های موجود در زمین و چرای سبز سبب شد تا تعداد خرید جوجه اردک نسبت به سال قبل سه هزار قطعه بیشتر شود.
وی گفت : وضعیت مناسب شالیزاری همان طوری که برای پرورش اردک مناسب است ، جذابیت بیشتری هم برای پرندگان وحشی دارد و به همین دلیل احتمال خطر شیوع بیماری آنفلونزای پرندگان از دغدغه های صاحبان مرغداری ها است و در نتیجه هشدار دامپزشکی را در پی داشت.
او افزود : خوشبختانه در چند سال اخیر دامپزشکی همکاری خوبی با پرورش دهندگان گله ای اردک دارد ، چرا که جوانان نیز نسبت به حساسیت این بیماری آگاه هستند و در صورت مشاهده هرگونه علایم بیماری مشکوک با دامپزشکی ارتباط برقرار می کنند.
این کشاورز جوان با ذکر این نکته که پرورش گله ای اردک در زمین های شالیزاری برای تقویت خاک نیز مفید است، گفت: به همین دلیل صاحبان زمین های شالیزاری اصلا با در اختیار قرار داد ن زمین برای رها کردن اردک مخالفت نمی کنند.
اردک شکم پر با دانه های انارترش مزه ،یکی از روش های پختن این پرنده نیمه وحشی در مازندران است که در منوی برخی از رستوران های استان قرار دارد.