به گزارش ایرنا حمید ملانوری روز چهارشنبه در بیست و یکمین نشست ستاد توسعه خاوران که با حضور دبیرکل انجمن پسته ایران و برخی سرمایه‌گذاران بخش خصوصی در محل استانداری برگزار شد افزود: امروز در ستاد توسعه خاوران حرکت جدیدی را در صنعت پسته استان آغاز کردیم که باید رفت و آمدها با انجمن پسته ایران مستمر و نشست‌ها به‌صورت طبقه‌بندی در حوزه‌های مختلف ادامه داشته باشد.
وی تصریح کرد: نگاه عالمانه، تخصصی و فنی به موضوع کاشت، داشت، برداشت، فرآوری، بازاریابی، اشتغال و رساندن محصول پسته به جایگاه واقعی آن به عنوان دومین کالای ارزآور کشور بعد از نفت در استان خراسان جنوبی مورد توجه جدی بوده و در دستور کار است.
استاندار خراسان جنوبی با بیان اینکه مجموعه سازمان جهاد کشاورزی استان باید محصول پسته را جدی بگیرد اظهار داشت: انجمن پسته ایران یک ذخیره، سرمایه یا گنجینه بسیار بزرگ در حوزه اطلاعات، علوم و تجربه‌ای است که برای صنعت پسته در استان به آن نیاز داریم و باید از این ظرفیت استفاده شود.
وی گفت: از ابتدای راه‌اندازی ستاد توسعه خاوران تاکنون درخصوص موضوعات متعدد از قبیل معادن، گردشگری و محصولات کشاورزی متمرکز شدیم و در زمینه محصول پسته که در سال‌های اخیر سطح زیر کشت آن در حال افزایش است به‌صورت علمی، تخصصی و برنامه‌ریزی شده، کار چندانی در استان انجام نشده است.
ملانوری با بیان اینکه کاشت و تولید پسته در کشور ۱۰۰ سال قدمت دارد افزود: در این مدت اقدامات، تجربیات و هزینه‌های زیادی انجام شده که باید از این تجربیات به‌ویژه استان‌های همجوار مانند کرمان استفاده کرد.
وی تاکید کرد: خراسان جنوبی باید از دانش و تجربیات انجمن پسته ایران که تاکنون میلیاردها تومان در این زمینه هزینه و سرمایه‌گذاری کرده‌اند، استفاده کند.
استاندار خراسان جنوبی گفت: هرچند درآمدزایی محصول پسته اکنون از دو محصول زرشک و عناب بیشتر است اما نمی‌توان جلوی افزایش سطح زیر کشت پسته را گرفت از طرفی محصول زرشک و عناب را هم نمی‌توان از استان حذف یا جلوی گسترش سطح را گرفت.
وی افزود: خراسان جنوبی، اولین استانی است که سند سازگاری با کم‌آبی آن به تصویب رسید و این سند بر مدیریت منابع آبی و توسعه آبیاری‌های نوین تاکید دارد لذا با استفاده از این سند باید طوری عمل کنیم که با بهره‌گیری از کمترین منابع آبی، بیشترین محصول با بهره‌وری بالا تولید شود.
ملانوری بیان کرد: امروز از تولید ۲۲ هزار تن زرشک در استان خراسان جنوبی حدود هشت درصد و از ۶۷ هزار تن زعفران تولیدی نیز ۲۰ تا ۲۵ درصد فرآوری و بسته‌بندی و مابقی به‌صورت فله وارد بازار می‌شود.
سود کشاورز متناسب با هزینه‌ها نیست
وی گفت: انرژی و هزینه‌های زیادی در بخش کشاورزی و توسط کشاورز می‌شود اما سودی که باید عاید نمی‌شود، در استانی مانند خراسان جنوبی که امسال حدود ۶۰ میلیمتر بارندگی داشته‌ایم اینکه کشاورز همچنان تولید دارد نشان از سختی کار کشاورز و دغدغه مدیران است.
استاندار خراسان جنوبی با اشاره به هم مرز بودن خراسان جنوبی با کشور افغانستان یادآور شد: بزرگترین مرز مشترک ایران با افغانستان با ۳۳۱ کیلومتر در این استان است و چهار شهرستان مرزی استان با این کشور مراودات دارند.
وی با اشاره به تولید محصول پسته در کشور افغانستان افزود: امروز یکی از معبرهای بزرگ تجاری کشور با توجه به تحریم‌ها، کشور افغانستان و مرز ماهیرود خراسان جنوبی است که می‌توان با برنامه‌ریزی دقیق از این ظرفیت در حوزه‌های مختلف استفاده کرد.
ملانوری گفت: در صنعت پسته کشور ۲۰۰ هزار خانوار با جمعیت بیش از پنج میلیون نفر فعال هستند که این محصول حدود ۲ میلیارد دلار برای کشور ارزآوری و سهم زیادی در توسعه دارد.
وی اضافه کرد: همه موضوعات توسعه و اقتصادی استان باید به محور گردشگری متصل شود چون این استان ظرفیت‌های گردشگری بسیار بالایی از جمله در بخش کشاورزی دارد.
استاندار خراسان جنوبی گفت: از ظرفیت محصولات کشاورزی استان از جمله زرشک، زعفران و عناب می‌توان در زمان کاشت، داشت و برداشت این محصول در حوزه گردشگری استفاده کرد، اینکه محصول سریع برداشت شود هنر نیست بلکه باید در کنار آن ارزش افزوده دیگری در بخش گردشگری نیز ایجاد کرد.
وی افزود: سالانه ۲۲ میلیون شاخه گل نرگس در استان تولید می‌شود در حالی که از این ظرفیت در حوزه گردشگری و رونق این صنعت استفاده نمی‌شود.
ملانوری با بیان اینکه همه امور باید خوب و اصولی انجام شود تا به نتیجه مطلوب برسیم اظهار داشت: گاهی همه انرژی، پول، سرمایه و منابع را هزینه می‌کنیم اما آن طور که باید اثربخش نیست لذا در برابر هزینه‌های زیادی که در بخش‌های متعدد حوزه کشاورزی اعم از آب، خاک و محیط زیست می‌شود باید عایدی ما نیز مناسب و متناسب با هزینه‌ها باشد.
وی با اشاره به اهداف و برنامه‌های ستاد توسعه خاوران منطبق بر اسناد بالادستی و سیاست‌های اقتصاد مقاومتی تصریح کرد: در وهله نخست ظرفیت‌های استان در مناطق مختلف شناسایی و سپس با اولویت‌بندی ظرفیت‌ها، در قالب هم‌افزایی بین دستگاه‌های اجرایی به ارزش افزوده بالایی تبدیل شود.
استاندار خراسان جنوبی گفت: خیلی از زیرساخت‌هایی که امروز مردم از دولت توقع دارند در صورت اقداماتی که ما انجام دهیم، توسط بخش خصوصی قابل انجام است.
وی عنوان کرد: اگر منابع استان در راستای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی به‌صورت مردم‌محور فعال شود و فعالیت‌ها را جدی بگیریم در آینده نزدیک می‌توان استان را از محرومیت خارج و به یکی از استان‌های توسعه‌یافته تبدیل کرد.
توسعه کشت پسته در برنامه است
دبیرکل انجمن پسته ایران هم در این نشست گفت: اکنون ۵۰۰ هزار هکتار سطح زیر کشت پسته در ۲۷ استان کشور داریم و توسعه کشت این محصول در برنامه قرار دارد.
حسین رضایی افزود: هر استانی که ظرفیت و موقعیت مناسبی داشته باشد محصول پسته به عنوان محصولر کم آب‌بر در برنامه توسعه قرار گرفته است.
وی گفت: محصول پسته به دلیل اشتغال و سایر جنبه‌های اقتصادی که دارد به عنوان بزرگترین صنعت ارزآور کشور در حوزه کشاورزی مطرح است.
دبیرکل انجمن پسته ایران با اشاره به فعالیت دو کمیته باغبانی و بازرگانی در این انجمن افزود: کمیته آب نیز تشکیل شده است و تصویب قوانین جدید که می‌تواند ضدتولید باشد برای ما مشکل ایجاد می‌کند.
وی گفت: یکی از مشکلات کنونی انجمن پسته، موضوع پیمان‌سپاری ارزی است که برای صادرات پسته خطرناک بوده و شاید کم کم بازارهای این محصول را از دست بدهیم.
رضایی با بیان اینکه آبروی پسته ایران باید در خارج از کشور حفظ شود افزود: مهمترین کار در این زمینه توسط انجمن پسته انجام می‌شود که حضور در نمایشگاه‌ها و کنفرانس‌های بین‌المللی، وبینارها، بحث‌های آموزشی داخل و خارج از کشور و ترویج صنعت پسته را در برنامه داریم.
وی گفت: سال ۹۷ کمترین محصول پسته را در کشور داشتیم در حالی که بیش از ۵ هزار تن محصول مربوط به خراسان جنوبی بود و نشان از ظرفیت این استان در تولید پسته دارد.
رییس کمیته باغبانی انجمن پسته ایران هم گفت: کشور آمریکا رتبه نخست جهان و ایران با ۴۰۰ هزار هکتار باغ بارور رتبه دوم پسته جهان را به خود اختصاص داده است.
محمدعلی انجام‌شعاع افزود: در حال حاضر مشکل عمده درخصوص پسته ایران مربوط به خرده مالکی است و تا این موضوع حل نشود نخواهیم توانست به رکورد اصلی برسیم.
وی گفت: با توجه به اینکه پسته در نقاط محدودی از دنیا قابل کشت است لذا این ظرفیت در کشور ما وجود دارد اما کشور ترکیه به عنوان رتبه سوم کشت در حال تبدیل کردن باغات دیم به آبی است و شاید این موضوع در آینده ایران را دچار مشکل کند.
رییس کمیته باغبانی انجمن پسته ایران با اشاره به پنج مزیت منحصر به‌فرد پسته ایران نسبت به سایر کشورها عنوان کرد: داشتن تنوع واریته، بالا بودن عیار پسته (۵۵ درصد مغز)، خاصیت رست شدن (برشته کردن)، انحصاری نبودن پسته در ایران از جمله این مزایا است.
وی با بیان اینکه قیمت هر کیلوگرم پسته بین هفت تا هشت دلار و مغز آن ۱۶ دلار است گفت: پسته محصولی بسیار گران است لذا کشاورز ایرانی اگر خوب عمل کند سود بسیار بالایی را کسب خواهد کرد.
وی با توجه به کمبود منابع آبی گفت: آبیاری قطره‌ای در سال‌های اخیر که با کمبود نزولات آسمانی مواجه شده‌ایم ما را نجات داده است و اگر تناسب بین سطح زیرکشت و آب رعایت شود خیلی موثر خواهد بود.
رتبه پنجم خراسان جنوبی در سطح زیر کشت پسته
معاون مدیریت امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی هم در این نشست گفت: در حال حاضر سطح باغات استان ۸۸ هزار و ۷۰۳ هکتار با تولید سالانه ۱۴۰ هزار تن محصول دیم و آبی است.
غلامرضا دره‌کی افزود: خراسان جنوبی از نظر سطح زیرکشت پسته در کشور رتبه پنجم و از لحاظ تولید رتبه هفتم را به خود اختصاص داده است که بشرویه با هفت هزار و ۵۴۳ هکتار سطح و حدود پنج هزار تن رتبه نخست استان را دارد.
وی با بیان اینکه بیشترین سطح محصولات باغی استان مربوط به پسته است اظهار داشت: علیرغم اینکه سال‌هاست درگیر خشکسالی هستیم سالانه به سطح باغات پسته استان افزوده می‌شود.
معاون مدیریت امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی گفت: در دوره ۱۰ ساله سطح زیرکشت باغات پسته استان از ۱۲ هزار و ۵۲۶ هکتار اکنون به ۲۵ هزار هکتار افزایش یافته است.
وی تصریح کرد: در زمینه فرآوری پسته نیز در مجموع ۳۵ جواز تاسیس با ظرفیت ۲۵ هزار تن صادر شده که در حال ساخت و ساز است، همچنین اکنون ۲۶ ترمینال ضبط پسته در استان فعال است.
دره‌کی گفت: رقم احمدآقایی، فندقی و کله قوچی به ترتیب بیشترین رقم‌های تولیدی پسته در خراسان جنوبی است و با توجه به افزایش سالانه سطح زیرکشت پسته در استان نیاز به تسهیلات و نگاه ویژه به استان داریم.
همچنین در این نشست چهار تفاهم‌نامه سرمایه‌گذاری در زمینه معدن، انرژی خورشیدی و توسعه روستایی با پیش‌بینی سرمایه‌گذاری ۵۲۲ میلیارد تومان در خراسان جنوبی امضا و مبادله شد که سه تفاهم‌نامه مربوط به شهرستان سرایان و یک تفاهم‌نامه درخصوص روستاهای استان است.