به گزارش ایرنا، گلستان در نیمه دوم سال به سبب برخورداری از جنگل های هیرکانی و انواع درختان سر به فلک کشیده و چشم اندازهای بدیع زمینه جذب ده ها هزار گردشگر را در خود جای داده است اما این استان با دارا بودن اکوسیستم‌های متعدد آبی مانند تالاب آلاگل، آجی گل، آلماگل، تالاب بین المللی گمیشان و خلیج گرگان و قرار گرفتن در کریدور مهاجرتی پرندگان آبزی و کنار آبزی، امکان تماشا و رؤیت حداقل ۱۰۰ گونه از پرندگان، امکان توسعه و سرمایه‌گذاری بر روی یکی از پرطرفدارترین شاخه‌های گردشگری طبیعی و یا اکوتوریسم را فراهم می‌کند.
پرنده‌نگری یک رشته از گردشگری طبیعی و تفریح سالم است که در زندگی ماشینی امروزی روح و روان را صیقل داده و آرامش وصف ناپذیری را ایجاد می‌کند که این ظرفیت در این استان شمالی مورد غفلت واقع شده و از این ظرفیت تاکنون برای اشتغالزایی بیشتر و رونق اقتصادی منطقه استفاده نشده است.
بر اساس سر شماری ها رسمی در زیستگاه های آبی گلستان در برخی از ماه های سال حدود ۳۰۰ هزار قطعه از انواع پرندگان در این مناطق زیست می کنند، پرندگانی که از نظر تنوع گونه ها و جنس بسیار پرشمارند.
پرنده نگری یکی از زیر شاخه های طبیعت گردی است که ظرفیتی پردرآمد در گلستان است که با برنامه ریزی و تدوین نقشه راه اصولی می تواند تحولات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی متعددی را برای این استان رقم بزند.
توسعه بخش پرنده نگری در گلستان علاوه بر مزیت های فراوانی که می تواند عاید صنعت گردشگری کند، نقش مهمی در آشنا کردن مردم با دنیای زیبا و لطیف پرندگان و اشاعه فرهنگ حفظ و پاسداشت حیات وحش و محیط زیست خواهد داشت.
نکته مهم دیگر این که با فروکش کردن ویروس کرونا و عادی شدن جریان زندگی دوباره گردشگری به عنوان یکی نیازهای اصلی جامعه بشری رونق می گیرد، تغییر سبک زندگی در ۲ سال گذشته ناشی از محدودیت های کرونا سبب شده تا صنعت گردشگری بیشتر مورد توجه قرار گیرد و بر همین اساس و با توجه به ترویج زندگی ماشینی و مکانیکی ناشی از انواع فاصله گذاری ها و محدودیت های اجتماعی، گردشگری طبیعی طرفداران بیشتری را مجذوب خواهد کرد.
عبدالحکیم ادریسی یکی از مدیران سمن های حامی حیات وحش گلستان در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: با توجه به کمبودهای موجود در حوزه زیر ساخت های اقتصادی در مناطق ساحلی گلستان، درآمد و عایدی ساحل نشینان اندک و ناچیز است.
منبع پایدار برای درآمدزایی و اشتغال
وی اظهارداشت : بیشتر اهالی ساکن در حاشیه زیستگاه‌های استان افرادی کم برخوردار بوده و صنعت پردرآمدی مانند پرنده‌نگری می‌تواند منبع پایداری برای اشتغال و درآمد زایی آنها شود.
وی افزود : ساخت آلاچیق و اسکان مسافران، ایجاد مشاغلی همچون تورلیدر و قایقرانی، فروش صنایع دستی، طبخ و فروش غذاهای بومی و محلی و تامین اقلام موردنیاز گردشگران و مسافران از جمله مشاغلی است که زمینه رونق اقتصادی مناطق پیرامونی اکوسیستم های آبی و زیستگاه های ساحلی استان را مهیا می سازد.
ادریسی با اشاره به گونه‌های متعدد پرندگان در تالاب های استان به ویژه خلیج گرگان تصریح کرد: تنوع گونه‌های پرندگان در دیار هیرکان، امکان فعالیت و اشتغال حداقل چند صد نفر از علاقه مندان به طبیعت را فراهم خواهد کرد.
این معلم بازنشسته یادآور شد : لذتی که در پرنده نگری نصیب گردشگران می شود در هیچ گردشگری دیگری حاصل نمی شود در این نوع طبیعت گردی فرد گردشگر با همنشین شدن با پرندگان و شنیدن آواز انواع پرنده ها بسیاری از تنش ها و فشارهای زندگی ماشینی را از خود دور می کند.
ادریسی ادامه داد : همچنین بسیاری از بیماری های روانی را بدون استفاده از دارو قرص درمان می کند ، اثرات یک ساعت پرنده نگری روزها و هفته ها بر روح و روان گردشگران برجای می ماند و همچون مسکنی ارزشمند و طبیعی روح آنها را در برابر ناملایمات و استرس ایمن می کند.
راه اندازی سایت های پرنده نگری در استان
یکی از استادان حوزه حیات وحش در گلستان به خبرنگار ایرنا گفت : راه اندازی سایت‌های پرنده نگری، منابع درآمدی مانند اقامت، حمل و نقل، تغذیه، ورودیه را برای بومیان به ارمغان می آورد که هر یک از این درآمدها، به مراتب بیشتر از درآمدهای ناشی از شکار و صید برای ساحل نشینان منطقه است.
منصور رویان اظهارداشت: وجود انواع مرغابی‌ها، کشیم، فلامینگو، چنگر، انواع آبچلیک‌ها، پلیکان، حواصیل، ایگرت، انواع قو و غازها یک جاذبه بی نظیر برای علاقه مندان به طبیعت و پرنده نگری است که می توان زمینه بهبو معیشتی ساکنان منطقه و به تبع آن حفاظت مطلوب تر از زیستگاه های پرندگان را فراهم می آورد.
ظرفیتی که استفاده نشد
وی افزود : با وجود فرصت های ارزشمند برای توسعه صنعت پرنده نگری در گلستان، در سال های اخیر هیچ رویکرد واحدی در سطح نهادهای متولی استان مشاهده نشده است در حالی که در بسیاری از کشورها از این رشته پر طرفدار و درآمدزا برای توسعه سرزمینی استفاده می کنند.
رویان اضافه کرد : توسعه پرنده نگری پارامتری موثر برای کاهش آسیب های ناشی از شکار غیرمجاز و تخریب زیستگاه های استان است، به زبان ساده تر آنکه اگر بومیان از عایدی ناشی از این صنعت برخوردار شوند به طور یقین از مشاغل مخربی همچون صیادی و شکار غیرمجاز دست خواهند کشید و این امر زمینه صیانت بهتر از اکوسیستم و حیات وحش گلستان را محقق می کند.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد : فاصله اندک زیستگاه پرندگان از مراکز جمعیتی ، مزیت نسبی دیگر گلستان در بخش پرنده نگری استان نسبت به سایر استان هاست یعنی به راحتی و پس از نیم ساعت از مرکز استان می توان به کلونی هزاران قطعه ای از انواع پرنده ها رسید که شاید در کمتر نقطه ای در کشور این امر محقق باشد.
به گفته وی برای صیانت از حیات وحش استان ، مهمترین راهبرد دخیل ساختن بومیان در امر حفاظت از زیستگاه های استان است که توسعه مشاغل هم سو با طبیعت ، به این چشم انداز ،جامعه عمل می پوشاند.
فرماندار شهرستان بندرترکمن در حاشیه خلیج گرگان به عنوان بزرگترین زیستگاه پرندگان گلستان به خبرنگار ایرنا گفت : پرنده نگری ، صنعت تازه ای در حوزه طبیعت‌گردی و بومگردی محسوب می‌شود که در آن، محققان ،دانشجویان ، علاقه مندان و دوستداران پرندگان با حضور در زیستگاه این موجودات به تماشای حیات وحش می‌پردازند.
سید صادق شیرنگی بیان کرد : ثبت عکس و فیلمبرداری و خلق لحظات آرام و بدون دغدغه های شهر نشینی از جمله ثمرات این صنعت برای شرکت کنندگان در تورهای پرنده نگری است که سالها در ذهن گردشگران به یادگار می ماند.
لزوم سرمایه گذاری
وی ادامه داد : در صورت جذب سرمایه گذار می توان با ایجاد دکل‌های پرنده‌نگری و استقرار تلسکوپ و دوربین بستر پرنده‌نگری را فراهم ساخت و درآمد خوبی برای منطقه ایجاد کرد اما تاکنون استقبال جدی از سوی سرمایه گذاران دیده نشده است.
وی تصریح کرد : خلیج گرگان با میزبانی از هزاران قطعه پرنده شرایط مناسبی برای توسعه پرنده نگری داراست اما تلاش های جزیره ای برخی از نهادها و سخت گیری ها در صدور مجوز های مربوطه این پروژه را ابتر کرده است، نباید اجازه دهیم چنین فرصت هایی از دست برود.
به گزارش ایرنا، تالاب آلاگل بزرگترین دریاچه استان گلستان در شرق جاده اینچه برون - آق قلا قرار دارد و مساحت آن در زمان پرآبی به ۲ هزار و ۵۰۰ هکتار می‌رسد، آب این تالاب مانند سایر تالاب‌های این منطقه، از رودخانه اترک و زهکش‌های طبیعی و نهرهای سامان و شورجه تأمین می‌شود و یک تالاب آب شور است.
یکی دیگر از این تالاب های بین المللی آلماگل است که در شمال روستای تنگلی و با فاصله بسیار کمی از مرز ایران و ترکمنستان قرار دارد.
آلماگل ۲۰۷ هکتار مساحت دارد که عمق آن در بیشتر نقاط یک تا ۱.۵ متر و حداکثر سه متر است، آب تالاب آلماگل به علت نزدیکی به رودخانه اترک شیرین است.
آجی گل یکی از تالاب های بخش داشلی برون در گنبدکاووس است که افزون بر ۳۵۰ هکتار مساحت دارد و در بالادست آن دریاچه‌ای با مساحت ۱۰۰ هکتار به نام نمک قرار دارد.
این تالاب از ۲ بخش تشکیل شده که قسمت غربی آن تا حدودی عمیق است و عمق آن در بیشتر نقاط یک تا ۱.۵ متر و حداکثر ۳ متر بوده و آب آن نیز از طریق رودخانه مرزی اترک تأمین می‌شود، قسمت شرقی تالاب نیز پوشیده از نی است.
تالاب گمیشان با مساحت حدود ۲۰ هزار هکتار در حوزه شهرستان گمیشان و در فاصله ۶۰ کیلومتری شمال غرب گرگان در حاشیه شرقی دریای خزر واقع بوده و افزون بر ۱۴ هزار هکتار آن منطقه شکار و صید و تیراندازی ممنوع است.
در زمان حاضر به جز آلماگل آن هم به صورت محدود، از دیگر تالاب های گلستان به جز استفاده های جنبی مانند آب، شکار و یا صید استفاده دیگری نمی شود و امکانات تفرجگاهی برای آنان مشخص نشده است.
خلیج گرگان به عنوان بخشی از پناهگاه حیات وحش بین المللی میانکاله همه ساله به خاطر داشتن ذخایر غذایی مناسب یکی از مهم ترین کانون های فرود پرندگان مهاجر در مازندران به شمار می رود.
طبق آمارهای رسمی به طور میانگین سالانه بیش از ۱۳۰ تا ۱۵۰ گونه از پرندگان مهاجر و بومی با جمعیت ۱.۵ میلیون بال از این تالاب تغذیه می کنند.
با توجه به اینکه در هر سال شاهد فرود صدها هزار پرنده از گونه‌های مختلف در گلستان هستیم اما این ظرفیت مورد غفلت قرار گرفته‌است، ظرفیتی که با اندک سرمایه گذاری می تواند علاوه بر درآمدزایی و ایجاد مشاغل همسو با طبیعت موجب توسعه اقتصادی جوامع حاشیه نشین تالاب‌ها و زیستگاه‌های شود.
این ظرفیت کم نظیر استان گلستان که تاکنون مورد غفلت واقع شده به تاکید کارشناسان با دستان پر تلاش و جهادی دولت سیزدهم مورد توجه قرار می گیرد و برای تحقق این بخش صنعت گردشگری برنامه ریزی اصولی و نقشه راه مدون و معین تهیه خواهد شد تا اهالی این خطه و هم گردشگران از این ظرفیت طبیعی بهره مند شوند.