جعفر حق‌پناه در گفت و گو با خبرنگار سیاسی ایرنا با اشاره به نشست هفته گذشته وزیران خارجه کشورهای همسایه افغانستان و روسیه در تهران، گفت: اتفاق بزرگ منطقه‌ای و بین‌المللی در کنار جغرافیای کشورمان در حال وقوع است و امیدوارم برگزاری چنین نشستی و پرداختن به این موضوع مهم، نقش و نفوذ ایران در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی را ارتقا دهد.
این کارشناس مسائل بین المللی افزود: ایران به دلیل همسایگی، بیش از هر کشور دیگری از تحولات افغانستان تاثیر می‌پذیرد؛ بنابراین باید دیدگاه ما نسبت به تحولات منطقه به ویژه افغانستان تغییر کند و این نشست می‌تواند آغاز رویکرد جدید به این منطقه باشد.
حق‌پناه، با اشاره به برخی اختلافات میان همسایگان افغانستان یادآور شد: به طور طبیعی باید درچنین نشست‌هایی برای موضوع پرمناقشه افغانستان نوعی هماهنگی شکل بگیرد و میان ایران و همسایگان درباره تهدیدها و منافع مشترک اجماع نظر به وجود بیاید که از این جهت اجلاس تهران می‌تواند نقطه شروع باشد.
این کارشناس مسائل بین المللی گفت: اگر بحران افغانستان را به ویژه در ۲۰ سال اخیر نگاه کنیم شاهد هستیم در این موضوع همواره یک ناسازگاری در سطوح منطقه‌ای و بین‌المللی وجود داشته است. به این معنا که بازیگرانی چون آمریکا، سازوکارهای امنیتی‌سازی در افغانستان را پیگیری می‌کردند که این رویکرد با ملاحظات همسایگان به ویژه قدرت‌های منطقه‌ای همخوانی نداشته است.
وی ادامه داد: براساس نظریات روابط بین الملل، قدرت‌های منطقه‌ای، استقلال بیشتری از قدرت‌های بین‌المللی دارند و می‌توانند در برخی از موضوعات شانه به شانه قدرت‌های بین‌المللی حرکت کنند با این حال در نهایت قدرت‌های بین المللی و منطقه‌ای در موضوع افغانستان باید به تعامل برسند تا این کشور به ثبات برسد در غیر اینصورت این وضعیت همچنان ادامه خواهد داشت.
حق‌پناه درباره سازوکار تعامل متقابل قدرت‌های بین‌المللی و منطقه‌ای، افزود: به نظر می‌رسد از منظر نظام بین‌الملل، افغانستان اهمیت خود را از دست داده است و کسی حاضر نیست در این کشور هزینه کند.
عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه تهران یادآور شد: همه باید به این درک برسند که نمی‌توانند به افغانستان تسلط پیدا کنند بلکه از آن تاثیر خواهند پذیرفت. راه چاره این است که به نوعی با همکاری‌هایی که از سطوح حداقلی شروع شده و به تدریج افزایش می‌یابد، به درک مشترکی برسند و نهایتاً بتوانند مانع سرایت آشوب به منطقه شوند و این موضوع امکان‌پذیر است.
وی عنوان کرد: شرایط افغانستان به گونه‌ای است که هیچ کشوری حاضر نیست به تنهایی بار آن را به دوش بکشد و همه باید براساس میزان منافع خود در این موضوع، برای خود هزینه تعریف کنند.
حق‌پناه یادآور شد: آمریکا در موضوع افغانستان تلاش می‌کند «بازیگردانی» کند تا «بازیگری»؛ یعنی تمایل دارد قواعد بازی را تنظیم کند اما اینکه تا چه میزان موفق باشد به مولفه‌ها و ابزارهای بیشتری نیاز دارد که این مولفه‌ها شامل محیط سیاسی داخلی تا اولویت‌های سطح خاورمیانه‌ای این کشور شامل می‌شود.
به گزارش ایرنا، دومین نشست وزرای امور خارجه کشورهای همسایه افغانستان به اضافه روسیه روز چهارشنبه با حضور وزیران خارجه ایران، ترکمنستان، تاجیکستان و ازبکستان و سفرای چین و روسیه برگزار شد.
همچنین در این نشست دبیرکل سازمان ملل، وزرای امور خارجه روسیه و چین به طور مجازی و سفرای کشورهای خارجی مقیم در تهران هم به شکل مهمان حضور داشتند.