به گزارش روز یکشنبه گروه آموزش ایرنا از پایگاه خبری تلگراف و بر اساس گزارش انجمن جهانی سکته مغزی، با توجه به افزایش چاقی و زندگی کم‌تحرک در سراسر جهان، از هر چهار نفر یکی در معرض سکته مغزی قرار دارد. سکته مغزی یک تهدید جدی برای تمام افراد و در هر زمان و مکان است.
به گزارش سازمان جهانی بهداشت، سکته مغزی سومین عامل ناتوانی در سراسر جهان و دومین علت مرگ و میر است. نکته حائز اهمیت این است که این عارضه به طور کامل قابل پیشگیری است. در سال جاری ۸۰ میلیون نفر در سراسر جهان از سکته مغزی جان سالم به در بردند؛ ولی بسیاری از این افراد با چالش‌های اساسی از قبیل ناتوانی جسمی، مشکلات ارتباطی، تغییر در نحوه تفکر و احساسات، از دست دادن شغل و درآمد و روابط اجتماعی روبرو هستند.
سکته مغزی به دلیل وقفه‌ای کوچک در جریان خون مغز یا انسداد رگ‌ها به وجود می‌آید. در این حالت جریان اکسیژن و مواد غذایی به مغز محدود می‌شود و بخشی از بافت مغز آسیب می‌بیند. فشار خون، دیابت، آپنه انسدادی خواب، بیماری‌های قلبی عروقی، استعمال دخانیات، کلسترول بالا، چاقی و عدم فعالیت بدنی از جمله مهمترین دلایل سکته مغزی محسوب می‌شوند. سابقه خانوادگی سکته مغزی، سن، نژاد، جنسیت و هورمون نیز در این عارضه دخیل هستند.
سبک زندگی و عادت‌ها نیز نقش مهمی در افزایش احتمال سکته مغزی دارند. عادت‌های ناسالم، بدن را مستعد سکته مغزی می‌کنند. در ادامه پنج عادت روزمره بیان شده‌اند که احتمال بروز سکته مغزی را افزایش می‌دهند.
رژیم غذایی پرنمک
افرادی که رژیم غذایی پرنمک و حاوی چربی‌های ترانس و کلسترول دارند، در معرض سکته مغزی هستند.
بدن به نمک نیاز دارد. یون‌های سدیم به حمل و انتقال آب در بدن کمک می‌کنند و نقش کنترل پالس‌های عصبی را برعهده دارند. با این وجود، مصرف بیش از اندازه نمک بدن را با مشکلات جدی مواجه می‌کند.
سازمان جهانی بهداشت هدفی را برای کاهش مصرف نمک به میزان ۳۰ درصد تا سال ۲۰۲۵ میلادی تعیین کرده است. غذاهای فرآوری‌شده و آماده منبع اصلی نمک هستند و از طرفی باید در مورد مصرف نمک هشدار و آگاهی عمومی را افزایش داد. بسیاری از کشورها اقداماتی را در جهت افزایش آگاهی عمومی در مورد مضرات نمک آغاز کرده‌اند که هشدار در فهرست غذایی رستوارن‌ها از جمله این موارد است.
بر اساس گزارش لیگ جهانی فشار خون و سازمان‌های پیشرو در بهداشت بین‌المللی، نمکدان و بسته‌های نمکی که در فروشگاه‌ها به فروش می رسد، مانند انواع بسته بندی دخانیات، باید حاوی علائم هشدار سلامت باشد. بر اساس این مطالعه مدیریت رژیم غذایی خطر سکته مغزی را تا ۳۰ درصد کاهش می‌دهد.
زندگی کم تحرک
سبک زندگی کم تحرک و چاقی از مهمترین عوامل خطر سکته مغزی هستند؛ زیرا باعث افزایش فشار خون، کلسترول بالا و دیابت می‌شوند. محققان فعالیت بدنی منظم، حتی پیاده‌روی به میزان ۱۵۰ دقیقه در هفته را موثر در کاهش احتمال سکته مغزی می‌دانند.
استعمال دخانیات
سیگار، قلیان و سایر دخانیات نیز در بروز بیماری‌های قلبی عروقی و سکته مغزی موثر هستند. نیکوتین موجود در سیگار باعث افزایش فشار خون می‌شود و مونوکسید کربن حاصل از آن اکسیژن خون را کاهش می‌دهد و تمام عوامل احتمال سکته مغزی را افزایش می‌دهند.
بی‌خوابی و کم‌خوابی
کمبود خواب باعث افزایش هورمون‌های سمپاتیک می‌شوند و افزایش فشار خون و قند را به دنبال دارند. استرس اکسیداتیو و آسیب دیواره عروق خونی نیز از دیگر معایب کم‌خوابی است.
مصرف الکل
الکل با افزایش کلسترول و فشار خون و آسیب به دیواره عروق در بروز سکته مغزی نقش دارد.
بر اساس گزارش انجمن سکته آمریکا رعایت و توجه به هشت عامل احتمال بروز سکته مغزی را کاهش می‌دهند. این موارد پرهیز از استعمال دخانیات، اندازه‌گیری مستمر کلسترول خون و جلوگیری از افزایش آن، اجتناب از مصرف الکل، درمان اختلالات گردش خون، اندازه‌گیری مرتب فشار خون و درمان فشار خون بالا، مدیریت وزن و ورزش منظم، کنترل ضربان قلب نامنظم و کنترل قند خون هستند.
سکته مغزی چهار علامت کلی دارد که آگاهی از آن باعث می شود بیمار کمتر آسیب ببیند و شانس زنده ماندن افزایش پیدا کند، به ویژه دقایق اولیه بروز سکته طلایی هستند و باید به بهترین شکل مدیریت شوند. این چهار علامت به طور اختصار F.A.S.T نام دارند که برگرفته از نام اول لاتین علایم هستند:
- افتادگی صورت (F = Face Drooping) که باعث می شود یک طرف صورت کج شود و دو طرف قرینه هم نباشند. این حالت باعث می‌شود که خنده بیمار موزون به نظر نیاید.
- ضعف بازو (A = Arm Weakness) در این حالت دست بی حس و شل می‌شود و رو به پایین قرار می‌گیرد.
- اختلال در گفتار (S = Speech Difficulty) در این حالت بیمار قادر به تکلم نیست یا نمی‌تواند یک جمله ساده را تکرار کند.
- زمان تماس با اورژانس (T = Time to call) اگر در بیماری هریک از سه مورد بالا گزارش شد، وظیفه اطرافیان است که با اورژانس تماس بگیرند.
متخصصان انجمن سکته آمریکا با بیان اینکه موج سکته مغزی به جوانان هم رسیده است، هشدار می‌دهند که افراد به محض مشاهده علائمی مانند بی حسی ناگهانی و احساس ضعف در صورت، دست یا پا (به ویژه در یک طرف بدن)، مشکلات بینایی ناگهانی در یک یا دو چشم، از دست دادن تعادل، مشکل در راه رفتن و سرگیجه، سردرگمی ناگهانی و مشکل در تکلم و درک گفتار و سردرد شدید بدون علت با اورژانس تماس بگیرند.