به گزارش روز شنبه گروه آموزش ایرنا از روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، حسن ملکی در شورای هماهنگی و پیگیری اقدامات تحولی افزود: باید بدانیم در دوران پساکرونا و پس از پایان پاندمی، چه برنامه‌هایی پیش رو داریم و چه برنامه‌ای برای دانش آموزان ارائه خواهیم کرد.
وی بیان کرد: ساده‌ترین پاسخ در مواجهه با سوالی که مطرح شد، این است که به شرایط عادی باز خواهیم گشت و طبق روال گذشته، معلمان کتاب‌ها را تدریس خواهند کرد، اما این پاسخ درست نیست؛ زیرا دوره کرونا یک تجربه زیسته توأم با تلخی به دنبال داشت، اما شیرینی‌های ناخواسته نیز در برداشت.
رییس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی تاکید کرد: دسترسی و پرداختن به فناوری اطلاعات و ارتباطات، کاربرد این ابزار را به دانش آموزان و والدین چشاند؛ لذا امروز ذائقه دانش آموزان متفاوت است. امروز، به آسانی نمی‌توانیم تلفن همراه را از دسترس دانش آموزان دور کنیم لذا باید این ابزار را جهت دهی و راهنمایی کنیم. در چنین شرایطی که ذائقه ها تغییر کرده است، ملزم به ارائه برنامه درسی پساکرونا و متفاوت از برنامه درسی سنتی هستیم و باید به پاسخ‌های خود در این راستا بیندیشیم و سوالات را در این بخش پاسخ دهیم.
ملکی گفت: راه شهدای دانش آموز و دانشجو که خون خود را در چنین روزی و برای به ثمر رساندن انقلاب اسلامی، اهدا کردند، باید دنبال شود. نباید بگذاریم که خون پاک و راه آنان فراموش شود. کسانی که در تعلیم و تربیت حضور دارند، همان قیام ۱۳ آبان را در بُعد فرهنگ و تربیت دنبال می‌کنند؛ چرا که تداوم انقلاب اسلامی به همان فرهنگی نیاز دارد که دانش آموزان خود را در راه آن فدا کردند.
زمان حال نباید مانند محل توقف شود
رییس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، بر لزوم توجه به خردورزی در اقدامات پیش رو تأکید کرد و گفت: در این عرصه به خرد تحولی نیاز داریم؛ البته هر نوع مواجهه انسان با مسائل پیرامونی را می‌توان خرد نامید، اما نوع خردورزی متفاوت است و باید بدانیم به کدامیک نیاز داریم.
ملکی ادامه داد: در یک تقسیم بندی مجمل، می‌توان گفت یک خرد ورزی گذشته گرا داریم که در آن یک گروه یا فرد، دل به گذشته‌ها می بندد و از منظر گذشته به حال می‌نگرد. در این نوع از خردورزی، فرد آینده را تکرار همان گذشته تلقی می‌کند. بدیهی است این خرد از نگاه ما ناقص است و نمی‌تواند صاحبش و جامعه را به موفقیت و رستگاری برساند؛ زیرا گذشته، از جهاتی گذشته است.
وی خاطر نشان کرد: از بُعد دیگر، گذشته برای ما و همه افرادی که با ادیان الهی کار می‌کنند، ارزشمند استغ زیرا میراث انبیا و ائمه اطهار، از گذشته به ما، رسیده و باید پاسدار آن باشیم؛ لذا این گذشته برای ما معتبر و مهم است و باید از آن الهام بگیریم.
رییس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، بیان کرد: منظور از گذشته میراث‌های وحیانی نیست؛ بلکه مواردی است که در آن، انسان گاهی به کارهایی که در گذشته انجام شده دل می بندد و حاضر نیست از آن دل بکند. به عنوان مثال برخی از افراد آنچه را در ۱۰ سال قبل تولید شده، همچنان دنبال می‌کنند. لذا این خرد گذشته گرایانه مذموم است زیرا نمی‌تواند ما را به جایی برساند و این نوع خردگرایی را منطقی و عقلانی نمی‌دانیم.
ملکی ادامه داد: خرد ورزی حال گرا، نوع دیگری است به این معنا که سازمان یا افراد، در وضع موجود آنچه را که در اختیار دارد، با اصلاحات جزیی دنبال می‌کند و این تفکر وجود دارد که این همان وضع مطلوب است. بدیهی است زمان حال واقعیت است، اما باید توجه داشته باشیم که زمان حال یک معبر است و نباید مانند یک مقر برای ماندن و عدم عبور تلقی شود و از آن به عنوان محل سکونت استفاده کنیم. بدیهی است باید سرمایه‌هایی را که داریم خوب بشناسیم و مراقبت کنیم. لذا باید آنچه را که داریم قدر بدانیم، اما نباید از آن حصار بسازیم.
وی افزود: خرد دیگر آینده گراست؛ زیرا انسان‌ها به دنبال آینده هستند. در این راستا برخی آینده گرایی افراطی را دنبال می‌کنند. در این روند افراد، از گذشته و حال عبور کرده و رابطه آنها با گذشته و حال قطع می‌شود، اما این نوع خردگرایی، به وهم گرایی می انجامد و آن را رد می‌کنم.
خرد تحول گرا یک ضرورت است
رییس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی بر لزوم توجه به خردگرایی تحولی تأکید کرد و گفت: در برابر این سه مورد خرد تحول گرا را مطرح می‌کنم، زیرا آنچه دنبال می‌کنیم و در عرصه تعلیم و تربیت نیاز است، خرد تحول گراست. در این خرد، فرد گذشته را نقادی کرده، در زمان حال صیادی می‌کند و برای آینده هوشیارانه و با طرح و برنامه حرکت می‌کند. بدیهی است در این خرد، گذشته پرست نیستیم، اما گذشته را نیز فراموش نمی‌کنیم و از سرمایه‌های گذشته نیز بهره برداری می‌کنیم؛ لذا هوشیارانه به سمت تحولات حرکت می‌کنیم.
ملکی ادامه داد: در رویکرد تحول گرا گذشته، حال و آینده تجمیع و ترکیب پیدا می‌کنند تا ما را به مقصود برسانند. در واقع، آنچه که من مد نظر دارم، این است که کمک کنیم تا مدار تحولگرا را با این دیدگاه دنبال کنیم؛ لذا برای حرکت با قدرت در این عرصه نیازمند یک زمان بندی هستیم. بدیهی است یک مدیر خوب مقید به زمان و مکان است. خواهش من از همکاران این است که مدار تحول را به شکل دقیق زمان بندی کرده و به ما ارائه کنند.
ارتباط ساختاری با بدنه علمی کشور لازم است
رییس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی تأکید کرد: یکی از ضرورت‌هایی که در این برهه احساس می‌شود، ارتباط سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی با بدنه علمی کشور است. در این سخن، ممکن است، این سوال مطرح شود که آیا هم اکنون به این بدنه وصل نیستیم؟ بدیهی است در بخش‌هایی با بدنه علمی مرتبط هستیم و کمیته‌های علمی با دانشگاه‌ها و مراکز علمی، به صورت موردی همراه هستند، اما منظور ارتباط ساختاری گسترده است و صرفا نگاه موردی مد نظر نیست.
ملکی ادامه داد: در این راستا و با توجه به ضرورتی که احساس شد، نوظهوری را طی ابلاغی انتخاب کردم تا بر این موضوع متمرکز شوند. لذا ضروری است کمیته‌ای در این راستا شکل داده شود تا مدل و الگوی مناسبی برای برقراری ارتباط ساختاری با مراکز علمی ارائه کنند و بتوانیم در این راستا گام برداریم.
وی افزود: انجمن‌های علمی و مراکز علمی متعدد داریم، بنابراین نیازمند یک الگو در این راستا هستیم تا بتوانیم به صورت فاز بندی وارد این عرصه شویم؛ زیرا در صورت نبود الگو، روند به شکل برنامه ریزی شده و درست پیش نخواهد رفت.
ملکی گفت: یکی از نکات بسیار مهم، توجه به غلط نبودن مطالب کتاب‌ها است. این غلط ممکن است شامل موارد املایی و یا محتوایی باشد. لذا ضروری است این امر را در بدو امر تشخیص دهند. در این راستا، کمیته کنترل کیفی یکی از بخش‌هایی است که نگاهی بسیار تیزبین نسبت به کتاب ها دارد و من از آنها راضی هستم. البته باید در این روند تمام مسئولان مربوطه کتاب را ملاحظه کنند تا هیچ نوع اشتباهی دیده نشود؛ لذا در این راستا هر کسی مسئولیت خود را دارد.
وی افزود: در این مسیر باید مراقب باشیم در هنگام اصلاح مطلب، متن متعلق به نویسنده دیگری نباشد و حق کپی رایت را رعایت کنیم. در صورت نیاز برای اصلاح چنین مطالبی، باید طی مکاتباتی این مسئله را با نویسنده مطرح کنیم و با اجازه فرد، تغییرات اعمال شود.