سرزمین ایران با هنرمندانش بیشتر شناخته شده است؛ هنرمندانی که از کودکی و گاه کنار خانواده هنرمند خود پا به عرصه هنر می گذارند و با گذر زمان و دریافت درک و فهم بیشتر از هنر بومی و محلی شان، این هنر و سوغات را خالصانه برای شناساندن به مردم کشورشان و جهانیان در طبق اخلاص می گذارند. استان خراسان یکی از این استان هاست که زندگی مردمانش با موسیقی و هنر در هم آمیخته اند و این استان با گویش های خاص موسیقی های دلنشینی به نام خود ثبت کرده است. چه بسا هنرمندانی که متاسفانه در چند سال گذشته به دلیل مهجور ماندن موسیقی بومی استان شان، مهجور شده اند. نادرمحمد آهنگربیک یکی از هنرمندان موسیقی کرمانج شمال استان خراسان و دوتار نواز است.
وی در گفت و گو با خبرنگار فرهنگی ایرنا درباره طرح نوای صلح جهانی که چند سال پیش اجرای آن را پیشنهاد کرده بود، اظهار داشت: این طرح را با هدف اینکه ایران به همه کشورها بگوید طرفدار صلح جهانی است، پیشنهاد کردم. با وجود پذیرش اولیه طرح در سال ۹۲ به دلیل نیاز به حمایت گر مالی، سرانجام مثبتی برای آن متصور نیستم و تاکنون جواب معقولی به بنده ارائه نشده است.
برای پایداری صلح به شعور و عقلانیت نیاز است و امیدوارم به آن توجه شود. برای پیگیری نهایی شدن این طرح باید از طریق مجلس شورای اسلامی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیگیر شدم اما یک بار به بهانه گم شدن طرح در دولت پیشین، مجدد آن را بازسازی کردم و در سال ۹۵ ارائه دادم. هدف ما پایداری صلح است و این طرح را با بسیاری سیاستمداران مطرح کردم و پذیرفتند اما به آن توجهی نشد.
وی در این باره که درجه هنری او تاکنون چه آثار مثبتی برای نشان دادن هنرش به دنبال داشت، گفت: در جایی گفته بودم یک موسیقیدان هستم و در ۳۰ هنر تبحر دارم که البته این موضوع را نه تنها در نشریات بلکه در یک برنامه زنده تلویزیونی هم مطرح کردم. هنر به هفت قسمت تقسیم می شود و حافظ شیرازی می گوید هنر هفت نیست، صد نیست بلکه به هزار می رسد. هنر از دیدگاه عرفانی لایتناهی است. این تقسیم بندی هنر به هفت قسمت، ریشه در اندیشه افراد دارد. اصل هنرمند، خداوند خالق است و خداوند به هنرمندان بخشی نظر خاصی در فن ساخت و ساز، شعر، آهنگ و موسیقی دارد.
هنر موسیقی نواحی علاقه‌مندان جهانی دارد
این نوازنده دوتار با ارزیابی جشنواره موسیقی نواحی که به تازگی در استان کرمان برگزار شد، اظهار داشت: توجه دادن مردم نسبت به اصالت موسیقی نواحی که ریشه در سرگذشت یک ملت دارد، هنری فراتر از جشن و جشنواره است. در اقصی نقاط ایران و جهان این هنر طالب دارد و برگزاری جشنواره نمی تواند به تنهایی برای نمایان کردن این هنر موثر باشد. شاید بهترین نمایان کننده این هنر، تلویزیون باشد.
ثبت جهانی موسیقی کُرمانجی
آهنگربیک همچنین درباره موسیقی کُرمانجی گفت: این موسیقی داستان زندگی شخصی بنده است که از چهار سالگی کنار پدرم کار کرده ام و به گویش های خراسان آشنایی کامل دارم. موسیقی کُرمانجی شادی زیادی دارد و هفت حرکت را به خود اختصاص داده که رقصه نام دارد و بسیار جذاب است. متاسفانه مسئولان به این سبک موسیقی در گذشته توجهی نداشتند اما این موسیقی مورد توجه خانه موسیقی و مراکز هنری قرار گرفت و آن را ثبت جهانی کردند. در این چهار سال فقط کارهایی که در تلویزیون انجام داده ام در حساب کاربری اینستاگرام خود منتشر کرده ام. حتی استان خراسان هم من را به عنوان یک هنرمند برای شرکت در تلویزیون دعوت نکرد با این حال سعی کردم تعداد آهنگ هایی را که خوانده ام به هزار برسانم.
این هنرمند درباره ویژگی موسیقی بخشی که خاص استان خراسان است، تاکید کرد: یادگیری ذوقی، غیرآکادمیک، برآمده از فرهنگ ها و ارزش های اصیل، دارای مردمانی امیدوار و تلاشگر بر مبنای استعداد موسیقایی است که هنرمند، خویشتن را تجلی می دهد. مردمان غیور با چنگ و تار هویت خود را حفظ کرده اند. این موسیقی، مکتوب نیست اما شفاهی آن بسیار اصالت دارد. در نوشتارها به آن پرداخته نشده است اما در هر جایی که حاضر شده ام همه از موسیقی بخشی حیران مانده اند.
آهنگربیک که حافظ ۱۴ هزار بیت است درباره حفظ کردن این اشعار، اظهار داشت: البته ۱۴ هزار بیت را به ۳۰ هزار بیت رسانده ام و کارشناسان و صاحب نظران هم مثل علی معلم دامغانی بر این امر صحه گذاشته اند. معلم دامغانی حتی در سال ۹۴ برای من از لفظ حکیم استفاده و تاکید کرد من از دانشگاه خدا بیرون آمده ام چرا که همه ملودی ها و آهنگ ها را حفظ هستم.
دلیل شناخته نشدن موسیقی‌های محلی و بخشی
وی در پاسخ به این سوال که چرا مردم موسیقی های محلی و بخشی را کمتر می شناسند، بیان کرد: توجه به فرهنگ و ارزش ها، نیازمند فراغت است. مردمان امروز آنچه را به عنوان اوقات فراغت، بایسته و شایسته است در اختیار ندارند و درگیر معاش و زندگی هستند، به همین دلیل اولویت ها جا به جا می شود و فراغتی وجود ندارد. البته عامل دیگر، کم توجهی مسئولان بود. نمی توان از حق گذشت که برای مسئولان هم اولویت های دیگری وجود دارد و درگیرهای روزمره آنها شاید کمتر اجازه بدهد برای شناساندن موسیقی های محلی و بخشی وقت بگذارند.
این موسیقیدان خراسانی، خاطرنشان کرد: آرامش برای شناختن موسیقی های محلی و بخشی، نیازمند سیاستگذاری است. در این بی مهری به موسیقی نواحی خراسان بزرگ، ضعف اقتصاد هنر هم بی تاثیر نیست. در دنیای امروز پای هنر بی اقتصاد و اقتصاد بی هنر همچنین توجه عمومی به موسیقی های محلی و بخشی می لنگد و برآمده از زیست بوم است. همه گرفتار هستند، فراغت ندارند و دولت باید برای مردم فراغت ایجاد کند. به عنوان یک هنرمند از چهار سال گذشته بیشتر در خانه نشسته ام اما ناامید نیستم زیرا نا امیدی گناه بزرگی است.
وی درباره حمایت دولت ها از موسیقی نواحی، بیان کرد: ثباتی در این حوزه احساس نمی کنم. البته یکی از عوامل اصلی آن در این سه سال اخیر، شیوع ویروس کروناست. فرهنگ و هنر از همه فرهنگ ها قوی تر است و وقتی دشمن می داند فرهنگ و هنرمان کمرنگ می شود، به خود جسارت بیشتری می دهد و قوت های ما را ضعف نشان می دهد.