به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد یونسکو از سال ۲۰۰۴ طرحی را با عنوان شبکه شهرهای خلاق و با هدف ترویج همکاری میان شهرهایی که از خلاقیت برای پیشرفت خود استفاده کرده‌اند، راه‌اندازی کرد، این شبکه هفت حوزه خلاقیت، شامل صنایع‌دستی، هنرهای بومی، هنرهای چندرسانه‌ای، فیلم، طراحی، خوراک شناسی، ادبیات و موسیقی را پوشش می‌دهد.
مفهوم شهر خلاق را می‌توان رویکردی جایگزین برای بازآفرینی شهری و تفکری نوین در همگرایی زیست سنتی و مدرن در شهر دانست؛ فرهنگ، آموزش و فضای خلاقیت نقطه کانونی شهر خلاق را تشکیل می‌دهد که نقش مهمی در احیا و توسعه مجدد شهری ایفا می‌کند.
امروزه شهرها با همه ظاهر مدرنی که دارند به عنوان بزرگترین کانون فرهنگی و شکل‌دهنده ارکان اجتماعی‌شدن محسوب می شوند و در کنار شلوغی و پویایی ذاتی، نیازمند پرورش و حفاظت از ظرفیت‌های متنوع آداب، رسوم و فرهنگ اقوام مختلف ساکنان خود هستند. این رویکرد، بروز و ظهور خلاقیت همه اعضای جامعه شهری از شهروندان تا مسئولان و مدیریت شهری و همکاری جدی و فعالانه عمومی را می‌طلبد، زیرا شهر خلاق بیش و پیش از همه چیز به شهروند خلاق و مدیر خلاق نیاز دارد.
شهر خلاق به مجموعه‌ای از ایده‌پردازی‌ها و فعالیت‌های نوآورانه و خلاقانه با ویژگی‌های فرهنگی اقلیمی و بافت سرزمینی با تاکید بر طراحی و بهره‌برداری از صنایع‌فرهنگی گفته می‌شود که شهر را مسئولانه به سوی توسعه متوازن هدایت می‌کند؛ این حس مسئولیت پذیری و مشارکت پذیری شهرهای عضو شبکه خلاق را متعهد کرده است فعالیت‌های خود در زمینه‌های مختلف به ویژه در همان ویژگی اختصاصی ثبت شده را با هم به اشتراک بگذارند و روح همکاری را در بخش‌های مختلف جامعه شهری خود و همچنین شهروندان عضو شبکه ترویج کنند.
آفرینش، تولید و توزیع فعالیت‌ها برای تقویت محصولات و خدمات فرهنگی، توسعه کانون‌های خلاقیت، نوآوری و گسترش فرصت‌ها برای افراد آفریننده و حرفه‌ای در بخش فرهنگی، بهبود دسترسی به زندگی فرهنگی و شرکت در آن به ویژه برای گروه‌ها و افراد به حاشیه رانده‌شده و آسیب‌پذیر و همچنین ادغام کامل فرهنگ و خلاقیت در طرح‌های پیشرفت پایدار، از اهداف اصلی یونسکو در ایجاد شبکه شهرهای خلاق است.
نگاهی به شهرهای خلاق ایران
با معرفی کرمانشاه به عنوان شهر خلاق گردشگری خوراک، تعداد شهرهای ایران در شبکه شهرهای خلاق جهان به اتفاق اصفهان، رشت، بندرعباس و سنندج به پنج شهر رسید شهرهایی که علاوه بر همه جاذبه‌هایی فرهنگی، تاریخی، هنری و طبیعی که دارند اکنون مقاصد جدید گردشگری خلاق هستند.
اصفهان به عنوان اولین نماینده ایران در سال ۱۳۹۴ به عنوان شهر خلاق صنایع‌دستی و سال بعد آن هم رشت نماینده دیگر ایران به عنوان شهر خلاق در تنوع و سلیقه غذایی (خوراک) ، و دو شهر بندرعباس و سنندج در سال ۱۳۹۷ دو نماینده دیگر ایران به ترتیب به‌عنوان شهر خلاق صنایع‌دستی و شهر خلاق موسیقی در شبکه شهرهای خلاق یونسکو ثبت شدند.
کرمانشاه پنجمین شهر خلاق ایران
دفتر یونسکو در پاریس روز دوشنبه ۹ نوامبر (۱۷ آبان۱۴۰۰)، ۴۹ شهر جهان را به عنوان شهر خلاق خوراک انتخاب کرد که کرمانشاه هم به عنوان تنها شهر ایران در این فهرست قرار داشت.
پیش از این هم ۳۶ شهر خلاق خوراک از ۲۸ کشور جهان انتخاب شده بودند و اکنون کرمانشاه بعد از رشت به عنوان دومین شهر خلاق خوراک ایران و در کنار شهرهای اصفهان و بندرعباس به عنوان شهر خلاق صنایع دستی، و شهر سنندج به عنوان شهر خلاق موسیقی به عنوان پنجمین شهر ایران در شبکه شهرهای خلاق عضو شد.
استان کرمانشاه با حدود ۸۰ نوع غذا و خوراک، ۱۱ نوع نان، ۲۰ نوع شیرینی و میان وعده‌های مختص خود ظرفیت بسیار بالایی در حوزه خوراک دارد. خوراکی‌هایی مانند روغن کرماشانی، نان برنجی، کاک، خورشت خلال و دنده کباب از جمله خوراکی‌های کرمانشاه به عنوان سی‌وهفتمین شهر خلاق خوارک جهان و دوازدهمین شهر خلاق خوراک در آسیا است.
کرمانشاه؛ مقصد گردشگری خوراک / راه اندازی خانه خلاق خوراک
امیر رحیمی سرپرست شهرداری کرمانشاه معتقد است «خوراک جزو جدایی ناپذیر گردشگری است و هر گردشگری به هرجایی که سفر کند ناخودآگاه از خوراک آن شهر استفاده خواهد کرد، بنابراین این انتخاب و معرفی که یونسکو از کرمانشاه در شهرهای عضو خواهد داشت موجب معرفی هرچه بهتر و رونق گردشگری کرمانشاه و حتی همه استان خواهد شد».
سرپرست شهرداری کرمانشاه با اشاره به تلاش های چندین ماهه برای عضویت این شهر در شبکه شهرهای خلاق جهان بر لزوم برنامه ریزی برگزاری رویدادهای جدید برای خوراک تاکید کرد و گفت: انتخاب کرمانشاه به عنوان شهر خلاق خوراک اتفاق بزرگی در رونق گردشگری کرمانشاه است که تنها با پای کار آمدن همه دستگاه‌های مربوطه و بویژه حضور پررنگ بخش خصوصی در این زمینه می‌توان از آن استفاده کرد در همین چارچوب پیگیر راه‌اندازی خانه خلاق خوراک هستیم که کارهای آن نیز تا حدود زیادی انجام شده است.
شهرهای خلاق نظام یکپارچه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی
اساس شهر خلاق را می‌توان در سه بخش اقتصاد، فرهنگ و جغرافیا در نظر گرفت، در چنین شهرهایی با این مختصات مدیران باید فضاهای متنوع، امن و قابل‌اطمینان را برای فعالیت و کسب‌وکار، آموزش، فراغت و برنامه‌های فرهنگی مورد نیاز شهروندان فراهم کرده و بر پایه تلاش و برنامه‌ریزی راهبردی برای جذب و حفظ ایده‌ها و طرح‌های خلاق شهروندان و گروه‌های خلاق غیربومی، زمینه تولید و توزیع ثروت را هم برای آنها ایجاد کنند.
شهرهای خلاق باید به عنوان نظام فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی یکپارچه درک و تبیین شوند؛ میراث انسانی، طبیعی، علمی و فرهنگی یک شهر در کنار همه مظاهر مدرن آن باید پاسداری شود. زیرا شهر و مدنیت محصول همه ارزش‌ها و عقاید شهروندان با همه تکثرهای دیدگاهی است که در این فرآیند صنعت گردشگری با توجه به ماهیت چندوجهی خود می‌تواند بستر این نظام هماهنگ و توسعه محور را مهیا کند.
بی‌تردید شهرهایی که در شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر قرار می‌گیرند، مقاصد بین‌المللی جدید برای گردشگران خواهند شد و برنامه‌ریزان و ارائه‌کنندگان خدمات گردشگری به زودی تبلیغات و بازاریابی با عنوان تجربه متفاوت در سفر به شهرهای خلاق را آغاز می‌کنند، لذا ایجاد و تقویت زیرساخت‌های سفر، گردشگرپذیری، میهمان‌نوازی و پذیرایی از گردشگران حرفه‌ای و محققان و پژوهشگران حوزه‌های خلاقانه‌ای که آن مقاصد ثبت و معرفی شده‌اند باید در اولویت برنامه‌های مدیریت شهری و فعالان صنعت گردشگری قرار گیرد.
۱۳۵۲