مشهد- ایرنا- گرچه اقداماتی برای مهار موش‌های غیربومی و به اصطلاح "بندری"، به عنوان یک معضل بهداشت شهری در مشهد صورت گرفته است، اما جمعیت این جوندگان همچنان زیر پای شهر رو به فزونی و جولان است و نهادهای متولی نیز به جای چاره‌جویی اساسی، تنها توپ این مشکل را به زمین یکدیگر می‌اندازند.

به گزارش ایرنا، حیوانات موذی، جوندگان و به‌ویژه موشها عامل مهم انتقال بیماریها به انسان و آلودگی محیط زیست هستند اما با گسترش شهرنشینی، جولان این جوندگان موذی در معابر شهری و لابلای فضای سبز شهری افزایش یافته‌ است.
طبق گفته کارشناسان، این موشها عمدتا غیربومی هستند که غالبا در مسیر جابه‌جایی بار و کالا از بنادر جنوبی به دیگر شهرها منتقل می‌شوند و با مساعد یافتن شرایط، تکثیر می‌شوند و اطراف فروشگاههای مواد غذایی نظیر فست‌فودی‌ها، میوه‌فروشی‌ها، مراکز عرضه خشکبار و اماکنی که در آن غذا یافت می‌شود، مکانهای مناسبی برای زندگی و تکثیر این جوندگان هستند.
در کلانشهر مشهد نیز در مناطق مختلف به ویژه هسته مرکزی شهر، موش‌ بندری عرض اندام می‌کند، جونده ای که از لحاظ جثه با گربه رقابت می‌کند و رفته رفته به همزیستی با انسان عادت کرده‌ است.
شهرداری مشهد با همکاری دانشگاه علوم پزشکی اقدامات مختلفی برای کنترل این جانوار پستاندار دندانگرد در دست انجام دارد و تا حدودی با شناسایی و مبارزه، کانونهای تجمع موش‌ را کاهش داده است اما همچنان شاهد حضور این گونه جونده در معابر هستیم و سازمانهای مختلف نیز به جای پای کار آمدن برای کنترل موضوع، بعضا تنها به محکوم کردن یکدیگر بسنده کرده اند. 

۱۱ کانون تجمع موش در مشهد 
مبارزه با موشها در مشهد از طرق مختلفی صورت می‌گیرد و این مهم از سال ۹۶ در دستور کار شهرداری قرار گرفته است.
مدیر محیط زیست و توسعه پایدار شهری شهرداری مشهد به خبرنگار ایرنا گفت: مبارزه با موش‌ شهری از سال ۱۳۹۶ در مشهد آغاز شد که در آن زمان ۶۰ کانون تجمع موش در مشهد شناسایی شد.

مبارزه با موش‌ شهری در مشهد از سال ۱۳۹۶ آغاز شد 

محمد پذیرا افزود: محل اصلی تمرکز موشها در هسته مرکزی شهر مشهد است که این امر مبارزه با آن و مهار این پدیده را بسیار پیچیده کرده است. 
وی ادامه داد: بیشترین محل تجمع موشهای بندری در مشهد محل تخلیه بار و رفت و آمد خودروهای باری است.
مدیر محیط زیست و توسعه پایدار شهری شهرداری مشهد گفت: واگنهایی که از بنادر جنوبی کشور بار را به مرکز شهر مشهد منتقل می‌کنند از عوامل انتشار نژاد موش‌ بندری هستند بطوری که اطراف تاسیسات و ایستگاههای راه‌آهن و سیلوهای گندم به محل‌ اصلی تمرکز این موشها مبدل شده‌اند. 

وی افزود: با همکاری یک شرکت دانش‌بنیان، طعمه‌ای برای از بین بردن موش‌ها در مشهد تولید می‌شود که هیچ آسیبی متوجه محیط زیست و پرندگان نخواهد کرد.
پذیرا ادامه داد: موش موجودی قلمروطلب است و اگر در محدوده‌ای برای کاهش جمعیت آن مبارزه صورت گیرد، فعالیت خود را به محدوده دیگری سوق می‌دهد.

لانه‌گزینی موشها در پی اقدامات نادرست شهروندان

مدیر محیط زیست و توسعه پایدار شهری شهرداری مشهد در ادامه گفتگو با خبرنگار ایرنا افزود: کانون کنونی تجمع موشها در سطح این شهر به ۱۱ نقطه کاهش یافته است، اما مهار آنها در همین نقاط بسیار دشوارتر و هزینه‌برتر از گذشته شده است.

کانون کنونی تجمع موشها در سطح مشهد به ۱۱ نقطه کاهش یافته اما مهار آنها در همین نقاط بسیار دشوارتر و هزینه‌برتر از گذشته شده است

پذیرا ادامه داد: متاسفانه برخی از شهروندان و مغازه‌داران اضافه غذا، نان و یا میوه و سبزیجات خود را در جوی های شهر می‌ریزند که این اقدام از مهمترین عوامل لانه‌گزینی و تکثیر موش‌هاست.

وی گفت: موشها وقتی با این خوراکی‌ها سیر می‌شوند، کمتر به سمت طعمه می‌روند، همچنین کاهو باعث خنثی شدن سم موجود در طعمه‌ها شده و اثر سم پس از خوردن کاهوی رها شده در اطراف میوه‌فروشی‌ها در بدن موشها از بین می‌رود.
رد پای موش در ناوگان باری
مدیر روابط عمومی راهداری و حمل ونقل جاده ای  خراسان رضوی نیز به خبرنگار ایرنا گفت: پیگیری وجود موش در ناوگان باری جاده‌ای این استان از مسوولان پایانه بار شهید خبیری مشهد نشان می‌دهد موش خرمایی بزرگ و یا همان موشهای شهری در این پایانه بار، که محل آمد و شد ناوگان باری است، لانه گزیده‌ است.
عادله علیپور افزود: کامیونهایی که از بنادر کشور به خراسان رضوی رفت و آمد دارند کالاهای اساسی خود نظیر گندم را علاوه بر پایانه باری در دیگر محلهای نگهداری کالا نیز تخلیه می‌کنند.
وی سیلوهای گندم مشهد واقع در چهارراه برق این شهر، بخش ملک‌آباد شهرستان مشهد و همچنین سیلوی گندم بینالود واقع در شهر نیشابور را از جمله محلهای تخلیه بار گندم در خراسان رضوی معرفی و بیان کرد: مسوولان اداره غله باید در صورت وجود موشهای بزرگ شهری درون بار ناوگان جاده‌ای پیرامون آن اظهار نظر کنند. 
تکذیب وجود موش در محموله‌های غله
مدیرکل غله و خدمات بازرگانی خراسان رضوی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، وجود موش را در محموله‌های باری ورودی به این استان تکذیب و بیان کرد: کنترل کیفی و بهداشتی محموله‌ها بطور کامل انجام می‌شود و علاوه بر مهر و پلمب محموله‌ها، کنترل کامل آنها علاوه بر مبدا در مقصد نیز انجام می‌شود. 

حمیدرضا نوری مدعی شد: شهرداری مشهد به دلیل مدیریت ضعیف، قادر به کنترل این معضل نیست لذا به جای تقویت مدیریت و یافتن راهکاری برای اصلاح وضعیت فعلی فاضلابها، اقدام به مقصر معرفی کردن دیگر دستگاهها می‌کند. 

مدیرکل غله و خدمات بازرگانی خراسان رضوی: شهرداری مشهد به دلیل مدیریت ضعیف قادر به کنترل این معضل نیستوی افزود: همه محموله‌های دریافتی اداره‌کل غله و خدمات بازرگانی خراسان رضوی دارای گواهی بهداشت و چکاب نهایی است، در غیر این صورت باید انبارهای ذخیره‌سازی غله و بازرگانی پر از موش و حتی دیگر جانواران باشد اما به هیچ وجه چنین نیست. 

مدیرکل غله و خدمات بازرگانی خراسان رضوی ادامه داد: وجود موش در محموله‌ گندم، می تواند عاملی برای رواج انواع بیماریها از جمله طاعون و وبا شود و اساسا طرح چنین موضوعات و بیان چنین اتهاماتی صرفا امنیت غذایی و آرامش مردم را به خطر می‌اندازد. 
وی تاکید کرد: موشهای موجود در محیط شهری مشهد غیربومی نیستند.

نوری افزود: اداره‌کل غله و خدمات بازرگانی خراسان رضوی حاضر به قبول بازدید کارشناسی از انبارها و محموله‌های خود است اما در صورت نبود موجوداث موذی، اقدام به اعلام جرم علیه مطرح‌کننده این اتهام خواهد کرد. 
 

لزوم پای کار آمدن نهادهای متولی 
کارشناس دفتر کنترل ناقلان بیماری در دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بر لزوم پای کار آمدن نهادها و دستگاههای متولی برای مهار جانوران موذی در محیط زندگی شهری تاکید و بیان کرد: شناسایی مراکز تجمع‌ موش‌ برعهده شهرداری است. 

لیلی نزاکتی افزود: شهرداری باید پس از شناسایی کانونهای زندگی موش، نهادهای متولی و مراکزی را که منجر به انتقال موشها به شهر می‌شوند با ادله‌ مستند پای کار بیاورد تا اقدامات لازم را برای مهار این پدیده انجام دهند.
وی ادامه داد: دانشگاه علوم پزشکی مشهد کنترل مهار جانواران موذی را به بخش خصوصی واگذار کرده است و شرکتهای کنترل حشرات و جانوران موذی در اماکن و مراکز خانگی معرفی شده‌اند.
کارشناس دفتر کنترل ناقلان بیماری در دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: مجوز فعالیت این شرکتها از سوی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی صادر شده است تا وظیفه کنترل مکانهای مختلف شهری را انجام دهند. 
وی افزود: این شرکتها به شهرداری معرفی شده‌اند و در قبال مسمومیت احتمالی ناشی از سم پاشی نیز باید پاسخگو باشند.
نزاکتی ادامه داد: همچنین شرکتهای کنترل حشرات و جانوران موذی در سایت معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد معرفی شده اند و شهروندان می‌توانند برای مهار و دفع هرگونه حشره و جانور موذی با این شرکتها تماس بگیرند. 

کلانشهر ۳۵۰ کیلومترمربعی مشهد ۳.۵ میلیون نفر، یعنی حدود نیمی از جمعیت استان خراسان رضوی را در خود جای داده است.

این کلانشهر شامل ۱۳ منطقه و ۴۴ ناحیه شهرداری، ۷۲۳ کیلومتر گذرگاه محلی، خیابان و بزرگراه شامل ۱۰۰ کیلومتر بزرگراه، ۱۳۴ کیلومتر خیابان شریانی درجه یک، ۲۵۸ کیلومتر خیابان شریانی درجه ۲ و ۲۳۱ کیلومتر گذرگاه محلی و همچنین ۹۶ تقاطع غیرهم‌سطح، دوربرگردان و زیرگذر است.