تهران- ایرنا- پژوهشگر صنایع‌خلاق و مدرس دانشگاه با بیان اینکه خلاقیت در بستر مطالعه و آگاهی معنا پیدا می‌کند و شکل می گیرد، گفت: میزان مطالعه و توسعه صنعت نشر با رشد و توسعه «اقتصادخلاق» و تجارت «صنایع‌فرهنگی» رابطه مستقیم دارد.

حجت‌الله مرادخانی در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا درباره اهمیت و جایگاه صنعت نشر و جایگاه کتاب اظهار داشت: محصولات صنعت نشر، شامل انواع کتاب‌ها و رسانه‌های مکتوب در کنار صنایع‌دستی، حوزه هنر و صنعت فیلم و رسانه، یکی از مهمترین گروه‌های اصلی صنایع خلاق در جهان است؛ کاهش میزان مطالعه و عدم توسعه صنعت نشر، با رکود صنایع‌خلاق و تجارت صنایع‌فرهنگی رابطه مستقیم دارد. خلاقیت چیزی نیست که در بطن ناآگاهی شکل بگیرد، بلکه در ضمیر و بستر آگاهی ابعاد و توسعه پیدا می‌کند.

پژوهشگر صنایع‌خلاق افزود: طبق آمار سالانه کنفرانس توسعه و تجارت سازمان ملل متحد (آنکتاد)،‌ ۷ درصد تجارت جهانی، صادارت و واردات صنایع خلاق جهان را شامل می‌شود. آلمان به عنوان اقتصاد برتر اروپا با بیش از ۴ میلیارد دلار صادرات و چین یکی از دو قدرت‌ برتر اقتصادی جهان با ۳ میلیارد دلار صادرات در صدر  تجارت صنعت نشر قرار دارند که نشان می‌دهد آموزش و نشر در کشورهای توسعه یافته صرف شعار نیست، بر همین اساس تفاوت و تمایز در سرانه مطالعه در این کشورها هم با جوامعی که فقط از توسعه حرف می‌زنند و درجا می‌زنند، با فاصله معناداری و به وضوح قابل تشخیص است.

وی رویکرد بهینه و استفاده آگاهانه از خلاقیت را برای سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی صنایع خلاق ضروری دانست و گفت: مطابق همین رویکرد تولید محصولات خلاق فرهنگی در کره‌جنوبی در چند دهه اخیر باعث شده شرکت‌های بزرگ تولید و پخش فیلم و سریال با سرمایه‌گذاری گسترده، استودیوهای مجهز در این کشور ایجاد کنند. سریال بازی مرکب (Squid Game) که به بازی‌های بومی و سنتی از مولفه‌های فرهنگی این کشور اشاره دارد و با استقبال جهانی مواجه شده است نمونه روشنی از همین رویکرد است.

آگاهی، تاب‌آوری و توسعه پایدار لازمه رشد و بالندگی جامعه است

مرادخانی مطالعه، آگاهی، تاب‌آوری و توسعه پایدار را لازمه رشد و بالندگی جامعه دانست و افزود: آفت این بالندگی، رشد توهم‌ِآگاهی است که به مراتب خطرناک‌تر از جهل است و علت اصلی آن هم کاهش میزان مطالعه در جامعه است، نابلدی و ناآگاهی یک مصیبت است، اما توهم آگاهی مصیبتی با اعماق و ابعاد بسیار بیشتر و آسیب‌زاتر است.

مدرس دانشگاه بر توسعه پژوهش و انتشارات در حوزه صنایع‌دستی و هنرهای‌سنتی تاکید کرد و گفت: متولی اصلی توسعه انتشارات حوزه صنایع‌دستی، وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی است که پژوهشگاه تخصصی این وزارتخانه باید مطالعه و پژوهش در این حوزه را مورد توجه ویژه قرار دهد و نتایج این مطالعات را در قالب کتاب منتشر و در اختیار سایر محققان قرار دهد.

وی اظهار داشت: از دو دهه پیش مفهوم تاب‌آوری -که تجلی صبوری و شکیبایی است- ، در ادبیات مدیریت و برنامه‌ریزی توسعه پایدار وارد شده است. شکیبایی و تاب‌آوری در روند آموزش هنرهای سنتی به صورت جدی و همیشه بوده و هست، که البته در جامعه ما یا کمتر به آن پرداخته شده یا از پرکاربردی نابجا، نخ‌نما شده است.

باید توجه داشت که جامعه‌ تاب‌آور به توسعه پایدار می‌رسد، تاب‌آوری به جامعه به ویژه در زمان مواجهه با سختی بحران، امکان پذیرش تغییرات را می‌دهد، گروه های اجتماعی را به حرکت رو به جلو سوق می‌دهد، که در جامعه ما کمتر دیده می‌شود، زیرا این مفهوم در جامعه ما آموزش داده نشده و تمرین هم نشده است. همین ظرفیت نهفته در آموزش هنرهای سنتی بیانگر ضرورت و اهمیت آموزش صنایع دستی و هنرهای سنتی است.

معرفی کتاب حوزه صنایع‌دستی/ توجه به مشتری‌مداری در صنایع خلاق 

مرادخانی با اشاره به هفته کتاب و کتابخوانی (۲۴ تا ۳۰ آبان) با معرفی سه عنوان کتاب توضیح داد: معرفت‌شناسی آثار صناعی نوشته دکتر اسماعیل بنی‌اردلان از انتشارات سوره مهر از کتاب‌های موجز است که در حوزه آثار صناعی به مباحث علمی و معرفتی که در طول تاریخ صنایع دستی و هنرهای سنتی ایران مبتنی بر آن جهان بینی شکل گرفته، تولید و تکثیر شده پرداخته شده است؛ مقوله ای که امروزه این روزها از آن کمتر یاد می‌شود. امروزه وقتی از صنایع‌دستی صحبت می‌شود بیشتر «آیا هنر است یا نیست» مطرح می‌شود و مباحث واجد ارزش در آن وجود ندارد.

پژوهشگر صنایع‌خلاق همچنین کتاب راهنمای صنایع اسلامی نوشته موریس‌ اسون دیماند، ترجمه عبدالله فریار از انتشارات شرکت علمی و فرهنگی را از کتاب‌های مهم حوزه هنرهای‌سنتی دانست و گفت: این اثر به تاریخ اسلام و منابع صنایع اسلامی اشاره و به خصوصیات صنایع اسلامی می‌پردازد؛ همچنین نمونه‌های موجود در موزه‌ها و مجموعه‌های مهم جهان را معرفی و درباره انواع هنر و صنعت کشورهای اسلامی از نقاشی، نگارگری، سنگ‌تراشی، گچ‌بری، منبت‌کاری و خاتم‌کاری تا سفال‌گری، لعاب‌کاری، میناکاری و قالی‌بافی به صورت مفصل توضیح می‌دهد.

مدرس دانشگاه توضیح داد: در این کتاب بیش از ۲۱۰ تصویر از آثار مختلف از آثار هنر اسلامی آورده شده و درباره گذشته هنری مردم ایران و آثاری که ایرانیان با سنگ و گل و چوب خلق کرده‌اند، توضیح می‌دهد که می‌تواند منبع معتبری برای دانشجویان، محققان و پژوهشگران صنایع‌دستی و هنر اسلامی باشد.

مرادخانی به ضرورت یادگیری بازاریابی و مشتری‌مداری برای همه فعالان صنایع‌خلاق تاکید کرد و گفت: کتاب تست مامان اثر راب فیتز پاتریک ترجمه ابوالفضل طاهریان‌ریزی از نشر طاهریان را پیشنهاد می‌کنم هر هنرمند و فعالی که قصد دارد در حوزه صنایع خلاق، کسب و کار خود را راه‌اندازی کند بخواند. این کتاب کاربردی و مفید به زبان ساده یاد می‌دهد صاحبان کسب وکار برای جذب و فروش بیشتر، با مشتریان محصولات خود چگونه رفتار کنند.