تهران- ایرنا- معاون امور مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تاکید بر بازآرایی قوانین رسانه‌ها و مطبوعات، گفت: آیین نامه اجرایی قانون مطبوعات سال‌ها از عمرش می‌گذرد و ادبیاتش متعلق به قبل از تولد سایبر است.

به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، فرشاد مهدی پور در چهارمین نشست از مجموعه نشست های تخصصی «دوشنبه های سوهانک» دانشکده علوم اجتماعی، ارتباطات و رسانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی که امروز دوشنبه (۲۴ آبان) با عنوان « بازآرایی رسانه‌ای؛ ضرورت و بایسته‌ها» با حضور اکبرنصراللهی رئیس دانشکده و محمدحسین ساعی رییس دانشگاه سوره برگزار شد، ضمن بیان این مطلب اظهار داشت: بازآرایی رسانه‌ای باید در سه سطح مدیران و مسئولان این حوزه، خود رسانه‌ها و فعالان و تولید کنندگان محتوا صورت گیرد.

وی با اشاره به صدور مجوز بیش از ۱۳ هزار مجوز رسانه‌ای افزود: با وجود این همه رسانه مجوزدار، چند رسانه قوی داریم که در سپهر ملی، منطقه‌ای و جهانی بتوانند ایفای نقش کنند؟ خبرگزاری ای‌پی ماحصل همگرا شدن تعداد زیادی روزنامه با هم در ۱۵۰ سال قبل است و در کشور ما نیز هم‌افزایی و چابک‌سازی می‎‌تواند یکی از راهکارها باشد.

مهدی‌پور با تاکید بر این که بازآرایی باید در تمام محورهای ساختاری، رویکردی، راهبردی و قوانین صورت بگیرد بیان کرد: تعدادی قوانین برای رسانه داریم که این قوانین نیاز به بازآرایی دارند. آیین نامه اجرایی قانون مطبوعات سال‌ها از عمرش می‌گذرد و ادبیاتش متعلق به قبل از تولد سایبر است. در این آیین‌نامه باید اصلاحاتی صورت گیرد. در حال حاضر قاعده مشخصی برای مبارزه با اخبار جعلی نداریم و مقرره نویسی برای فضای مجازی با دشواری های زیادی روبه روست.

معاون مطبوعاتی وزیر فرهنگ یکی از هدف‌گذاری‌های بازآرایی رسانه‌ای را احیا و تقویت مرجعیت سازی رسانه‌ها خواند و گفت: همچنین باید تاب آوری اجتماعی را افزایش دهیم. چرا که زیر بمباران جنگ روانی و عملیات رسانه‌ای هستیم. چابک سازی و قوی کردن رسانه، خروج از محاصر تبلیغاتی و حرکت کردن به سمت روزنامه نگاری تراز انقلاب اسلامی نیز جزو دیگر اهداف است.

وی آمایش سرزمینی رسانه را ضروری خواند و گفت: در سال ۱۳۹۸ تعداد ۱۳۵۸ ظرفیت دانشگاهی مربوط به روزنامه نگاری و روابط عمومی داشتیم که ظرفیت مقطع کارشناسی ارشد سه برابر مقطع کارشناسی بود. این آمار نشان می‌دهد سهم دانشگاهی ما عمدتا به مقطع ارشد اختصاص پیدا کرده و سهم دوره کارشناسی که همان دوره مهارتی است کاهش داشته است. به عبارت دیگر در تربیت نیروی انسانی دچار اشکال هستیم و نیروی انسانی به درستی در دوره کارشناسی تربیت نمی شود. در این رابطه نظام آموزش رسانه باید اصلاح شود. چرا که در برخی دروس، ادبیاتی را تدریس می‌کنیم که متعلق به نیم قرن گذشته است.

معاون مطبوعاتی وزیر فرهنگ با تاکید بر این که باید در حوزه رسانه بازسازی انجام دهیم، اظهار داشت: واژه بازسازی پس از یک ویرانی و آشفتگی ظاهر می‌شود. در دهه هفتاد بعد از هشت سال دفاع مقدس دولتی سر کار آمد که کارش بازسازی بود. وقتی از بازسازی صحبت می‌کنیم، راجع به یک وضعیت آشفته صحبت می‌کنیم که باید دوباره از نو ساخته شود بازآرایی در همین چارچوب معنادار می‌شود. 

رسانه‌ها تبدیل به قدرت‌های بی مهار شده‌اند

محمدحسین ساعی، عضو جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی و رییس دانشگاه سوره در ادامه این نشست، گفت: اگر می‌خواهیم بازآرایی رسانه‌ای داشته باشیم باید ببینیم چرا برخی رسانه‌ها در سمت مردم نیستند و در خدمت منافع ضد مردم قرار گرفته‌اند. 

وی با بیان این که راجع به وضعیت رسانه امروز، باید فهمی از جایگاه تاریخی آن پیدا کنیم اظهار داشت: فرانسیس بیکن در کتاب آتلانتیس نو، طبقه ای را تشریح می‌کند که اسم شان بازرگانان نور است. بعدا در دوره روشنگری لفظ روشنفکر از آن خارج می شود. در قرن ۱۸ و ۱۹ به افرادی که مصلح اجتماعی هستند، روشنفکر گفته می شد و ابزارشان رسانه و صنعت چاپ بود. 

ساعی با اشاره به قدرتی که رسانه‌ها در تغییر دادن جوامع انسانی پیدا کردند گفت: پوپر، فیلسوف و اندیشمند غربی که طرفدار دموکراسی بود، در انتهای عمرش مقاله ای نوشت و پرسید مشکل رسانه های ما چیست؟ او تلویزیون را خطری برای دموکراسی دانست و نوشت رسانه دارد دموکراسی را تهدید می کند. 

وی با مرور نوشته‌های پوپر افزود: این اندیشمند معتقد بود باید به سانسور متوسل شویم. چون اگر رسانه بدون قید و بند باشد، ریشه دموکراسی را از بین می برد. به اعتقاد وی رسانه‌ها تبدیل به قدرت‌های بی مهار شده‌اند. چون از همه انتقاد می کنند؛ ولی به آنها انتقاد نمی شود. 

عضو جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به ظهور پدیده خبرنگار شهروندی، اظهار داشت: در ابتدا تصور می‌شد خبرنگار شهروندی منافعی ندارد که بخواهد بپوشاند. اما در ادامه رویکرد لذت جویانه به رسانه، موجودیت خبرنگار شهروندی را هم در خودش فرو برد. به تدریج تک تک آنها تبدیل به کسانی شدند که در تمنای کلیک و بازدید حاضرند هر محتوایی را منتشر کنند. 

ساعی با بیان این که خیلی از نخبگان ما اعتقاد دارند، فضای عمومی رسانه های فارسی زبان در خدمت منافع مردم نیست اظهار داشت: اشکال فقط به خود رسانه معطوف نیست. تا اقتصاد سیاسی بازآرایی نشود، رسانه ها در خدمت منافع مردم نیستند. همچنین نظام صنفی خاص باید ایجاد شود که اخلاق اولویتش باشد. ورود اخلاقی نظام صنفی به اداره رسانه ها اگر اتفاق نیفتد هیچ اتفاق پایه ای رخ نخواهد داد.

عقب ماندن محسوس از فضای مجازی در موضوعات راهبردی

رئیس دانشکده علوم‌اجتماعی، ارتباطات و رسانه نیز به عنوان آخرین سخنران نشست تخصصی «دوشنبه های سوهانک» با اشاره به اینکه امروزه نقش شبکه‌های اجتماعی پررنگ شده و نقش رسانه‌های سنتی کاهش پیدا کرده است، اظهار داشت: در تمام دنیا سهم شبکه های اجتماعی ۵ ساعت و سهم رسانه‌های سنتی حدود ۲ ساعت است. 

اکبر نصراللهی احیای مرجعیت رسانه ای را یکی از اهداف بازآرایی رسانه‌ای خواند و تاکید کرد:  اکنون باید بلوک های رسانه‌ای تشکیل بدهیم. از سال ۱۹۸۰ در غرب رسانه های کوچک به هم متصل شده و در قالب یک بلوک و تحت یک برند محصولات مختلفی را منتشر می کنند و این کار موجب شده است تا هم به لحاظ اقتصادی، هم جریان سازی و هم هژمونی رسانه ای موفق تر عمل کنند.

این کارشناس رسانه افزود: صداوسیما در حال حاضر رسانه‌هایی دارد که تحت عناوین و اسامی مختلف فعالیت می کنند در حالی که فعالیت آنها تحت یک برند واحد می تواند در پیشرفت صداوسیما در حوزه های مختلف تاثیرات شگرفی برجای بگذارد.

 وی خاطرنشان کرد: این امر به معنای ادغام آنها نیست بلکه موجب خواهد شد همه شبکه ها و کانالها بتوانند تحت یک برند، سرویس های خود را ارایه کنند.

نصراللهی همچنین داشتن پیوست رسانه‌ای در تمام موضوعات را مهم خواند و افزود: همه موضوعات قابل پیش بینی و غیرقابل پیش بینی مثل سند همکاری ایران و چین، کرونا، آلودگی هوا و... باید پیوست رسانه ای داشته باشند. 

رئیس دانشکده علوم‌اجتماعی، ارتباطات و رسانه با تشریح وضح موجود در حوزه رسانه گفت: نداشتن تولید اختصاصی یا سهم پایین آن در رسانه‌ها، عقب ماندن محسوس از فضای مجازی در موضوعات راهبردی، شهرت محوری، رشد کمی و عقب ماندگی کیفی، غفلت از تحلیل محوری از جمله مشکلات رسانه‌های امروز کشور است. 

نصراللهی با تاکید بر این که بازسازی رسانه‌ای باید همه جانبه، فوریتی، عقلایی، مشارکتی و افقی باشد، افزود: این بازسازی باید در ساختارها، رویکردها، آیین نامه ها و قوانین اتفاق بیفتد. هم افزایی و جریان سازی، تکرار موضوعات مهم و تمرکز بر آنها، ارتقای سواد رسانه ای مسئولان و رسانه‌ها و توجه به مطبوعات استانی از جمله مواردی است که باید در بازآرایی رسانه‌ای مورد توجه قرار گیرد. دیدن و شنیدن همه و دادن فرصت به همه یکی از موضوعات مهم است. باید از ظرفیت افرادی که مخالف ما هستند، اما دغدغه دین و کشور را دارند نیز استفاده شود. 

به گزارش ایرنا، نشست امروز با عنوان بازآرایی رسانه‌ای؛ ضرورت و بایسته‌ها در قالب مجموعه نشست‌های تخصصی مجازی دانشکده علوم‌ اجتماعی، ارتباطات و رسانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی با عنوان «دوشنبه های سوهانک» برگزار شد.

این نشست ها که از چهار هفته پیش آغاز شده، قرار است در قالب ۲۰ نشست تخصصی در حوزه رسانه تا پایان سال تداوم یابد.