« فرزاد مخلص‌الائمه» روز سه‌شنبه در نشست کارگروه کاهش آلودگی هوای استان مرکزی در اراک، افزود: اختلال در مسایل زیست محیطی از ۱۰ ابرمسئله کشور است و کلانشهر اراک از مناطقی است که این معضل را با شکل حادتری تجربه می‌کند.
وی بیان کرد: رفع مشکلات زیست‌محیطی با همراهی هدفمند همه بخش‌های خصوصی و دولتی محقق می‌شود و ریشه اصلی این معضلات در تعارض منافع است که به دلیل عبور برخی شرکت‌ها، دستگاه‌ها و اشخاص از موازین قانونی و زیست محیطی به وجود می‌آید.
مخلص‌الائمه اظهار داشت:اگرچه مسایل حوزه محیط زیست اکنون در اراک به‌دلیل این تعارض‌ها سخت و پیچیده است اما،باید منافع و خیر جمعی مردم مدنظر قرار گیرد و هر طرحی که خلاف قوانین زیست محیطی است متوقف شود.
وی اظهار داشت: آلودگی هوا برای برخی از اقتصادها رانت ایجاد کرده اما محیط زیست نباید این رانت‌ها را بپذیرد.
استاندار مرکزی افزود: تشکل‌های مردم نهاد، نیروی انتظامی، دستگاه‌های مرتبط با محیط زیست و رسانه‌ها نیز باید در مقوله سامان آلودگی هوا با قدرت در کنار محیط زیست باشند.
مخلص‌الائمه گفت: اقداماتی که تاکنون در خصوص کاهش آلودگی هوا در اراک صورت گرفته موثر بوده اما، بخشی از مصوبات طرح جامع کاهش آلودگی و کارگروه محیط زیست اجرایی نشده که باید با جدیت دنبال شود و در این حوزه نباید هیچ اقدام موثری در کاهش آلودگی معطل باقی بماند.
وی تصریح کرد: افراد و مسئولانی که توان اجرایی مصوبات کاهش آلودگی هوای اراک را ندارند باید از چرخه کار خارج شوند تا تیم هماهنگ و کارامد برای پیشبرد امور پای کار بیاید و نیاز است که رسانه‌ها نیز با قدرت مسایل زیست محیطی استان را پیگیری کنند اما این رسالت باید در کنار افرایش امید و همراستایی همه طیف‌ها برای تسهیل و تسریع در امور دنبال شود.
«رضا میرزایی» مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مرکزی نیز در این نشست گفت: نیروگاه شازند یکی از منابع مهم آلودگی هوا در اراک و شازند است و زمانی‌که این نیروگاه از سوخت گاز هم استفاده می‌کند آلودگی شیمیایی با ترکیب اکسیدهای ناکس دارد اما وقتی از سوخت مازوت می‌سوزاندحجم عظیم از آلودگی دی‌اکسید گوگرد به آن اضافه می‌شود.
رئیس امور آزمایشگاه‌های اداره کل حفاظت محیط زیست استان مرکزی هم در این نشست گفت: ۶ نشست کارگروه کاهش آلودگی هوا در سال ۹۸ با ۳۲ مصوبه برگزار شده که ۲۴ مصوبه آن اجرایی و هشت مصوبه بلاتکلیف مانده و در سال ۹۹ نیز ۶ نشست با ۳۷ مصوبه در حوزه زیست محیطی استان دنبال شد که ۲۵ مصوبه آن اجرایی شده و ۱۲ مورد اجرایی نشده است.
« علیرضا محرابیان» افزود: امسال نیز سه نشست کارگروه تخصصی آلودگی هوا در استان مرکزی برگزار شده که ۱۰ مصوبه همراه داشته و تنها یک مورد آن اجرایی نشده است.
وی با بیان اینکه شبکه پایش کیفیت هوای استان مرکزی ۱۱ ایستگاه سنجش آلودگی هوا دارد، خاطرنشان کرد: از ابتدای امسال تاکنون اراک هشت روز پاک، ۱۲۳ روز سالم، ۹۵ روز ناسالم، ۱۳ روز بسیار ناسالم و یک روز خطرناک را سپری کرده است.
رئیس امور آزمایشگاه‌های اداره کل حفاظت محیط زیست استان مرکزی عنوان کرد: در مجموع اراک امسال ۱۰۹ روز ناسالم داشته که عمده علت آلایندگی آن ذرات معلق ۱۰ میکرون و کمتر از ۲ و نیم میکرون بوده است.
محرابیان گفت: تعداد روزهای ناسالم اراک نسبت به مدت مشابه قبل ۸۸ روز بیشتر شده که این آمار افزایش حدود پنج برابری را نشان می‌دهد.
وی اضافه کرد: شمار روزهای ناسالم هوای اراک در سال ۹۰ به ۱۸۰ روز، سال ۹۱ به ۷۹ روز، سال ۹۲ به ۱۱۵ روز، سال ۹۳ به ۵۰ روز، سال ۹۴ به ۳۷ روز، سال ۹۵ به ۱۰۵ روز، سال ۹۶ به ۶۳ روز، سال ۹۷ به ۴۷ روز، سال ۹۸ به ۵۳ روز و سال ۹۹ به ۵۵ روز ناسالم رسیده است.
رئیس امور آزمایشگاه‌های اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان مرکزی افزود: حاکمیت خشکسالی شدید در نیمه نخست امسال عامل عمده تشدید شاخص‌های آلاینده هوا در اراک بوده به‌طوری که موجب شده با کمترین وزش باد ذرات معلق تالاب میقان و کویر مرکزی ایران در فضای اراک پراکنده شود.
محرابیان توضیح داد: در نیمه دوم امسال نیز وارونگی دما که منجر به انباشت آلاینده‌های ناشی از صنایع و حمل ونقل و منابع خانگی است می‌تواند در تشدید روند روزهای ناسالم کلانشهر اراک اثرگذاری مستقیم داشته باشد.
وی گفت: شمار روزهای ناسالم کلانشهرهای کشور از ابتدای امسال تاکنون در کرج به ۱۲۱ روز، اهواز ۱۱۶ روز، اراک ۱۰۹ روز، تهران ۵۰ روز، مشهد ۵۱ روز، شیراز ۶ روز و تبریز چهار روز بوده است.
رئیس امور آزمایشگاه‌های اداره کل حفاظت محیط زیست استان مرکزی افزود: نامه‌ای از سوی وزیر کشور، اول آبان‌ماه امسال در خصوص سامانه نظارت بر اجرای قانون هوای پاک ابلاغ شده که باید مورد توجه قرار گیرد.
محرابیان تاکید کرد: تکالیف دستگاه‌های اجرایی بر اساس قانون هوای پاک به صورت مشخص تعیین شده و انتظار است با هم‌افزایی توان انسانی و امکانات این تکالیف به نحو احسن اجرایی شوند.
مدیرکل هواشناسی استان مرکزی در این نشست گفت: میزان بارش‌های دریافتی کشور در سال زراعی گذشته ۳۹ درصد کاهش داشت و در سال زراعی گذشته ( اول مهرماه سال ۹۹ تا اول مهرماه امسال) بارش‌های مورد انتظار استان مرکزی ۶۷ و ۲ دهم درصد، محقق نشد.
« امان محمد کمالی » افزود: ارزیابی وضعیت بارش در سال زراعی گذشته ۳۲ استان کشور نشان می‌دهد که استان مرکزی در این شاخص به نسبت ۱۶ استان کشور بارندگی بهتری داشته اما نسبت به حجم بارش ۱۴ استان دیگر شرایط خوبی نداشته است.
وی این استان مانند سایر مناطق دیگر کشور با پدیده خشکسالی شدید دست به گریبان است و وضعیت خشکسالی در این خطه متوسط تا شدید ارزیابی شده است.
مدیرکل هواشناسی استان مرکزی ادامه داد: شرایط اراک به گونه‌ای است که تهویه پذیری مناسب ندارد و بر اساس پیش‌بینی‌های صورت گرفته، بارندگی‌های استان مرکزی تا اسفندماه بهتر از مشابه قبل است.
کمالی افزود: همچنین پیش‌بینی شده دمای هوا هم در این مدت یک درجه افزایش یابد.
مدیرعامل شرکت مدیریت تولید برق شازند در ادامه این نشست گفت: نیروگاه حرارتی شازند چهار واحد دارد که هر کدام یک و نیم تا ۲ میلیون مترمکعب سوخت گاز استفاده می‌کند و در سال ۹۸، ۹۰ درصد سوخت مصرفی گاز بوده است.
«شهرام ایرانپاک» افزود: نیمه نخست امسال هیچ نوع سوخت مایعی در نیروگاه شازند مصرف نشده و این واحد هیچ علاقه‌ای به استفاده از سوخت مایع ندارد اما، در صورت کمبود گاز ناچار به استفاده است.
مدیرعامل شرکت مدیریت تولید برق شازند ادامه داد: دیسپاچینگ مرکزی برق کشور اجازه نمی‌دهد که تولید برق متوقف شود بر همین اساس در صورت کمبود گاز باید برای ادامه تولید، از سوخت مایع استفاده شود.
ایرانپاک اظهار داشت: تلاش بر این است که از سوخت گاز استفاده شود و در صورت ضرورت از مازوت نیم درصد گوگرد استفاده شود.
وی در خصوص اجرای فیلتراسیون آبی در نیروگاه شازند نیز گفت: اجرای این طرح چیزی روزانه ۷۰ تا ۸۰ کامیون پسماند تولید می‌کند که باید فضایی برای دفن آن در اختیار باشد، از طرفی منابع آبی منطقه نیز اجازه اجرای چنین طرحی را نمی‌دهد.
مدیرعامل شرکت تولید نیروی برق منطقه مرکزی نیز در این نشست گفت: نیروگاه حرارتی شازند ۱۰۰ درصد دولتی است که باید یا گاز و یا مازوت مصرف کند و تمام تلاش بر این بوده است که فقط گاز نیروگاه تامین شود.
«علیرضا شیخی مهرآبادی» افزود: در صورت ضرورت بهتر است که فیلتراسیون مازوت از مبدا انجام شود و اگر افزایش تولید مازوت با سولفور کمتر توسط پالایشگاه انجام شود، آسیب کمتری به محیط زیست وارد می شود.
وی بیان کرد: به‌منظور اجرای فیلتراسیون در نیروگاه شازند بررسی‌های متعدد صورت گرفته است و با یک شرکت آلمانی نیز مذاکراتی شده که ۲۰ حلقه چاه عمیق و امکان دفن روزانه ۷۰ تا ۸۰ کامیون آهک را به عنوان الزامات اجرای آن بیان شده است هرچند تا امروز هیچ نیروگاهی در کشور فیلتراسیون انجام نداده است.
شیخی بیان کرد: برای اجرای طرح پایش آنلاین نیز تاکنون چندین مرحله فراخوان مناقصه انجام شده است که متقاضی اعلام آمادگی نکرده است و این شرکت از پیمانکاری که تهیه، نصب و اجرای طرح را به صورت کامل انجام دهد استقبال می‌کند.
وی گفت: نیاز است حداقل ۲ تا سه مشعل مازوت نیروگاه فعال باشد تا در صورت شرایط احتمالی بروز حمله سایبری بتوان از بروز مشکل با استفاده از این مشعل‌ها استفاده کرد و دوباره به مدار بازگشت.
شهردار اراک گفت: شهرداری اقدامات زیادی را در طول سال‌های گذشته در راستای کاهش آلودگی هوا انجام داده است که ایجاد تقاطع‌های غیرهمسطح و رینگ‌های کنار شهر، اصلاح هندسی معابر و تقاطع‌ها، بهسازی و نوسازی ناوگان اتوبوسرانی، اصلاح مسیرهای دوچرخه سواری، ایجاد پارکینگ‌های طبقاتی، ایجاد شهرک خودرو، پیاده رو سازی و هوشمندسازی حمل و نقل و ترافیک از مهمترین آنها است.
«علیرضا کریمی» بیان کرد: شهرداری اراک مطالعه ایجاد بی آر تی، جوان‌سازی جنگل‌های شهر و ۵۶۰ هکتار کمربند سبز را در دستور کار دارد ضمن آنکه عمر ۴۸۲ تاکسی فعال در اراک بین سه تا پنج سال، عمر ۳۶۴ تاکسی بین ۶ تا ۱۰ سال و عمر یک‌هزار و ۵۳۸ تاکسی بیش از ۱۰ سال است و بهسازی این ناوگان باید در اولویت باشد.
وی با بیان اینکه ۱۱۲ تاکسی کاربراتوری هم در اراک وجود داشته که از رده خارج شده است یادآور شد: ۲ هزار ۲۷۶ تاکسی دوگانه سوز، ۸۸۱ تاکسی ویژه، یک‌هزار و ۲۰۴ خودروی آژانس و ۱۵۳ ون هم در این شهر وجود دارد.
شهردار اراک افزود: حدود ۱۶۰ دستگاه اتوبوس در اراک وجود دارد اما ۸۰ دستگاه آن فعال است و در دوران پسا کرونا و استقبال بیشتر مردم از وسایل حمل و نقل عمومی، این تعداد اتوبوس تنها جوابگوی ۵۰ درصد نیاز است.
کریمی گفت: تمهیداتی در این راستا اندیشیده شده اما هزینه خرید و بهسازی هر اتوبوس بالا است و نیاز است تهمیدات دولتی هم اندیشیده شود.
رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی فرماندهی انتظامی استان مرکزی نیز در این نشست گفت: ۲۵۰ هزار خودرو با پلاک اراک در این شهر وجود دارد که با تعداد خودروهای غیربومی تردد روزانه در این شهر بالا است.
سرهنگ سید « علی حسینی» افزود: بر اساس ترددشمارهایی که در برخی از خیابان‌های شهر اراک وجود دارد، تردد روزانه خودروها در این شهر ۳۵۰ هزار خودرو است.
وی بیان کرد: ۴۰ هزار دستگاه خودرو پارسال برای اراک در نوبت خروج از رده بود که تنها ۴۳۰ دستگاه آن از رده خارج شد.
رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی فرماندهی انتظامی استان مرکزی ادامه داد: ۶۰ درصد تاکسی‌های فعال در شهر اراک در سن فرسودگی هستند که برابر قانون نباید تردد داشته باشند و وضعیت اتوبوس‌های حمل و نقل و عمومی این شهر به مراتب وضعیت بدتری دارند.
سرهنگ حسینی عنوان کرد: کنترل معاینه فنی در دستور کار جدی قرار دارد و با افزایش برخورد ۱۰۰ درصدی نسبت به مدت مشابه قبل رسیده است.
وی عنوان کرد: تک‌هسته‌ای بودن شهر اراک از دیگر معضلات در راستای افزایش آلاینده‌های هوای این شهر است.
نماینده تشکل‌های زیست محیطی استان مرکزی هم در این نشست گفت: حدود ۱۲ ماه از سال عجیب آلودگی هوای اراک می‌گذرد و با این شرایط نیروگاه شازند ۲۲۰ میلیون لیتر مازوت به صورت غیراستاندارد مصرف کرد.
« حمید اخوان» افزود: قرار بوده که نیروگاه نسبت به انجام فیلتراسیون اقدام کند اما، هنوز در مدار توجیه مسئله است که این امر پذیرفتنی نیست و تکلیف قانونی برای حفظ سلامت مردم باید اعمال شود.
وی بیان کرد: استفاده از سوخت گاز دایم برای نیروگاه شازند مصوبه هیات وزیران است و نباید مازوت در فرآیند تولید انرژی آن استفاده شود و اگر قرار است این واحد مصرف کننده مازوت باشد باید مصوبه هیات وزیران تغییر کند و نمی‌توان با مر قانون بی‌قانونی کرد.
این فعال زیست محیطی استان مرکزی ادامه داد: نیروگاه شازند در شرایط گازسوز هم سه تا چهار برابر حد مجاز آلودگی دارد و در شرایط، سوخت مازوت وضعیت بسیار خطرناک است که در این شرایط عنوان کردن طرح توسعه نیروگاه معنایی ندارد.
وی تاکید کرد: باید شیر مازوت نیروگاه برای همیشه مهر وموم شود و مهر و موم آن تنها در اختیار مسئولان ارشد استان مرکزی باشد و این مهم مطالبه جدی تشکل‌های مردم نهاد است.
فرماندار اراک در این نشست گفت: آلودگی هوا صدمات جدی در سلامت مردم، مهاجرت معکوس و جذب سرمایه‌گذار دارد.
« حسین بختیاری» افزود: ایجاد نیروگاه شازند در این منطقه اقدام درستی نبوده و برخلاف حقوق شهروندی مردم مناطق شازند و اراک است.
وی بیان کرد: دولت باید برای سلامت حدود ۹۰۰ هزار نفر از مردم این مناطق اجازه مصرف مازوت به نیروگاه شازند ندهد.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان مرکزی هم در این نشست گفت: هشت کلانشهر در کشور به‌عنوان شهرهای آلوده شناسایی شده که اراک یکی از آنها است.
« رقیه یادگاری» افزود: هفت شهر دیگر به دلیل داشتن جمعیت بالای یک میلیون نفر دارای ردیف اعتباری قانونی هستند اما، اراک به‌دلیل داشتن جمعیت زیر یک میلیون نفر این ردیف قانونی را ندارد.
وی بیان کرد: پیگیری‌های زیادی شده و با توجه به اینکه کشور در آستانه لایحه بودجه جدید است امید می‌رود این مهم پیگیری ویژه شود.
اراک یکی از هشت کلانشهر آلوده کشور است که از ابتدای امسال تاکنون ۱۰۹ روز ناسالم در کارنامه خود به ثبت رسانده است.