به گزارش ایرنا، مطالعه یکی از ابزارهای مهم توسعه و پیشرفت محسوب می‌شود اما غربت یار مهربان و بیگانگی درصد زیادی از مردم با مطالعه و کتابخوانی یکی از مهمترین مشکلاتی است که در کشور با آن مواجه هستیم، مساله‌ای که دلایل و علل مختلفی دارد.
این دلایل در هر منطقه متفاوت است، استان ایلام نیز از این مساله مستثنی نبوده و پایین بودن سرانه مطالعه که اگرچه نرخ دقیق آن مشخص نیست ولی یکی از دغدغه‌های متولیان امور فرهنگی است.
۲۴ آبان تا اول آذرماه به عنوان هفته کتاب و کتابخوانی نامگذاری شده و فرصتی است برای بررسی مشکلات زیرساختی و فرهنگی یار مهربان در گفت و گو با مدیرکل کتابخانه‌های عمومی ایلام، گفتگویی که در آن علاوه بر باور عامه که تنها فرهنگ بین مردم را از علل پایین بودن سرانه کتابخوانی می‌دانند اما مشکلات دیگری از سوی این مسئول در راه ترویج این فرهنگ مطرح می‌شود.
بروز نبودن کتاب‌های موجود در کتابخانه‌ها، پراکندگی نامناسب کتابخانه‌ها، عدم بازسازی و نوسازی ساختمان کتابخانه‌ها و غیر استاندارد بودن ساختمان کتابخانه‌ها از جمله مهمترین مشکلات موجود در زمینه کتاب و کتابخوانی در این گفت و گو عنوان می‌شود.
قدمت بالا و نبود ردیف اعتباری برای عمران کتابخانه‌ها
مدیرکل کتابخانه‌های عمومی ایلام با اشاره به فعالیت ۵۲ کتابخانه عمومی در استان گفت: از این شمار، شش کتابخانه مشارکتی، ۱۴ کتابخانه روستایی و ۳۲ کتابخانه نیز در مناطق شهری استان دایر و فعال است.
سمیه حیدری قدیمی بودن ساختمان برخی از این کتابخانه‌ها را یکی از مشکلات موجود در این زمینه عنوان کرد و اظهار داشت: تعدادی از این مراکز با قدمت بین ۳۵ تا ۴۰ سال فرسوده و قدیمی بوده و به بازسازی اساسی نیاز دارند.
وی با ذکر اینکه این کتابخانه‌ها در شهرستان‌های دهلران، آبدانان، دره‌شهر و چرداول دایر است، افزود: با توجه به اینکه از ابتدا این مراکز غیراستاندارد احداث و از طرفی قدیمی و فرسوده نیز شده‌اند، فضای مناسبی برای مطالعه نیستند.
وی یادآور شد: در این زمینه با ستاد اجرایی فرمان امام(ره) رایزنی انجام گرفته است تا زمینه بازسازی و نوسازی این مراکز فرهنگی فراهم شود.
مدیر کل کتابخانه های عمومی ایلام بیان کرد: مابقی کتابخانه‌ها بجز مراکزی که جدید تاسیس شده است به بازسازی نیاز دارند که در این زمینه این اداره کل هیچ اعتباری برای بازسازی این مراکز فرهنگی ندارد.
وی با اشاره به اینکه استان ایلام از نظر سرانه فضای کتابخانه‌ای وضعیت مطلوبی در کشور دارد، گفت: با این وجود در زمینه پراکندگی فضا، وضعیت مناسبی نداشته و برخی مناطق با کمبود کتابخانه مواجه هستند.
گلایه از شهرداری‌ها در خصوص عدم پرداخت سهم کتابخانه‌ها از محل درآمدهای عمومی
حیدری در ادامه با ذکر اینکه بر اساس قانون نیم درصد درآمد شهرداری‌ها باید بصورت ماهیانه به حساب انجمن کتابخانه‌های عمومی واریز شود، افزود: تعداد محدودی از شهرداری‌های استان در این زمینه همکاری دارند.
وی با گلایه از شهرداری‌ها بویژه شهر ایلام یادآور شد: میزان بدهی شهرداری ایلام از سال ۸۴ حدود ۲۰ میلیارد ریال است که تاکنون اقدامی برای پرداخت انجام و به تعهدات عمل نشده است.
وی با بیان اینکه کتابخانه به عنوان مکان عمومی میزبان عموم مردم بویژه کودکان و نوجوانان است، بیان کرد: برای جذب این افراد باید فضای شاداب و استاندارد ایجاد تا امنیت و رفاه آنها در کتابخانه به عنوان فضایی برای مطالعه فراهم شود.
مدیرکل کتابخانه‌های عمومی ایلام گفت: به علت نبود اعتبار عمران و بازسازی برای کتابخانه‌ها در طول سال برای سرویس‌های گرمایشی و سرمایشی این مراکز با مشکل مواجه هستیم.
گرانی کاغد عمده علت تاخیر در بروز شدن کتاب‌ها
وی در ادامه با ذکر اینکه هم اینک ۵۹۵ هزار جلد کتاب در کتابخانه‌های عمومی استان موجود است، تاکید کرد: برای بروزرسانی منابع این مراکز مهم نهاد کتابخانه‌های کشور بصورت متناوب و مداوم بر اساس نیاز کتابخانه‌ها کتاب به این مراکز ارسال می‌کند.
وی ادامه داد: طی سال‌های اخیر به دلیل گرانی کاغذ، تزریق منابع جدید در کتابخانه‌های عمومی استان با کندی انجام می‌شود که در این زمینه قول مساعد داده شده است از ماه آینده منابع بیشتری به کتابخانه‌ها تزریق شود.
حیدری یکی دیگر از روش‌های بروز رسانی منابع کتابخانه‌های این استان را کتاب‌های اهدایی مردم عنوان کرد و گفت: در این زمینه در مناسبت‌های مختلف پویش اهدای کتاب با عنوان‌های مختلف اجرا می‌شود که نمونه آن پویش اهدا کتاب، میراث ماندگار است که بتازگی با حضور مسئولان استان برگزار شد و به تناوب با هدف تقویت منابع کتابخانه‌ها در سایر نقاط استان اجرا می‌شود.
کاهش تعداد اعضای کتابخانه‌های ایلام بدلیل کرونا
وی با اشاره به عضویت ۲۴ هزار نفر در کتابخانه‌های عمومی استان تا قبل از شیوع کرونا اظهار داشت: با توجه به تعطیلی کتابخانه‌ها به علت کرونا بسیاری از اعضا عضویت خود را تمدید نکرده و تعداد این افراد کاهش یافته است.
وی اظهار کرد: با توجه به آغاز هفته کتاب و کتابخوانی عضویت رایگان عموم مردم اعلام شده است تا زمینه افزایش تعداد اعضا فراهم شود.
به گفته مدیرکل کتابخانه‌های عمومی ایلام، در مجموع تعداد اعضای کتابخانه‌های عمومی استان پایین بوده که باید با آگاه‌سازی مردم از طریق رسانه‌های مختلف گروهی، زمینه افزایش اعضا فراهم شود.
احساس نیاز به مطالعه بین مردم باید ایجاد شود
وی با ذکر اینکه برای توسعه فرهنگ کتابخوانی باید احساس نیاز به مطالعه در مردم ایجاد شود، گفت: باید کتابخوانی به نحوی در جامعه احیا شود که به یک فرهنگ تبدیل و خود مردم به سراغ کتاب و کتابخوانی بروند.
وی با تاکید بر اینکه برای ارتقا فرهنگ کتابخوانی باید تمام جوانب در نظر گرفته شود، افزود: فضاسازی ساختمان کتابخانه‌ها، بروز بودن کتاب‌ها و احساس نیاز مردم باید وجود داشته باشد تا این فرهنگ رشد پیدا کند.
حیدری همچنین نقش رسانه‌های مختلف گروهی، فرهنگیان و خانواده‌ها را در این زمینه مهم دانست.
راه‌اندازی میز مرجع مجازی در کتابخانه‌های عمومی
وی با اشاره به فضای مجازی و دسترسی مردم به منابع مکتوب با استفاده از این ظرفیت، بیان کرد: هدف این نهاد افزایش فرهنگ کتابخوانی و مطالعه مردم است و الزامی برای مراجعه مردم به کتابخانه‌ها نداریم و مردم می‌توانند از طریق فضای مجازی هم به منابع مورد نیاز خود دسترسی و مطالعه لازم داشته باشند.
وی به راه‌اندازی میز مرجع مجازی در کتابخانه‌های عمومی استان اشاره کرد و گفت: برای افرادیکه اهل تحقیق هستند مقاله‌های مختلف به زبان فارسی و انگلیسی آماده و در اختیار آنها قرار می‌گیرد تا کتابخانه‌ها محدود به محلی برای تهیه کتاب نباشند.
کتابخانه‌ها باید به مراکز اجتماعی و فرهنگی تبدیل شوند
مدیرکل کتابخانه‌های عمومی ایلام با ذکر اینکه هدف این نهاد تبدیل کتابخانه‌ها به مراکز اجتماعی و فرهنگی است، افزود: در این زمینه محافل ادبی با دبیری نویسندگان برجسته بومی هر شهرستان برگزار می‌شود تا افرادیکه دارای استعداد نویسندگی و حوزه ادبیات هستند شناسایی و فرهنگ کتابخوانی نیز تقویت شود.
اجرای پیک کتاب، پیک دانایی
وی در ادامه با اشاره به اجرای طرح پیک کتاب، پیک دانایی، یادآور شد: چنانچه اعضای کتابخانه‌ها برای مراجعه به این مراکز و تهیه کتاب مشکل داشته باشند می‌توانند با تماس تلفنی با کتابخانه عمومی و ارایه اطلاعات، کتاب مورد نظر خود را بصورت رایگان تحویل بگیرند.
به گفته وی، این طرح در نخستین مرحله در مرکز استان اجرا و اعضا می‌توانند با تماس با کتابخانه‌ای که عضو هستند کتاب مورد نظرشان را تهیه کنند.
وی یادآورد شد: همچنین در مناطق روستایی استان شماری از کتابداران بصورت خودجوش برای افرادیکه علاقه‌مند به کتاب و کتابخوانی هستند کتاب تهیه و به روستاهای اطراف و مردم عشایر تحویل می‌دهند.
کمبود خیرین فرهنگی در ایلام
وی با ذکر اینکه در حوزه فرهنگی و احداث کتابخانه‌ها با کمبود افراد خیر مواجه هستیم، افزود: اگر این اعتقاد وجود دارد که توسعه فرهنگی باید در کنار سایر بخش‌ها ایجاد شود در این زمینه مردم نیز باید همکاری کنند.
وی تاکید کرد: در بسیاری از استان‌های کشور خیرین فرهنگی فعال هستند و با اهدای زمین در توسعه کتابخانه‌ها مشارکت می‌کنند ولی در این استان این فرهنگ هنوز نهادینه است نشده و نیکوکاران رغبتی در این زمینه ندارند.
حیدری با اشاره به غیرفعال بودن انجمن خیرین مدرسه‌ساز این استان گفت: اعضای این انجمن فعال نبوده و مشارکتی با این اداره کل نداشته‌اند.
خریداری ۵۲۰ نسخه کتاب از مولفان بومی
وی با اشاره به اینکه همه ساله کتاب‌هایی که مورد استفاده قرار نگرفته، به امانت نرفته‌اند و فرسوده می‌شوند مورد بازیافت قرار می‌گیرند، گفت: درآمد حاصل از بازیافت این کتاب‌ها صرف خریداری کتاب از ناشران بومی خواهد شد.
به گفته وی، در این زمینه در نیمه نخست امسال ۵۲۰ نسخه کتاب از نویسندگان بومی استان به ارزش ۱۱۱ میلیون ریال خریداری شده است.
وی به برنامه‌های هفته کتاب و کتابخوانی در این استان اشاره کرد و از جمله آنها را رونمایی تابلو بوستان کتاب، افتتاح پیشخوان خدمت کتابخانه‌ای روستای چشمه کبود، مسابقه قصه گویی و نقاشی ویژه کودکان و نوجوانان و افتتاح کتابخانه هلیلان عنوان کرد.
۲۴ آبان تا اول آذرماه هفته کتاب و کتابخوانی و بیست و نهمین دوره آن با عنوان جای خالی کتاب را با کتاب خوب پر کنیم، نامگذاری شده است.