سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری ایران ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ برگزار و آیت‌الله دکتر سیدابراهیم رئیسی به عنوان هشتمین رئیس‌جمهوری ایران و مسئول کابینه دولت سیزدهم انتخاب شد. مراسم تنفیذ رئیس جمهوری منتخب ۱۲ مرداد و تحلیف سیزدهمین دوره ریاست‌جمهوری ۱۴ مرداد برگزار شد.
بعد از رایزنی اعضای خانه ملت با وزرای پیشنهادی دولت سیزدهم و حضور آنها در کمیسیون‌های تخصصی روند تایید صلاحیت و رای اعتماد به وزرای کابینه سیزدهم از ۳۰ مرداد در مجلس شورای اسلامی آغاز شد.
سوم شهریور ۱۴۰۰ نمایندگان مجلس شورای اسلامی در پایان بررسی صلاحیت و برنامه های وزیران پیشنهادی با ۱۸۱ رای موافق، ۷۷ رای مخالف و ۲۸ رای ممتنع با تصدی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از سوی محمد مهدی اسماعیلی به عنوان چهاردهمین وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی موافقت کردند.
در نهایت آیت‌الله دکتر سیدابراهیم رئیسی، ۷ شهریور ۱۴۰۰ حکم محمدمهدی اسماعیلی را به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی را صادر کرد.
حال با استناد به قرار گرفتن در آستانه ۱۰۰ روزه شدن آغاز به کار دولت سیزدهم و گذر سه ماه از حکم وزارت محمدمهدی اسماعیلی در مقام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به مرور برنامه‌ها، اقدامات و فعالیت‌های این وزارتخانه طی این بازه زمانی در حوزه هنرهای نمایشی با قادر آشنا مدیر کل اداره هنرهای نمایشی گفت و گو کردیم.
در این گفت‌وگو مسائل کلان و سیاست‌های اجرایی اداره کل هنرهای نمایشی را در محورهایی چون چون جشنواره‌های ملی و بین‌الملل اداره کل هنرهای نمایشی، واکسیناسیون هنرمندان تئاتر، توسعه فضاهای زیرساختی و افزایش سالن‌های نمایشی در کشور، افزایش بودجه تئاتر، استمرار طرح نمایشنامه‌نویسی با هدف تقویت زیربنای تولیدات تئاتری کشور، نتیجه طرح مستند اسناد و داشته‌های تاریخی و هویتی تئاتر ایران، سرانجام تعیین حریم تئاترشهر، بدهی‌ها معوق و مالیات حوزه تئاتر، سیاست‌های تحقق حرکت انقلابی و جهادی در عرصه تئاتر با محوریت و افق عدالت فرهنگی را به بحث گذاشتیم.
جشنواره تئاتر خیابانی مریوان با حضور حداکثری مسئولان و مدیران هنری، استانی و شهری
قادر آشنا در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا با اشاره به آنکه فعالیت‌های حوزه هنرهای نمایشی مثل جشنواره، رویدادها و اجراها مقدمه‌ای، حال و آینده‌ای دارند گفت: در مورد فعالیت‌هایی که زیر سایه ۱۰۰ روزه دولت انجام گرفته می‌توانم به برگزاری و اختتامیه جشنواره تئاتر مریوان به‌عنوان یک رویداد ملی اشاره کنم. هرچند هرساله شاهد برگزاری این رویداد به شکل بین‌المللی بودیم؛ شرایط کرونا امسال این اجازه را به ما نداد.
وی ادامه داد: حتی با توجه به شیوع این ویروس در استان کردستان تا روزهای آخر مردد بودیم آیا حضوری باشد یا مانند سال گذشته به شکل مجازی برگزار کنیم که با فروکش کردن موارد ابتلا به کرونا در سایه تسریع روند واکسیناسیون در آغاز به کار دولت سیزدهم حضوری این رویداد را برگزار کردیم.
برگزاری رویداد جشنواره‌ای مریوان، مراسم افتتاحیه تا اختتامیه آن از بسیاری جهات منحصر به فرد و خوب بود. از حضور مردم و خانواده و اهالی تئاتر به‌ویژه هنرمندان عرصه تئاتر خیابانی و استقبال از اختتامیه.
آشنا تصریح کرد: در آن مراسم شاهد حضور حداکثری مدیران و مسئولان شهری چون مدیر کل فرهنگ و ارشاد استان، مدیر انجمن تئاتر استان، استاندار، فرماندار و اعضای شورای شهر بودیم و همه برای برگزاری رویدادی در شان استان کردستان و منطقه صفر مرزی آن یعنی مریوان پای کار بودند.
تسریع روند واکسیاناسیون، نظم خاصی را در جشنواره‌های تئاتر استانی حاکم کرد
مدیر کل اداره هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: نکته دیگر آغاز جشنواره‌های استانی تئاتر در سراسر کشور است. تاامروز هشت استان جشنواره‌های خود را برگزار کرده‌اند. می‌دانیم جشنواره‌های تئاتر استانی گلوگاه معرفی بهترین آثار نمایشی کشور برای حضور در جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر به عنوان بزرگترین رویداد نمایشی ایران هستند. بهترین‌های تئاتر استان‌ها از نگاه داوران به دبیرخانه جشنواره تئاتر فجر معرفی شده و می‌شوند.
امسال با وجود ادامه شیوع کرونا اما تسریع و گسترش روند واکسیناسیون عموم مردم و جامعه هنری تمام استان‌ها با نظم خاصی جشنواره‌های استانی را برگزار می‌کنند.
توجه به جشنواره‌های تئاتر در بخش خصوصی و تلاش برای افزایش اعتبار و بین‌المللی شدن آنها
وی با بیان آنکه در این بازه ۱۰۰ روزه فعالیت دولت سیزدهم و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت مردمی، جشنواره‌های دیگری داشتیم که بخش‌های خصوصی استان‌ها متولی برگزاری آنها بودند یادآور شد: ازجمله جشنواره ارسباران که اختتامیه آن با حضور آقای دکتر محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی صورت گرفت و همان‌جا قول دادند دبیرخانه دائم جشنواره شکل بگیرد.
همچنین مقرر شد با اختصاص اعتبار بیشتری به این جشنواره، رونق و غنای بیشتری به‌لحاظ مادی و معنوی به جشنواره تئاتر کوتاه ارسباران بخشیده شود و بتوانیم در گام‌های بعدی این رویداد را بین‌المللی برگزار کنیم. نفس این امر برای هنرمندان جوان استان آذربایجان شرقی و شهرستان اهر به عنوان بانیان اصلی برگزاری این رویداد دلگرم کننده بود.
پاسداشت داشته‌های کهن نمایشی سرزمین‌مان در جشنواره نمایش‌های آیین-سنتی
آشنا ادامه داد: در روزهای پیش‌رو بیستمین جشنواره نمایش‌های آیینی-سنتی را به عنوان مهترین رویداد تئاتری برای حفظ، معرفی و اشاعه بیشتر داشته‌های کهن نمایشی ایران در پیش داریم که به مرحله پایانی و روزهای برگزاری آن در میانه آذر ماه نزدیک می‌شویم. با گروه‌های داوری و دبیرخانه از نزدیک به شکل مستمر در ارتباطم و شاهد فعالیت منظم دست‌اندرکاران و دلسوزان این رویداد نمایشی هستم.
با توجه به اینکه از پیش برنامه‌ریزی و اعلام شده بود آثار صحنه‌ای این رویداد از طریق پلتفرم‌ها و فضای مجازی انجام می‌گیرد، بخش محیطی هم به شکل فیزیکی در پهنه فرهنگی‌هنری رودکی میزبان علاقه‌مندان است.
آشنا با بیان آنکه مقدمات جشنواره بین‌المللی فجر به‌خوبی و براساس برنامه‌ریزی پیش می‌رود گفت: هنوز تا زمان برگزاری این رویداد فرصت مطلوبی داریم و توضیحات مفصل و تکمیلی جشنواره چهلم تئاتر فجر در وقت مقتضی از طریق رسانه‌ها به اطلاع کلیه دوستداران هنر نمایش خواهد رسید.
طرح نمایشنامه‌نویسی ۱۴۰۰ از طرح‌های مورد تایید وزارت فرهنگ دولت سیزدهم است
مدیر کل اداره هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره توجه به نمایشنامه‌نویسی به عنوان یکی از اولویت‌های مرکز هنرهای نمایشی طی یک‌سال اخیر و مورد تایید بدنه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت سیزدهم تاکید کرد: ادامه روند حمایتی از تولید، نگارش و چاپ نمایشنامه با جدیت ادامه پیدا خواهد کرد.
امسال بخشی را به نام نمایشنامه‌نویسی ۱۴۰۰ نامگذاری کرده و تدارک دیدیم که در آن طی توافق با اعضای کانون نمایشنامه‌نویسان خانه تئاتر تفاهم‌نامه‌ای امضا شد. طرح‌های ابتدایی هنرمندان به دست ما رسیده، تاامروز ۱۴ اثر نهایی شده است. تا یکی، دو ماه آینده این آثار را چاپ و رونمایی و زمینه تولید و اجرای عمومی آنها را نیز فراهم خواهیم کرد.
نمایشنامه‌ای را تولید نمی‌کنیم که به اجرای آن فکر نکرده باشیم
آشنا تصریح کرد: ما به‌عنوان اداره کل هنرهای نمایشی نمایشنامه‌ای را تولید نمی‌کنیم که به اجرای آن فکر نکرده باشیم. یعنی نمایشنامه‌ای که تولید می‌شود باید قابلیت اجرا داشته باشد. کما اینکه در جشنواره نخل سرخ علاوه بر نمایشنامه‌هایی که نهایی شد در حال حاضر ۷ نمایشنامه توسط هنرمندان خوب استان‌های کشور درحال آماده شدن است.
وی ادامه داد: این آثار در جشنواره فتح خرمشهر و دیگر جشنواره‌های اداره کل هنرهای نمایشی برای اجرای عمومی حمایت می‌شوند. اجرای عمومی این آثار ابتدا در شهرها و استان‌ها خواهد بود و بعد توسط همان هنرمندان در جشنواره فتح خرمشهر به صحنه خواهند رفت. تاکنون دو اثر توسط هنرمندان استان خوزستان و دیگر آثار توسط هنرمندان استان‌های لرستان، چهارمحال‌وبختیاری، کهگیلویه و بویراحمد و بوشهر در حال تولید برای اجرای عمومی هستند.
نمایشنامه‌هایی نیز که پیش‌از این توسط اداره کل هنرهای نمایشی وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی تولید شده و آنها را تحت عنوان قلم روشن پیش از این در دو نوبت چاپ و رونمایی کردیم، گام سوم آنها ادامه خواهد داشت. از بین آثار قبلی سه اثر در حال آماده شدن برای اجرای عمومی است و ان‌شاءالله در جشنواره بین‌الملل چهلم تئاتر فجر برای نخستین بار به صحنه خواهند رفت.
آشنا تصریح کرد: عزم‌مان برای توسعه و گسترش نهضت نمایشنامه‌نویسی جزم است. چون باور داریم هویت ایران‌زمین، داشته‌های ایران‌زمین، انقلاب اسلامی، دفاع مقدس، بزرگان این خاک و فرهنگ‌های اقوام ما گویای تمدن کهنی است که نانم ایران را در تاریخ تمدن بشری نمونه‌گون و نادر کرده‌اند.
طرح مستند تئاتر ایران، بزرگترین طرح جمع‌آوری اسناد حوزه تئاتر کشور بعد از انقلاب اسلامی
مدیر کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به خبری که در آغازین روزهای سی‌ونهمین جشنواره تئاتر فجر داده بود، گفت: در طرح مستند تئاتر ایران که پیش‌از این کار اجرایی آن آغاز شده بود، بیش از ۹۰ درصد مراحل ثبت و نهایی کردن آثار به پایان رسیده، طی این طرح اسناد و آثار سالن‌های تحت پوشش اداره‌کل هنرهای نمایشی به شکل کامل مستند و جمع‌آوری شده است.
وی ادامه داد: حال برای اولین بار اعلام می‌کنم در ادامه آن طرح، عمده تئاترهای استانی نیز در تلویزیون تئاتر ایران بارگذاری شده و قابل مشاهده است. هدف بعدی ما آن است که تمام آثار هنری اعم از اختتامیه ها، افتتاحیه‌ها، سمینارها و هرچه در کشورمان در حوزه تئاتر انجام‌گرفته بعد از پیروزی انقلاب و حتی قبل‌از انقلاب را به انجام برسانیم که بیش از ۹۰ درصد این طرح نیز پیش رفته است. این بزرگترین طرح بعد از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی در حوزه تئاتر است که ثمره نهایی و اجرایی شدن آن طی بازه ۱۰۰ روزه دولت سیزدهم به سرانجام رسیده است.
حمایت وزیر فرهنگ از نهایی شدن اجرای تعیین حریم تئاترشهر
آشنا درباره حریم تئاترشهر و نهایی شدن و به سرانجام رسیدن آن در روزهای آغازین دولت سیزدهم گفت: کمتر از یک هفته پیش با دکتر محمود شالویی سرپرست معاونت امور هنری وزارتخانه صحبت کردیم و قرار شد جناب وزیر از طریق شهردار تهران این مسئله را که خوشبختانه به نتایج خوبی رسیده پیگیری کنند تا بتوانیم هرچه سریع‌تر شاهد تعیین حریم مجموعه تئاترشهر به‌عنوان یک اثر هنری زیبا و بخشی از میراث معماری و ثبت ملی شده پایتخت برای حفظ بنا و سپردن آن به نسل‌های آینده باشیم.
با شهردار منطقه گفت‌وگو کرده‌ایم و امیدواریم به‌زودی بتوانیم این بحث را محقق کرده و به جمع‌بندی روشنی برسیم. وزارت میراث فرهنگی حریم را مشخص کرده است و دو ماه پیش این بحث به شهرداری ارسال شده است. ما هم دنبال این هستیم بتوانیم به سمت اجرایی و عملیاتی کردن این حریم برویم.
مدیر کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در پاسخ به این سوال که آیا نهایی و اجرایی شدن بحث حریم تئاترشهر تا پیش از برگزاری چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر به سرانجام خواهد رسید گفت: کارهای هنری و طراحی حائل جداکننده و مشخص کننده حریم انجام شده است. باید طراحی این حائل نیز منطبق بر بافت این محیط هنری دارای زیبایی‌شناسی منحصر به فرد باشد و در عین حال جدا کننده فضای هنری این مجموعه نمایشی با محیط اطراف باشد. برای محقق شدن آن به جد پیگیر هستیم تا بتوانیم در ماه آینده به جمع‌بندی روشنی برای اجرایی کردن این طرح برسیم.
تسویه همه بدهی‌ها
آشنا در پاسخ به این پرسش که با وجود بودجه محدود تئاتر از ابتدای سال آیا بدهی‌هایی از قبل مانده که هنوز تسویه نشده، تصریح کرد: اداره کل هنرهای نمایشی بدهی از قبل مانده ندارد و همه را تسویه کرده‌ایم.
وی افزود: شاید در مجموع ۱۱۰ تا ۱۲۰ میلیون تومان بدهی جاری داشته باشیم که آن هم متعلق به نمایش‌هایی است که این روزها در تماشاخانه‌ها و سالن‌های تئاتر کشور در حال اجرای عمومی هستند و تا پایان اجرای عمومی، تمام بدهی این گروه‌ها پرداخت می‌شود.
آشنا درباره بودجه تئاتر کشور با بیان آنکه سال گذشته عملکرد اداره کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر اساس بودجه ۳۴ میلیارد تومانی بسته و برنامه‌ریزی شده بود گفت: با روی کار آمدن دولت سیزدهم و اهمیتی که دولت و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به رویکرد جهادی و انقلابی و ایجاد تحول در ساختار فرهنگی می‌دهند، امسال شاهد افزایش در بودجه هنرهای نمایشی کشور هستیم.
مدیرکل اداره هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: طی جلساتی با محمود شالویی در حوزه رشد و تعامل بیشتر هنرهای نمایشی در کشور با محوریت توجه به تئاتر استان‌ها و شهرستان‌ها، جمع‌بندی نهایی در این حوره برای بودجه تئاتر امسال افزایش حداقل ۲۰ و حداکثر ۳۰ درصدی بود.
بر اساس جلسات متعدد و صحبت نهایی شده بودجه مدیریت تئاتر امسال عددی بین ۴۰ تا ۴۵ میلیارد تومان خواهد بود و امیدواریم اصلاح ردیف بودجه تئاتر هر چه سریع‌تر مراحل اداری را گذرانده و به تصویب نهایی برسد.
آشنا یادآور شد: پیش از این برای بودجه تئاتر در سال ۱۴۰۰، عدد ۳۶ میلیارد تومان نهایی شده بود که با توجه به تاکید و حمایت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بر توجه به توسعه هنرهای نمایشی با نگاه تزریق عادلانه ثروت و امکانات به تمام نقاط کشور، شاهد این رشد و افزایش بودجه طی بازه زمانی قریب به ۱۰۰ روزه فعالیت دولت مردمی سیزدهم در حوزه مدیریت کلان فرهنگ و هنر بودیم.
مالیات اَبَرمشکل انجمن هنرهای نمایشی که رفع شد!
آشناخاطرنشان کرد: مالیات یکی از اَبَرمشکلات اداره‌کل هنرهای نمایشی و انجمن هنرهای نمایشی بود که فشار مالی سنگینی بر دوش قدرت اقتصادی محدود تئاتر کشور وارد ساخته بود. مبلغ مالیات اداره کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از سال ۱۳۷۸ تا پایان سال ۱۳۹۹ که گریبان این اداره را گرفته بود و در بعضی موارد باعث ممنوع‌الخروجی و ممنوع المعامله شدن اعضای انجمن هنرهای نمایشی شده و به ۲۷ میلیارد تومان رسیده بود.
عزم خود را جزم کردیم تا از طریق راهکارهای قانونی این مشکل را حل کنیم. در این مسیر از ظرفیت و توان دیوان عدالت اداری استفاده کردیم، با مسئولان سازمان مالیاتی تعامل کردیم و خوشبختانه عدد بدهی را از ۲۷ میلیارد تومان به ۸ میلیارد تومان کاهش دادیم. به این هم قانع نشدیم و درخواست تخفیف گرفتیم و درنهایت این مبلغ را به ۵ میلیارد تومان تاکنون تقلیل دادیم که اتفاق بسیار بزرگی بود.
مدیر کل اداره هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خاطرنشان کرد: در حال حاضر مباحث مالکیتی انجمن هنرهای نمایشی کاملاً شفاف و قابل پیگیری و پرداخت است. البته همین مبلغ را نیز معتقدیم می‌توانیم کاهش دهیم هر چند تاکنون ۳ میلیارد آن پرداخت‌شده و می خواهیم برای ۲ میلیارد باقی‌مانده، رای بخشودگی را از دیوان عدالت اداری بگیریم. اگر این اتفاق بیافتد مشکل انجمن هنرهای نمایشی یک‌بار برای همیشه حل خواهد شد.
سیاست‌های کلانِ جهادی در عرصه تئاتر به زودی تدوین و عملیاتی می‌شوند
آشنا در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر آنکه وزیر فرهنگ و سرپرست معاونت هنری همچنین رئیس جمهوری بر حرکت انقلابی و جهادی در همه عرصه‌ها از جمله فرهنگ تاکید کرده‌اند، تا کنون چه محورهایی برای تحقق این خواسته دولت در دستور کار شما و معاونت امور هنری قرار گرفته گفت: تا کنون برای دستیابی به راه‌های تحقق حرکت انقلابی و جهادی در امر فرهنگ و هنر شورای مدیران معاونت هنری دو جلسه فشرده با سرپرست معاونت هنری برگزار کرده است.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه هنوز در حال کار کارشناسی و برگزاری فشرده جلسات هستیم به شکل کلی می‌توانم بگویم برنامه‌ها در حال نهایی شدن است و ان‌شاءالله با رویکردهای مبتنی بر ارزش‌های انقلاب اسلامی، ایران اسلامی و هویت ایران‌زمین بتوانیم برنامه‌ها را به گونه‌ای پیش ببریم که پیشینه برنامه‌ها سند چشم انداز چهار سال پیش رو دولت سیزدهم را در نظر داشته باشد تا در یک فرآیند چهار ساله بتوانیم به بیشترین بهره‌وری برسیم.
شعارها وقتی شعارهای کیفی می‌شود که برای تحقق آن برنامه‌ریزی کرد. برنامه‌ریزی‌ای که قابل‌سنجش و ارزیابی باشد. بنابراین برای تحقق حرکت انقلابی و جهادی در عرصه فرهنگ و هنر به ویژه تئاتر کارها درحال انجام است و امیدواریم برنامه‌ها را در نهایت تا پایان آذر ماه آنگونه که مد نظر سیاست‌های کلان در عرصه فرهنگ و هنر دولت سیزدهم است تدوین کنیم و از ابتدای دی براساس برنامه‌هایی که برای تحقق شعارهای دولت رئیس جمهوری و وزیر فرهنگ مطرح و عنوان شده است به مرور اجرایی و عملیاتی کنیم تا طی فرآیندی چهار ساله نتایج مثبت آنها را شاهد باشیم.
جشنواره تئاتر فجر قطعا بین‌المللی و با حضور کشوری به عنوان مهمان ویژه
آشنا در پایان درباره نهایی شدن برگزاری چهلمین جشنواره تئاتر فجر به شکل بین‌المللی گفت: طبق تأکیدات دبیر جشنواره چهلم، شاهد بین‌المللی شدن جشنواره خواهیم بود. بحثی که در حال حاضر مطرح و در حال انجام رایزنی‌های نهایی آن هستیم به حضور میهمان ویژه در جشنواره امسال مربوط است.
اول آذر طی جلسه‌ای با دبیر جشنواره تئاتر فجر بحث بین‌المللی بودن و میزبانی از حضور کشوری به عنوان مهمان ویژه در جشنواره چهلم تئاتر فجر به شکل قطعی، نهایی و تصویب شد. کشورهایی برای حضور در دو رویدادجشنواره تئاتر کودک و نوجوان همدان و جشنواره تئاتر فجر تقاضا داده‌اند. در حال حاضر مشغول رصد کشورها و آثار پیشنهادی هستیم. تلاشمان آن است کارها، آثار کیفی باشند و دیگر تلاشمان آن است یک کشور را به‌عنوان میهمان ویژه در جشنواره داشته‌باشیم.
آشنا در پایان تصریح کرد: به دو، سه کشور رسیدیم و با سفارتخانه‌ها آن کشورها و همچنین سفارتخانه‌های ایران در آن کشورها در حال رایزنی هستیم و ان‌شاءالله امیدواریم به‌سرعت انتخاب کشور مهمان ویژه نهایی شود و بتوانیم شاهد حضور یک کشور به‌عنوان میهمان ویژه در این جشنواره باشیم.