فواد ایزدی روز پنجشنبه در گفتوگو با خبرنگار سیاسی ایرنا درباره سفر رافائل گروسی مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تهران و آینده مذاکرات هستهای، گفت: گروسی در دوران فعالیتش در چارچوب طراحی آمریکا عمل کرده است و نیاز دارد با ایران رابطه کاری داشته باشد.
کارشناس مسائل بینالمللی درباره برنامه هستهای ایران، خاطرنشان کرد: آمریکاییها متوجه شدهاند که برنامه هستهای ایران را نمیتوانند متوقف کنند ولی باید آن را کند کنند و برای اینکه مطمئن شوند برنامه هستهای ایران کند شده است، نیاز به نظارت و رصد دارند و بر این اساس از رابطه کاری گروسی با سازمان انرژی اتمی ایران استقبال میکنند.
ایزدی یادآور شد: گروسی هر زمان آمریکا نیاز به افزایش فشار به ایران داشته باشد، از ادبیات تند استفاده میکند و در مواقعی هم اقتضا میکند که نرمتر برخورد کند. بنابراین مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی خود را در شرایط مختلف با نیاز آمریکاییها هماهنگ میکند.
وی خاطرنشان کرد: ایران از دهه ۶۰ میلادی عضو NPT (معاهده منع گسترش هستهای) و ۵۳ سال است که عضو NPT است. آژانس در این مدت جز ایجاد مزاحمت و مانع تراشی، چه کمکی به ایران در توسعه انرژی هستهای کرده است؟
عضو هیات علمی دانشگاه تهران در ارزیابی خود از شرایط ایران در مذاکرات وین، گفت: ایران ذیل برجام ظرفیتها و توانمندیهای قبل خود را از دست داد. سرنوشت سایت آب سنگین اراک نامعلوم است که باید بازسازی شود. ۱۹ هزار سانتریفیوژ داشتیم که طبق توافق برجام دو سوم آن را جمع کردیم. به همین دلیل است که وندی شرمن (مذاکرهکننده سابق آمریکا در مذاکرات هستهای گروه ۱+۵ با ایران) میگوید ۲۰۲۱ مانند ۲۰۱۵ نیست، چون آنها امروز دغدغههای قبل از برجام را ندارند. بنابراین ایران در ماههای گذشته تلاش کرده به تدریج توانمندیهای خود را بازسازی کند.
ایزدی افزود: جمهوری اسلامی ایران میداند آمریکا جز زبان زور نمیفهمد. نیویورک تایمز چند ماه قبل گزارشی تهیه کرد مبنی بر اینکه زمانی که ایران غنی سازی ۶۰ درصد را شروع کرد آمریکا بحث مذاکرات هستهای را جدی گرفت. یعنی زمانی که توانمندی هستهای ایران افزایش مییابد طرف مقابل متوجه میشود که سیاست فشار حداکثری جواب نمیدهد. همین یکی، دو روز قبل همان رسانه آمریکایی نوشت سایتهایی که از سوی رژیم صهیونیستی در ایران نابود شده بود، در زمانی کوتاه و با کیفیت بهتر ساخته شده است.
این کارشناس مسائل سیاسی گفت: ایران با وجود همه تخریبها و تهدیدها به لحاظ تکنولوژی و توسعه هستهای قویتر شده است و به نظر میرسد به دلیل عملکرد طرفهای مقابل در نوع نگاه ایران به مذاکرات تجدیدنظر صورت گیرد.
وی اضافه کرد: جو بایدن همانگونه که به توافق زیست محیطی پاریس برگشت در همان آغاز به کار میتوانست به برجام هم باز گردد ولی برنگشت، چون نمیخواست، و اکنون چرا به مذاکرات علاقهمند شده است؟ چون متوجه افزایش توانمندی ایران شده و از طرفی هم در پی ایجاد اجماع جهانی علیه ایران است. استدلال آمریکاییها این است که پای میز مذاکره بیایند و اگر مذاکرات به نتیجه نرسید، تقصیر را گردن ایران انداخته و به اروپا، چین و روسیه بگویند ما آمدیم اما ایران کنار نیامد. دولت بایدن در حال درس گرفتن از تجربه ترامپ است.
ایزدی درباره آینده مذاکرات هستهای گفت: شواهد مثبتی از تغییر نگاه آمریکاییها نسبت به ایران دیده نمیشود. برعکس شواهد زیادی وجود دارد که میخواهند مذاکرات به نتیجه نرسد و اعلام کنند ایران مقصر بوده است. ایران براساس حسن نیت و معطوف به نتیجه مذاکره میکند و اگر آنها به برجام برگردند ایران هم برمیگردد.
وی اضافه کرد: آنها میخواهند در متن مذاکرات جملهای در رابطه با روابط منطقهای ایران بگنجانند و اصرار دارند بخش زیادی از تحریمهای دولت ترامپ را حفظ کنند. کاری که طرف ایرانی باید انجام دهد این است که در جنگ روایتها شکست نخورد.
این کارشناس روابط بینالملل ادامه داد: غربیها در پی Game Blame (انداختن تقصیر گردن دیگری) هستند. علاقه دارند مذاکرات شکست بخورد و بعد بگویند ایران مقصر بود و روسیه و چین را هم وارد این بازی کنند و به سمت تصویب قطعنامه علیه ایران در شورای امنیت علیه بروند.
ایزدی درباره پیامدهای احتمالی شکست مذاکرات هستهای برای ایران، گفت: شرایط ایران در حوزه فروش نفت در حال بهتر شدن است. ترس آمریکاییها دقیقا از همین ناحیه است و آن کم شدن تاثیر تحریمها است. آنها در پی صفر شدن درآمد ایران از فروش نفت هستند اما انتظار آنها برآورده نشد و یکی از انگیزههای بازگشت آنها به مذاکرات و اصرار بر آن همین موضوع است.
وی ادامه داد: ساختار تحریمها به هم ریخته و دچار چالش شده است و نیاز به متن جدیدی دارد که تحریمها ادامه یابد و تاثیرش را از دست ندهد. در توافق ژنو که ۲ سال قبل از برجام انجام شد، کلمه (Free) به معنی سست شدن به کار رفت. چون از تحریمهای بی حاصل خسته شده بودند. این اتقاق دوباره در حال رخ دادن است و تحریمها در حال سست و بی اثر شدن هستند، به همین دلیل در پی متن و توافق جدیدی هستند.