به گزارش روز شنبه ایرنا از وزارت جهاد کشاورزی، «مهران زند» افزود: انجام عملیات آبخوانداری، حفاظت خاک و تزریق منابع آب به آبخوان‌ها یکی از مهمترین راهکارهای ذخیره آب برای شرایط بحرانی است و مجموع این عملیات و سازه‌ها در مواقع بروز سیلاب نه تنها از خسارات سیل می‌کاهد، بلکه با ذخیره منابع آب سیلاب‌ها، این بلای طبیعی را تبدیل به فرصت می‌کند.
مجری طرح کلان مدیریت جامع خشکسالی بخش کشاورزی با بیان اینکه در مورد مدیریت خشکسالی دو رویکرد عمده مدیریت بحران و همچنین مدیریت ریسک یا مدیریت خطر خشکسالی وجود دارد، گفت: فرصت برای مدیریت بحران معمولا اندک است و معمولا بعد از وقوع خشکسالی صورت می گیرد ضمن آنکه به علت عدم وجود زمان کافی و در صورت عدم وجود زیرساخت ها، میزان خسارات خشکسالی افزایش می یابد.
زند ادامه داد: پرداخت غرامت و هزینه های بیمه خشکسالی از جمله اقدامات سریعی هستند که در رابطه با مدیریت بحران انجام می شود، اما در رویکرد مدیریت ریسک، اقدامات به گونه ای است که خسارات ها به حداقل می رسد.
وی اظهار داشت: در چارچوب مدیریت ریسک با ایجاد زیرساخت‌های لازم و ایجاد آمادگی از طریق پایش و پیش بینی خشکسالی، می توان با اقدامات حساب شده به مدیریت خشکسالی پرداخت.
رییس گروه پژوهشی خشکسالی و تغییر اقلیم پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری گفت: بروز خشکسالی گسترده و شدید در سال آبی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ در کشور نشان داد که هیج جای کشور ایمن از خشکسالی نیست و احتمال تکرار چنین پدیده هولناکی باز هم وجود دارد، از این رو در سال زراعی جاری حداکثر سطح کشت محصولات در مزارع آبی و همچنین کشت دیم توصیه نمی شود.
وی افزود: با توجه به وضعیت خشکسالی و کم آبی در سال زراعی جاری باید مدیریت مناسب و به نسبت سخت گیرانه به لحاظ سطح و نوع کشت محصولات برای تامین آب در زمان مورد نیاز اعمال شود.
زند تصریح کرد: بررسی ها حاکی از آن است که خشکسالی بسیار شدید در تمام استان ها منجر به کمبود جدی آب حتی برای شرب در بسیاری از مناطق کشور شده به طوری که بارندگی حداقل طی دو ماه آینده آنچنان که باید آبدهی رودخانه ها را به وضعیت نرمال نخواهد رساند و بنابراین ذخیره سدها به سرعت ترمیم نمی شود و کمبود انرژی برق آبی همچنان تداوم خواهد یافت.
وی ادامه داد: اثرات منفی کم بارشی سال گذشته و پاییز امسال، جریان رودخانه ها و آبدهی آنها به ویژه در جنوب غرب کشور را برای رسیدن به شرایط نرمال با تاخیر مواجه خواهد کرد.
زند با اشاره به راهکاریی برای مدیریت خشکسالی و کاهش خسارت در بخش کشاورزی اظهار داشت: برای مدیریت بهینه به ویژه در تامین انرژی و عملیات کشاورزی لازم است علاوه بر پیش بینی های فصلی، پیش بینی های میان مدت و کوتاه مدت هواشناسی مورد استفاده عملیاتی قرار گیرد.
وی گفت: به علت عدم قطعیت‌های بسیاری که در شناخت کمیت های بزرگ مقیاس جوی و تاثیر منطقه ای آنها وجود دارد، برای بهبود و استفاده مطلوب از شرایط باید به پیش بینی کوتاه مدت جوی مانند پیش بینی روزانه و هفتگی به طور مداوم مراجعه شود.
مجری طرح کلان مدیریت جامع خشکسالی بخش کشاورزی اظهار داشت: ایجاد بانک های اطلاعاتی، توسعه زیرساخت های مربوط به هوشمندسازی و افزایش بهره‌وری آب، اجرای اقدامات حساب شده در مورد طرح های کلانی مانند الگوی کشت، افزایش ماده آلی خاک، انسجام سازمانی، اصلاح الگوهای مصرف مواد غذایی همگی از جمله زیرساخت های اساسی هستند که می توانند هنگام خشکسالی ها از وقوع خسارات به شکل قابل توجهی بکاهند.
وی اضافه کرد: در بارگذاری های جمعیتی، صنعتی، کشاورزی و غیره در بخش های مختلف کشور باید به ریسک بالای خشکسالی نیز توجه کرد و این اقدام موجب می شود در تله پیامدهای ناگوار خشکسالی ها قرار نگیریم.
زند تصریح کرد: خشکسالی در صورت عدم مدیریت در تمام جنبه های زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی جامعه گسترده می شود و خسارت ایجاد می کند.
رییس گروه پژوهشی خشکسالی و تغییر اقلیم پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، به کاهش تولیدات مراتع ناشی از کاهش بارش و خشکسالی اشاره کرد و گفت: عدم مدیریت خشکسالی منجر به تضعیف پوشش گیاهی و عدم تعلیف مناسب بخشی از جمعیت دام های کشور می شود و در نتیجه دام ها قبل از بلوغ و با وزن سبک تر به فروش می رسند و حتی با ادامه آن دام های مولد نیز ذبح می شوند.
زند افزود: ادامه روند خشکسالی در ابعاد اجتماعی نیز منجر به شکل گیری موج های متنوع مهاجرت از مناطق تولید به سوی شهرهای بزرگ می شود که با تبعات مختلفی همراه خواهد بود، از این رو هر چه پدیده خشکسالی را در نقطه شروع مدیریت کنیم، خسارت های آن به مراتب کمتر خواهد شد.
وی درباره ابعاد خشکسالی سال آبی گذشته خاطرنشان کرد: بر اساس آخرین گزارش مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی کشور، بارش های سال زراعی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ نسبت به بلندمدت ۳۹ درصد کاهش نشان می دهد و طبق گزارش وزارت نیرو در مورد وضعیت سدهای کشور نیز در ابتدای خرداد ۱۴۰۰ ورودی و موجودی آب در مخازن سدهای کشور نسبت به سال آبی گذشته به ترییب ۴۷ و ۲۷ درصد کاهش داشته است.
رییس گروه پژوهشی خشکسالی و تغییر اقلیم پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری همچنین به برآورد خسارت ۶۷ هزار میلیارد تومانی ناشی از خشکسالی سال زراعی گذشته به بخش کشاورزی از سوی دفتر مخاطرات و مدیریت بحران وزارت جهاد کشاورزی اشاره کرد و گفت: مجموع این شرایط موجب شد، گروه خشکسالی و تغییر اقلیم پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری به منظور همفکری با جامعه علمی با همکاری مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی کشور، یک نشست علمی برگزار کند و در این نشست ضمن بررسی شدت و گستردگی خشکسالی در ده های اخیر، راهکارهایی برای مدیریت این پدیده و کاهش خسارات ارایه شد.
به گزارش ایرنا، چندی پیش وزیر جهاد کشاورزی اعلام کرد آبخیزداری نیازمند قانون و ردیف بودجه مستقل است که باید هرچه سریعتر عملیاتی شود.