به گزارش ایرنا، با نیم‌نگاهی به تاریخچه ایجاد شهرکهای کشاورزی کشور که در سال ۱۳۹۱ به تصویب رسید، می‌توان این اتفاق را ارمغانی برای رونق اقتصادی و حفاظت از منابع تولید ودر نهایت خودکفایی در کشور و به تبع آن در یکی از مهمترین قطب های تولیدی و فرآوری محصولات کشاورزی یعنی آذربایجان‌غربی تلقی کرد.
ارزآوری مناسب و ایجاد اشتغال در استان‌هایی مانند آذربایجان‌غربی که دارای مرزهای مشترک با کشورهای خارجی و نیز آب و هوای مطلوب برای کشاورزی و تولید اقتصادی هستند، در زمینه شهرک های کشاورزی موضوعی است که نمی‌توان به سادگی از کنار آن عبور کرد.
در کنار فراهم بودن زمینه های صادرات و تولید در این استان صرفه جویی در مصرف آب و نهاده های کشاورزی، سالم سازی محیط کشت، دارا بودن کمیت و کیفیت بالای محصول در کنار کاهش هزینه های تولید و خسارت های وارده به بخش کشاورزی براثر حوادث طبیعی از علل توجه بهره برداران و مسوولان به کشت های گلخانه‌ای در قالب شهرکهای کشاورزی است.
اما در کنار تمامی این مزایا نباید حمایت از سرمایه گذاران و فعالان این عرصه را نیز فراموش کرد و زمینه های رونق تولید و ایجاد انگیزه برای این افراد باید از سوی مسوولان استانی و کشوری فراهم شود.
رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی در باز تعریف شهرکهای کشاورزی مجموعه مشخصی از اراضی منابع طبیعی، دولتی، مشارکتی و یا شخصی را شهرک کشاورزی معرفی می کند که با کاربری معین گلخانه ای، دامی و یا شیلاتی طراحی شده است و برهمان اساس زیر سازی لازم به منظور آماده سازی قطعات و تاسیسات زیر بنایی لازم اعم از گاز، برق و آب در آن انجام می پذیرد.
اکبر کرامتی معتقد است که حمایت و هدایت توسعه زیرساخت های شهرک های کشاورزی، افزایش کارایی و ارتقای ضریب بهره وری از منابع آب و خاک، فراهم کردن زیرساختهای امنیت غذایی و ارتقای ارزش افزوده تولیدات کشاورزی، اصلاح ساختار و نظام بهره برداری، کاهش هزینه های تولید و افزایش درآمدتولیدکنندگان مهمترین اهداف تعیین شده برای شهرک های کشاورزی است.
توسعه دوبرابری شهرک های کشاورزی آذربایجان غربی پیگیری می‌شود
بر اساس اظهارات کارشناسان، هشت نقطه تحت عنوان مجتمع های کشاورزی در مقیاس های مختلف ازنظر پیشرفت فیزیکی در آذربایجان غربی شکل گرفته است.
شهرک گلخانه‌ای سریل آباد بوکان، درشک سلماس، خانشان ارومیه، چهار قلعه میاندوآب، دریاس مهاباد، مهلذان خوی و شهرک شیلاتی آغ چای جزو سایت های گلخانه ای بوده و یک مورد نیز شهرک دامپروری سریل آباد بوکان که اخیرا موفق به اخذ مجوز شده در قالب شهرک های کشاورزی فعال است.
هم اکنون مساحت شهرکهای کشاورزی آذربایجان غربی ۴۶۹ هکتار است که در هشت شهرستان واقع شده و توسعه آن به میزان دوبرابر مد نظر مسوولان است.
مدیر شهرک های کشاورزی آذربایجان غربی می گوید: شهرک گلخانه‌ای خانشان ارومیه در ۱۳۰ هکتار، شهرک سیریل آباد شهرستان بوکان در ۳۰ هکتار و شهرک کشاورزی درشک سلماس در ۵۰ هکتاراز جمله شهرکهای گلخانه‌ای در این استان هستند.
رسول جلیلی افزود: شهرک گلخانه‌ای مرکز آموزش کشاورزی میاندوآب در ۱۶۱ هکتار، شهرک کشاورزی دریاس مهاباد در ۱۲.۴ هکتار نیز جزو شهرکهای کشاورزی استان به شمار می روند.
شهرک کشاورزی خلیفه لوی نقده در ۳۵ هکتار، شهرک کشاورزی چهار قلعه تکاب در ۰.۸هکتار و شهرک کشاورزی مهلذان خوی در ۵۰ هکتار جزو شهرکهای کشاورزی واقع در آذربایجان‌غربی هستند.
پیشرو بودن آذربایجان غربی در واگذاری شهرکهای کشاورزی به مردم
با توجه به اینکه اغلب فعالیت شهرکهای کشاروزی آذربایجان غربی در قالب گلخانه هاست، این استان در موضوع واگذاری مدیریت و بهره برداری گلخانه ها به مردم جزو استانهای پیشرو کشور بوده و به علت نزدیکی به مرزهای خارجی، آب و هوای مطلوب و بهره مندی از آبهای مرزی فعالیت های تولیدی در این منطقه از پیشرفت مطلوبی برخوردار است.
مدیر شهرک های کشاورزی آذربایجان‌غربی نیز در این زمینه گفت: بالای ۵۰ درصد از شهرکهای گلخانه‌ای استان در واگذاری کامل بوده و تلاش می‌شود بقیه اراضی نیز بعد از تکمیل زیرساختها و یا رفع اختلاف واگذار شوند.
رسول جلیلی با اشاره به صرفه جویی بالای آب در گلخانه های استان بیان کرد: در کشت سبزی و صیفی جات شاهد کاهش مصرف ۱۰ تا ۱۲ برابری آب هستیم که جهشی در راستای بهره وری از منابع تولید است.
مدیر شهرک های کشاورزی آذربایجان‌غربی با اشاره به اینکه کشت سبزی و صیفی جات در گلخانه های استان انجام می‌شود، اضافه کرد: میزان محصول تولیدی در هر هکتار کشت گلخانه‌ای ۱۰ برابر کشت معمولی است که در کاهش هزینه های تولید یک گام موفق است.
وی با بیان اینکه ۳۴ سرمایه گذار در استان در این زمینه فعال هستند، افزود: به ازای هر هکتار ۱۰ تا ۱۲ نفر در این گلخانه ها اشتغال دارند که با توجه به نوع سازه متغیر است.
افزایش منابع ارزی با احداث گلخانه
کارشناس ارشد مدیریت صنعتی و مدیرعامل یکی از سایت‌های گلخانه‌ای جنوب آذربایجان غربی درباره مزایای کشت متراکم و گلخانه‌ای گفت: در تولید متراکم و گلخانه‌ای در حوزه‌های مختلف اعم از سبزی و صیفی، محصولات باغی و تولید گل و گیاه دارویی به راحتی می‌توان به ازای هر متر مربع تولید محصول، ارزش افزوده‌ای بیش از پنج بشکه نفت را عاید کشور کرد.
رقیه زائردوست اضافه کرد: در این بخش می‌توان با اجرای طرح‌های توسعه، بیش از درآمدهای نفت، منابع ارزی وارد کشور کرد تا تولید در این حوزه جایگزین خوبی برای اقتصاد نفت شود.
وی بیان کرد: همچنین فرصت‌های اشتغال در این بخش قابل‌توجه بوده و به ازای هر هکتار کشت گلخانه، می‌توان ۱۰ تا ۱۵ فرصت اشتغال مستقیم ایجاد کرد.
وی ادامه داد: کوتاهی دست دلالان از بازار محصولات کشاورزی نیز یکی از مهمترین مزایای کشت و عرضه محصولات گلخانه‌ای در قالب شهرکهای متمرکز کشاورزی بوده که غیر قابل انکار است.
برنامه جهاد کشاورزی برای توسعه گلخانه
به گفته کارشناسان بخش کشاورزی استان در محدوده حوضه دریاچه ارومیه در شهرکهایی که عرصه منابع طبیعی چسبیده به شهرکهای کشاورزی است، به ویژه در شهرستانهای ارومیه، سلماس و بوکان اجرای گلخانه ها تصویب شده‌است.
در سلماس توسعه ۵۰ هکتاری از سال گذشته در دستور کار است و جهاد کشاورزی در حال تملک زمین برای ایجاد فاز ۲ شهرک کشاورزی درشک در این شهرستان است.
بر همین اساس در بوکان نیز پلاک شهرک ۲۰۰ هکتار است و جهاد کشاورزی درصدد است تا ۵۰ هکتار دیگر نیز افزایش پیدا کند؛ در ارومیه نیز برنامه ریزی برای افزایش ۵۰ هکتاری در دست اقدام است چرا که پلاک این مکان ۹۰۰ هکتاری است.
در محدوده آبهای مرزی نیز تلاش هایی در زمینه بهره مندی از ظرفیت این آبها در استان در بحث گلخانه ها آغاز شده‌است.
۱۰۰ هکتار زمین در شمال و جنوب استان آذربایجان غربی از جمله شهرهای ماکو، سردشت و پیرانشهر نیز در این راستا شناسایی شده‌است.
رییس سازمان جهاد کشاورزی استان آذربایجان غربی می گوید: توسعه این نوع کشت با استفاده از کمکهای منابع طبیعی استان نیز جزو برنامه ها بوده و تمامی پلاک های موجود در این راستا به جهاد کشاورزی معرفی شده است.
اکبر کرامتی بیان کرد: پیش بینی ها و تلاشها بیانگر توسعه ۴۰۰ هکتاری در این عرصه هاست که در صورت تحقق مساحت گلخانه‌های استان به یک هزار هکتار افزایش خواهد یافت.
وی با اشاره به شهرک های خصوصی کشاورزی نیز اضافه کرد: افرادی که اراضی بالای پنج هکتار دارند، در صورت تمایل می‌توانند در قالب شهرک برنامه ریزی کنند و از مزایای آن بهره مند شوند و جهاد کشاورزی نیز از این افراد حمایت می‌کند.
وی گفت: در زمینه اعتبارات نیز تاکنون مبلغی بین ۱۲ تا ۱۴ میلیارد تومان برای این شهرکها هزینه شده و ۴۳ میلیارد تومان دیگر برای تکمیل زیرساختها نیاز است.
رییس سازمان کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌غربی افزود: شهرک کشاورزی دریاس مهاباد، خلیفه لو نقده و چهار قلعه تکاب جزو شهرکهایی هستند که تکمیل شده ولی برای تکمیل زیرساخت مابقی شهرکها اعتبارمورد نیاز است.
از ۱۲۲ شهرک گلخانه‌ای کشور هشت سایت متعلق به آذربایجان‌غربی است؛ مساحت کل سایت های گلخانه ای کشور افزون بر ۲ هزار و ۷۲۹ هکتار است که ۴۸۰ هکتار آن در استان آذربایجان غربی قرار دارد.
اشتغال مستقیم ایجاد شده در کشور افزون بر ۱۵ هزار نفر در این شهرک ها بوده و این میزان در آذربایجان غربی در صورت اتمام زیرساخت ها و واگذاری به سرمایه گذار به بیش از چهارهزار و ۸۰۰ نفر خواهد رسید.
این استان دارای ۲۳۵ هزار بهره بردار کشاورزی است که سالانه بیش از ۶ میلیون تن محصول تولید و روانه بازار می کنند.
مصرف ۹۰ درصد منابع آبی آذربایجان غربی در این بخش از معضلات کشاورزی و مقرون به صرفه نبودن آن است که دولت درصدد است تا با برنامه های حمایتی و آموزشی خود این میزان مصرف آب را کاهش دهد و توسعه کشت گلخانه ای یکی از مهمترین راهکارهای آن است.