به گزارش ایرنا، پشت چهره آرام و ملوس سگ‌ها و گربه‌هایی که این روزها به دایره محیط انسان‌ها نزدیک شده‌اند، یک خشم طبیعی پنهان شده که می‌تواند حیات انسان را به نابودی بکشاند.
شاید حمله سگ‌ها و گربه‌ها برای عده‌ای دور از تصور باشد، اما واقعیت و آمارها نشان داده که این حیوانات در کنار ظاهری آرام گاهی اوقات به انسان حمله کرده و با گاز گرفتن و پنجول انداختن او را مورد گزش قرار می‌دهند.
یکی از نشانه‌های بیماری هاری در حیوانات، میل آن‌ها به تهاجم است که می‌تواند پس از گزش به راحتی این عامل ویروسی را به فرد منتقل کند، به همین علت دولت برای کنترل بیماری هاری سیاست‌های پیشگیری و مراقبتی را در دستور کار قرار داده که بخش اعظم آن بر دوش وزارت بهداشت و سازمان دامپزشکی قرار دارد.
بالا بودن هزینه‌های درمان پس از گزش حیوانات و کنترل و مراقبت حیوانات خانگی و اهلی با هدف جلوگیری از ابتلا به ویروس هاری از جمله اقداماتی است که این روزها به علت افزایش جمعیت سگ‌ها و گربه‌ها بیش از پیش مهم اهمیت یافته است.
تجربه شهروندان قزوین از هجوم سگ‌ها و گربه‌ها
یکی از رانندگان تاکسی در شهر قزوین به خبرنگار ایرنا می‌گوید: شغل من ایجاب می‌کند که تمام شبانه روز در نقاط مختلف شهر قزوین حضور داشته باشم، بارها مشاهده کردم در چهارراه نوروزیان جنب کانال مادر و حتی شهرک مینودر و کوثر سگ‌های ولگرد به صورت گله‌ای در عرض خیابان عبور می‌کنند.
کمال کیهانی گفت: شهر قزوین قبلا تا این اندازه به جولانگاه سگ‌های ولگرد تبدیل نشده بود، اما اکنون در هر مخروبه‌ای که نگاه کنید سگ‌هایی را می‌بینید که یا تازه به دنیا آمده‌اند و یا آنقدر بزرگ و بالغ شده‌اند که انسان از دیدن آن‌ها وحشت می‌کند؛ در یک مورد سعی کردم بر حسب اخلاق تکه نانی را برایشان روی زمین بگذارم، اما هجوم سگ‌ها با پارس‌های بلند به سمت من باعث شد تا سریعا به داخل خودرو رفته و محل را ترک کنم.
یکی دیگر از زنان کارمند شهر قزوین به خبرنگار ایرنا گفت: من به علت مشغله کاری همیشه برای ورزش کردن ساعات ۱۸ تا ۱۹ را در جاده سلامت باراجین انتخاب می‌کنم، اما همراه شدن سگ‌های ولگرد و گاهی اوقات نزدیک شدن بیش از حد آن‌ها به من حین راه رفتن باعث شده که محل را ترک کنم و یا از حاضران در محل درخواست کمک بگیرم.
راضیه وارسته اضافه کرد: وجود سگ‌های ولگرد در جاده سلامت قزوین باعث شده تا از پیاده روی در این محدوده صرف نظر کنم، حتی همسر من که معمولا از سگ‌ها نمی‌ترسد، با دیدن چندین مورد نزدیکی بیش از حد سگ‌ها و اینکه قصد داشتن پای شوهرم را گاز بگیرند، از رفتن به این جاده خودداری می‌کند.
فریبا مافی ساکن شهرستان البرز که به علت زخمی شدن از ناحیه یک گربه به بیمارستان تامین اجتماعی مراجعه کرده بود، به خبرنگار ایرنا می‌گوید: طبق معمول و رسم همیشگی ته مانده غذاهای خانه را داخل حیاط می‌گذارم تا گربه‌ها از آن استفاده کنند، متاسفانه این بار درب حیاط باز بود و یک گربه به علت سرما خودش را وارد منزل کرد، ابتدا خیلی آرام بود، اما وقتی برایش غذا گذاشتم، نمی‌دانم به چه دلیل از فضای بسته داخل خانه ترسید و سپس به من حمله کرد؛ من از ترس درب حیاط را باز گذاشتم اما راه فرار را پیدا نمی‌کرد و باعث شد تا با پریدن به سمت من از ناحیه چنگال‌های این گربه زخمی شوم.
این‌ها مواردی بود که مردم قزوین بر اساس تجارب خودشان از سگ‌ها و گربه‌ها مطرح کردند، اما آمارهای درمانی نشان می‌دهد که عمق گزش‌های انسانی بیش از موارد است.
۱۰ هزار دوز واکسن هاری پس از گزش سگ‌ها و گربه‌ها به شهروندان قزوین تزریق شده است
مدیر گروه بیماری‌های واگیر دانشگاه علوم پزشکی استان قزوین در این رابطه می‌گوید: از ابتدای امسال تا پایان آبان ماه سال جاری، ۲ هزار و ۵۰۰ مورد گزیدگی از ناحیه حیوانات به انسان در استان قزوین به ثبت رسیده که از این میان ۸۰ درصد مربوط به سگ‌ها، ۱۸ درصد متعلق به گربه‌ها و مابقی مشمول ۱۸ حیوان دیگر شامل گرگ، روباه، موش، گاو، کفتار، شغال، الاغ، سمور، گوسفند، راسو و غیره است.
فیض الهی: ۸۰ درصد گزش‌ها از ناحیه سگ‌ها، ۱۸ درصد گربه‌ها و مابقی مشمول ۱۸ حیوان دیگر شامل گرگ، روباه، موش، گاو، کفتار، شغال، الاغ، سمور، گوسفند، راسو و غیره است.
صفر فیض الهی اضافه کرد: با توجه به اینکه ۹۸ درصد گزش‌های انسانی به سگ‌ها و گربه‌ها اختصاص دارد، بحث اصلی روی این دو حیوان متمرکز شده و برای تمامی حوادث تصور می‌کنیم که هاری وجود داشته و باید درمان پیشگیری از طریق سرم تراپی و واکسیناسیون انجام شود.
وی تصریح کرد: از آنجایی که بیماری هاری ۱۰۰ درصد کشنده است، بنابراین جای هیچ گونه کوتاهی در این رابطه وجود ندارد و فرد پس از مراجعه به بیمارستان بر اساس میزان زخم و شدت و عمق جراحت باید سریعا تحت درمان واکسن هاری قرار بگیرد و اگر تاریخ آخرین واکسن کزار بیمار نیز معلوم نباشد، از این واکسن هم استفاده خواهیم کرد.
فیض الهی با بیان اینکه برای هر مورد درمان هاری بیش از چهار تا پنج دوز واکسن در چند مرحله تزریق می‌شود، گفت: برای محاسبه تعداد دوزهای مصرف شده واکسن باید آمار گزش‌ها را چهار برابر کرد (تقریبا ۱۰ هزار دوز واکسن در سال جاری) چرا که حیوانات مهاجم مثل سگ‌ها و گربه‌ها همیشه در دسترس نیستند تا روی آن‌ها آزمایش هاری صورت پذیرد و متواری شدن این حیوانات برای ما چاره‌ای باقی نمی‌گذارد به غیر از اینکه دوزهای بیشتری را بر روی بیمار تزریق کنیم.
این مسؤول همچنین بیان داشت: وزارت بهداشت به منظورسلامت اجتماعی و کنترل بیماری‌های واگیردار، واکسن و سرم هاری را رایگان انجام می‌دهد، اما واقعیت این است که هر دوز واکسن به علت وارداتی بودن بین ۲ تا سه میلیون تومان برای دولت هزینه بردار بوده و انجام یک دوره واکسیناسیون پس از گزش برای هر فرد ۱۰ میلیون تومان هزینه برای دوش نظام ایجاد می‌کند که فرد حتی یک ریال هم پرداخت نمی‌کند.
مدیر گروه بیماری‌های واگیر دانشگاه علوم پزشکی استان قزوین به چند مورد ابتلای مثبت به هاری در کفتار، شغال، گرگ و گربه‌ها اشاره کرد و گفت: معمولا همیشه حیوانات درنده در قزوین مبتلا به هاری هستند و ممکن است بیماری خودش را به حیوان خانگی و اهلی ما نیز منتقل کند، بنابراین هرگاه یک حیوان انسانی را مورد گزش قرار می‌دهد، صرف نظر از اینکه حیوان وحشی است یا اهلی، موارد کنترل بیماری هاری انجام می‌شود.
فیض الهی تاکید کرد: به دلیل مداخله سریع پیشگیری از بیماری هاری مورد مثبتی در بین شهروندان قزوین گزارش نشده است، با این حال برای برخی افراد به دلیل شغل خاص و ویژه‌ای که دارند مثل دامپزشکی به صورت نوبه‌ای از واکسن هاری استفاده می‌کنیم.
وی خاطرنشان کرد: ما یکی از راهکاری لازم به منظور پیشگیری از بیماری هاری را دوری و احتیاط می‌دانیم، یعنی هرگونه نگهداری سگ و گربه در منزل، نزدیک شدن‌های بی مورد به حیوانات و بازی کردن با آن‌ها خطر گزش و ابتلای به هاری را افزایش می‌دهد؛ به عقیده پزشکان و کارشناسان حوزه بهداشت، نگهداری سگ و گربه در منازل از این حالتی که اکنون در جامعه رواج دارد باید خارج شود و کسانی که این حیوانات را در منزل نگهداری می‌کنند، حتما باید ابتدا قلاده گذاری کنند و سپس حیوان مورد نظر را به صورت نوبه‌ای آزمایش کرده، واکسن بزنند و تحت درمان‌های مراقبتی قرار دهند که به علت هزینه بر بودن مورد غفلت و فراموشی قرار می‌گیرد.
فیض الهی یادآور شد: تاکید ما این است که پسماندها و زباله‌های خانگی نباید در دسترس حیواناتی مثل سگ و گربه باشد که این روش به افزایش جمعیت آن‌ها منجر شده و احتمال گزش و ابتلا به هاری را افزایش می‌دهد؛ بر همین اساس از شهرداری، محیط زیست، دامپزشکی، دهیاری، فرمانداری و بخشداری‌ها خواستیم که پای کار باشند و نسبت به این موضوع اهتمام ورزند که این مهم متاسفانه رعایت نمی‌شود و جمعیت سگ‌ها و گربه‌ها هر روز رو به افزایش است.
غذا دادن به سگ‌ها و گربه‌ها زنجیره طبیعی حیات وحش را به هم می‌ریزد
مدیرکل دامپزشکی استان قزوین در مورد راهکار مقابله با مخاطرات بیماری هاری و افزایش جمعیت حیوانات به خبرنگار ایرنا گفت: مشکل ما این است که در جامعه پدیده‌ای رواج پیدا کرده که افراد به حیوانات بلاصاحب غذا می‌دهند که این موضوع باعث شده تا سگ‌ها از حالت شکارگری در طبیعت به نوعی گدایی کردن غذا روی بیاورند.
حمید زینالی افزود: غذا دادن به حیوانات به عنوان مداخله در زنجیره حیات وحش، ابتدا باعث می‌شود که زایمان این حیوانات به خصوص سگ‌ها افزایش یابد و ازدیاد توله‌ها به بالا رفتن خطر بیماری هاری منجر شود، از طرف دیگر هنگامی که جمعیت سگ‌ها افزایش یافت، میل این حیوانات برای حمله و تهاجم به انسان‌ها نیز بیشتر شده و ریسک ابتلا به هاری را بیشتر می‌کند.
وی در پاسخ به این سوال که برخی معتقدند با عقیم سازی حیوانات می‌توان جلوی جمعیت آن‌ها را گرفت، اظهار داشت: ما دشمن حیوانات نیستیم که بخواهیم همه سگ‌ها را عقیم کنیم، چراکه این نیز خود نوعی مداخله مستقیم در زنجیره طبیعی حیات وحش محسوب می‌شود و آنهایی که باید به روش طبیعی حذف شوند، به شکل ضعیف و بیمار به حیات خودشان ادامه می‌دهند.
زینالی: هزینه هر قلاده ۷۰ هزار تومان است که در کنار هزینه واکسن هاری و موارد جانبی برای هر یک سگ باید ۲۰۰ هزار تومان هزینه کنیم/ کاری که حامیان حیوانات برای سگ‌ها و گربه‌ها انجام می‌دهند، مداخله منفی در چرخه حیات وحش است.
زینالی تاکید کرد: کاری که حامیان حیوانات انجام می‌دهند اگرچه از نظر خودشان مداخله مثبت تلقی می‌شود، اما از نظر علمی یک مداخله منفی است و چنین رفتاری در هیچ کشوری دیده نمی‌شود؛ اگر دقت کرده باشید، در هیچ مستندی که فیلمبرداری می‌شود، به حیوانات درنده غذا نمی‌دهند، چون این اقدام باعث برهم خوردن چرخه طبیعی می‌شود، ما نیز بارها تاکید کردیم که به حیوانات غذا ندهید و بگذارید این بر اساس غریزه ذاتی خودشان رفتار کنند.
این مسؤول در ادامه با بیان اینکه در سال جاری هفت هزار سگ ولگرد در استان قزوین واکسیناسیون و قلاده گذاری می‌شوند، گفت: هزینه هر قلاده ۷۰ هزار تومان است که در کنار هزینه واکسن هاری و موارد جانبی برای هر یک سگ باید ۲۰۰ هزار تومان هزینه کنیم، به هرحال واقعیت این است که مدیریت چنین موضوعی کلی هزینه بردار است که در شراط تحریم باید جلوی این اتلاف هزینه‌ها گرفته شود.
زینالی در حوزه حیوانات خانگی مثل سگ یا گربه نیز اظهار داشت: واکسیناسیون این حیوانات که شامل هاری، پنچ گانه و هفت گانه است، از سوی بخش خصوصی صورت می‌گیرد؛ این حیوانات شناسنامه دار بوده و تعداد واکسن‌های انگل و هاری را به عنوان سابقه با خود به همراه دارند؛ اما همیشه گزش از ناحیه حیوانات خانگی صورت نمی‌گیرد و ممکن است یک حیوان خارجی با گزش خود بیماری مهلک و کشنده هاری را به انسان منتقل کند.
نیم نگاه: با یک حساب سرانگشتی اگر قیمت هر دوز واکسن هاری برای بیماران گزیده شده را ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان در نظر بگیریم(برای هر مورد درمان هاری بیش از چهار تا پنج دوز واکسن در چند مرحله تزریق می‌شود) ، تزریق ۱۰ هزار دوز واکسن چیزی حدود ۲۵ میلیارد تومان و برای واکسن و قلاده سگ‌های ولگرد نیز یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان هزینه ایجاد کرده است، با این رقم می‌توان خیلی از طرح‌های نیمه تمام عمرانی و زیربنایی استان را تکمیل و به بهره‌برداری رساند؛ به نظر می‌رسد وزارت بهداشت با هدف جلوگیری از هزینه‌های سنگین که امروزه بر دولت تحمیل شده است، باید قانونی بازدارنده در حوزه کنترل سگ‌ها و گربه‌ها تدوین کند.