کارشناسان بر این باورند که بیماری کووید ۱۹ دیگر خدمات ضروری حوزه سلامت از جمله پیشگیری، تشخیص و درمان ویروس اچ.آی.وی عامل بیماری ایدز را تحت تاثیر قرار داده است.
به اعتقاد آنان کاهش فعالیتهای تشخیص و شناسایی موارد مبتلا به اچ.آی.وی یکی از چالشهای اصلی است که به شدت تحت تاثیر شیوع کرونا قرار گرفته است.
این در حالی است که در شرایط کنونی آموزش و پیشگیری در حوزه ایدز اهمیت بیشتری پیدا کرده زیرا تهدید ویروس اچ.آی.وی همچنان تمامی سنین و ملل مختلف جهان را نشانه رفته است. اهمیت این موضوع برای کشور ما از آن جهت دوچندان است که ۹۵ درصد مبتلایان به ویروس اچ.آی.وی در کشورهای در حال توسعه هستند.
یکم دسامبر برابر با دهم آذر ماه هر سال بخاطر جلب توجه جهانیان به تهدید جاری و جدی ویروس اچ.آی.وی "روز جهانی ایدز" نامگذاری شده است،
در این روز مردم برخی کشورها لباس‌هایشان را به روبان قرمز مزین می‌کنند تا توجه و مراقبت در برابر اچ.آی.وی و ایدز را یادآور شوند.
شعار امسال این روز نیز مرتبط با تاثیرات کرونا در برنامه‌های پیشگیری از ایدز، "اجازه نمی‌دهیم کرونا برنامه مراقبت اچ.آی.وی را تحت تاثیر قرار دهد، پایان ایدز با پوشش همگانی خدمات پیشگیری، تشخیص، مراقبت و درمان"، انتخاب شده است.
در همین راستا امسال به مناسبت روز جهانی ایدز پویشی با عنوان "من نیز آزمایش تشخیص اچ.آی.وی انجام می‌دهم" با هدف بیماریابی و کاهش انگ در مبتلایان به این ویروس از ۲۰ آبان ماه در کشور آغاز شده که تا ۲۰ آذر ماه جاری ادامه دارد.
براساس اعلام دانشگاه علوم پزشکی مشهد تاکنون هفت هزار آزمایش طبی تشخیصی اچ.آی.وی در قالب این پویش در مناطق زیرپوشش این دانشگاه در خراسان رضوی انجام شده که بیشترین تعداد در کشور به شمار می‌رود.
شناسایی بیماران ایدز در دوران کرونا با وقفه مواجه شد
کارشناس مسوول پیشگیری از ایدز و هپاتیت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: در دوران شیوع کرونا سعی شده است خدمت رسانی به بیماران طبق روال معمول انجام شود اما شناسایی مبتلایان به ایدز با وقفه هایی همراه بوده است.
دکتر علی حسین‌پور افزود: پویش کشوری "من هم آزمایش می‌دهم" به منظور شناسایی بیماران احتمالی مبتلا به ایدز به مناسبت روز جهانی ایدز به مدت یک ماه از ۲۰ آبان تا ۲۰ آذر در مناطق زیرپوشش این دانشگاه در حال اجراست.
وی ادامه داد: ۶۰ مرکز فعال و ۲۰ مرکز موقت در مناطق زیرپوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد تست HIV را انجام می دهند.
کارشناس مسوول پیشگیری از ایدز و هپاتیت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: همچنین چهار مرکز دایمی مشاوره بیماریهای رفتاری، کمپ ها، بهزیستی، زندانها، پایانه مسافربری، مراکز ویژه مراقبت مادران باردار از جمله مراکزی هستند که تست HIV را انجام می دهند.
وی افزود: همچنین اتوبوسهایی برای این اقدام در نظر گرفته شده تا آزمایش برای عموم مردم آسان شود.
حسین‌پور ادامه داد: در قالب این پویش دانشگاه علوم پزشکی مشهد تاکنون با انجام هفت هزار تست، بیشترین شمار آزمایش سریع ایدز را در کشور به خود اختصاص داده است.
وی گفت: طی این مدت از بین تست های انحام شده فقط جواب ۲ نمونه مثبت بوده که این میزان اندک ابتلا به ایدز در مشهد قابل توجه و منحصر به فرد است.
شناسایی سالانه ۵۰ مبتلا به ایدز در مشهد
کارشناس مسوول پیشگیری از ایدز و هپاتیت دانشگاه علوم پزشکی مشهد افزود: بطور متوسط سالانه ۵۰ بیمار جدید مبتلا به ایدز در مناطق زیرپوشش این دانشگاه شناسایی و تحت درمان قرار می گیرند.
وی ادامه داد: تاکنون حدود ۷۵۰ بیمار مبتلا به ویروس اچ.آی.وی در مناطق زیرپوشش این دانشگاه شناسایی شده و تحت مراقبت های درمانی و دارویی رایگان قرار گرفته‌اند.
دکتر حسین‌پور گفت: این خدمات در ۲ شهرستان قوچان و چناران نیز به بیماران ارایه می شود و سایر بیماران شهرستانهای زیرپوشش این دانشگاه نیز برای غربالگری و دریافت خدمات درمانی به مشهد مراجعه می کنند.
وی افزود: باید از زدن برچسب "رفتار ضداخلاقی" به افراد مبتلا به ایدز پرهیز کرد تا این افراد با آسودگی خاطر برای بررسی بیماری خود مراجعه کنند.
این پزشک متخصص ادامه داد: ویروس عامل بیماری ایدز تا ۱۰ سال در بدن انسان بدون علامت می‌ماند ولی در این مدت احتمال انتقال آن به دیگران وجود دارد.
وی گفت: اگر بیمار تحت درمان قرار گیرد انتقال ویروس به دیگران صورت نمی‌گیرد لذا در نظر داریم آزمایش اچ.آی.وی را در ردیف آزمایش و بررسی‌های معمولی قرار دهیم تا با تحت درمان قرار گرفتن فرد بیمار دیگران نیز در برابر این ویروس محافظت شوند.
حسین‌پور افزود: خدمات دارویی این بیماران رایگان و آزمایش های آنان نیز تا حدود ۹۰ درصد رایگان است و برای اقدامات رادیولوژی و بستری در بیمارستان نیز تلاش می شود خدمت رسانی به آنان رایگان شود.
کاهش انگ در مبتلایان به ایدز
رییس مرکز بهداشت ثامن در محدوده حرم مطهر حضرت امام رضا (ع) نیز هدف از پویش "من نیز آزمایش تشخیص اچ.آی.وی انجام می‌دهم" را کاهش انگ در مبتلایان به ایدز، شناسایی هرچه زودتر مبتلایان و درمان آنها اعلام کرد.
دکتر علی‌اصغر محمودی گفت: انجام تست سریع ایدز به صورت رایگان و محرمانه در مراکز منتخب کرونا، مرکز تجمیعی واکسیناسیون مهر کوهسنگی مشهد، بیمارستانهای ۱۷ شهریور، علوی، منتصریه، ارتش، مرکز زنان آسیب دیده بشارت و مراکز تسهیلگری شهرداریهای نواحی زیرپوشش مرکز بهداشت ثامن در حال اجراست.
پیشرفت ایدز در آسیا و خاورمیانه
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز گفت: ویروس اچ.آی.وی اکنون در کشورهای اروپایی و آمریکایی کنترل شده و در کشورهای آسیایی و خاورمیانه در حال پیشرفت است.
دکتر علی‌اکبر حیدری افزود: تاکنون حدود ۳۰ میلیون نفر در دنیا مبتلا به ایدز شده و حدود ۳۰ میلیون نفر نیز بر اثر ابتلا به این بیماری جان باخته‌اند و یک سوم افرادی که مبتلا به ایدز هستند از بیماری خود اطلاع ندارند.
وی ادامه داد: راههای انتقال ویروس اچ.آی.وی از طریق خون در معتادان تزریقی، تماس های جنسی غیر متعارف و محافظت نشده، عفونت و زگیل های تناسلی و از طریق مادر باردار به جنین می باشند.
این متخصص بیماریهای عفونی گفت: بیشترین عامل انتقال ایدز در ایران، معتادان تزریقی هستند و رفتارهای نامناسب جنسی در رده‌های بعدی قرار دارد.
وی افزود: ابتدا ۹۰ درصد این بیماران مردان بودند که اغلب آنها را معتادان تزریقی تشکیل می‌دادند ولی در سال‌های اخیر تعداد زنان مبتلا به این بیماری ۱۰ برابر افزایش یافته که عامل آن اعتیاد و روابط جنسی بوده است.
دکتر حیدری ادامه داد: انگ رفتارهای غیراخلاقی به فرد مبتلا به ایدز نادرست است زیرا بسیاری از این افراد قربانیان بیگناه هستند. همسران افراد معتاد که از طریق معاشرت با همسر خود مبتلا شده‌اند در واقع بدون هیچ گناهی گرفتار ایدز شده‌اند و نباید به هیچ عنوان هدف انگ و رفتار سرزنش‌آمیز قرار گیرند.
وی گفت: باید از زدن برچسب غیراخلاقی به بیماران مبتلا به ایدز پرهیز شود تا آنان بتوانند بدون تشویش ذهنی و روانی به راحتی مراحل درمان خود را پیگیری کنند.