به گزارش ایرنا، روزجهانی حمایت از افراد داری معلولیت فرصتی مناسبی است تا به زوایای مختلف این موضوع پرداخته و مشکلات افراد معلول یا کم توانان جسمی را برای یک زندگی عادی بررسی و شناسایی کرد.
یکی از مهم ترین مشکلات موجود برای معلولان موضوعات مربوط به اشتغال آنهاست به طوری که بسیاری از این قشر با مشکل بیکاری رو به رو هستند و ناچارند به یک مستمری که از سوی سازمان بهزیستی پرداخت می شود، اکتفا می کنند.
اما در این بین برخی از معلولان نیز با توجه ویژه به استعدادها و توانمندی های خود و با عزم و اراده ای راسخ دست به اقداماتی خارق العاده زده و نه تنها برای خود اشتغال ایجاد کرده اند بلکه برای هم نوعان و مردم معمولی هم اشتغال ایجاد کرده و خود را به عنوان یک کارآفرین در سطح جامعه معرفی کرده اند.
زینب کلهر وکیل پایه یک دادگستری استان قزوین یکی از این افراد است که معلولیت را برای خود محدودیت ندانسته و با اراده و پشتکار خود دفتری را راه اندازی و چندین نفر را هم به استخدام درآورده است، البته او برای رسیدن به این جایگاه سختی های زیادی را متحمل شده ولی در طول مسیر خود از هیچ تلاشی برای رسیدن به اهدافش فروگذار نبوده و به مبارزه با معلولیت خود پرداخته است.
در ادامه، چگونگی معلولیت این بانو و دغدغه ها و مطالباتش به نمایندگی از جامعه معلولان و اینکه چطور موفق به کارآفرینی شده را در مصاحبه او با خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) می خوانید.
ایرنا: خودتان را معرفی و دلیل معلولیت خود را توضیح دهید.
زینب کلهر، دارای مدرک کارشناسی حقوق و ارشد حقوق خصوصی هستم و از سال ۸۹ پروانه پایه یک وکالت را اخذ و از همان سال دفتر وکالت دایر کردم، در حال حاضر هم به صورت خصوصی در حوزه شرکت ها فعالیت می کنم و ۱۰ کارمند در دفتر یا شرکتم فعالیت می کنند.
معلولیت من در حوزه بینایی است که یک مشکل ژنتیکی بود و از ۱۷ سالگی آغاز و به مرور بخش زیادی از بینایی من را از بین برد.
از آن تاریخ که متوجه این موضوع شدم خیلی سریع به دکتر مراجعه کردم و آنها گفتند که این مشکل جدی و ممکن است تا ۱۰ تا ۲۰ سال دیگر محدودیت های زیادی را برای من ایجاد کند.
از آن موقع تصمیم گرفتم تا زمانی که فرصت دارم تلاش کنم و برای رسیدن به اهدافم بکوشم و به همین دلیل در سال ۸۰ در دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) در مقطع کارشناسی و در سال ۸۵ در دانشگاه قم در مقطع کارشناسی ارشد پذیرفته و به تحصیل پرداختم و در سال ۸۹ نیز در آزمون وکالت پذیرفته شدم.
امروز بینایی من به کمتر از یک هفدهم رسیده است و به طور مثال نمی توانم کتاب بخوانم و تمامی کارها را به صورت پی دی اف نگاه میکنم و یکی از دلایلی که بیشتر تصمیم گرفتم مجموعه ای را به وجود بیاورم همین موضوع بود.
وکالت شغلی است که نیاز است خود شخص اقدامات را انجام دهد ولی با توجه به اطلاع از وضعیت خودم ۱۰ سال آینده را پیش بینی کردم و در حوزه ای فعالیت کردم که عده ای را آموزش و تحت نظر قرار داده تا روزی نرسد که به دلیل این مشکل کار نکنم.
ایرنا: مشکل ژنتیکی شما از کجا به وجود آمده بود؟
تا قبل از معلولیت من و خواهرانم هیچ سابقه ای در خانواده خود نداشتیم ولی در حال حاضر سه خواهر این مشکل را پیدا کرده ایم و پزشکان گفتند که پدر و مادرم یک فامیلی دور داشته و این مشکل در ژن آنها وجود داشته است.
ایرنا: معلولیت چه سختی هایی را به همراه دارد؟
معلولان به دلیل نقصی که در بدن دارند در همه طول عمر خود با دشواری های زیادی روبرو هستند که برای افراد سالم آنطور که باید قابل درک نیست.
در خصوص خودم باید بگویم که معمولا هیچ کس این مشکلات را نمی بیند و تنها همه فکر می کنند که انسان موفقی هستم ولی برای رسیدن به این موفقیت راه خیلی سخت و پر پیچ و خمی را طی کردم و تا به امروز فقط خودم و خدا را داشته و هیچ حمایتی از سوی هیچ ارگانی ندیده ام.
امیدوار بودن با این بیماری خیلی کار سختی است و روزهای سختی را پشت سر گذاشته ام، البته من به شکل بهتری معلول شدم و به مروز زمان این اتفاق افتاده ولی نابینایی مطلق خیلی سخت است.
به نظر من نابینایی سخت ترین نوع معلولیت است چراکه خود من با این همه تجربه و موفقیت استقلال خود را از دست داده ام و تنهایی نمی توانم جایی بروم ولی به نظرم افراد با معلولیت های دیگر راحت تر می توانند در جامعه حضور داشته باشند، البته همه معلولان با مشکلات خاص خود مواجهه هستند و افراد غیرمعلول از درک عمیق این مساله عاجز هستند.
ایرنا: وضعیت استخدام معلولان در دستگاه های اجرایی را چگونه ارزیابی می کنید؟
موانع زیادی پیش روی استخدام معلولان وجود دارد و با وجود قوانین دستگاه ها ترجیح می دهند این قشر را به استخدام نکنند، من خودم در آزمون استخدامی یکی از دستگاه ها قبول شدم و امتیاز بالا و رتبه نخست را کسب کردم و قرار بود مشاوره حقوقی شوم ولی در کمیسیون پزشکی رد شدم و راه دیگری را انتخاب کردم.
در حوزه اشتغال و استخدام معلولان البته یک سری اقدامات انجام شده مثلا قانون سه درصد را داریم ولی هنوز خیلی راه باقی مانده است و باید اقدامات جدی تری صورت بگیرد.
باید به مرحله ای برسم که تمامی معلولان به آن جایگاه مدنظر خود برسند و حسرت یک شغل و زندگی با آسایش را به دلیل محدودیتی که دارا هستند نداشته باشند.
ایرنا:از کارمندان شما کسی معلول است؟
بله یکی از کارمندانم معلولیت جسمی دارد.
ایرنا: کارآفرینی و ایجاد اشتغال برای یک معلول چقدر سخت است؟
به صورت کلی در وضعیت اقتصادی فعلی یافتن شغل حتی برای افراد عادی بسیار سخت شده چه برسد که افراد کارآفرین هم بشوند و اینکه با معلولیت کارآفرینی کنند.
با این وجود معلولان نباید ناامید باشند و در صورت تلاش مستمر و توجه به استعدادهای خود و پیگیری حتما می توانند صاحب شغل باشند و حتی تبدیل به فردی کارآفرین شوند، چرا که با اراده و پشتکار و شناخت درست از توانمندی های خود هیچ چیز غیرممکن نیست.
برای معلولان اولین گام در راه رسیدن به اهدافشان داشتن اعتماد به نفس است و در وهله بعدی اراده و پشتکار، که اگر قدم نخست را درست بردارند کار را تا قسمت زیادی پیش برده اند، البته امروزه موضوع حمایت های مالی هم از اهمیت بالایی برخوردار است و باید سازمان بهزیستی در این زمینه حمایت های جدی تری را از طریق ارایه تسهیلات به معلولان انجام دهد.
اگر در بین جامعه معلولان بی انگیزگی رواج پیدا کند زندگی برای آنها بسیار سخت می شود و مشکلات را بیش از گذشته می کند.
ایرنا: پیشنهادتان به معلولان برای توانمندسازی و صاحب شغل شدن چیست؟
از نظر من هیچ موضوعی غیر ممکن نیست، من همواره در زندگی یک شعاری را داشتم که در مراحل سخت زندگی بسیار کمک حال من بود آن شعار این بود که "یا راهی خواهم یافت یا راهی خواهم ساخت" که بسیار کمک حال من بود و به نظر من انسان ها به اندازه ای توانمند هستند که هیچ چیزی غیر ممکن نیست البته در این راه سختی وجود دارد ولی به هدف می رسند.
مسافرت هزار فرسنگ با یک قدم آغاز می شود و اگر کسی بخواهد به جایی برسی باید از یک جایی مسیرش را آغاز کند.
بالاخره برای انسان یک راه پیدا می شود و حتی اگر آن طرف معلول هم باشد یک توانمندی در درون او هست که می تواند در آن موفق شود.
بدون شک اگر معلولان نیت و اراده لازم را برای پیشرفت داشته باشد به طور قطع موفق می شوند و نباید فراموش کرد که در سطح جامعه نیز معلولان موفق و کارآفرین زیادی را داریم که الگوی حتی افراد عادی هستند.
ایرنا: ازدواج معلولان چقدر سخت است و در این زمینه به چه چالش هایی روبه رو هستند؟
زندگی با یک معلول به طور قطع دشواری های خاص خود را دارد چرا که مسوولیت طرف های مقابل خیلی بیشتر است و از آنجایی که احتمال معلولیت فرزندان هم وجود دارد این مساله خیلی سخت است.
به نظرم در این زمینه دولت باید حمایت بیشتری را به عمل بیاورد تا معلولان بدون دغدغه بتوانند تشکیل زندگی دهند.
ایرنا: وضعیت توانمند سازی معلولان را چگونه ارزیابی می کنید؟
خدمات بهزیستی نباید محدود به پرداخت مستمری به معلولان باشند و باید حمایت های جدی تری را برای خودکفایی معلولان انجام دهند البته برای برخی از این قشر خودکفایی میسر نیست و باید کمک های مالی مستقیم و مستمری ماهانه پرداخت شود، سخن من روی افراد دارای معلولیت هست که امکان فعالیت و حضور در جامعه دارند.
نظارت پایدار در بهزیستی باید در دستور کار جدی قرار گیرد و به طور مثال باید از کارآفرینان موفق حداقل یک تجلیل به عمل بیاید تا انگیزه ای برای سایر معلولان باشد.
در این زمینه مجموعه های موفقی هستند که برای معلولان خدمت رسانی ویژه ای انجام می دهند و به طور مثال کانون معلولان توانا در قزوین که تمامی کادر آن را معلولان تشکیل می دهند تجربه موفقی در این زمینه در سطح کشور است که باید حمایت های بیشتری از آن صورت بگیرد.
ایرنا: مناسب سازی معابر و ساختمان های شهری برای معلولان را چگونه ارزیابی می کنید؟
در این حوزه با عقب ماندگی زیادی روبرو هستیم و از مسایلی است که مورد غفلت واقع شده است.
در روزهای اخیر سعی کردم که برای امتحان هم که شده تنها و با عصای سفید به خیابان بروم که وضعیت فاجعه باری را مشاهده کردم، معلولان امکان یک پیاده روی ساده را در خیلی از معابر و خیابان های قزوین ندارند، همچنین خیلی از معلولان دسترسی راحتی به بانک ها و ادارات ندارند.
برخی از مکان ها حتی مثلا قسمت ولیچر رو هم احداث شده ولی آنها هم به اندازه ای شیب دارند که مشکلاتی را برای معلولان ایجاد خواهد کرد.
ایرنا: به نظرتان مسوولان چه اقدامی را انجام دهند برای معلولان تاثیرگذاری را مثبتی را خواهد داشت؟
یکی از اهداف اصلی سازمان بهزیستی حمایت از معلولان است و این سازمان باید در راستای توانمند سازی معلولان گام های اساسی بردارد.
استعدادیابی در این زمینه از اهمیت بالایی برخوردار است، چراکه به طور قطع معلولان از استعدادهای زیادی برخوردارند و اگر این استعدادها با حمایت همراه شود شاهد شکوفایی آنها خواهیم بود.
خیلی از معلولان فقط در یک بخش از بدن خود با محدودیت و معلولیت روبرو هستند و می توانند از اعضای دیگر خود استفاده کنند و مانند انسان های معلولی فعالیت و موفقیت کسب کنند و جامعه باید به این درک برسد و با حس ترحم با این قشر برخورد نکند.
بعد از توانمند سازی باید اشتغال معلولان مورد توجه قرار گیرد چراکه اگر یک معلول به طور مثال مدرک کارشناسی بگیرد و شغل نداشته باشد خیلی افسرده می شود، چراکه برای گرفتن آن مدرک سختی های زیادی را نسبت به یک فرد سالم متحمل شده است.
ایرنا: چه توصیه ای به معلولان دارید؟
من خودم به نحوی زندگی کرده ام که همواره خدا را شکر کرده ام که مثلا همین دست و پایم سالم است و می توانم کارهای دیگر را خودم انجام دهم.
به نظر من معلولان توانمندی های زیادی دارند که باید به سراغ آنها بروند و خود را شکوفا کنند، آنها باید نقطه مثبت زندگی خود را شناسایی کرده و به سمت موفقیت پیش بروند و به اینکه می توانند به اهداف و آروزهای خود برسند یقین داشته باشند.
خیلی افراد توانمندی در بین معلولان وجود دارند و به نظر تمامی معلولان می توانند به اهدافشان برسند.
ایرنا:سخن پایانی تان را بفرمایید.
معلولیت خیلی سخت است و اینکه یک معلول بتواند خود را با شرایط انطباق بدهد سخت تر است و در شرایط کنونی معلولان مشکلات زیادی را دارند و باید به مسایل و مشکلات آنها رسیدگی جدی تری شود، چرا که معلولان نیز همچون سایر شهروندان از حق و حقوقی برخوردار هستند که باید به آن دست یابند.